Giáo án Sinh học 6 - Chương IV: Lá - Bài 19: Đặc điểm bên ngoài của lá - Lê Thị Kim Nga - Trường THCS Thị Trấn

CHƯƠNG IV : LÁ
BÀI 19 - Tiết 21: 
ĐẶC ĐIỂM BÊN NGOÀI CỦA LÁ
TUẦN DẠY : 11
I. MỤC TIÊU
 1. Kiến thức
 - Nêu được những đặc điểm bên ngoài của lá ( cuống, bẹ, phiến lá) và cách sắp xếp lá trên cây phù hợp với chức năng thu nhận ánh sáng cần thiết cho việc chế tạo chất hữu cơ
 - Phân biệt các loại lá đơn - lá kép ; các loại gân trên phiến lá ; các kiểu xếp lá trên cành 
 2. Kỹ năng: quan sát, so sánh, nhận biết
 + Kỹ năng tìm kiếm và xử lý thông tin khi quan sát đặc điểm bên ngoài của lá , các kiểu xếp lá trên thân và cành 
+ Kỹ năng hợp tác lắng nghe tích cực trong khi thảo luận nhóm 
+ Kỹ năng tự tin trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp 
 3. Thái độ: Giáo dục hs ý thức bảo vệ TV
II. TRỌNG TẬM :
+ Đặc điểm bên ngoài của lá 
III. CHUẨN BỊ
 GV: Tranh + vật mẫu lá của 1 số loại cây
 Một vài cành có kiểu sắp xếp lá khác nhau
 HS: Mang theo vật mẫu đã dặn ở tiết 21 
IV. TIẾN TRÌNH
 1. Ổn định tổ chức và kiểm diện : KTSS
 2. Kiểm tra miệng: 
 - GV nhận xét bài KT : về hình thức, nội dung cụ thể từng lớp
 - Sửa bài kiểm tra
 3. Bài mới
Hoạt động của GV và HS
Nội dung bài học
 * Hoạt động 1: Giới thiệu bài
 - GV kiểm tra sự chuẩn bị của hs
 - GV yêu cầu hs quan sát 1 chiếc lá 
 ? Cho biết các bộ phận của lá ?
 ? Chức năng quan trọng nhất của lá là gì ?
HS: Thu nhận ánh sáng à chế tạo chất hữu cơ
GV: Lá nhận được ánh sáng mới thực hiện được chức năng này. Vậy những đặc điểm nào giúp lá nhận được nhiều ánh sáng.
* Hoạt động 2: tìm hiểu đặc diểm bên ngoài của lá
MT: Nêu được những đặc điểm bên ngoài của lá phù hợp với chức năng thu nhận ánh sáng cần thiết cho việc chế tạo chất hữu cơ. Phân biệt được 3 kiểu gân lá, phân biệt lá đơn, lá kép 
 GV cho các nhóm đặt tất cả các lá mang đến lên bàn
HS quan sát phần phiến lá của các loại lá à thảo luận nhóm đôi (2 phút) TLCH
 ? Nhận xét hình dạng , kích thước , màu sắc, diện tích bề mặt của phần phiến so với cuống ?
HS: Phiến lá có màu lục, dạng bản dẹt , hình dạng và kích thước khác nhau, diện tích bề mặt của phiến lớn hơn phần cuống
 ? Tìm điểm giống nhau của phần phiến các loại lá ?
HS: Dạng bản dẹt , màu lục là phần to nhất của lá
 ? Điểm giống nhau đó có tác dụng gì đối với việc thu nhận ánh sáng của lá ?
HS: Chế tạo chất hữu cơ cho cây 
 - Đại diện nhóm báo cáo, nhóm khác nhận xét bổ sung
GV đưa ra đáp án đúng 
HS rút ra kết luận 
HS lật mặt dưới của lá quan sát gân lá
HS đối chiếu h19.3 phân biệt 3 kiểu gân lá
HS chỉ ra các loại gân lá đó và rút ra KL
HS quan sát cành mồng tơi và cành hoa hồng kết hợp với mục o sgk/ 63à TLCH
 ? Vì sao lá mồng tơi thuộc loại lá đơn ? Lá hoa hồng thuộc loại lá kép ?
HS: Mỗi cuống mang 1 phiến lá hoa hồng: cuống chính phân nhánh thành nhiều cuống con , mỗi cuống con mang 1 phiến (lá chét)
GV cho hs chọn ra lá đơn, lá kép trong số các lá mang đến
? Lá đơn có đặc điểm gì? Lá kép có đặc điểm gì? 
 - Gọi hs khác nhận xét rồi rút ra kl
? Đặc điểm nào chứng tỏ lá rất đa dạng ?
HS: Phiến lá có nhiều hình dạng và kích thước khác nhau ; có nhiều kiểu gân lá ; có loại lá đơn , lá kép.
* Hoạt động 2: tìm hiểu các kiểu xếp lá trên thân và cành 
MT: biết cách sắp xếp lá trên cây phù hợp với chức năng thu nhận ánh sáng cần thiết cho việc chế tạo chất hữu cơ
HS quan sát cách mọc lá 3 cành mang đến , đối chiếu h19.5 sgk à xác định 3 kiểu xếp lá
HS hoạt động cá nhân hoàn thành bảng sgk/ 63 và nhận xét về cách bố trí của lá ở mấu thân trên so với các lá ở mấu thân dưới trong 3 kiểu xếp lá
HS thảo luận nhóm trả lời 2 câu hỏi sgk/ 64
 ? Có mấy kiểu xếp lá trên thân, cành ? là những kiểu nào ?
HS: Có 3 kiểu : mọc cách (xếp so le), mọc đối (đối xứng) và mọc vòng
 ? Cách bố trí của lá ở các mấu thân có lợi gì cho việc nhận ánh sáng của lá trên cây ?
HS: Giúp lá nhận được nhiều ánh sáng
 - Đại diện nhóm trình bày
 - Nhóm khác nhận xét
GV đưa ra đáp án đúng
HS rút ra KL
@ GDHS : phải có ý thức bảo vệ TV 
I. Đặc điểm bên ngoài của lá
 1/ Phiến lá
- Phiến lá màu lục dạng bản dẹt là phần rộng nhất của lá và nhận được nhiều ánh sáng
2/ Gân lá
- Có 3 kiểu gân lá : gân hình mạng, gân song song, gân hình cung
 VD: Lá mận, lá lúa, lá lục bình...
 3/ Lá đơn, lá kép
 + Lá đơn : Mỗi cuống mang 1 phiến lá . VD: lá mít, lá xoài
 + Lá kép : Cuống chính phân thành nhiều cuống con , mỗi cuống con mang 1 phiến lá
 VD: Lá dong, lá hoa hồng, me
II. Các kiểu xếp lá trên thân và cành
- Có 3 kiểu xếp lá trên cây : mọc đối , mọc cách, mọc vòng
VD: Lá ổi, lá mít, lá trúc đào 
- Lá trên các mấu thân xếp so le nhau giúp lá nhận được nhiều ánh sáng
 4. Câu hỏi bài tập củng cố : 
 ? Lá có những đặc điểm bên ngoài như thế nào ?
HS: Phiến lá màu lục dạng bản dẹt là phần rộng nhất của lá và nhận được nhiều ánh sáng
 ? Cách xếp lá trên cây như thế nào giúp nó nhận được nhiều ánhsáng ? Cho 3 ví dụ 3 kiểu xếp lá trên cây ?
HS: Lá trên các mấu thân xếp so le nhau giúp lá nhận được nhiều ánh sáng
 ? Những đặc điểm nào chứng tỏ lá rất đa dạng ?
HS: Phiến lá có nhiều hình dạng và kích thước khác nhau ; có nhiều kiểu gân lá ; có loại lá đơn , lá kép.
 5. Hướng dẫn hs tự học ở nhà
 - Học bài, TLCH
 - Đọc “ Em có biết ”
 - Lấy 1 số lá cây ép vào những tờ báo à lá héo đi, ghi chú tên lá, loại lá, kiểu gân lá, cách xếp lá
 - Chuẩn bị : “ Cấu tạo trong phiến lá “
 - Tìm hiểu cấu tạo trong phiến lá gồm những phần nào ? Chức năng mỗi phần ?
 V. Rút kinh nghiệm
+ Nội dung : ..
+ Phương pháp : ..
+ Sử dung ĐDDH: .