Giáo án Sinh học 7 - Chương 4: Ngành thân mềm trai sông

Tuần: 10 Tiết : 19
Chương 4 NGÀNH THÂN MỀM
 TRAI SÔNG 
NS:
ND:
I/MỤC TIÊU BÀI HỌC :
1.Kiến thức :
-Nêu được khái niệm ngành thân mềm 
- Trình bày được các đặc điểm đặc trưng của ngành .
-Mơ tả được các chi tiết cấu tạo , đặc điểm sinh lí của đại diện ngành thân mềm (trai sơng) 
-Trình bày được tập tính của thân mềm .
2.Kĩ năng :Rèn kĩ năng quan sát tranh và mẫu ,kĩ năng hoạt động nhóm 
3.Thái độ :Giáo dục ý thức yêu thích bộ môn 
II/Trọng tâm : Hình dạng ,cấu tạo cơ thể trai
III/PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC :
1.Chuẩn bị của giáo viên :Giáo án điện tử cĩ hình ảnh :Trai sông ,vỏ trai ,tranh 18.1,18.2,18.3,18.4 
2.Chuẩn bị của học sinh :Trai sông ,vỏ trai
IV/TIẾN TRÌNHLÊN LỚP :
1. Ổn định lớp , kiểm tra sĩ số 
Mở bài :Thân mềm là ngành động vật có lối sống ít hoạt động .Trai sông là đại diện điển hình cho lối sống đó của thân mềm .
2.Phát triển bài :
Hoạt động 1: Hình dạng ,cấu tạo cơ thể trai
a.Mục tiêu :Mơ tả được đặc điểm của vỏ và cơ thể trai. Giải thích các khái niệm: áo, khoang áo.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung ghi bài
-HS nghiên cứu sgk và trả lời câu hỏi :
+ Nêu điểm đặc trưng để phân biệt ngành thân mềm với các ngành khác ? 
Vỏ trai 
-GV yêu cầu HS làm việc độc lập với SGK.
-GV gọi HS giới thiệu vỏ trai trên mẫu vật .
-GV giới thiệu vòng tăng trưởng vỏ .
Gv yêu cầu các nhóm thảo luận. 
+Muốn mở vỏ trai quan sát phải làm như thế nào ?
+Mài mặt ngoài vỏ trai thấy có mùi khét vì sao?
+Traichết thì mở vỏ tại sao ?
-GV tổ chức thảo luận giữa các nhóm 
-Gv giải thích cho HS vì sao lớp xà cừ óng ánh màu cầu vồng . 
Cơ thể trai:Cho HS quan sát hình ảnh trên màn chiếu 
-GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi :
+Cơ thể trai có cấu tạo như thế nào ?
-Gv giải thích khái niệm áo trai, khoang áo .
+Trai tự vệ bằng cách nào ?Nêu đặc điểm cấu tạo của trai phù hợp cách tự vệ đó ?
-GV giới thiệu :Đầu trai tiêu giảm 
- HS nghiên cứu thơng tin 
+ Cĩ vỏ đá vơi, cĩ khoang áo, thân mềm, khơng phân đốt 
-HS quan sát hình 18.1 ,18.2 đọc thông tin SGK trang 62 tự thu thập thông tin về vỏ trai 
-1HS chỉ trên mẫu trai sông .
-Các nhóm thảo luận thống nhất ý kiến 
Yêu cầu nêu được :
+Mở vỏ trai :Cắt dây chằng phía lưng ,cắt hai cơ khép vỏ .
+Mài mặt ngoài có mùi khét vì lớp sừng bằng chất hữu cơ bị ma sát cháy và có mùi khét .
-Đại diện nhóm phát biểu nhóm khác bổ sung .
-HS đọc thông tin tự rút ra đặc điểm cấu tạo cơ thể trai .
-Cơ thể có hai mảnh vỏ bằng đá vôi che chở bên ngoài .
-Cấu tạo :
+Ngoài:áo trai tạo thành khoang áo , có ống hút và ống thoát nước .
+Giữa :Tấm mang 
+Trong :thân trai,chân rìu
Trai có 2 mảnh vỏ đá vôi che chở, bên trong có áo, mang, thân và chân.
Tiểu kết 1:Trai có 2 mảnh vỏ đá vôi che chở, bên trong có áo, mang, thân và chân.
Hoạt động 2: Tìm hiểu hoạt động di chuyển và dinh dưỡng của trai
a.Mục tiêu :Tìm hiểu cách di chuyển đặc biệt của trai và hoạt động dinh dưỡng 
b. Tiến hành :
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung ghi bài
Di chuyển 
-GV yêu cầu HS đọc thông tin và quan sát hình 18.4 SGK trên màn chiếu thảo luận .
+Trai di chuyển như thế nào ?
-GV chốt lại kiến thức .
-GV mở rộng :Chân trai thò theo hướng nào thì thân chuyển động theo hướng đó. 
Dinh dưỡng :
-GV yêu cầu HS làm việc độc lập với SGKvà quan sát sơ đồ động thảo luận :
+Nước qua ống hút và khoang áo đem gì đến cho miệng và khoang trai ?
+Nêu kiểu dinh dưỡng của trai ?
-GV chốt lại kiến thức .
+Cách dinh dưỡng của trai có ý nghĩa như thế nào với môi trường nước ?
-GV giải thích vai trò lọc nước của trai .
-HS căn cứ vào thông tin và hình 18.4 SGK mô tả cách di chuyển .
-Một HS phát biểu ,lớp bổ sung .
-HS tự thu nhận thông tin 
-Thảo luận trong nhóm hoàn thành đáp án .
Yêu cầu nêu được :
+Nước đem đến oxy và thức ăn 
+Kiểu dinh dưỡng thụ động . 
-Di chuyển: Chân trai hình lưỡi rìu thò ra thụt vào kết hợp đóng mở vỏ giúp cơ thể trai di chuyển.
-Dinh dưỡng: Thức ăn của trai là động vật nguyên sinh .Oxy trao đổi qua mang .
Tiểu kết 2:
-Di chuyển: Chân trai hình lưỡi rìu thò ra thụt vào kết hợp đóng mở vỏ giúp cơ thể trai di chuyển.
-Dinh dưỡng: Thức ăn của trai là động vật nguyên sinh .Oxy trao đổi qua mang .
Hoạt động 4:Sinh sản 
a.Mục tiêu :Tìm hiểu cách sinh sản và các giai đoạn trưởng thành của trai.
b.Tiến hành :
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung ghi bài
-GV cho học sinh thảo luận trả lời các câu hỏisau :
+Ý nghĩa của giai đoạn trứng phát triển thành ấu trùng trong mang trai mẹ ?
+Ý nghĩa giai đoạn ấu trùng bám vào mang và da cá ?
-Gv chốt lại đặc điểm sinh sản .
-HS căn cứ vào thông tin SGK thảo luận trả lời câu hỏi .
+Trứng phát triển trong mang trai mẹ được bảo vệ và tăng lượng oxy 
+Aáu trùng bám vào mang và da cá :Được bào vệ và tăng lượng oxy 
Trai phân tính .Trứng phát triển qua giai đoạn ấu trùng .Aáu trùng có giai đoạn sống trong mang trai mẹ và trong mang cá .
Tiểu kết 3:Trai phân tính .Trứng phát triển qua giai đoạn ấu trùng .Aáu trùng có giai đoạn sống trong mang trai mẹ và trong mang cá .
3.Kết luận : HS đọc kết luận trong SGK 
4.Kiểm tra đánh giá :GV Cho HS làm bài tập :Đánh dấu x vào câu đúng 
a.Trai xếp vào ngành thân mềm vì có thân mềm không phân đốt .
b.Cơ thể trai gồm ba phần đầu trai thân trai và chân trai.
c.Trai di chuyển bằng chân rìu 
d.Trai lấy thức ăn nhờ cơ chế lọc từ nước hút vào .
e.Cơ thể trai có đối xứng hai bên .
5.Dặn dò -Học bài trả lời câu hỏi SGK
-Đọc mục ‘’Em có biết ‘’
-Sưu tầm tranh ảnh một số đại diện thân mềm .
V. RÚT KINH NGHIỆM
VI. GIÁO DỤC HƯỚNG NGHIỆP