Giáo án Sinh học lớp 6 - Bài 30: Thụ phấn

Tuần 	Ngày soạn:
Tiết 36	Ngày dạy: 
Bài 30:	THỤ PHẤN
A. MỤC TIÊU:
I. Chuẩn:
1. Kiến thức:
- Phát biểu được khái niệm thụ phấn.
- Trình bày đặc điểm của hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn. 
- Phân tích đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ.
2. Kỹ năng:
- Rèn luyện kỹ năng quan sát hình, phân tích, tổng hợp, khái quát, 
3. Thái độ:
- Vận dụng kiến thức có được để giải thích các hiện tượng xảy ra trong tự nhiên.
II. MỞ RỘNG – NÂNG CAO:
- So sánh được đặc điểm của hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn.
B. PHƯƠNG PHÁP VÀ KỸ THUẬT DẠY HỌC:
- Quan sát tranh-tìm tòi, hỏi đáp tìm tòi, thảo luận nhóm.
C. CHUẨN BỊ:
- Giáo viên: giáo án, sơ đồ - tranh vẽ - mô hình.
- Học sinh: đọc bài trước ở nhà.
D. TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY:
I. Ổn định lớp-kiểm tra sĩ số:
II. Kiểm tra bài cũ:
- Không kiểm tra bài cũ.
III. Nội dung bài mới:
1. Đặt vấn đề:
Ở bài 28 đã biết hoa là cơ quan sinh sản của cây, và ở bài trước đã nghiên cứu về các loại hoa cũng như là các đặc điểm thích ứng với chức năng sinh sản của hoa. Chức năng sinh sản muốn diễn ra thì phải có sự tiếp xúc giữa tế bào sinh dục đực và tế bào sinh dục cái. Vậy thì ở hoa sẽ có những hoạt động gì, các hoạt động đó diễn ra như thế nào để cây thực hiện quá trình sinh sản.
2. Triển khai bài mới:
Hoạt động của thầy và trò:
Nội dung kiến thức
Hoạt động 1: Khái niệm thụ phấn.
 GV: giới thiệu khái niệm thụ phấn.
Thụ phấn là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhụy.
* Định nghĩa: thụ phấn là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhụy.
Hoạt động 2: Hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn.
GV: Căn cứ vào bộ phận sinh sản chủ yếu của hoa có thể chia hoa thành mấy nhóm chính? Đó là những nhóm nào?
HS: Căn cứ vào bộ phận sinh sản chủ yếu của hoa có thể chia hoa thành 2 nhóm chính. Đó là hoa đơn tính và hoa lưỡng tính.
GV: Từ những khác biệt về bộ phận sinh sản đó mà các nhóm hoa có các hình thức thụ phấn khác nhau. Do đó dựa vào hình thức thụ phấn mà hoa được chia thành 2 nhóm là hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn.
Hãy quan sát hình 30.1: Nêu những đặc điểm của hoa tự phấn.
HS: là hoa lưỡng tính và có thời gian chín của nhị và nhụy là đồng thời.
GV: Từ những đặc điểm đó hãy cho biết hoa tự thụ phấn sẽ thụ phấn như thế nào? 
HS: hoa tự thụ phấn là hoa có hạt phấn rơi vào đầu nhụy của chính hoa đó.
GV: vậy với hoa đơn tính, hoa sẽ thụ phấn như thế nào? 
HS: hoa phấn của hoa đực sẽ rơi trên đầu nhụy của hoa cái.
GV: những hoa thụ phấn như vậy gọi là hoa giao phấn. Nhưng không chỉ có hoa đơn tính, mà hoa lưỡng tính cũng thụ phấn như vậy nếu như nhị và nhụy không chin đồng thời.
Với những giao phấn, sự tiếp xúc giữa hạt phấn và đầu nhụy sẽ khó khăn. Vậy những yếu tố nào giúp cho sự thụ phấn ở hoa giao phấn được diễn ra?
HS: gió, nước, con người.
GV: Để lợi dụng tối đa vai trò của các yếu tố đó, hoa sẽ có những biến đổi thích hợp để thụ phấn đạt kết quả tốt nhất.
1. Hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn:
a. Hoa tự thụ phấn:
- Định nghĩa: hoa tự thụ phấn là hoa có hạt phấn rơi vào đầu nhụy của chính hoa đó.
- Đặc điểm: 
 + Là hoa lưỡng tính.
 + Có thời gian chín của nhị và nhụy là đồng thời.
b. Hoa giao phấn:
- Định nghĩa: hoa giao phấn là hoa có hạt phấn của hoa này rơi trên đầu nhụy của hoa khác.
- Đặc điểm: 
 + Là hoa đơn tính.
 + Là hoa lưỡng tính nhưng có thời gian chin của nhị và nhụy không đồng thời.
Hoạt động 3:Hoa thụ phấn nhờ sâu bọ.
GV: quan sát hình 30.2 và trả lời câu hỏi SGK để trình bày đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ.
3. Hoa thụ phấn nhờ sâu bọ:
- Đặc điểm: 
 + Có màu sắc sặc sỡ, có hương thơm.
 + Có mật ngọt.
 + Có hạt phấn to và có gai.
 + Đầu nhụy có chất dính.
IV. CỦNG CỐ:
- Hãy phân biệt hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn.
- Trả lời câu hỏi 4* trong SGK.
V. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI:
- Xem trước bài THỤ PHẤN (tiếp theo) và tìm hiểu một số đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ gió.
	Huế, ngày 05 tháng 01 năm 2013
	GV thực hiện
	 Đinh Thị Như Thủy