Giáo án Sinh học lớp 6 - Chương VII: Quả và hạt - Bài 35: Những điều kiện cần cho hạt nảy mầm

Tiết: 42
Ngày dạy: 
NHỮNG ĐIỀU KIỆN CẦN CHO HẠT NẢY MẦM 
1.Mục tiêu:
a.Kiến thức:- Nêu được các điều kiện cần cho sự nảy mầm của hạt ( nước, nhiệt độ.)
- Thông qua thí nghiệm học sinh phát hiện ra các điều kiện cần cho hạt nảy mầm.
- Giải thích được cơ sở khoa học của một số biện pháp kỹ thuật gieo trồng và bảo quản hạt giống.
b.Kĩ năng: Làm thí nghiệm về những điều kiện cần cho hạt nảy mầm.
c.Thái độ: - Giáo dục ý thức yêu thích bộ môn.
 - Giáo dục ý thức bảo vệ mơi trường, ổn định cần thiết cho sự nảy mầm của hạt.
2. Chuẩn bị:
a.GV: Làm TN trước 3 – 4 ngày để so sánh với TN của HS.
b.HS: Kẻ bảng tường trình theo mẫu SGK/ 113
	 Làm trước TN về điều kiện cần cho hạt nảy mầm ở nhà.
3.Phương pháp dạy học:
Vấn đáp – trực quan – hợp tác nhóm.
4.Tiến trình:
4.1 Ổn định tổ chức: KTSSHS
4.2 Kiểm tra bài cũ:1.Quả và hạt có những đặc điểm thích nghi với những cách phát tán nào? (5đ)
2.Chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau: (5đ)
*Sự phát tán là gì?
a.Hiện tượng quả và hạt có thể bay đi xa nhờ gió.
b.Hiện tượng quả và hạt được mang đi xa nhờ độg vật.
c.Hiện tượng quả và hạt được chuyển đi xa chỗ nó sống.
d.Hiện tượng quả và hạt tự vung vãi nhiều nơi.
*Nhóm quả và hạt nào thích nghi với cách phát tán nhờ động vật?
a.Những quả và hạt có nhiều gai hoặc có móc.
b.Những quả và hạt có túm lông hoặc có cánh.
c.Những quả và hạt làm thức ăn cho động vật.
d.Câu a và c.
Trả lời : 1.Quả và hạt có những đặc điểm thich nghi với cách phát tán nhờ gió, nhờ động vật, tự phát tán. Ngoài ra còn nhờ vào nước và con người.
 2. Đáp án: c, d
4.3 Giảng bài mới:
Giới thiệu bài: Hạt giống sau khi thu hoạch được phơi khô và bảo quản cẩn thận, có thể giữ trong thời gian dài mà không có gì thay đổi. Nhưng nếu đem gieo hạt đó vào đất thoáng và ẩm hoặc tưới ít nước thì hạt sẽ nảy mầm.Vậy hạt nảy mầm cần những điều kiện gì? Muốn biết được điều đó ta nghiên cứu thí nghiệm sau.
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung bài học
Hoạt động 1: Tìm hiểu thí nghiệm về những điều kiện cần cho hạt nảy mầm:
a.Thí nghiệm chứng minh những điều kiện cần cho hạt nảy mầm:
+HS làm TN trước ở nhà, sau 3 ngày mang đến lớp quan sát kết quả của thí nghiệm điền vào bảng kẻ sẳn trong vở bài tập.
+HS trao đổi nhóm kết quả TN đã làm, giúp nhau giải thích nguyên nhân các trường hợp chưa thu được kết quả đúng.
-GV quan sát TN của HS, giúp HS nhận biết: ở những hạt nảy mầm, đầu rễvà chồi nhú ra khác với những hạt chỉ bị nứt ra trong cốc ngập nước. 
+Mỗi HS xem lại kết quả đã ghi được trong bảng tường trình, suy nghĩ trả lời 3 câu hỏi:
.Hạt đỗ ở cốc nào đã nảy mầm? Giải thích vì sao hạt đỗ ở các cốc khác không nảy mầm được?
.Kết quả của thí nghiệm cho ta biết hạt nảy mầm cần những điều kiện gì?
+Vài HS trả lời, các HS khác bổ sung.
-GV chốt lại:.Hạt ở cổc đã nảy mầm.
.Hạt đỗ ở cốc 1 và cốc 2 không nảy mầm vì: thiếu nước và không khí.
Qua kết quả của thí nghiệm ta thấy muốn hạt nảy mầm cần có đủ nước và không khí.
b.Tìm hiểu điều kiện bên ngoài thứ ba cần cho hạt nảy mầm:
+Mỗi HS đọc thông tin về thí nghiệm2, trả lời câu hỏi:
.Hạt đỗ trong cốc thí nghiệm này có nảy mầm được không? Vì sao?
.Ngoài điều kiện đủ nước, đủ không khí, hạt nảy mầm còn cần điều kiện nào nữa?
+Vài HS đọc câu trả lời, HS khác góp ý.
-GV nhắc lại kết luận: Hạt nảy mầm còn cần có điều kiện nhiệt độ thích hợp. 
+Yêu cầu HS đọc tiếp thông tin của mục 1 có thể biết đầy đủ các điều kiện cần cho sự nảy mầm của hạt.
-Chỉ định HS nhắc lại 3 điều kiện chủ yếu bên ngoài bên trong cần cho hạt nảy mầmvà mối liên quan giữa các điều kiện đó.
-GV chốt lại kiến thức:
.3 điều kiện chủ yếu bên ngoài cần cho hạt nảy mầm: đủ nước,không khí và nhiệt độ thích hợp.
.Điều kiện bên trong: chất lượng hạt giống tốt, không bị sâu mọt, sứt sẹo hoặc mốc.
Tất cả các yếu tố trên tác động đồng thời đến sự nảy mầm của hạt, thiếu bất kỳ một yếu tố nào hạt cũng không thể nảy mầm được.
* GDMT : Nước, khơng khí và nhiệt độ thích hợp cĩ vai trị quan trọng đối với sự nảy mầm của hạt. Nên chúng ta cần cĩ ý thức bảo vệ mơi trường, ổn định cần thiết cho sự nảy mầm của hạt.
Hoạt động 2:Vận dụng kiến thức vào sản xuất:
+HS thảo luận nhóm tìm cách giải thích lý do của các biện pháp kỹ thuật đã nêu trong SGK.
+Đại diện nhóm trả lời, các nhóm khác bổ sung. GV chốt lại cho đầy đủ ý:
.Sau khi gieo hạt nếu đất úng phải tháo hết nước đảm bảo cho hạt có đủ không khí để hô hấp. Hạt mới không bị thối, chết.
.Phải làm đất thật tơi, xốp trước khi gieo hạt nhằm mục đích làm cho đất thoáng, khi gieo hạt xuống có đủ không khí để hô hấp mới nảy mầm tốt.
.Khi trời rét phải phủ rơm, ra đã gieo nhằm tránh nhiệt độ thấp bất lợi, đồng thời tạo được điều kiện nhiệt độ thuận lợi cho sự chuyển hóa các chất giúp hạt nảy mầm tốt.
.Gieo trồng đúng thời vụ giúp cho hạt gặp được những điều kiện thời tiết phù hợp nhất như: nhiệt độ, độ ẩm, độ thoáng của đất phù hợp, hạt sẽ nảy mầm tốt hơn.
.Phải bảo quản tốt hạt giống để đảm bảo hạt giống không bị mối mọt, nấm. Mốc phá hoại, hạt mới có sức nảy mầm cao.
1.Thí nghiệm về những điều kiện cần cho hạt nảy mầm:
Thí nghiệm 1:
Chọn một số hạt đỗ tốt,cho vào 3 cốc thủy tinh, mỗi cốc 10 hạt.
-Cốc 1: không bỏ gì thêm.
-Cốc 2: đổ nước ngập khoảng 6 – 7 cm.
-Cốc 3: lót xuống dưới những hạt đỗ một lớp bông ẩm.
Để cả 3 cốc ở chỗ mát.
Sau 3 – 4 ngày ta thu được kết quả:
Cốc 1: hạt không nảy mầm.
Cốc 2: hạt bị nứt ra.
Cốc 3: hạt nảy mầm.
Thí nghiệm 2:
 Làm một cốcthí nghiệm có những điều kiện giống cốc 3 trong TN 1 rồi để trong xốp đựng đá.
Quan sát kết quả sau 3 –4 ngày: hạt vẫn không nảy mầm.
Kết luận: Muốn cho hạt nảy mầm ngoài chất lượng hạt còn cần có đủ nước, không khí và nhiệt độ thích hợp.
2.Những hiểu biết về điều kiện nảy mầm của hạt được vận dụng như thế nào trong sản xuất?
.Sau khi gieo hạt nếu đất úng phải tháo hết nước đảm bảo cho hạt có đủ không khí để hô hấp. Hạt mới không bị thối, chết.
.Phải làm đất thật tơi, xốp trước khi gieo hạt làm cho đất thoáng, khi gieo hạt xuống có đủ không khí để hô hấp mới nảy mầm tốt.
.Khi trời rét phải phủ rơm, ra đã gieo nhằm tránh nhiệt độ thấp bất lợi, đồng thời tạo được điều kiện nhiệt độ thuận lợi cho sự chuyển hóa các chất giúp hạt nảy mầm tốt.
.Gieo trồng đúng thời vụ giúp cho hạt gặp được những điều kiện thời tiết phù hợp nhất như: nhiệt độ, độ ẩm, độ thoáng của đất phù hợp, hạt sẽ nảy mầm tốt hơn.
.Phải bảo quản tốt hạt giống để đảm bảo hạt giống không bị mối mọt, nấm. Mốc phá hoại, hạt mới có sức nảy mầm cao.
4.4 Củng cố và luyện tập:
1.Trong TN 2 ta dùng cốc TN nào để làm đối chứng? Giữa cốc đối chứng và cốc TN chỉ khác nhau về điều kiện nào? TN nhằm chứng minh điều gì?
Trong TN 2 ta dùng cốc TN 3 để làm đối chứng. Hai cốcnày chỉ khác nhau về điều kiện nhiệt độ. TN nhằm chứng minh ảnh hưởng của nhiệt độ đối với sự nảy mầm củahạt.
2.Những điều kiện bên ngoài và bên trong nào cần cho hạt nảy mầm?
Muốn cho hạt nảy mầm ngoài chất lượng hạt còn cần có đủ nước, không khí và nhiệt độ thích hợp.
3.Cần phải thiết kế thí nghiệm như thế nào để chứng minh sự nảy mầm của hạt phụ thuộc vào chất lượng hạt giống?
Làm nhiều cốc TN giống nhau về tất cả các điều kiện bên ngoài, chỉ khác nhau về chất lượng hạt giống.Ví dụ: chỉ 1 cốc có hạt giống tốt, các cốc khác đều có 1 trong những hạt giống xấu: mọt, mốc, sứt sẹo 
4.5 Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà:
Học thuộc bài, trả lời câu hỏi SGK.Đọc mục em có biết.
Chuẩn bị: Tổng kết về cây có hoa.
Ôn lại các kiến thức về cấu tạo và chức năng của rễ, thân, lá, hoa, quả và hạt.
5.Rút kinh nghiệm: