Giáo án Sinh học lớp 6 - Chương VIII: Các nhóm thực vật - Bài 39: Quyết - Cây dương xỉ - Giàng A Là

Ngày soạn: 16/02/2014
Ngày dạy: 25/02/2014
Người soạn: Giàng A Là
GVHD: Nguyễn Thị Vượng
Tiết: 47- QUYẾT - CÂY DƯƠNG XỈ
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Kiến thức:
Nêu được đặc điểm chung của nhóm quyết thông qua đại diện là cây dương xỉ.
- Cơ quan sinh dưỡng:
+) Rễ: Thật
+) Thân: Ngầm hình trụ
+) Lá: -> Lá non: Cuộn tròn
-> Lá già: Duỗi thẳng
- Cơ quan sinh sản: Túi bào tử
- Sinh sản: Bằng bào tử
- Biết được sự khác nhau giữa cây rêu và cây dương xỉ
- So sánh với thực vật có hoa: Chưa có hoa, quả
2. Kỹ năng: 
- Rèn kỹ năng quan sát, thực hành và so sánh.
- Giáo dục kỹ năng sống.
3. Thái độ: 
- Yêu thích môn học.
- Có ý thức bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên.
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC
1. Giáo viên:
- Mẫu vật: cây dương xỉ thật. Tranh: cây dương xỉ hình 39.2(SGK); tranh một số cây thuộc dương xỉ.
2. Học sinh: 
- Xem trước bài.
- Ôn lại kiến thức. 
- Chuẩn bị một cây dương xỉ, cây rau bợ, cây lông cu li.
III. PHƯƠNG PHÁP 	
Trực quan - vấn đáp.
IV. HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP
1. Ổn định tổ chức lớp 
2. Kiểm tra bài cũ 
 Câu hỏi: Nêu đặc điểm cấu tạo cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản của rêu ?
Đáp án: 
- Cơ quan sinh dưỡng: 
+) Rễ: Giả
+) Thân: Chưa có mạch dẫn
+) Lá: Nhỏ và mỏng
- Cơ quan sinh sản: Sinh sản bằng bào tử.
3. Bài mới: 
* Mở bài: Quyết là tên gọi chung của một nhóm thực vật sinh sản bằng bào tử như rêu nhưng khác về cấu tạo cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản.Vậy để biết sự khác nhau như thế nào chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay.
* Các hoạt động: 
 Hoạt động 1: Quan sát cây dương xỉ
* Mục tiêu: 
- Nêu được đặc điểm cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản của dương xỉ
- So sánh với cây rêu.
* Tiến trình:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt đông của học sinh
GV: Giới thiệu về nơi sống của dương xỉ
GV: Yêu cầu HS quan sát cây dương xỉ thật, kết hợp với đọc thông tin SGK, thảo luận 2 bàn làm một nhóm và ghi lại các đặc điểm (4 phút)
? Nêu đặc điểm cơ quan sinh dưỡng của cây dương xỉ ?
? Cấu tạo trong của dương xỉ có gì khác với cấu tạo trong của rêu ?
GV: Tổ chức cho đại diện các nhóm lên báo cáo.
GV: Chốt lại kiến thức:
? Cơ quan sinh dưỡng của dương xỉ có gì khác với cơ quan sinh dưỡng của rêu ?
* Liên hệ: 
Do dương xỉ là cây đã có rễ thật và có mạch dẫn nên phân bố rộng hơn rêu không chỉ ở những nơi ẩm ướt mà cả ở những nơi như bờ ruộng, khe tường và dưới tán cây trong rừng,...
GV:Yêu cầu HS thảo luận theo bàn, quan sát mặt dưới lá già, kết hợp với đọc thông tin SGK trả lời câu hỏi:
? Mặt dưới lá già có đặc điểm gì ?
? Vậy những đốm nhỏ đó được gọi là gì?
? Trong túi bào tử có đặc điểm gì ?
GV: Chốt lại kiến thức: 
 Cơ quan sinh sản của dương xỉ là túi bào tử và bên trong túi bào tử có chứa các bào tử.
GV: Cho HS quan sát tiếp H 39.2 SGK/129
? Hãy trình bày quá trình phát triển của dương xỉ ?
? Em hãy cho biết quá trình phát triển của dương xỉ khác với rêu ở những điểm nào ?
GV: Chốt lại kiến thức:
- Dương xỉ có cơ quan sinh sản giống rêu: Đều sinh sản bằng bào tử nhưng khác với rêu là phát triển qua giai đoạn nguyên tản.
GV hỏi tiếp:
? Đặc điểm của dương xỉ có gì khác với cây xanh có hoa ?
HS: Quan sát cây dương xỉ thật, kết hợp với đọc thông tin SGK, thảo luận (4 phút)
HS: Cơ quan sinh dưỡng:
- Rễ: Thật
- Thân: Ngầm, hình trụ.
- Lá: +) Lá non: Cuộn tròn
+) Lá già: Duỗi thẳng
HS: Cấu tạo trong của dương xỉ khác với cấu tạo trong của rêu là đã có mạch dẫn làm chức năng vận chuyển.
- Cơ quan sinh dưỡng của rêu: 
+) Rễ: Giả
+) Thân: Chưa có mạch dẫn
+) Lá: Nhỏ và mỏng
- Cơ quan sinh dưỡng của dương xỉ:
+) Rễ: Thật
+) Thân: Ngầm hình trụ (đã có mạch dẫn)
+) Lá: +) Lá non: Cuộn tròn
+) Lá già: Duỗi thẳng
HS: Thảo luận theo bàn, kết hợp với đọc thông tin SGK và trả lời câu hỏi:
- Mặt dưới lá già có những đốm nhỏ màu nâu
- Gọi là túi bào tử.
- Chứa các bào tử.
HS: Quan sát hình
- Sơ đồ sự phát triển của dương xỉ:
Cây dương xỉ trưởng thành
Túi bào tử
Bào tử
Nguyên tản
 Dương xỉ con 
- Dương xỉ thì có giai đoạn nguyên tản còn rêu thì không. 
 - Chưa có hoa, quả
 - Phân bố hẹp hơn cây xanh có hoa.
* Tiểu kết: 
 Cơ quan sinh dưỡng của cây dương xỉ gồm có 3 phần:
- Rễ: Thật
- Thân: Ngầm, hình trụ.
- Lá: +) Lá non: Cuộn tròn
+) Lá già: Duỗi thẳng
- Cấu tạo trong đã có mạch dẫn.
- Dương xỉ sinh sản bằng bào tử.
 Hoạt động 2: Một vài loại dương xỉ thường gặp
* Mục tiểu: 
- Biết nhận dạng một số cây thuộc họ dương xỉ.
- Biết so sánh với thực vật có hoa: Chưa có hoa, quả
* Tiến trình:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
GV: Yêu cầu HS Quan sát cây rau bợ, cây lông cu li và cho biết: 
? Chúng có điểm gì giống với dương xỉ ?
GV: Chốt lại
- Ngoài ra còn có đặc điểm như:
+) Sinh sản bằng bào tử
+) Không có hoa, quả
+) Đã có mạch dẫn
-> Những cây như: Cây rau bợ, cây lông culi được xếp vào nhóm quyết.
? Nhóm quyết có đặc điểm gì phát triển hơn nhóm rêu ?
HS: Quan sát và trả lời câu hỏi:
- Đều có lá non cuộn tròn ở đầu.
HS: Nghe giảng
 - Cấu tạo trong đã có mạch dẫn.
 - Phạm vi phân bố rộng hơn rêu
-> Quyết phát triển hơn rêu.
* Tiểu kết:
- Một vài loại cây dương xỉ thường gặp: Cây rau bợ, cây lông cu li.
4. Tổng kết - kiểm tra, đánh giá
Câu hỏi củng cố: Nhận xét đặc điểm chung của các loại cây dương xỉ ?
* Bài tập: Khoanh tròn vào đáp án đúng:
Câu 1: Đặc điểm khác nhau cơ bản của rêu và dương xỉ là:
A. Rễ, thân, lá thật, có mạch dẫn.
B. Lá thật chưa có mạch dẫn.
C. Rễ thật chưa có mạch dẫn.
D. Rễ, thân, lá giả, có mạch dẫn.
Câu 2: Dương xỉ và rêu đều sinh sản bằng gì ?
A. Trồi ngọn
B. Thân
C. Hạt
D. Bào tử
Câu 3: Dương xỉ khác cây xanh có hoa ở đặc điểm nào ?
A. Có hoa, quả
B. Có mạch dẫn
C. Sinh sản bằng bào tử
D. Cả A & B đều đúng
5. Hướng dẫn về nhà
- Về nhà học phần ghi nhớ SGK/131
- Đọc phần 3: Quyết cổ đại và sự hình thành than đá.
- Trả lời câu hỏi phần cuối bài.
- Chuẩn bị mẫu vật bài 40: Nón thông và kẻ bảng trang 133 SGK.