Giáo án Sinh học lớp 6 - Chương VIII: Các nhóm thực vật - Bài 39: Quyết - Cây dương xỉ - Nguyễn Thị Mai

Ngày soạn: 
Ngày dạy: /3/2011
GIÁO ÁN SINH 6
Người soạn: Nguyễn Thị Mai
 GVHD: Trần Thị Thu Thuỷ
BÀI 39: QUYẾT – CÂY DƯƠNG XỈ
I.Mục tiêu
1.Kiến thức:
- Trình bày được các đặc điểm về môi trường sống,cấu tạo cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản.
- Biết cách nhận dạng các cây thuộc Dương Xỉ.
- Nêu được nguồn gốc hình thành các mỏ than đá.
2. Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng quan sát
3. Thái độ:
- Yêu và bảo vệ thiên nhiên
- Yêu thích môn học
II. Chuẩn bị
- Phương tiện dạy học: tranh H39.1
- Mẫu vật: cây Dương Xỉ,cỏ bợ
III. Phương pháp chủ yếu
- SGK – tìm tòi
- Trực quan - tìm tòi
IV.Tiến trình bài dạy
1. Ổn định tổ chức lớp
- GV vào lớp: GV – HS chào hỏi nhau
- GV kiểm tra sĩ số lớp ( số HS vắng- lí do)
2. Kiểm tra bài cũ
* Câu hỏi: - So sánh với cây có hoa,rêu có gì khác?
3. Các hoạt động học tập
* Vào bài: Đố các em trên tay cô đang cầm cây gì?.... Đó là cây dương xỉ,nó còn được gọi bằng 1 tên chung nhất là Quyết đại diện cho 1 nhóm thực vật.Vậy đặc điểm cấu tạo cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản của dương xỉ như thế nào?
* Các hoạt động học tập
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
* Hoạt động 1: Quan sát cây dương xỉ
- GV yêu cầu HS đọc SGK (128) để tìm hiểu về môi trường sống của dương xỉ.
→ GV nhận xét và đưa ra kết luận
- GV yêu cầu HS quan sát H 39.1 lời câu hỏi:
+ Cơ quan sinh dưỡng của cây dương xỉ có đặc điểm gì? ( lá non,lá già, cuống lá,thân, rễ)
→ GV nhận xét và chốt lại kiến thức
- GV yêu cầu HS so sánh đặc điểm cơ quan sinh dưỡng của cây dương xỉ với cây rêu? ( HS làm bài theo nhóm)
→ G - GV nhận xét và chốt lại:
Mục SS
Rêu
Dương xỉ
Rễ
giả
thật
Thân
nhỏ,không phân nhánh
to,nằm ngang
Lá
nhỏ
to,phiến lá xẻ thuỳ
Mạch dẫn
không
có
* GV hướng dẫn HS quan sát túi bào tử ở mặt dưới của lá
- GV yêu cầu HS quan sát H39.2 trả lời câu hỏi:
+ Cơ quan sinh sản của dương xỉ là gì?
+ Dương xỉ sinh sản bằng gì?
+ Vị trí cơ quan sinh sản của dương xỉ nằm ở đâu?
+ mô tả cấu tạo của 1 túi bào tử?
+ Tác dụng của vòng cơ?
→ GV nhận xét và chốt lại:
* GV mở rộng: mỗi 1 cây dương xỉ trưởng thành có đến vài triệu bào tử.Khi chín bào tử thường có màu nâu sẫm.
+ Lá dương xỉ không sinh ra túi bào tử mà chỉ có chức năng quang hợp tạo chất hữu cơ,còn túi bào tử do bộ phận khác sinh ra.
- Các bào tử của dương xỉ được phát tán nhờ gió đồng thời bào tử này có khả năng tồn tại trong thời gian rất dài trong lòng đất.Sau đó mới phát triển
* so sánh bào tử của rêu và dương xỉ?
→ GV nhận xét và chốt lại kiến thức: bào tử của rêu không có vòng cơ
- GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập 1 “điền từ” trong phiếu bài tập ( HS làm bài theo nhóm,2 bàn 1 nhóm)
→ GV đưa ra đáp án chính xác: 1-túi bào tử; 2-giải phóng bào tử; 3-nguyên tản; 4-cây dương xỉ mới; 5- bào tử; 6- nguyên tản.
- GV yêu cầu HS từ bài tập,kết hợp H 39.2 trong SGK.Viết sơ đồ phát triển của cây dương xỉ ( HS làm bài theo cặp)
→ GV nhận xét và chốt lại kiến thức
* Hoạt động 2: Tìm hiểu 1 vài loại dương xỉ thường gặp
- GV hướng dẫn HS quan sát 1 vài loại dương xỉ thường gặp: cây lông culi,cây rau bợ,bèo vảy ốc
+ GV mở rộng: có khoảng 1200 loài dương xỉ
→ có thể nhận ra 1 cây thuộc dương xỉ nhờ đặc điểm nào của lá?
→ GV nhận xét và kết luận
* Hoạt động 3: Tìm hiểu quyết cổ đại và sự hình thành than đá
- G V yêu cầu HS đọc SGK mục 3 cho biết:
+ Than đã được hình thành như thế nào?
→ GV nhận xét và chốt lại kiến thức
* GV mở rộng: dương xỉ là loài cây đầu tiên trên trái đất,chúng mọc thành rừng.Ngày nay người ta trồng dương xỉ làm cảnh, để lọc nước loại bỏ các chất độc hại có trog nước,làm thuốc chữ bệnh
- HS đọc SGK 
- 1HS trả lời,các em khác nhận xét
- HS quan sát và trả lời câu hỏi
- 1 HS trả lời,các em khác nghe và nhận xét
- HS thảo luận nhóm 
(2 bạn 1 nhóm)
- Đại diện nhóm trả lời
- Các nhóm khác nghe và bổ sung
- HS quan sát hình
- 1 HS trả lời,các em khác nghe và nhận xét
- 1 HS trả lời,các em khác nghe và nhận xét
- HS lắng nghe
- HS làm bài tập theo nhóm
- Đại diện các nhóm đọc đáp án
- Các nhóm khác nghe và nhận xét
- Đại diện các cặp trình bày
- Các bạn khác nghe và nhận xét
- HS tìm ra đặc điểm của lá để nhận biết cây đó thuộc dương xỉ
- HS khác nhận xét
- HS đọc SGK và trả lời câu hỏi
- Các em khác nghe và nhận xét
1.Quan sát cây dương xỉ
a.Môi trường sống
- Chỗ đất ẩm: bờ ruộng,ven tường,dưới tán cây trong rừng
b. Cơ quan sinh dưỡng
- Rễ : thật
- Thân : hình trụ
- Lá:
+ Lá già: cuống lá dài,phiến lá xẻ thuỳ
+ Lá non: đầu cuộn tròn,có lông
→ Rễ,thân,lá đã có mạch dẫn.
c. Quan sát túi bào tử và sự phát triển của cây dương xỉ
- Túi bào tử có hình tròn
trong có chứa các bào tử
- Túi bào tử có 1 vòng cơ ở ngoài → giải phóng bào tử
* Sơ đồ sự phát triển của dương xỉ:
Cây dương xỉ trưởng thành ( túi bào tử) →Bào tử → nguyên tản →cây dương xỉ con.
2. Một vài loại dương xỉ thường gặp
- Cây lông culi
- Cây rau bợ
- bèo vảy ốc
→ nhận biết 1 cây thuộc dương xỉ: lá non cuộn tròn ở phần đầu
3. Quyết cổ đại và sự hình thành than đá
- Quyết cổ đại là những cây thân gỗ,lớn tập trung thành rừng
- Do biến đổi của vỏ trái đất quyết cổ đại bị vùi sâu trong đất,dưới tác dụng của vi khuẩn,sức nóng,sức ép của trái đất →hình thành than đá
 4.Củng cố
- Làm bài tập trắc nghiệm trong phiếu bài tập
V.Dặn dò
- Học bài cũ,trả lời các câu hỏi cuối SGK
- Đọc phần em có biết ở cuối SGK
- Đọc và tìm hiểu trước bài 40: hạt trần – cây thông
Trường: THCS Nguyễn Phong Sắc
Lớp:
Tên:
PHIẾU BÀI TẬP
Bài 39: Quyết – cây dương xỉ
Bài tập 1: Chọn các cụm từ thích hợp (đã cho) vào chỗ trống:
 Mặt dưới lá dương xỉ có những đốm màu màu nâu sẫm đó là các.(1).Vách túi bào tử có 1 vòng cơ,vòng cơ này có tác dụng..(2)khi túi bào tử chín.Bào tử rơi xuống đất sẽ nảy mầm và phát triển thành..(3) rồi từ đó mọc ra(4).Dương xỉ sinh sản bằng..(5) như rêu nhưng khác rêu ở chỗ có..do bào tử phát triển thành.
Các cụm từ: nguyên tản ,túi bào tử, phát tán bào tử, bào tử, cây dương xỉ mới
Bài tập 2: Chọn câu trả lời đúng nhất
1.Dương xỉ tiến hoá hơn rêu ở chỗ:
A. Lá có diệp lục
B. Có mạch dẫn (ở rễ,thân,lá)
C. Có rễ thật
D. Cả B và C
2. Dương xỉ khác cây xanh có hoa ở đặc điểm:
A. Có rễ,thân,lá thật
B. Sinh sản bằng bào tử
C. Có mạch dẫn
D. Cả B,C
3. Có thể nhận biết 1 cây thuộc nhóm quyết bởi đặc điểm:
A. Rễ chùm
B. Thân nhỏ,mềm
C. Lá non cuộn tròn ở đầu
D. Phiến lá xẻ thuỳ
4. Cơ quan sinh sản của dương xỉ khác rêu ở chỗ
A. Bào tử nằm trong túi bào tử
B. Mối túi bào tử chỉ có 1 bào tử
C. Túi bào tử có vòng cơ
D.Cả A,C
* ĐÁP ÁN PHIẾU BÀI TẬP
- Bài 1: 1. túi bào tử; 2. phát tán bào tử; 3. nguyên tản; 4. cây dương xỉ mới; 5. bào tử; 6. nguyên tản.
- Bài 2:
1-D; 2-B; 3-C; 4- C