Giáo án Tin học 8 - Bài 3: Chương trình máy tính và dữ liệu - Thái Quang Tiến - Trường THCS Bổ Túc

Bài: 3 – tiết: 7,8
Tuần dạy: 4
CHƯƠNG TRÌNH MÁY VÀ DỮ LIỆU
1. MỤC TIÊU
1.1. Kiến thức: 
- HS biết:
 HS biết được khái niệm Dữ liệu và kiểu dữ liệu.
- HS hiểu:
 Hiểu được một số dữ liệu và kiểu dữ liệu thường gặp trong Turbo Pascal. Kiểu số nguyên, số thực, xâu ký tự  
1.2. Kỷ năng:
 - Nắm chắc dữ liệu và kiểu dữ liệu, nắm các phép toán với dữ liệu kiểu số.
1.3. Thái độ:
 HS có thái độ học tập nghiêm túc. Chấp hành nghiêm chỉnh nội quy phòng máy.
2. TRỌNG TÂM
Dữ liệu và kiểu dữ liệu.
Các phép toán với dữ liệu kiểu số.
Các phép so sánh.
Giao tiếp giữa người và máy tính.
3. CHUẨN BỊ 
3.1. Giáo viên: Máy chiếu, phòng máy.
3.2. Học sinh: Đọc trước bài học.
4. TIẾN TRÌNH 
4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 
Lớp 8a1: 	
Lớp 8a2: 	
4.2. Kiểm tra miệng:
Câu hỏi:
Câu 1: Trình bày cách lưu và chạy chương trình Pascal? 10 Đ
Câu 2: Hãy nêu cách khởi động và thoát khỏi Turbo 10 Đ
Trả lời:
Câu 1: Lưu: nhấn F2; Chạy: nhấn ctrl +F9.
Câu 2: Khởi động: Nháy đúp chuột vào biểu tượng Tubor Pascal trên màn hình nền Desktop.
4.3. Bài mới: 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG BÀI HỌC
Hoạt động 1: Dữ liệu và kiểu dữ liệu.
? Các thông tin được nhập vào máy được gọi là gì?
? Các thông tin đó có đa dạng không?
? Vậy để máy tính quản lý hiệu quả các thông tin đó ta phải làm gì?
Đúng vậy ví dụ trong tập hợp số người ta cũng phân chia nhiều tập hợp, bởi các phép toán trên mỗi tập hợp thường khác nhau.
Vì vậy ta phải phân chia dữ liệu thành các kiểu dữ liệu khác nhau, Chữ, số, số nguyên, số thập phân
GV đưa ra ví dụ: Cho biết các kiểu dữ liệu của chương trình trên?
Dòng chữ
Phép toán với các số
? Ngôn ngữ lập trình đã định nghĩa sẵn một số kiểu dữ liệu cơ bản nào?
Cho ví dụ?
GV đưa ra bảng ví dụ kiểu giữ liệu và phạm vi sử dụng.
Để Pas dịch dãy số là kiểu xâu ta phải bổ vào trong dấu ‘ .. ‘
VD để hiển thị xâu 12345 ta phải gõ ‘12345’
Hoạt động 2: Phép toán với dữ liệu kiểu số
? Trong toán học gồm có những phép toán nào?
Trong Pascal định nghĩa và ký hiệu các phép toán trên như sau.
GV đưa ra các ví dụ về biểu thức toán học cho HS viết ra biểu thức dạng ngôn ngữ tin học.
- Dữ liệu
- Rất đang dạng.Ví dụ: .
- Phân chia dữ liệu thành nhiều nhóm khác nhau.
Gồm chữ cái, chữ số, và các kiểu ký tự khác.
Số nguyên, số thực, xâu ký tự.
HS đưa ra ví dụ.
Tên kiểu
Phạm vi giá trị
integer
Số nguyên trong khoảng -215 đến 215 -1
real
Số thực có giá trị tuyệ đố trong khoảng 2,9x10-39 đến 1,7x1038 và số 0
Char
Một ký tự trong bảng chữ cái
string
Xâu ký tự, tối đa gồm 225 kí tự
Phép +, -, x, :, ..
Kí hiệu
Phép toán
Kiểu dữ liệu
+
Cộng
Số nguyên, số thực
-
Trừ
Số nguyên số thực
*
Nhân
Số nguyên, số thực
/
Chia
Số nguyên, số thực
Div
Lấy phần nguyên
Số nguyên
mod
Chia lấy phần dư
Số nguyên
Tiết 8 - Hoạt động 3: Các phép so sánh
? Trong toán học ngoài các phép cộng, trừ, nhân, . Ta còn có các phép toán gì?
? Hãy nêu các phép toán so sánh và ký hiệu của nó, và cho ví dụ.?
GV đưa bảng các phép so sánh trong toán học
? Kết quả của phép so sánh là gì?
? Hãy cho ví dụ?
Vậy thì các phép toán so sánh trong ngôn ngữ lập trình cũng như vậy. Tuy nhiên mỗi ngôn ngữ lập trình có một ký hiệu riêng. Tùy theo từng ngôn ngữ lập trình.
GV đưa bảng giới thiệu ký hiệu phép so sánh trong Pascal
Hoạt động 4: Giao tiếp người - máy tính
ở lớp 6, 7 ta thấy khi mở hay thoát một chương trình ta thường thấy các hộp hội thoại xuất hiện đó chính là sự giao tiếp giữa người và máy qua các hội hội thoại.
Trong khi thực hiện các chương trình máy tính con người muốn can thiệp vào các phép toán để kiểm tra và điều khiển.
Dưới đây là một vố ví dụ tương tác giữa người và máy.
 Thông báo kết quả tính toán.
GV đưa ra ví dụ.
Chạy trực tiếp trên Pascal
Thông báo trên là gì?
 GV chay chương trình tiếp theo. 
Thông báo trên có ý nghĩa gì?
Tương tự các chương trình tiếp theo.
Các phép so sánh
HS nêu các phép so sánh trong toán học và cho ví dụ.
Ký hiệu
Phép so sánh
Víù dụ
=
Bằng
5 = 5
<
Nhỏ hơn
3 < 5
>
Lớn hơn
9 > 6
#
Khác
6 # 5
<=
Nhỏ hơn hoặc bằng
5 <= 6
>=
Lớn hơn hoặc bằng
9 >= 6
Kết quả của phép so sánh là đúng hoặc sai.
5 > 3 cho kết quả đúng
9 < 5 cho kết quả sai ...
Ký hiệu
Phép so sánh
KH toán học
=
Bằng
=
<
Nhỏ hơn
<
>
Lớn hơn
>
Khác
#
<=
Nhỏ hơn hoặc bằng
<=
>=
Lớn hơn hoặc bằng
>=
Thông báo kết quả tính toán
Đưa ra thông báo để nhập dữ liệu
Tạm dừng chương trình.
Hộp thoại
4. 4. Câu hỏi, bài tập củng cố:
- Câu 1: Thế nào là kiểu dữ liệu?
- Đáp án câu 1: là phân chia các thông tin biểu diễn trên máy tính thành các kiểu.
- Câu 2: Nêu các phép toán trong dữ liệu kiểu số?
- Đáp án câu 2: Cộng, trừ, nhân, chia, chia lấy phần nguyên, chia lấy phần dư.
4.5. Hướng dẫn học sinh tự học:
- Đối với bài học ở tiết học này:
Học bài mới ghi.
Trả lời các câu hỏi trong sgk tr 26.
- Đối với bài học ở tiết học tiếp theo:
Chuẩn bị bài thực hành 2: “Viết chương trình để tính toán”.
5. RÚT KINH NGHIỆM