Giáo án Toán học 6 - Tập hợp các số nguyên

TiÕt 40. §2. TËp hîp c¸c sè nguyªn 
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức: HS hiểu được tập hợp các số nguyên bao gồm các số nguyên dương, số 0 và số nguyên âm. Tìm được số đối của một số nguyên.
2. Kĩ năng: Biết vận dụng các số vào việc biểu diễn các đại lượng trong thực tế. Phân biệt được các số nguyên dương, các số nguyên âm và số 0. Tìm và viết được số đối của một số nguyên.
3. Thái độ: Tập suy luận vận dụng định nghĩa tập hợp Z vào bài toán thực tế.
II. CHUẨN BỊ
1. Chuẩn bị của thầy
- Máy chiếu, phiếu học tập.
- Thước kẻ có chia đơn vị, bảng phụ.
2. Chuẩn bị của học sinh
- Thước kẻ có chia đơn vị.
- Phiếu học tập cá nhân, bút dạ.
III. TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC
1. Ổn định lớp (1 phút)
Kiểm tra sĩ số lớp 6A.
2. Kiểm tra bài cũ (5 phút)
	- Một HS giải trên bảng, HS cả lớp giải vào vở tập.
	- GV thu một số bài để chấm điểm miệng.
? Điền các số nguyên âm còn thiếu vào trục số.
	 Vẽ các điểm cách điểm 0 hai đơn vị.
	Đáp án:
	 Điểm A và B.
0
3
-3
4
-6
6
-4
5
1
-5
2
-2
-1
A
B
3. Bài mới (25 phút)
* Giới thiệu bài:
- Nêu điều kiện thực hiện của phép trừ a-b trong N.
- Phép trừ 3-7 có thực hiện được trong N hay không?
Làm thế nào để giải được bài toán này? Con người đã phát triển thêm một tập hợp số mới, đó là tập hợp Z các số nguyên. Bài học này sẽ giúp các em tìm hiểu về tập hợp đó và mối quan hệ của tập hợp Z và tập hợp N.
Ho¹t ®éng cña thÇy
Ho¹t ®éng cña trß
Ghi b¶ng
H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn n¨ng lùc
Ho¹t ®éng 1. Sè nguyªn
-H·y cho biÕt tËp hîp N gåm nh÷ng phÇn tö nµo?
- NÕu ta bá sè 0 trong tËp hîp N th× ta ®­îc tËp hîp g×? 
- Giíi thiÖu tªn gäi kh¸c: Z+.
- C¸c sè -5; -4; -3; -2; -1 vµ yªu cÇu HS cho biÕt tªn gäi?
- Giíi thiÖu ®©y lµ tËp hîp Z-.
- Tập hợp Z-, sè 0, Z+ thµnh Z vµ giíi thiÖu tªn gäi ®©y lµ tËp hîp c¸c sè nguyªn
? TËp hîp c¸c sè nguyªn ®­îc cÊu t¹o tõ c¸c sè nh­ thÕ nµo?
- Sè 0 ®­îc gäi lµ sè nguyªn ©m hay sè nguyªn d­¬ng?
- VÏ trôc sè lªn b¶ng
-Giíi thiÖu tªn gäi c¸c ®iÓm biểu diễn
- §iÓm biểu diễn sè nguyªn a cã tªn gäi nh­ thÕ nµo?
- Tæ chøc cho HS ho¹t ®éng nhãm bµi tËp 6- SGK cã bæ sung mét sè néi dung kh¸c
- ChiÕu ®¸p ¸n vµ nhËn xÐt bµi lµm cña HS
-Mèi quan hÖ gi÷a N vµ Z như thÕ nµo?
- Trong thùc tÕ sè nguyªn th­êng ®­îc sö dông ®Ó biÓu thÞ c¸c ®¹i l­îng cã quan hÖ nh­ thÕ nµo?
-GV chiÕu h×nh vÏ cã vÝ dô ®äc ®iÓm A, B
- Gäi HS gi¶i ?1
- Tæ chøc HS gi¶i ?2a vµ ?2b
- ChiÕu h×nh vÏ m« pháng chuyÓn ®éng cña èc sªn
- ChiÕu h×nh vÏ cho Hs quan s¸t vµ tr¶ lêi
Tæ chøc HS gi¶i ?3
- N = { 0, 1, 2, 3, ...}
- TËp hîp N*
- §ã lµ c¸c sè nguyªn ©m
- HS quan s¸t
- TËp hîp c¸c sè nguyªn ®­îc cÊu t¹o tõ c¸c sè nguyªn ©m, sè 0 vµ c¸c sè nguyªn d­¬ng
-HS ghi bµi
- Sè 0 kh«ng ph¶i lµ sè nguyªn ©m còng kh«ng ph¶i lµ sè nguyªn d­¬ng
- HS quan s¸t
- H§N:
C¸c nhãm th¶o luËn vµ lµm bµi
- B¸o c¸o kÕt qu¶ vµ nhËn xÐt chÐo
 N Ì Z
- Cïng xây dựng bµi häc vÒ c¸c ®¹i l­îng ng­îc h­íng nhau
- Rót ra nhËn xÐt
- HS quan s¸t
- HS tr¶ lêi t¹i chç
- Nöa líp gi¶i c©u a, nöa líp gi¶i c©u b
-HS ®øng t¹i chç tr¶ lêi
1.Sè nguyªn
a) Định nghĩa
Ÿ Tập hợp gồm các số nguyên âm, số 0 và các số nguyên dương là tập hợp các số nguyên. 
Ÿ Tập hợp các số nguyên được ký hiệu là Z
Z = {. . .; -3; -2; -1; 0; 1; 2; 3; 4; . . .}
 b) Chú ý (Sgk)
- Sè 0 Ï Z+ vµ sè 0Ï Z-
-§iÓm biÓu diÔn sè guyªn a gäi lµ ®iÓm a.
0
a
Bµi tËp cñng cè
 §äc nh÷ng ®iÒu ghi sau ®©y vµ cho biÕt ®iÒu ®ã cã ®óng kh«ng?
Néi dung
§óng
Sai
-4 Î N
X
4 Î N
X
0 Î Z
X
-1Î N
X
-5 Î N
X
1Î N
X
-3ÎN
X
- 7 Î Z
X
Mối quan hệ giữa N và Z
 N Ì Z
c) Nhận xét
 - Sè nguyªn th­êng ®­îc sö dông ®Ó biÓu thÞ c¸c ®¹i l­îng cã h­íng ng­îc nhau.
VD (SGK)
?1 Đọc các số biểu thị các điểm C, D, E trong hình 38.
Điểm C biểu diễn số 4km.
Điểm D biểu diễn số -1 km.
Điểm E biểu diễn số -4 km.
?2
a) Chú ốc sên cách A 1m về phía trên.
b) Chú ốc sên cách A 1m về phía dưới.
?3
a) Bằng nhau.
b) ?2a: +1m
 ?2b: -1m
N¨ng lùc t×m hiÓu
Năng lực nhận biết
Năng lực quan sát
Năng lực vận dụng
Năng lực hợp tác
Năng lực giao tiếp
Năng lực giải quyết vấn đề
Năng lực tư duy logic
Năng lực tự học
Ho¹t ®éng 2. Sè ®èi
-Giíi thiÖu hai sè (+2) vµ ( -2) lµ hai sè ®èi nhau.
- H·y t×m mét sè VD t­¬ng tù.
- NhËn xÐt vÒ dÊu cña hai sè ®èi nhau ?
- TËp hîp Z cã bao nhiªu c¸c cÆp sè ®èi nhau ?
- Sè ®èi cña 0 lµ sè nµo?
- Mçi sè nguyªn cã bao nhiªu sè ®èi ?
-Tổ chức cho HS giải ?4
-2
0
1
2
3
-1
-3
Häc sinh nhËn xÐt vÞ trÝ cña ®iÓm 2 vµ (-2) trªn trôc sè: §iÓm 2 vµ (-2) c¸ch ®Òu ®iÓm 0 vµ n»m vÒ hai phÝa cña 0.
HS cã thÓ t×m ®­îc 1 vµ -1; 3 vµ -3, 
- Hai sè ®èi nhau chØ kh¸c nhau vÒ dÊu
- TËp hîp Z cã v« sè c¸c cÆp sè ®èi nhau
- Sè ®èi cña 0 lµ 0
- Mçi sè nguyªn chØ cã duy nhÊt mét sè ®èi
- HS đứng tại chỗ trình bày và nhận xét bài làm của bạn
2. Sè ®èi
 Hai số gọi là đối nhau nếu chúng cách đều điểm 0 và nằm ở hai phía của điểm 0.
VD: 2 là số đối của -2 hoặc -2 là số đối của 2.
 Sè ®èi cña 0 lµ 0
?4
Số đối của 7 là -7;
Số đối của -3 là 3;
Năng lực quan sát, phân tích
Năng lực tư duy logic
Năng lực vận dụng
4. Củng cố – luyện tập (12 phút)
* Trò chơi tìm số đối: Hình thành năng lực hợp tác
Hàng 1: Cầm sẵn các số đã cho.
Hàng 2: Phải tìm số đối tương ứng và đứng ghép đôi đúng vị trí.
Bài 1. Phát triển năng lực tư duy toán học.
Chỉ ra các số nguyên dương, nguyên âm trong các số sau : 25; -12; 0; -27; 35; 49; -11.
Bài 7. Phát triển năng lực vận dụng.
- Dấu “+” biểu thị độ cao trên mực nước biển. Đỉnh Phan-xi-păng cao 3143m.
- Dấu “-” biểu thị độ cao dưới mực nước biển. Đáy vịnh Cam Ranh thấp hơn mặt nước biển là 30m.
5. Hướng dẫn học ở nhà (2 phút)
- Học thuộc lý thuyết.
- Làm bài tập 8, 9, 10 (trang 71 Sgk);
- HS khá giỏi làm thêm các bài tập 9à16 (Sbt). Giới thiệu nhanh một dạng toán mở rộng để HS tự học thêm: biết số đối, tìm số đã cho.
IV. RÚT KINH NGHIỆM