Giáo án Vật lí lớp 7 - Bài 1: Nhận biết ánh sáng nguồn sáng và vật sáng

Ngày soạn: 05-9-2017
Ngày dạy: 07-9-2017
Lớp dạy: 7A
Tiết CT: 1 – CHƯƠNG I:
Bài 1: NHẬN BIẾT ÁNH SÁNG NGUỒN SÁNG VÀ VẬT SÁNG 
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức: 
- Nhận biết được rằng, ta nhìn thấy các vật khi có ánh sáng từ các vật đó truyền vào mắt ta.
- Nêu được ví dụ về nguồn sáng và vật sáng.
2. Kĩ năng: 
- Làm và quan sát các thí nghiệm để rút ra điều kiện nhận biết ánh sáng và vật sáng
3. Thái độ: 
- Biết và nghiên cứu hiện tượng khi chỉ nhìn thấy một vật mà không cầm được
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
1. Chuẩn bị của giáo viên: 
- Giáo án Word
- Hộp kín bên trong có vật, nguồn sáng bằng pin.
2. Chuẩn bị của học sinh:
- Chuẩn bị bài mới.
III. Tổ chức hoạt động dạy và học:
1. Ổn định lớp:(1 phút)
- Kiểm tra sĩ số
- Vệ sinh lớp
2. Kiểm tra bài cũ: 
3. Tiến trình dạy học:
GV đặt vấn đề: Nếu mắt ta không bị tật ,bệnh có khi nào mở mắt để vật trước mắt mà không nhìn thấy vật không? Em hãy quan sát hình ảnh ở trang 3 SGK, làm thế nào để biết được trên miếng bìa viết từ gì? => Muốn trả lời câu hỏi hoặc giải thích hiện tượng vừa nêu trên thì chúng ta cùng nhau nghiên cứu chương 1 phần quang học. Y/c hs đọc 6 câu hỏi được đặt ra ở đầu chương? 
GV tổ chức các hoạt động
Hoạt động của học sinh
Kiến thức cần đạt
Hoạt động 1: Tìm hiểu khi nào ta nhân biết được ánh sáng:(10 phút)
- GV bật đèn pin và y/c HS hãy quan sát khi bật đèn và khi tắt đèn?
- Khi bấm công tắc bật đèn pin mắt ta có nhìn thấy ánh sáng trực tiếp phát ra từ đèn không? Vì sao? 
- Nhấn mạnh: khi đèn pin đã bật sáng mà ta cũng không nhìn thấy được ánh sáng từ đèn pin phát ra, vậy khi nào ta nhận biết được ánh sáng ? 
- Cho hs tự đọc mục quan sát và thí nghiệm, thảo luận nhóm và trả lời câu C1?
- Hãy điền vào ô trống trong phần kết luận SGK?
- Quan sát và nhận xét hiện tượng xảy ra 
- Làm việc theo nhóm 
C1: Có ánh sáng truyền vào mắt ta 
- Làm việc cá nhân dùng từ thích hợp điền vào ô trống => Hoàn thành phần kết luận: Mắt ta nhận biết được ánh sáng khi có ánh sáng truyền vào mắt ta 
I. Nhận biết ánh sáng:
C1: Trong hai trường hợp đó có điểm chung là có ánh sáng và mở mắt.
Kết luận: mắt ta nhận biết được ánh sáng khi có ánh sáng truyền vào mắt ta.
Hoạt động 2: Nghiên cứu trong điều kiện nào ta nhìn thấy được vật:(10phút)
- Ta nhận biết được ánh sáng khi có ánh sáng lọt vào mắt ta, nhưng để nhận biết được bằng mắt các vật xung quanh ta nếu chỉ có ánh sáng thôi thì chưa đủ. Vậy khi nào ta nhận thấy được một vật ? 
- Cho hs hoạt động nhóm đọc thí nghiệm phần C2 và làm thí nghiệm theo hướng dẫn SGK sau đó thảo luận nhóm?
- Cho các nhóm báo cáo kết quả thí nghiệm?
- Sau khi các nhóm thảo luận ,báo cáo GV tóm tắt lại câu trả lời C2: Ta nhìn thấy mảnh giấy trắng khi bật đèn sáng, đó là vì đèn chiếu sáng tới mảnh giấy, rồi mảnh giấy hắt lại ánh sáng, cuối cùng ánh sáng truyền vào mắt ta. Vậy ta nhìn thấy được mảnh giấy trắng vì có ánh sáng từ mảnh giấy trắng truyền vào mắt ta. Các em hãy đưa ra phương án thí nghiệm khẳng định điều này?
- Từ kết quả thí nghiệm hãy hoàn thành câu kết luận?
- Hoạt động nhóm tiến hành làm thí nghiệm và trả lời C2 
- Đại diện nhóm báo cáo kết quả thí nghiệm 
- Dùng một tấm bìa chắn giữa lỗ nhìn và mắt ta thì ánh sáng từ tấm giấy trắng không truyền tới mắt ta nên ta không nhìn thấy mảnh giấy trắng nữa 
- Kết luận: Ta nhìn thấy được một vật khi có ánh sáng từ vật đó truyền vào mắt ta
II. Điều kiện nhìn thấy một vật:
C2: Ta nhìn thấy mảnh giấy trắng khi bật đèn sáng, đó là vì đèn chiếu sáng tới mảnh giấy, rồi mảnh giấy hắt lại ánh sáng, cuối cùng ánh sáng truyền vào mắt ta. Vậy ta nhìn thấy được mảnh giấy trắng vì có ánh sáng từ mảnh giấy trắng truyền vào mắt ta 
Kết luận: Ta nhìn thấy một vật khi có ánh sáng truyền từ vật đó vào mắt ta.
Hoạt động 3: Phân biệt nguồn sáng và vật sáng:(7 phút)
- Cho hs đọc C3, sau đó đưa ra nhận xét sự khác nhau giữa dây tóc bóng đèn và mảnh giấy trắng, vật nào phát ra ánh sáng vật nào hắt lại ánh sáng do vật khác chiếu tới?
- Thông báo: Dây tóc bóng đèn nó tự phát ra ánh sáng gọi là nguồn sáng. Dây tóc bóng đèn phát ra ánh sáng và mảnh giấy trắng hắt lại ánh sáng từ vật khác chiếu vào nó gọi chung là vật sáng 
- Cho hs hoàn chỉnh câu kết luận vào vở?
- Những vật nào sau đây là nguồn sáng. vật nào là vật sáng: mặt trời, mặt trăng, sao, ngọn nến đang cháy?
C3: Dây tóc bóng đèn nó tự phát ra ánh sáng, mảnh giấy trắng hắt lại ánh sáng do vật khác chiếu tới 
- Kết luận: Ta nhìn thấy ánh sáng khi có ánh sáng từ vật truyền vào mắt
III. Nguồn sáng và vật sáng:
C3: Dây tóc bóng đèn nó tự phát ra ánh sáng, mảnh giấy trắng hắt lại ánh sáng do vật khác chiếu tới 
Kết luận: 
- Nguồn sáng là những vật tự phát ra ánh sáng.
- Vật sáng bao gồm nguồn sáng và những vật hắt lại ánh sáng chiếu vào nó.
Hoạt động 4: Vận dụng:(10 phút)
- Cho các nhóm trả lời C4, C5? 
-Làm việc cá nhân trả lời câu hỏi theo y/c của GV.
C4: Bạn Thanh đúng vì tuy bật đèn sáng nhưng không chiếu thẳng vào mắt ta, nên ta không nhìn thấy 
C5: Khói gồm nhiều hạt li ti, các hạt khói được đèn chiếu sáng trở thành vật sáng, các hạt sáng nhỏ xếp gần nhau tạo thành một vệt sáng mà ta nhìn thấy được 
IV. Vận dụng:
C4: Bạn Thanh đúng vì tuy bật đèn sáng nhưng không chiếu thẳng vào mắt ta, nên ta không nhìn thấy 
C5: Khói gồm nhiều hạt li ti, các hạt khói được đèn chiếu sáng trở thành vật sáng, các hạt sáng nhỏ li ti xếp gần nhau tạo thành một vệt sáng mà ta nhìn thấy được 
SƠ ĐỒ TƯ DUY:
4. Củng cố bài học : (2 phút)
- Qua bài học y/c hs rút ra kiến thức thu thập được và hoàn thành các câu sau:
 Ta nhận biết được ánh sáng khi. Ta nhìn thấy một vật khi.. 
 Nguồn sáng là vật tự nó .. Vật sáng gồm 
- Gọi 1 đến 2 hs đọc phần ghi nhớ SGK ? 
5. Hướng dẫn tự học:(5 phút) 
a. Bài vừa học :
- Làm bài tập 1.1 – 1.4 SBT, 
- Học thuộc nôi dung bài học. 
- Y/c hs đọc phần có thể em chưa biết
b. Bài sắp học :
- Chuẩn bị bài mới bài 2 : Sự truyền ánh sáng