Giáo án Vật lý 7 - Chương 1: Quang học - Bài 2: Sự truyền ánh sáng

SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG
I/ Mục tiêu:
1/Kiến thức: 
-Phát biểu được định luật truyền thẳng ánh sáng. 
-Nhận biết được 3 loại chùm ánh sáng:song song, hội tụ, phân kỳ.
2/Kĩ năng:
-Biểu diễn được đường truyền của ánh sáng bằng đoạn thẳng có mũi tên.
-Giải thích được ứng dụng của định luật truyền thẳng ánh sáng trong thực tế: ngắm đường thẳng.
3/Thái độ:
 Biết vận dụng kiến thức vào cuộc sống.
II/Chuẩn bị:
1. GV: Đèn pin, ống trụ thẳng, ống trụ cong, 3 màn chắn, 3 kim ghim
2. HS: Mỗi nhóm đem một miếng mút nhỏ.
III/ Phương pháp:
IV/ Tiến trình:
 1) Ổn định: KTSS
2) Kiểm tra bài cũ:
* HS1: Ta nhận biết ánh sáng khi nào ? Ta nhìn thấy một vật khi nào ? (5đ).Nguồn sáng , vật sáng là gì? (3đ).Sửa BT1.2/SBT (2 đ)
 * Đáp án: Ta nhận biết ánh sáng Khi có ánh sáng truyền vào mắt ta. Ta nhìn thấy một vật khi có ánh sáng từ vật đó truyền vào mắt ta.
 - Nguồn sáng: vật tự nó phát ra ánh sáng, vật sáng gồm nguồn sáng và vật hắt lại ánh sáng chiếu vào nó. 
- Bài tập 1.2/SBT: B. Vỏ chai sáng chói dưới trời nắng.
 3) Giảng bài mới:
Hoạt động của thầy- trò
Nội dung bài học
* Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập
+ GV: cho HS đọc phần mở bài trong SGK.
- Em có suy nghĩ gì về thắc mắc của Hải?
+ GV: ghi lại ý kiến của HS lên bảng.
* Hoạt động 2: Nghiên cứu tìm quy luật đường truyền của ánh sáng
- Dự đoán xem ánh sáng đi theo đường thẳng, đường cong, đường gấp khúc?
- HS: sẽ nêu được ánh sáng truyền qua khe hở hẹp đi thẳng hoặc ánh sáng từ đèn phát ra đi thẳng.
+ GV: yêu cầu HS chuẩn bị TN kiểm chứng.
- HS: quan sát dây tóc đèn qua ống thẳng, ống cong và thảo luận câu C1.
- Không có ống thẳng thì ánh sáng có truyền theo đường thẳng không? Ta làm TN như H 2.2 SGK/6
+ GV: kiểm tra việc bố trí TN, HS làm TN như hình 2.2/SGK
- Anh sáng truyền theo đường nào ?
+ GV:Hãy ghi đầy đủ phần kết luận? 
HS:Trả lời cá nhân & thống nhất ở lớp.
* Qua nhiều TN cho biết môi trường không khí, nước, thủy tinh, là môi trường trong suốt và đồng tính ( cùng KLR, có tính chất như nhau). Tuy nhiên không khí trong khí quyển là môi trường không đồng tính ).
 + GV: nêu định luật truyền thẳng của ánh sáng.
* Hoạt động 3: Nghiên cứu thế nào là tia sáng, chùm sáng.
+GV: Qui ước biểu diễn tia sáng như thế nào?
-HS: Biểu diễn bằng đường thẳng có mũi tên chỉ hướng gọi là tia sáng.
+ GV:Thông báo thông tin trong phần ba loại chùm sáng.
+GV: yêu cầu HS đọc và trả lời câu C3.
-HS: Trả lời cá nhân câu C3 &thống nhất toàn lớp.
4) Củng cố:
+GV:Y/C HS trả lời câu C4,C5?
-HS:trả lời cá nhân C4, C5& thống nhất toàn lớp.
 +GV: gọi vài hs đọc ghi nhớ 
SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG
I/ Đường truyền của ánh sáng:
C1:ánh sáng từ dây tóc đèn qua ống thẳng tới mắt.
C2:Dùng một dây chỉ luồn qua 3 lỗ A,B,C rồi căng thẳng dây hay luồn một que nhỏthẳng qua 3 lỗ để xác định 3 lỗ thẳng hàng.
* Kết luận: Đường truyền của ánh sáng trong không khí là đường(thẳng)
* Định luật truyền thẳng của ánh sáng:
Trong môi trường trong suốt và đồng tính ánh sáng truyền đi theo đường thẳng.
II/Tia sáng và chùm sáng:
* Qui ước: Biểu diễn tia sáng:
Biểu diễn bằng đường thẳng có mũi tên chỉ hướng gọi là tia sáng.
Có 3 loại chùm sáng:
a/ Chùm sáng song song: gồm các tia sáng không giao nhau trên đường truyền của chúng.
 b/ Chùm sáng hội tụ: gồm các tia sáng giao nhau trên đường truyền của chúng.
 c/ Chùm sáng phân kỳ: gồm các tia sáng loe rộng ra trên đường truyền của chúng.
III.Vận dụng:
 C4: Anh sáng từ đèn phát ra đã truyền đến mắt ta theo đường thẳng (TN h2.1, 2.2/SGK).
 C5: Đặt mắt sao cho chỉ nhìn thấy kim gần nhất mà không nhìn thấy 2 kim còn lại. Kim 1 là vật chắn sáng kim 2, kim 2 là vật chắn sáng kim 3. Do ánh sáng truyền theo đường thẳng nên ánh sáng từ kim 2,3 bị chắn không tới mắt.
5) Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà:
- HS học thuộc ghi nhớ. Đọc phần có thể em chưa biết, ánh sáng truyền đi trong không khí gần bằng 300.000 km/s. Hướng dẫn HS biết được quãng đường " Tính được thời gian ánh sáng truyền đi.
 - Hoàn chỉnh lại từ C1 " C5 vào vở bài tập. 
- Làm bài tập 2.1 " 2.4 / SBT
- Chuẩn bị bài mới
- HS tìm hiểu: Tại sao có nhật thực, nguyệt thực?