Giáo án Vật lý 7 - Chương 1: Quang học - Bài 4: Định luật phản xạ ánh sáng

Tuần : .......– tiết PPCT : 4.
ĐỊNH LUẬT PHẢN XẠ ÁNH SÁNG
Ngày dạy: . . . . . . 
1/Mục tiêu :
 1.1.Kiến thức: 
 - Nêu được ví dụ về hiện tượng phản xạ ánh sáng.
 - Phát biểu được định luật phản xạ ánh sáng.
 - Nhận biết được tia tới, tia phản xạ, góc tới , góc phản xạ, pháp tuyến đối với sự phản xạ ánh sáng bởi gương phẳng
 1.2.Kĩ năng: 
Biểu diễn được tia tới, tia phản xạ, góc phản xạ, pháp tuyến trong sự phản xạ ánh sáng bởi gương phẳng
 1.3.Thái độ: Biết ứng dụng định luật để hướng ánh sáng truyền theo mong muốn.
2- NỘI DUNG HỌC TẬP
Biểu diễn được tia tới, tia phản xạ, góc phản xạ, pháp tuyến trong sự phản xạ ánh sáng bởi gương phẳng
3/Chuẩn bị:
 3.1/.GV: Một gương phẳng , 1 đèn pin , màn chắn có đục lỗ, 1 tờ giấy dán trên 1 tấm gỗ , 1 thước đo độ .
 3.2/.HS: đọc trước nội dung bài
4- TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện
 7A1: .........................................................
 7A2: .........................................................
 7A3: ..........................................................
 4.2)Kiểm tra miệng 
Gv hỏi
?1/.Giải thích hiện tượng nhật thực (3đ)
và nguyệt thực ? (3đ)
Bt3.5(3đ)
?2/. Khi chiếu ánh sáng từ đèn pin vào gương thì sau đó ánh sáng từ gương có quay ngược lại môi trường cũ không?.(1đ)
Hs:trả lời
 ?1/. - Nhật thực: là do Mặt Trời, Mặt Trăng , Trái Đất nằm trên 1 đường thẳng .Mặt Trăng ở giữa,đứng ở chỗ bóng tối, không nhìn thấy Mặt Trời, ta có nhật thực toàn phần .(5đ)
 - Nguyệt thực : Trái Đất ở giữa. Khi Mặt Trăng bị Trái Đất che, không được Mặt Trời chiếu sáng, lúc đó ta không nhìn thấy Mặt Trăng -> có nguyệt thực . 
Mặt Trăng . 
 Bt3.5(1đ): C
 ?2/. ánh sáng từ gương quay ngược lại môi trường cũ
 4.3. Tiến trình bài học
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG BÀI HỌC
 * Giới thiệu bài (2p)
*GV làm TN như phần mở bài SGK .
- Phải đặt đèn như thế nào để thu được tia sáng hắt lại trên gương, chiếu sáng đúng 1 điểm A trên màn chắn?
* Hoạt động 1 (8p) Nghiên cứu tác dụng của gương phẳng.
 Mục tiêu: - Nêu được ví dụ về hiện tượng phản xạ ánh sáng.
Gv Cho học sinh cầm gương lên soi. 
 - Các em nhìn thấy gì trong gương ?
Hs:Ảnh của mình trong gương .
 - Mặt gương có đặc điểm gì ? ( phẳng và nhẵn bóng)
 - HS thảo luận và trả lời C1.
=> Vật nhẵn bóng, phẳng đều có thể là gương phẳng như tấm kim loại nhẵn ,tấm gỗ phẳng , mặt nước phẳng
*Hoạt động 2: (30p) Hình thành khái niệm về sự phản xạ ánh sáng.
Mục tiêu
 Kiến thức: - Phát biểu được định luật phản xạ ánh sáng.
 Kĩ năng: - Biểu diễn được tia tới, tia phản xạ, góc phản xạ, pháp tuyến trong sự phản xạ ánh sáng bởi gương phẳng
GV: -Yêu cầu HS đọc TN trong SGK/12
 - Giới thiệu dụng cụ TN.
GV bố trí TN
 HS làm TN theo nhóm (5p)
GV: Aùnh sáng sẽ bị hắt lại theo nhiều hướng khác nhau hay theo một hướng xác định? 
 Hs: xác định
GV thông báo hiện tượng phản xạ ánh sáng.
GV: Hãy chỉ ra tia tới và tia phản xạ?
 Hs : SI là tia tới, IR là tia phản xạ
GV : Cho HS thảo luận trả lời C2
 Hs : điền vào kết luận 
GV yêu cầu HS bố trí TN kiểm tra. Dùng một tờ bìa phẳng hứng tia phản xạ để tìm xem tia này có nằm trong 1 mp khác không ?
GV : Thông báo với HS : Để xác định vị trí của tia tới ta dùng góc SIN = i gọi là góc tới. Xác định vị trí tia phản xạ dùng góc NIR = i’ gọi là góc phản xạ.
Gv :Cho HS thí nghiệm nhiều lần với các góc tới khác nhau, đo góc phản xạ tương ứng và ghi số liệu vào bảng.
Gv : Cho các nhóm nêu kết luận thảo luận và ghi tập. 
GV thông báo:
 + Hai kết luận trên đúng với các môi trường trong suốt khác.
+ Hai kết luận trên là nội dung của định luật phản xạ ánh sáng .
- Hãy phát biểu ĐL phản xạ ánh sáng?
* Qui ước cách vẽ gương và tia sáng trên giấy.
Gv : Cho HS vẽ tia phản xạ IR ( C3)?
+ Mặt phản xạ, mặt không phản xạ của gương.
+ Điểm tới I
+ Tia tới SI
 + Tia phản xạ IR
 I/ Gương phẳng :
- Hình của 1 vật quan sát được trong gương gọi là ảnh của vật tạo bởi gương.
 C1
 Vật nhẵn bóng, phẳng đều có thể là gương phẳng như tấm kim loại nhẵn ,tấm gỗ phẳng , mặt nước phẳng
II/ Định luật phản xạ ánh sáng : 
C2 : tia tới..pháp tuyến tại điểm tới
- Tia phản xạ nằm trong cùng mặt phẳng với tia tới và đường pháp tuyến của gương ở điểm tới.
- Góc phản xạ luôn luôn bằng góc tới .
* Biểu diễn gương phẳng và các tia sáng trên hình vẽ: 
 + Điểm tới I
 + Tia tới SI
 + Tia phản xạ IR
 + Đường pháp tuyến : IN
4.4. Tổng kết 
Cho các nhóm hoàn chỉnh câu C4 .
*Bài tập nâng cao :
 Cho tia sáng xuất phát từ A đến gương phẳng đặt tại O rồi phản xạ đến B (như hình vẽ). Hãy vẽ gương phẳng.
S
R
O
C4. a/
b/ Vẽ tia tới SI và tia phản xạ IR như đề bài đã cho. Tiếp theo vẽ đường phân giác của góc SIR. Đường phân giác IN nầy chính là pháp tuyến của gương. Cuối cùng vẽ mặt gương vuông góc với IN.
-> Trả lời bài tập nâng cao :
 Vẽ đường phân giác của góc giữa tia tới và tia phản xạ, sau đó vẽ mặt gương vuông góc với đường phân giác trên
R
O
S
4.5. Hướng dẫn học tập :
	* Đối với bài học ở tiết này.
- Học thuộc định luật phản xạ ánh sáng .
Hoàn chỉnh từ C1 -> C4 vào vở bài tập.
Làm bài tập 4.1 -> 4.3 trong SBT.
HDBT:
+ 4.1: vẽ pháp tuyến rồi vẽ tia phản xạ sao cho gĩc tới = gĩc p/xạ
+ 4.2: Áp dụng định luật /xạ : gĩc tới như thế nào so với gĩc p/xạ
+ 4.3: Áp dụng định luật /xạ ánh sáng: vẽ tia phản xạ rồi vẽ pháp tuyến sau đĩ vẽ tia tới, mặt gương luơn vuơng gĩc với pháp tuyến
Xác định được góc tới, góc phản xạ.
- Đọc phần cĩ thể em chưa biết. 
*Đối với bài học ở tiết tiếp theo : Xem trước bài: Aûnh của một vật tạo bởi gương phẳng” tìm hiểu trước:
 + Aûnh của vật tạo bởi gương phẳng là ảnh gì?
 + Chuẩn bị: Mỗi nhóm 1 gương phẳng, 2 cục pin.
5. PHỤ LỤC :