Giáo án Vật lý 7 - Chương 1: Quang học - Bài 8: Gương cầu lõm - Hoàng Đình Tuấn - Trường THCS Tà Long - Đakrông - Quảng Trị

TIẾT 08 
	 BÀI 8: GƯƠNG CẦU LÕM
A. MỤC TIÊU:
 1. Kiến thức: Nhận biết được ảnh tạo bởi gương cầu lõm 
 Nêu được tính chất của ảnh tạo bởi gương cầu lõm
 Nêu được ứng dụng các gương cầu lõm
 2. Kĩ năng : Biết cách bố trí TN để quan sát ảnh ảo của một vật tạo bởi GCL
 3. Thái độ : 
B. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY:
 Trực quan - Vấn đáp - Hoạt động nhóm
C. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH:
 1. Giáo viên: Tranh phóng to hình 8.3, 8.5. Bộ TN hình 8.2, 8.4. Một bộ dụng cụ TN như của nhóm
 2. Học sinh : Chuẩn bị cho mỗi nhóm HS 1GP, 1GCLõm, 1 viên phấn
D. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
I. Ổn định tổ chức:
 + Ổn định lớp:
 + Kiểm tra sĩ số: 
II. Kiểm tra bài cũ:
HS1: Cho biết tính chất ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi? So sánh vùng nhìn thấy của gương cầu lồi với gương phẳng có cùng kích thước?
HS2: Trên xe máy người ta thường lắp một gương cầu lồi ở phía trước người lái xe để quan sát phía sau mà không lắp một gương phẳng. Làm như thế có lợi gì? 
III. Bài mới:
Đặt vấn đề:
 GV: Cho HS quan sát 1 gương cầu lỗm và một gương cầu lồi và yêu cầu HS nhận xét sự giống và khác nhau của hai gương.
 HS: Quan sát và nhận xét
 GV: Gương cầu lõm có mặt phản xạ là mặt trong của một hình cầu. Liệu gương cầu lõm có tạo được ảnh như gương lồi không ?
 2. Triển khai bài:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
NỘI DUNG KIẾN THỨC
HOẠT ĐỘNG 1: Nghiên cứu ảnh ảo của một vật tạo bởi gương cầu lõm
GV: Chia nhóm, phát dụng cụ
 Yêu cầu các nhóm
+ Bố trí TN như hình 8.1
+ Quan sát ảnh và trả lời C1
HS: Hoạt động theo nhóm, thực hiện theo hướng dẫn của GV
GV: Hướng dẫn
HS: Cử đại diện trình bày nhận xét ban đầu của nhóm mình
GV: Để kiểm tra xem nhận xét của các nhóm có chính xác không chúng ta sẽ phải làm TN kiểm tra. Vậy các em hãy đề xuất một phương án TN
HS: + Dùng gương cầu mờ như TN bài5
 + So sánh ảnh tạo bởi gương cầu lõm với ảnh tạo bởi gương phẳng có cùng kích thước.
GV: Ta thực hiện theo phương án 2
HS: Các nhóm
+ Bố trí TN, mô tả cách bố trí TN
+ Quan sát và so sánh độ lớn ảnh của hai viên phấn tạo bởi hai gương. Nêu kết quả so sánh
+ Hoàn thành kết luận
GV: Hướng dẫn các nhóm làm việc
HS: Các nhóm cử đại diện trình bày kết quả TN
GV: Hướng dẫn các nhóm cùng trao đổi thống nhất kết quả
HS:Trao đổi toàn lớp thống nhất kết quả
I. Ảnh tạo bởi gương cầu lõm
Thí nghiệm
Nhận xét
C1: Ảnh ảo, lớn hơn vật
Thí nghiệm kiểm tra
Kết luận
Đặt một vật gần sát gương cầu lõm, nhìn vào gương thấy một ảnh ảo không hứng được trên màn chắn và lớn hơn vật
HOẠT ĐỘNG 2: Tìm hiểu sự phản xạ ánh sáng trên gương cầu lõm
GV: Làm TN dùng đèn pin chiếu vào gương cầu lõm ( những tia sáng này song song ), cho HS quan sát 
GV: Em hãy quan sát tia phản xạ và cho biết nó có đặc điểm gì ?
HS: Hội tụ tại một điểm 
GV: Hãy hoàn thành kết luận C3 vào vở
HS: Hoàn thành kết luận
GV: Hãy quan sát hình 8.3 , người ta dùng gương cầu lõm để hứng ánh sáng mặt trời nung nóng vật . Hãy giải thích tại sao vật lại nóng lên ?
HS: Các tia sáng tập trung tại một điểm làm nóng vật đặt tại điểm đó 
GV: Làm TN như hình 8.4 
 + Điều chỉnh đèn tạo ra chùm phân kì xuất phát tại một điểm tới một GC lõm
 + Di chuyển đèn pin để thu được chùm phản xạ là mọtt chùm sáng song song
GV: Hãy quan sát và cho biết đặc điểm của tia phản xạ khi tia tới đập vào gương?
HS: Các tia phản xạ song song với nhau 
II. Sự phản xạ ánh sáng trên gương cầu lõm
Đối với chùm tia tới song song
Thí nghiệm
Kết luận: Chiếu một chùm tia tới song song lên một gương cầu lõm, ta thu được một chùm tia phản xạ hội tụ tại một điểm trước gương
Đối với chùm tia tới phân kì
Thí nghiệm
Kết luận: Một nguồn sáng nhỏ S đặt trước gương cầu lõm ở một vị trí thích hợp, có thể cho một chùm tia phản xạ song song
HOẠT ĐỘNG 3: 	 Vận dụng
GV: Yêu cầu các nhóm tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của đèn pin
HS: Hoạt động nhóm
+ Mở pha đèn, tìm hiểu cấu tạo pha đèn
+ Lắp pha đèn vào thân đèn, xoay nhẹ pha đèn đến vị trí thích hợp để thu được chùm tia phản xạ song song từ pha đèn chiếu ra. Giải thích (C6)?
+ Xoay pha đèn để thu được chùm sáng hội tụ. Trình bày cách làm?
GV: Hướng dẫn HS tìm hiểu cáu tạo và hoạt động của pha đèn
HS: Các nhóm cử đại diện trình bày kết quả 
GV: Hướng dẫn các nhóm trao đổi thống nhất kết quả
HS: Trao đổi thống nhất kết quả
III. Vận dụng
C6: 
Pha đèn là gương cầu lõm . Tia sáng đập vào gương lõm cho tia phản xạ là chùm tia song song nên ta nhìn thấy được xa mà không bị mờ .
 C7: 
Ra xa gương 
 IV. Củng cố: 
 GV: Chốt những kiến thức cơ bản về ảnh tạo bởi gương cầu lõm và sự phản xạ ánh sáng trên gương cầu lõm.
 HS: Đọc ghi nhớ, đọc có thể em chưa biết
 V. Dặn dò : Học bài cũ, làm bài tập SBT
 Nghiên cứu bài mới: Tổng kết chương I: QUANG HỌC
 Hoàn thành phần tự kiểm tra vào vở
 Xem trước các phần vận dụng và trò chơi ô chữ