Một số dàn bài nghị luận chứng minh

: nắng nóng, mưa nhiều, rét đậm, rét hại kéo dài, lũ lụt, hạn hán xảy ra 
Nếu chúng ta không có ý thức bảo vệ môi trường thì đời sống của chúng ta sẽ bị tổn hại rất lớn.
2- Thân bài : 
a- Thế nào là môi trường : ( Giải thích ngắn) Là tất cả những gì xung quanh chúng ta như đất, nước, không khí, tài nguyên
* Vai trò của môi trường là điều kiện cần thiết và quan trọng để con người có thể tồn tại, duy trì sự sống . Nếu con người thiếu nước sẽ không thể tồn tại được, không hít thở không khí sẽ chết
- Bảo vệ sức khỏe của con người : Môi trường trong lành làm ngăn cản sự phát triển của các vi sinh vật có hại ( vi khuẩn, vi rút, muỗi) 
b- Chứng minh: Nếu không bảo vệ môi trường thì đời sống của chúng ta sẽ bị tổn hại rất lớn: 
- Không bảo vệ nguồn tài nguyên đất ( Tấc đất, tấc vàng)– canh tác, quy hoạch bừa bãi không có kế hoạch,- đất sẽ bạc màu, bị thu hẹp dần diện tích- con người không có đất canh tác sản xuất và sinh sống ( Quy hoạch đất xây dựng nhà cao tầng, sân golf) 
- Không bảo vệ môi trường không khí : Xả khói bụi công nghiệp, phương tiện giao thông đường bộ bằng cơ giới, gây ô nhiễm môi trường ảnh hưởng đến sức khỏe con người, gây hiệu ứng nhà kính khiến trái đất nóng lên, băng tan, nước biển dâng cao->gây nguy cơ nhiều thành phố lớn sẽ bị ngập úng (các thành phố lớn ở VN) 
- Xả rác thải công nghiệp độc hại ra nguồn nước, ô nhiễm nguồn nước làm ô nhiễm các dòng sông, hủy hoại các loài sinh vật dưới nước, ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt gây ra nhiều bệnh tật cho con người
- Nạn chặt phá rừng bừa bãi gây ra lũ lụt, sạt lở đất hằng năm làm cho của cải và tính mạng bị thiệt hại ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế 
c- Biện pháp khắc phục : 
	Mỗi chúng ta có ý thức giữ gìn, bảo vệ môi trường
	Khai thác, xử lý rác thải 
3- Kết bài : 
	Suy nghĩ của mình về vấn đề bảo vệ môi trường sống
	Những hành động, việc làm thiết thực về vấn đề bảo vệ môi trường
Đề 2a: Chứng minh rằng bảo vệ môi trường thiên nhiên là bảo vệ cuộc sống con người.
Dàn bài:
 I. Mở bài: Nêu vấn đề chứng minh -> dẫn nội dung, chuyển ý.
 II. Thân bài: chứng minh làm rõ vấn đề sau:
 	1. Giải thích nghĩa môi trường thiên nhiên là gì?
2. Chứng minh vai trò quan trọng của môi trường thiên nhiên đối với đời sống con người ở các mặt sau:
 - Không khí.
 - Nước.
 - Đất đai.
 - Cây xanh ( rừng)
 3. Chứng minh hậu quả của việc làm ô nhiễm môi trường, hủy hoại môi trường sống.Ảnh hưởng đến sức khỏe của mỗi con người.
 4. Đề ra những biện pháp thiết thực để bảo vệ môi trường sống.
 III. Kết bài: Khẳng định lại vấn đề cần chứng minh
Liên hệ thực tế - bản thân.
Đề 2b : Chứng minh rằng bảo vệ môi trường thiên nhiên là bảo vệ cuộc sống của con người 
Môi trường sống của con người đang ngày càng bị ô nhiễm nặng nề, đặc biệt là ở các nước đang phát triển như Việt Nam. 
Em hãy bày tỏ hiểu biết của mình về vấn đề trên?
Dàn bài 
a.Mở bài
Vấn đề môi trường sống của con người trên trái đất đã và đang bị ô nhiễm là một vấn đề cấp bách đối 
với bất kì quốc gia nào. Vì nó gây ra những hiện tượng biến đổi khí hậu dẫn đến những thảm hoạ thiên tai khủng khiếp. Ở Việt Nam sự ô nhiễm môi trường là báo động. Chúng ta cần nhận thức vấn đề này như thế nào? Thực trạng, nguyên nhân, hậu quả, và giải pháp để giải quyết vấn đề này thế nào, chúng ta hãy cùng bàn luận.
b.Thân bài
Môi trường sống của con người là một khái niệm rộng. Nó bao gồm tất cả các yếu tố tự nhiên và vật chất nhân tạo bao quanh con người, có ảnh hưởng đến cuộc sống, sản xuất, sự tồn tại, phát triển của con người và mọi sinh vật trên trái đất. Môi trường có hai loại chính: đó là môi trường tự nhiên và môi trường xã hội.
 Môi trường tự nhiên: bao gồm các thành phần tự nhiên như địa hình, địa chất, đất trồng, khí hậu, nước, sinh vật,... Môi trường xã hội: là tổng thể các mối quan hệ giữa con người với con người, quan hệ cá nhân với cộng đồng thể hiện bằng luật pháp, thể chế, cam kết, quy định,...
 * Hiện trạng môi trường sống của chúng ta
- Ô nhiễm nguồn không khí: các nhà máy đã và đang thải ra môi trường không khímột nguồn 
cacbonnic khổng lồ, các loại axit, các loại khí gây hiệu ứng nhà kính, khói bụi xe hơi và các loại động cơ khác,... đã ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ và chất lượng cuộc sống của con người, nó gây ra nhiều bệnh về đường hô hấp,...
- Ô nhiễm nguồn nước: hiện nay thế giới và đặc biệt là Việt Nam đã bị ô nhiễm nguồn nước, nhu 
cầu về nước uống và nước sinh hoạt ở nhiều vùng miền đang bị thiếu nghiêm trọng, số lượng người được sử dụng nước sạch chiếm tỉ lệ không lớn. Các nguồn nước: ao, hồ, sông, suối, biển cả đại dương, nguồn nước ngầm, nước mưa,...
Ô nhiễm nguồn đất: đất đai ngày càng bị thoái hoá, bị rửa trôi, rác thải công nghiệp, rác thải 
sinh hoạt, rác thải bệnh viện,... đã và đang làm cho nguồn đất đai bị cạn kiệt, khô cằn....
- Ô nhiễm về ánh sáng, âm thanh tiếng ồn tại các đô thị lớn trong các dịp lễ tết của VN&TG thì sự quá tải về cường độ và loại ánh sáng... đã gây ra các bệnh lí về mắt: âm thanh của các loại động cơ quá lớn đặc biệt ở các đô thị lớn cũng ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống của con người.
 * Nguyên nhân - Hậu quả
Nguyên nhân khách quan: 
- Tình trạng nóng lên của trái đất gây ra những biến động lớn về khí hậu toàn cầu dẫn đến các hiểm hoạ thiên tai ngày càng khủng khiếp: lũ lụt, động đất, sóng thần, hạn hán, nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp...
- Tình trạng chặt phá rừng đầu nguồn, rừng phòng hộ, diện tích bao phủ bị giảm ngiêm trọng, nó gây ra biến đổi khí hậu: ví dụ bão lũ tại các tỉnh miền Trung Việt Nam tháng 10 năm 2009 gây ra những hậu quả nghiêm trọng về người và tài sản quốc dân...
- Luật pháp chưa thực sự nghiêm minh, chưa đủ mạnh để ngăn chặn mọi sự vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường.
 Nguyên nhân chủ quan:
- Ý thức của con người không tôn trọng luật pháp bảo vệ môi trường.
- Vì lợi nhuận kinh tế trước mắt mà các công ti, nhà máy xí nghiệp đã bất chấp luật pháp thải ra môi trường, nước thải công nghiệp chưa qua xử lí, rác thải công nghiệp, rác thải y tế, rác thải sinh hoạt không phân huỷ được,...
- Nhận thức của con người về ô nhiễm môi trường còn rất hạn chế...
 Hậu quả
- Ô nhiễm môi trường nước – sản xuất, sinh hoạt bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Nhiều loại dịch bệnh xuất hiện...
- Ô nhiễm môi trường đất ảnh hưởng xấu đến cây trồng, vật nuôi và con người. 
- Ô nhiễm môi trường không khí: gây ra rất nhiều lọai bệnh về đường hô hấp....
* Giải pháp
- Khắc phục những nguyên nhân trên (phân tích và dẫn chứng)
- Nêu dẫn chứng một số quốc gia, thành phố, các vùng miền trên thế giới và Việt Nam có môi trường xanh - sạch - đẹp để lấy làm mô hình áp dụng cho những nơi có môi trường ô nhiễm.
- Hệ thống pháp lí, chế tài nghiêm minh để xử phạt thích đáng cho các cá nhân và tổ chức vi phạm.
- Giáo dục ý thức cộng đồng về bảo vệ môi trường.
c. Kết bài
- Việt Nam - một nước đang phát triển, vấn đề ô nhiễm môi trường là 1 vấn đề hết sức cấp bách...
- Cần phải thực hiện các giải pháp trên một cách đồng bộ, thường xuyên để khắc phục những hậu quả của sự ô nhiễm môi trường, tạo ra mt sống trong lành cho con người,...
- Bài học cho mỗi người dân Việt Nam.
 Đề 3a: Rừng mang lại cho con người nhiều lợi ích, vì vậy con người cần có ý thức bảo vệ rừng. Bằng những hiểu biết của mình, em hãy chứng minh nhận định trên.
Dàn bài 
1) Mở bài : - Giới thiệu về rừng và vai trò của rừng đối với cuộc sống con người
 -Sơ lược về vấn đề bảo vệ rừng. 
2) Thân bài : 
* Nêu định nghĩa về rừng : là hệ sinh thái, có nhiều cây cối lâu năm, nhiều loài động vật quý hiếm 
*Lợi ích của rừng: + Cân = sinh thái : -Là nguồn chủ yếu cung cấp ô-xi làm khí thở cho con người, làm sạch không khí
-Là nhân tố tự nhiên chống xói mòn đất, bảo vệ đất,
+ Giá trị kinh tế: cung cấp gỗ, các loại thảo dược, các loại động thực vật quý, các khu du lịch sinh thái.. 
- Bảo vệ rừng là bảo vệ cuộc sống.
+ Bảo vệ nguồn dưỡng khí.
+ Bảo vệ con người khỏi những thiên tai.
+ Bảo vệ rừng là đang gìn giữ cho ~ lợi ích lâu dài của cả cộng đồng
- Bài học về việc bảo vệ rừng
+ Ý thức của con người đối với rừng : Đang bị tàn phá 
+ Bảo vệ rừng trở thành nhiệm vụ cấp thiết.
+ Ngăn chặn và bảo vệ rừng bằng nhiều biện pháp. 
3- Kết bài : 
- Trách nhiệm của mỗi người đối với việc bảo vệ rừng.
Đề 3b : Rừng quý giá vì mang lại nhiều lợi ích cho con người. Em hãy chứng minh điều đó, và nêu lên trách nhiệm của mọi người đối với rừng.
Dàn bài:
a.Mở bài : 
 Giới thiệu giá trị quý báu, kho tài nguyên của rừng đối với đời sống con người.
 b. Thân bài:
 Chứng minh rừng quý giá:
- Từ xa xưa rừng là môi trường sống của bầy người nguyên thuỷ:
+ Cho hoa thơm quả ngọt
+ Cho vỏ cây làm vật che thân
+ Cho củi, đốt sưởi.
+ Cung cấp các nguồn thực phẩm đa dạng: rau, củ, quả, chim thú,
- Rừng cung cấp vật dụng cần thiết
+ cho tre nứa làm nhà
+ Gỗ quý làm đồ dùng
+ Cho lá làm nón...
+ Cho dược liệu làm thuốc chữa bệnh
- Rừng mang nhiều lợi ích cho con người.
+ Rừng chắn lũ, giũ nước.
+ Cung cấp ô xi, điều tiết khi hậu
+ Rừng là nguồn vô tận cung cấp vật liệu: giấy viết, sợi nhân tạo để dệt vải, thắng cảnh để nghỉ ngơi, là nguồn du lịch.
+ Rừng điều hoà khí hậu, làm trong lành không khí
- Liên hệ trong chiến tranh.
- Hậu quả tác hại của việc phá rừng.
- Trách nhiệm của con người.
+ Bảo vệ rừng, chống phá rừng bừa bãi, chống cháy rừng.
+ Khai thác rừng hợp lí, trồng rừng,..
 c. Kết bài :
- Khẳng định lợi ích to lớn của rừng bảo vệ rừng
- Mọi người cần nâng cao nhận thức về rừng.
Đề 4 : Chøng minh r»ng nh©n d©n ViÖt Nam tõ x­a ®Õn nay lu«n lu«n ssèng theo ®¹o lÝ “¡n qu¶ nhí kÎ trång c©y” “ Uèng n­íc nhí nguån”
Dàn bài 
a. Mở bài:
+ Lòng biết ơn là 1 t/thống đạo đức cao đẹp.
+ Truyền thống ấy đã được đúc kết qua câu tục ngữ “Ăn quả ...”.
 b. Thân bài:
- Luận điểm giải thích:
Ẩn dụ “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây, Uống nước nhớ nguồn đã gây nhận thức và truyền cảm về chân lí đó như thế nào?
- Luận điểm chứng minh..
+ Luận cứ 1: Từ xưa đến nay dân tộc Việt Nam vẫn sống theo đạo lí đó: con cháu biết ơn ông bà, cha mẹ.
 . Thờ cúng, lễ tết, lễ hội văn hoá.
 . Nhắc nhở nhau: “Một lòng thờ mẹ... con”, “Đói lòng ăn hột chà là...răng”.
+ Luận cứ 2: Một số ngày lễ tiêu biểu: Ngày 20/11 Lòng biết ơn của học trò với thầy cô giáo. Ngày 27/7Thương binh liệt sĩ.
+ Luận cứ 3: Một số phong trào tiêu biểu: Lòng biết ơn các anh hùng có công với nước.
 . Sống xứng đáng với truyền thống vẻ vang của cha ông.
 . Giúp đỡ gđ có công, tạo điều kiện về công việc, xây nhà tình nghĩa, thăm hỏi...
 c. Kết bài:
+ Khẳng định câu tục ngữ là lời khuyên răn có ý nghĩa sâu sắc.
+ Biết ơn là 1 t/c thiêng liêng, rất tự nhiên.
+ Bài học: Cần học tập, rèn luyện...
Đề 5: Dân gian có câu tục ngữ “ Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng”. Chứng minh nội dung câu tục ngữ đó – SGK/59
 a. Mở bài: 
- Nhân dân ta đã rút ra kết luận đúng đắn về môi trường xã hội mà mình đang sống, đặc biệt là mối quan hệ bạn bè có tác dụng quan trọng đối với nhân cách của con người.
- Kết luận ấy đã đúc kết lại thành câu tục ngữ: “ Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng”.
 b. Thân bài: 
- Lập luận giải thích.
 Mực có màu đen thường tượng trưng cho cái xấu, những điều không tốt. Một khi đã bị mực dây vào là dơ và khó tẩy vô cùng. (Nói rỡ mực ở đây là mục Tàu bằng thỏi mà người Việt ngày xưa thường dùng, khi viết phải mài nên dễ bị dây vào). Khi đã sống trong hoặc kết bạn với những người thuộc dạng “mực” thì con người ta khó mà tốt được. Đèn tỏa ánh sáng đến mọi nơi, ánh sáng của nó xua đi những điều tăm tối. Do đó đèn tượng trưng môi trường tốt, người bạn tốt mà khi tiếp xúc ta sẽ noi theo những tấm gương đó để cố gắng
- Luận điểm chứng minh.
+ Luận cứ 1: Nếu ta sinh ra trong gia đình có ông bà, cha mẹ là những người không đạo đức, không biết làm gương cho con cháu thì ta ảnh hưởng ngay. 
+ Luận cứ 2: Khi đến trường, đi học, tiếp xúc với các bạn mà chưa chắc tốt. rủ rê chơi bời. 
+ Luận cứ 3: Ra ngòai xã hội, những trò ăn chơi, những cạm bẫy khiến ta sa đà. Thử hỏi như thế thì làm sao ta có thể tốt được. Khi đã dính vào nó thì khó từ bỏ và xóa đi được. Ngày xưa, mẹ của Mạnh Tử đã từng chuyển nhà 3 lần để dạy con, bà nhận thấy rõ: “sống trong môi trường xấu sẽ làm ta trở thành người xấu-là gánh nặng của xã hội”
- Ngược lại với “mực” là “đèn”-ngừoi bạn tốt, môi trường tốt. Khi sống trong môi trường tốt, chơi với những người bạn tốt thì đương nhiên, ta sẽ có đạo đức và là người có ích cho xã hội. Bởi vậy ông cha ta có câu: “Ở chọn nơi, chơi chọn bạn”
- Liên hệ một số câu ca dao, tục ngữ có nội dung tương tự.
- Có những lúc gần mực chưa chắc đen, gần đèn chưa chắc rạng. Tất cả chỉ là do ta quyết định.
 c. Kết bài: 
- Chúng ta cần phải mang ngọn đèn chân lý để soi sáng cho những giọt mực lầm lỗi, cũng nên bắt chước các ngọn đèn tốt để con người ta hoàn thiện hơn, là công dân có ích cho xã hội”
- Ý nghĩa chung của câu tục ngữ đói với em và moi người.
Đề 6 : Nh©n d©n ta th­êng nh¾c nhë nhau: 
Mét c©y lµm ch¼ng nªn non
Ba c©y chôm l¹i nªn hßn nói cao.
Dùa vµo lÞch sö ®Êu tranh b¶o vÖ vµ x©y dùng ®Êt n­íc, em h·y chøng minh sù ®óng ®¾n c¶u lêi khuyªn trªn.
DÀN BÀI
1. Më bµi
- §oµn kÕt lµ mét truyÒn thèng quý b¸u cña d©n téc ta. ®oµn kÕt t¹o nªn søc m¹nh dÉn ®Õn thµnh c«ng. -> DÉn d¾t vµo c©u tôc ng÷.
2. Th©n bµi
*Luận điểm Gi¶i thÝch ng¾n gän ý nghÜa cña mét c©y: mét ng­êi, ®¬n lÎ; ba c©y: tËp hîp, ®oµn kÕt nhiÒu ng­êi.
non, nói cao t­îng tr­ng cho kÕt qu¶, viÖc lín.
NghÜa bãng: ®¬n ®éc, kh«ng ®oµn kÕt th× kh«ng lµm ®­îc viÖc lín. §oµn kÕt, tËp hîp nhiÒu ng­êi th× cã søc m¹nh, lµm ®­îc nh÷ng viÖc to lín.
*Luận điểm Chøng minh:
a) Trong thùc tÕ lÞch sö: Đoàn kết thì sống, chia rẽ thì chết
- Nh©n d©n ta ®· ®oµn kÕt chiÕn ®Êu vµ chiÕn th¾ng nhiÒu giÆc ngo¹i x©m, dï chóng m¹nh h¬n ta rÊt nhiÒu: từ cuộc khởi nghĩa của hai Bà Trưng cho đếncuộc kháng chiến chống Mỹ thắng lợi
b) Trong ®êi sèng hµng ngµy: 
Nh©n d©n ta ®oµn kÕt trong lao ®éng s¶n xuÊt: cïng nhau chung søc ®¾p ®ª ng¨n n­íc lò ®Ó b¶o vÖ mïa mµng...: “Biết đồng sức, biết đồng lòng, việc gì khó cũng làm nên”
c) Trong học tập: cùng nhau chia sẻ những kinh nghiệm học tập; đôi bạn cùng tiến...
d) Bµi häc: §oµn kÕt t¹o nªn søc m¹nh v« ®Þch. §oµn kÕt lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh thµnh c«ng. B¸c Hå tõng kh¼ng ®Þnh:
§oµn kÕt, ®oµn kÕt, ®¹i ®oµn kÕt
Thµnh c«ng, thµnh c«ng, ®¹i thµnh c«ng.
Ngày nay Nhà nước ta là nhà nước của dân, do dân, vì dân. Đảng đã lấy sức mạnh từ dân để xây dựng xã hội chủ nghĩa “ Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”
3. KÕt bµi: 
NhÊn m¹nh gi¸ trÞ cña bµi häc ®oµn kÕt, chung søc chung lßng.
Lµ häc sinh, em cïng c¸c b¹n x©y dùng t×nh ®oµn kÕt gióp nhau häc tËp vµ phÊn ®Êu ®Ó cïng tiÕn bé.
Dàn bài cách 2
a.Mở bài:
- Nêu tinh thần đoàn kết là nguồn sức mạnh
- Phát huy mạnh mẽ trong kháng chiến chống quân thù
- Nêu vấn đề: “Một cây..núi cao”
 b.Thân bài:
 Luận điểm giải thích:
“Một cây không làm nên non, nên núi cao”
- Ba cây làm nên non, nên núi cao
- Câu tục ngữ nói lên đ/k là sức mạnh của cộng đồng dân tộc.
 Luận điểm chứng minh: 
- Thời xa xưa Việt Nam đã trồng rừng, lấn biển, làm nên những cánh đồng màu mỡ.
- Trong lịch sử đấu tranh dựng nước, giữ nước: Đoàn kết thì sống, chia rẽ thì chết 
+ Khởi nghĩa Bà Trưng, Bà Triệu, Quang Trung...
+ TK 13: Ngô Quyền chống quân Nam Hán
+ TK 15: Lê Lợi chống Minh
+ Ngày nay: chiến thắng 1954
 	+ Đại thắng mùa xuân 1975
- Trên con đường phát triển công nông nghiệp, hiện đại hoá phấn đấu cho dân giàu nước mạnh: Hàng triệu con người đang đồng tâm..
 c. Kết bài:
- Đoàn kết trở thành 1 truyền thống quý báu của dân tộc
- Là HS em cùng xây dựng tinh thần đoàn kết, giúp nhau học tập.
 Đề 7: Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ: “Có công mài sắt, có ngày nên kim”
Dàn bài 
a. Môû baøi: Neâu vai troø quan troïng cuûa sự kiên trì và thành công trong cuộc sống maø caâu tuïc ngöõ ñaõ ñuùc keát. Ñoù laø moät chaân lí. 
 b. Thaân baøi: 
* Giải thích ý nghĩa của câu tục ngữ: 
 + Nghĩa đen: Chiếc kim được làm bằng sắt, trông nhỏ bé, đơn sơ nhưng để làm ra nó, người ta phải mất nhiều công sức.
 + Nghĩa bóng: Muốn thành công, con người phải có ý chí và sự bền bỉ, kiên nhẫn.
* Chứng minh bằng các dẫn chứng:(có dùng lí lẽ phân tích, đúc kết vấn đề)
 + Các cuộc kháng chiến chống xâm lăng của dân tộc ta trong lịch sử đều theo chiến lược trường kỳ và kết thúc thắng lại.
+ Nhân dân ta bao đời bền bỉ đắp đê ngăn nước lũ, bảo vệ mùa màng ở đồng bằng Bắc Bộ.
 + Sự kiên trì,nhẫn nại giúp ngöôøi ta vöôït qua nhöõng khoù khaên töôûng chöøng khoâng theå vöôït qua như: 
* Mạc Đĩnh Chi, con nhà nghèo học giỏi. Nhưng tiền mua dầu thắp đèn không có, cậu bé họ Mạc phải bắt đom đóm bỏ vào vỏ trứng rồi soi lên trang sách mà đọc chữ. Với ngọn đèn đom đóm ấy, cậu vẫn miệt mài học tập và tại khoa thi năm 1304 cậu đã thi đỗ Trạng nguyên rồi trở thành một vị quan có tài năng lớn trong triều nhà Trần.
* Nguyễn Ngọc Kí bị liệt cả hai tay, phải học tập viết bằng chân mà vẫn tốt nghiệp đại học.
* Lu-i-pat-tơ, khi học phổ thông, ông cũng chỉ là học sinh trung bình. Xếp hạng môn hóa, ông đứng thứ 15 trong số 22 học sinh của lớp. Nhưng sau này nhờ sự kiên trì tự học, tìm tòi, thí nghiệm và nghiên cứu ông cũng đã trở thành nhà bác học lớn của nhân loại, có công phát minh ra thuốc chữa bệnh bị chó dại cắn. 
 c. Keát baøi: 
Rút ra kết luận khẳng định sự đúng đắn của câu tục ngữ và nêu ra bài học trong cuộc sống.
Đề 8: Hãy làm sáng tỏ nội dung lời khuyên của Lê-nin: “Học! Học nữa! Học mãi!”
Dàn bài 
I/. Môû baøi:
Kho taøng kieán thöùc cuûa nhaân loaïi voâ cuøng phong phuù.
Cuoäc soáng khoâng ngöøng phaùt trieån, cho neân con ngöôøi phaûi noã löïc hoïc taäp suoát ñôøi. 
Leâ-nin khuyeân thanh nieân: “Hoïc! Hoïc nöõa! Hoïc maõi!”
II/. Thaân baøi :
 1). YÙ nghóa lôøi khuyeân :
Hoïc taäp laø nghóa vuï vaø quyeàn lôïi cuûa moãi ngöôøi. Phaûi thöôøng xuyeân hoïc taäp ñeå naâng cao kieán thöùc. 
2). Chứng minh
+ Coù hoïc taäp thì môùi tieáp thu ñöôïc tri thöùc.
Hoïc taäp ñeå naâng cao trình ñoä hieåu bieát, ñeå laøm vieäc coù hieäu quaû hôn. 
-Neáu khoâng hoïc taäp thì seõ bò laïc haäu trong thôøi ñaïi khoa hoïc kyõ thuaät phaùt trieån maïnh nhö hieän nay.
+ Vieäc hoïc taäp khoâng haïn cheá tuoåi taùc, hoaøn caûnh maø tuøy theo yù thöùc cuûa moãi ngöôøi. Coù chòu khoù hoïc taäp thì môùi gaët haùi ñöôïc thaønh coâng. 
OÂâng giaùm ñoác hoïc taäp ñeå laøm toát coâng taùc quaûn lyù 
Coâng nhaân hoïc taäp ñeå naâng cao tay ngheà.
HS học tập để nâng cao trình độ văn hóa.
Noâng daân hoïc taäp ñeå naém vöõng khoa hoïc kyõ thuaät troàng troït, chaên nuoâi, ñaåy maïnh sx
3). Môû roäng vaán ñeà :
- “ Hoïc! Hoïc nöõa! Hoïc maõi!” laø muïc tieâu phaán ñaáu cuûa thanh nieân. Chuùng ta phaûi noã löïc hoïc taäp ñeå coù trình ñoä hieåu bieát, co ù moät ngheà nuoâi soáng baûn thaân. Hoïc ñeå naâng cao kyõ naêng lao ñoäng, ñeå böôùc vaøo ñôøi vöõng vaøng hôn. 
- Hoïc kieán thöùc trong saùch vôû vaø hoïc kinh nghieäm trong thöïc teá cuoäc soáng. Hoïc taäp laø nhieäm cuï quan troïng suoát caû ñôøi mình.
III/. Keát baøi :
Ngaøy nay, tuoåi treû caàn phaûi coá gaéng hoïc taäp ñeå hoaøn thieän baûn thaân, trôû thaønh ngöôøi coù ñuû taøi ñöùc xaây döïng ñaát nöôùc, queâ höông ngaøy caøng giaøu ñeïp.
-Lieân heä baûn thaân.
Đề 9 : Chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ “Có chí thì nên”
 a. Mở bài: Đi từ chung đến riêng hoặc đi từ khái quát đến cụ thể.
 b. Thân bài:
 * Giải thích ý nghĩa câu tục ngữ:
- "Chí" là gì? Là hoài bão, lí tưởng tốt đẹp, ý chí, nghị lực, sự kiên trì. Chí là điều cần thiết để con người vượt qua trở ngại.
- "Nên" là thế nào? Là sự thành công, thành đạt trong mọi việc.
- "Có chí thì nên" nghĩa là thế nào? Câu tục ngữ nhằm khẳng định vai trò, ý nghĩa to lớn của ý chí trong cuộc sống. Khi ta làm bất cứ một việc gì, nếu chúng ta có ý chí, nghị lực và sự kiên trì thì nhất định chúng ta sẽ vượt qua được mọi khó khăn, trở ngại để đi đến thành công.
 *Giải thích cơ sở của chân lí:
Tại sao người có ý chí nghị lực thì dẫn đến thành công?
- Bởi vì đây là một đức tính không thể thiếu được trong cuộc sống khi ta làm bất cứ việc gì, muốn thành công đều phải trở thành một quá trình, một thời gian rèn luyện lâu dài. Có khi thành công đó lại được đúc rút kinh nghiệm từ thất bại này đến thất bại khác. Không chỉ qua một lần làm việc mà thành công, mà chính ý chí, nghị lực,lòng kiên trì mới là sức mạnh giúp ta đi đến thành công. Càng gian nan chịu đựng thử thách trong công việc thì sự thành công càng vinh quang, càng đáng tự hào.
- Nếu chỉ một lần thất bại mà vội nản lòng, nhụt chí thì khó đạt được mục đích.
- Anh Nguyễn Ngọc Kí bị liệt cả hai tay, phải tập viết bằng chân và đã tốt nghiệp trường đại học và đã trở thành một nhà giáo mẫu mực được mọi người kính trọng.
- Các vận động viên khuyết tật điều khiển xe lăn bằng tay mà đạt huy chương vàng.
 c. Kết bài: 
- Khẳng định giá trị kinh nghiệm của câu tục ngữ đối với đời sống thực tiễn, khẳng định giá trị bền vững của câu tục ngữ đối với mọi người.
Top of FoĐề 10 Ca dao Việt Nam có những câu quen thuộc:
“Bầu ơi thương lấy bí cùng
Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn”.
Em hãy chứng minh vấn đề trên trong câu ca dao ấy.
a. Mở bài:
- Dẫn vào đề: kho tàng Việt Nam rất phong phú, có những câu hay cả về tư tưởng và hình thức nghệ thuật, đặc biệt là về tư tưởng.
- Định hướng và phạm vi chứng minh.
Tư tưởng đoàn kết dân tộc thể hiện trong câu ca dao đã được thực tế đời sống của nhân dân Việt Nam từ xưa đến nay chứng minh là hùng hồn.
b. Thân bài:
* Giải thích ý nghĩa và bản chất của vấn đề.
- Hình ảnh bầu – bí khác giống nhưng chung một giàn. Cần yêu thương là cách nói ẩn dụ tượng trưng nhằm thể hiện một cách kín đáo và sâu sắc tình yêu thương đoàn kết, đùm bọc nhau của các dân tộc Việt nam trong lịch sử dụng nước và giữ nước.
*Luận chứng chúng minh theo 3 luận điểm.
+ Thương yêu giúp đõ nhau trong đời sống nghèo túng vấn vả “Chị ngã em nâng” , “Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ”,...
+ Đùm bọc nhau trong hoạn nạn thiên tai, lá lành đùm lá rách, cả nước giúp đỡ đồng bào lũ lụt, nhường cơm sẻ áo,
+ Đoàn kết thương yêu nhau trong hai cuộc kháng chiến.
c. Kết bài: Khẳng định tính đúng đắn