Tiết 16, Bài 16: Tuần hoàn máu và lưu thông bạch huyết - Bùi Đình Đương

Tuần 08 Ngày soạn: 05/10/2014
Tiết 16 Ngày dạy: 10/10/2014
BÀI 16: TUẦN HOÀN MÁU VÀ LƯU THÔNG BẠCH HUYẾT
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC.
 1. Kiến thức:
- Trình bày được cấu tạo tim và hệ mạch liên quan đến chức năng của chúng.
- Nêu được chu kì hoạt động của tim (nhịp tim, thể tích/phút).
- Trình bày được sơ đồ vận chuyển máu và bạch huyết trong cơ thể.
2. Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng quan sát tranh hình phát hiện kiến thức. 
- Kĩ năng họat động nhóm. 
- Kĩ năng vẽ sơ đồ tuần hoàn máu.
3. Thái độ: 
Giáo dục ý thức giữ gìn bảo vệ cơ thể tránh các bệnh về tim mạch.
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY VÀ HỌC.
1. Giáo viên: 
Tranh phóng to h16.1và 16.2 
2. Học sinh: Xem trước bài ở nhà. 
III. HỌAT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC.
1. Ổn định tổ chức, kiểm tra sĩ số:
8A4: ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 
8A5: ..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
8A6: .........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
2. Kiểm tra bài cũ: 
Cho biết thành phần cấu tạo hệ tuần hòan máu? 
3. Hoạt động dạy - học:
* Mở bài: Hệ tuần hoàn máu gồm những thành phần cấu tạo nào ? Gọi HS lên bảng chỉ trên tranh các thành phần của hệ tuần hòan máu. Vậy máu lưu thông trong cơ thể như thế nào? Tim có vai trò gì ? 
 Họat động 1: Tìm hiểu khái quát về hệ tuần hoàn máu.
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
- Yêu cầu HS tìm hiểu thông tin, quan sát H.16.1Tr.51 ghi nhớ kiến thức. trao đổi nhóm trả lời câu hỏi :
+ Hệ tuần hoàn gồm những thành phần nào?
+ Cấu tạo mỗi thành phần đó như thế nào ?
- Yêu cầu đại diện các nhóm thuyết minh trên tranh 
- GV đánh giá kết quả các nhóm và lưu ý :Với tim: Nửa phải chứa máu đỏ thẫm (Màu xanh trên tranh ) Nửa trái chứa máu đỏ tươi (màu đỏ trên tranh) Hệ mạch màu xanh là tĩnh mạch, màu đỏ là động mạch 
+ Mô tả đường đi của máu trong vòng tuần hoàn nhỏ và trong vòng tuần hòang lớn ?
+ Phân biệt vai trò chủ yếu của tim và hệ mạch trong sự tuần hòan máu 
+ Nhận xét về vai trò của hệ tuần hòan máu?
- Yêu cầu các nhóm trả lời.GV đánh giá kết quả của các nhóm bổ sung kiến thức hoàn chỉnh nếu cần
- Yêu cầu HS đối chiếu kiến thức vừa tìm hiểu được với mô hình hệ tuần hoàn
- Cá nhân nghiên cứu thông tin SGK ghi nhớ kiến thức. Thảo luận nhóm trả lời câu hỏi: 
+ Tim và hệ mạch
+ Số ngăn tim, vị trí, màu sắc. Tên động mạch, tĩnh mạch 
- Đại diện nhóm trình bày bằng cách thuyết minh trên tranh 
- Các nhóm theo dõi nhận xét bổ sung 
- HS lắng nghe. quan sát h 16.1 lưu ý chiều đi của mũi tên và màu máu trong động mạch và tĩnh mạch 
+ Điểm xuất phát và kết thúc của mỗi vòng tuần hoàn .
+ Họat động trao đổi chất tại phổi và các cơ quan trong cơ thể 
+ Như tiểu kết
- Đại diện nhóm trình bày kết quả trên tranh các nhóm khác nhận xét bổ sung 
- HS tự rút ra kết luận 
Tiểu kết: 
* Cấu tạo hệ tuần hoàn:
	Hệ tuần hoàn gồm tim và hệ mạch :
- Tim:
+ Có 4 ngăn: 2 tâm thất, 2 tâm nhĩ. 
+ Nửa phải chứa máu đỏ thẫm , nửa trái chứa máu đỏ tươi. 
- Hệ mạch:
+ Động mạh xuất phát từ tâm thất. 
+ Tĩnh mạch: Trở về tâm nhĩ .
+ Mao mạch: Nối động mạch và tĩnh mạch. 
* Vai trò hệ tuần hoàn:
- Tim làm nhiệm vụ co bóp tạo lực đẩy để đẩy máu đến hệ mạch.
- Hệ mạch : Dẫn máu từ tim đến các tế bào và từ các tế bào trở về tim. 
+ Vòng tuần hoàn lớn: Máu từ TTT đến các Cơ Quan ( trao đổi chất ) rồi về TNP.
+ Vòng tuần hòan nhỏ: Máu từ TTP đến phổi ( trao đổi khí O2và CO2) rồi về TNT. 
 - Máu lưu thông trong toàn bộ cơ thể là nhờ hệ tuần hoàn. 
 Họat động 2: Lưu thông bạch huyết.
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
- Yêu cầu HS quan sát H16.2, tìm hiểu thông tin SGK và giới thiệu về hệ bạch huyết một cách khái quát. Thảo luận nhóm trả lời câu hỏi :
+ Hệ bạch huyết gồm những thành phần cấu tạo nào?
- GV nhận xét bổ sung phần trả lời của HS, giảng giải thêm : Hạch bạch huyết như một máy lọc khi bạch huyết chảy qua các vật lạ lọt vào cơ thể được giữ lại. Hạch thường tập trung ở cửa vào các tạng và các vùng khớp 
- Yêu cầu tiếp tục thảo luận nhóm trả lời câu hỏi:
+ Mô tả đường đi của bạch huyết trong phân hệ lớn và nhỏ ?
+ Hệ bạch huyết có vai trò gì ?
- GV: Bạch huyết có thành phần tương tự như huyết tương không chứa hồng cầu và bạch cầu (chủ yếu là dạng Limpo ). Bạch huyết liên hệ nật thiết với hệ tĩnh mạch và vòng tuần hoàn máu và bổ sung cho nó . 
- HS nghiên cứu h16.2 và thông tin SGk trang 52 trả lời câu hỏi trên tranh vẽ 
- HS trả lời, HS khác nhận xét bổ sung và tự rút ra kết luận 
- HS lắng nghe
+ Chỉ ra điểm thu bạch huyết đầu tiên và nơi đổ cuối cùng 
- Các nhóm trình bày trên hình vẽ nhóm khác nhận xét bổ sung và rút ra kết luận 
Tiểu kết:
* Cấu tạo hệ bạch huyết gồm:
- Mao mạch bạch huyết. 
- Mạch bạch huyết, tĩnh mạch máu .
- Hạch bạch huyết. 
- Ống bạch huyết tạo thành 2 phân hệ: Phân hệ lớn và phân hệ nhỏ. 
+ Phân hệ bạch huyết nhỏ:Thu bạch huyết ở nửa bên phải cơ thể rồi đưa về tĩnh mạch máu. 
+ Phân hệ bạch huyết lớn: Thu bạch huyết ở phần còn lại của cơ thể .
* Vai trò: Hệ bạch huyết cùng với hệ tuần hoàn máu thực hiện chu trình luân chuyển môi trường trong của cơ thể và tham gia bảo vệ cơ thể .
VI. CỦNG CỐ – DẶN DÒ. 
1. Củng cố: 
Đánh dấu câu trả lời đúng.
1/ Hệ tuần hoàn gồm: 
A. Động mạch tĩnh mạch và tim.
B. Tâm nhĩ, tâm thất động mạch, tĩnh mạch. 
C. Tim và hệ mạch. 
2/ Máu luân chuyển trong toàn cơ thể là do:
A. Tim co bóp đẩy máu vào hệ mạch. 
B. Hệ mạch dẫn máu đi khắp cơ thể. 
C. Cơ thể luôn cần chất dinh dưỡng.
3/ Điểm xuất phát của hệ bạch huyết là:
A. Mao mạch bạch huyết. 
B. Các cơ quan trong cơ thể. 
C. Mao mạch bạch huyết của các cơ quan trong cơ thể.
2. Dặn dò:
- Học bài trả lời câu hỏi SGK.
- Đọc mục “em có biết”.
V. RÚT KINH NGHIỆM.	
.
.