Tiết 26, Bài 25: Tiêu hóa ở khoang miệng - Mai Ngọc Liên

Tuần: 13 Ngày soạn: 12/11/2010
Tiết : 26 Ngày dạy : 13/11/2010
BÀI 25 : TIÊU HOÁ Ở KHOANG MIỆNG
I/ Mục tiêu: Học xong bài này học sinh phải nắm được :
1/Kiến thức:
Trình bày được các hoạt động tiêu hoá diễn ra trong khoang miệng, Các hoạt động trong quá trình tiêu hoá, sự biến đổi thức ăn về mặt cơ học
Trình bày được hoạt động nuốt và đẩy thức ăn từ khoang miệng qua thực quản xuống dạ dày
2/ Kỹ năng:
Rèn kỹ năng: Nghiên cứu thông tin, tranh hình tìm kiến thức. Khái quát hoá kiến thức. Hoạt động nhóm
3/ Thái độ:
Giáo dục ý thức bảo vệ giữ gìn răng miệng. Ý thức trong khi ăn không được cười đùa
II/ Đồ dùng dạy học :
1/ Giáo viên:
- Tranh phóng H 25.1; 25.2; 25.3
- Băng video hay đĩa CD minh hoạ hoạt động tiêu hoá ở khoang miệng, nuốt ở thực quản.
2/ Học sinh
III/ Hoạt động dạy học:
1/ Kiểm tra bài cũ: Giáo viên đặt câu hỏi
H1: - Các chất trong thức ăn có thể được phân nhóm như thế nào? Nêu đặc điểm của mỗi nhóm.
H2: - Vai trò của tiêu hoá là gì? các chất nước, muối khoáng, vitamin khi vào cơ thể cần qua hoạt động nào của hệ tiêu hoá? Nêu các hoạt động tiêu hoá?
GV: Gọi HS nhận xét bạn trả lời
Gv nhận xét ,bổ sung ,ghi điểm 
2/ Hoạt động dạy học:
VB: Các em nhịn ăn được bao lâu? Chúng ta nói đến ăn uống tức là nói đến hệ cơ quan nào? cơ quan nào trong cơ thể?
- Trong bài mở đầu của chương chúng ta sẽ đi tìm hiểu về tiêu hoá, xem nó xảy ra như thế nào? gồm những cơ quan nào?	 
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
NỘI DUNG BÀI HỌC
HOẠT ĐỘNG 1: 
- Yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK và trả lời câu hỏi:
- Khi thức ăn vào miệng, có những hoạt động nào xảy ra?
- GV treo H 25.1 để minh họa.
- Những hoạt động nào là biến đổi lí học, hoá học?
- Khi nhai cơm, bánh mì lâu trong miệng thấy ngọt là vì sao?
- HS tự nghiên cứu thông tin SGK, trao đổi nhóm và trả lời câu hỏi.
+ Các hoạt động như SGK.
+ Biến đổi lí học: Tiết nước bọt, nhai, đảo trộn thức ăn, tạo viên thức ăn.
+ Biến đổi hoá học: Hoạt động của enzim amilaza trong nước bọt.
 I/ Tiêu hoá ở khoang miệng : Học Bảng
Từ những thông tin trên, yêu cầu HS hoàn thành bảng 25.
- GV treo bảng phụ để HS tự hoàn thành.
- Vận dụng kết quả phân tích hoá học để giải thích (H 25.2)
- Đại diện nhóm thay nhau điền bảng.
Bảng 25: Hoạt động biến đổi thức ăn ở khoang miệng
Biến đổi thức ăn ở khoang miệng
Các hoạt động tham gia
Các thành phần tham gia hoạt động
Tác dụng của hoạt động
Biến đổi lí học
- Tiết nước bọt
- Nhai
- Đảo trộn thức ăn
- Tạo viên thức ăn
- Các tuyến nước bọt
- Răng
- Răng, lưỡi, các cơ môi và má
- Răng, lưỡi, các cơ môi và má
- Làm ướt và mềm thức ăn
- Làm mềm và nhuyễn thức ăn
- Làm thức ăn thấm đẫm nước bọt
- Tạo viên thức ăn và nuốt
Biến đổi hoá học
- Hoạt động của enzim amilaza trong nước bọt
- Enzim amilaza
- Biến đổi 1 phần tinh bột trong thức ăn thành đường mantozơ.
HOẠT ĐỘNG 2: Nuốt và đảy thức ăn qua thực quản
- Yêu cầu HS đọc thông tin SGK, quan sát H 25.3, thảo luận và trả lời câu hỏi:
- Nuốt diễn ra nhờ hoạt động của cơ quan nào là chủ yếu và có tác dụng gì?
- Lực đẩy viên thức ăn từ thực quản xuống dạ dày được tạo ra như thế nào? 
- Thức ăn qua thực quản có được biến đổi gì về mặt lí và hoá học không?
+ Lưu ý: viên thức ăn vừa phải để dễ nuốt, nếu quá lớn nuốt sẽ nghẹn.
- Nắp thanh quản và khẩu cái mềm có chức năng gì? nếu không có hoạt động của nó sẽ gây ra hậu quả gì?
- Giải thích hiện tượng khi ăn đôi khi có hạt cơm chui lên mũi? Hiện tượng nghẹn?
- Tại sao khi ăn không nên cười đùa?
- HS tự quan sát H 25.3, đọc thông tin, trao đổi nhóm và trả lời:
+ Nuốt diễn ra nhờ hoạt động của lưỡi là chủ yếu và có tác dụng đẩy viên thức ăn từ khoang miệng tới thực quản.
+ Lực đảy viên thức ăn tới thực quản, tới dạ dày tạo ra nhờ sự co dãn phối hợp nhịp nhàng của cơ quan thực quản.
+ Thời gian đi qua thực quản rát nhanh (2-4s) nên thức ăn không bị biến đổi về mặt hoá học.
- HS tiếp thu lưu ý
- HS hoạt động cá nhân và giải thích.
- 1 HS giải thích, các HS khác bổ sung.
II/. Nuốt và đảy thức ăn qua thực quản.
- Nhờ hoạt động của lưỡi thức ăn được đẩy xuống thực quản.
- Thức ăn từ thực quản xuống dạ dày là nhờ hoạt động của các cơ thực quản (cơ trơn).
- Thời gian thức ăn qua thực quản ngắn (2-4s) nên coi như thức ăn không bị biến đổi.
IV/ Kiểm tra-đánh giá: GV: đặt câu hỏi cho Hs trả lời.
Sự tiêu hoá thức ăn trong miệng về mặt lí học và hoá học mặt nào quan trọng hơn? Tại sao?
Khi nuốt thức ăn môi ngâm hay hở ra? Tại sao?
HS trả lời – Hs khác bổ sung – GV: Nhận xét, chốt ý đúng. 
Bài tập trắc nghiệm:
Khoanh tròn vào đầu câu trả lời đúng:
Câu 1: Quá trình tiêu hoá khoang miệng gồm: 
	a. Biến đổi lí học	d. Tiết nước bọt
	b. Nhai, đảo trộn thức ăn	e. Cả a, b, c, d
	c. Biến đổi hoá học	g. Chỉ a và c.
Câu 2: Loại thức ăn nào được biến đổi về mặt hoá học ở khoang miệng
	a. Prôtêin, tinh bột, lipit	c. Prôtêin, tinh bột, hoa quả
	b. Tinh bột chín	d. Bánh mì, dầu thực vật
V/ Dặn dò
- Học bài và trả lời câu hỏi 1, 2, 3, 4 SGK- Tr 83.
- Đọc mục “Em có biết”
- Hướng dẫn học bài ở nhà
Câu 2: “Nhai kĩ no lâu” là khi nhai càng kĩ thì hiệu suất tiêu hoá càng cao, cơ thể hấp thụ được nhiều chất dinh dưỡng nên no lâu hơn.
Câu 3: Với khẩu phần ăn đầy đủ, sau khi tiêu hoá ở khoang miệng và thực quản thì những chất trong thức ăn vẫn cần tiêu hoá tiếp: G, L, Pr.
Câu 4: 
- Cháo thấm 1 ít nước bọt, 1 phần tinh bột trong cháo bị biến đổi thành đường mantozơ dưới tác dụng của enzim amilaza.
- Với sữa thấm 1 ít nước bọt sự tiêu hoá hoá học không diễn ra ở khoang miệng do thành phần hoá học của sữa là Pr và đường đôi hoặc đường đơn.
VI/ Rút kinh nghiệm giờ dạy