Tiết 3, Bài 3: Quần cư, đô thị hóa

Ngày soạn: 15 tháng 08 năm 2011
Ngày dạy : tháng 08 năm 2011 
Tiết 03 Bài 03 quần cư, đô thị hóa 
I. Mục tiêu bài học
 1. Kiến thức:
 + HS nắm được những đặc điểm cơ bản của quần cư nông thôn và quần cư thành thị, sự khác nhau về lối sống giữa hai loại quần cư.
 + Biết được vài nét về lịch sử phát triển đô thị và sự hình thnhà các siêu đô thị.
 2. Kĩ năng:
 + Nhận biết quần cư đô thị, quần cư nông thôn qua ảnh chụp, tranh vẽ hoặc trong thực tế.
 + Nhận biết sự phân bố của 22 siêu đô thị đông dân nhất thế giới.
 3.Thái độ:Giáo dục cho học sinh ý thức bảo vệ môi trường.
II. Trọng tâm: Quần cư nông thôn và quần cư thành thị. 	
III. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
 Giáo viên: Lược đồ dân cư thế giới có các đô thị
 Học sinh: Sưu tầm ảnh các đô thị Việt Nam, và một số thành phố lớn trên thế giới. Xem trước bài mới, học bài cũ ở nhà.
IV. Hoạt động dạy học:
 1. ổn định tổ chức: 1’ 
 2. Kiểm tra bài cũ: 6’ 
 Câu 1: Xác định khu vực dân cư thế giới sống tập trung đông dân “ lược đồ dân cư thế giới”? Giải thích tại sao những khu vực trên lại tập trung đông dân?
Câu 2: Căn cứ trên cơ sở nào để chia dân cư thế giới thành các chủng tộc. Việt Nam thuộc chủng tộc nào? Chủng tộc này sinh sống chủ yếu ở đâu?
 3. Bài mới : 33’ 
Giới thiệu: 2’ Tớnh xó hội là một thuộc tớnh rất cơ bản của con người. Càng thoỏt khỏi sự lệ thuộc vào tự nhiờn ,con người ngày càng quần tụ bờn nhau tạo thành cỏc điểm quần cư. Quần cư ở trỡnh độ cao nhất là cỏc đụ thị , nay đang được phỏt triển nhờ quỏ trỡnh đụ thị húa. Bài học hụm nay, chỳng ta sẽ tỡm hiểu hai vấn đề là quần cư và đụ thị húa.
 * Bài mới : 31’
TG
Hoạt động của Giáo viên và học sinh
Nội dung
19’
 Hoạt động 1: 19’
GV yêu cầu HS đọc thuật ngữ “ Quần cư”
- Giới thiệu thuật ngữ “ dân cư”. Phân biệt sự khác nhau của hai thuật ngữ đó.
? Quần cư có tác động đến yếu tố nào của dân cư của một nơi? ( Sự phân bố, mật độ, lối sống....)
? Quan sát 2 ảnh H3.1, H3.2 SGK và dựa vào hiểu biết của mình cho biết sự khác nhau giữa 2 kiểu quần cư đô thị và nông thôn?
 Chia lớp thành 2 nhóm thảo luận trả lời:
 - Mỗi nhóm tìm hiểu đặc điểm cơ bản của một kiểu quần cư.
 Theo yêu cầu; 
 Gv bổ sung, hoàn chỉnh các ý kiến của 2 nhóm theo bảng sau:
1. Quần cư nông thôn và quần cư thành thị.
- Quần cư là cỏch tổ chức của con người trờn một diện tớch nhất định để khai thỏc tài nguyờn thiờn nhiờn . 
- Cú hai kiểu chớnh là quần cư nụng thụn và quần cư thành thị .
- Dân cư là số người sinh sống trên một diện tích.
- Các đặc điểm khác nhau cơ bản của quần cư nông thôn và quần cư đô thị.
Các yếu tố
Quần cư nông thôn
Quần cư thành thị
Cách tổ chức sinh sống
Nhà cửa xen ruộng đồng, tập hợp thành làng xóm
Nhà cửa xây thành phố, phường
Mật độ
Dân cư thưa
Dân tập trung đông
Lối sống
Dựa vào truyền thống gia đình, dòng họ, làng xóm, có phong tục, tập quán, lễ hội cổ truyền
Cộng đồng có tổ chức, mọi người tuân theo quy luật
Hđộng Kinh tế 
Sản xuất nông lâm ngư nghiệp
Sản xuất công nghiệp- du lịch
12’ 
? Hãy liên hệ nơi em cùng gia đình đang cư trú thuộc loại quần cư nào?
 - Với thực tế địa phương mình em cho biết kiểu quần cư nào đang thu hút số đông dân tới sinh sống và làm việc?
2.Hoạt động 2: 
GV yêu cầu HS đọc từ “Các đô thị xuất hiện....trên thế giới...” cho biết:
 ? Đô thị xuất hiện sớm nhất vào thời gian nào? ở đâu?
 - Xuất hiện đô thị do nhu cầu gì của xã hội loài người ?
?Những yếu tố quan trọng nào thúc đẩy quá trình phát triển đô thị? (Sự phát triển của thương nghiệp thủ CN, công nghiệp....) 
? Xem H3.3 SGK cho biết:
- Siờu đụ thị là gỡ?
- Có bao nhiêu siêu đô thị trên thế giới? (23).
- Chõu lục nào cú nhiều siờu đụ thị nhất? ( chõu Á)
- Các siêu đô thị phần lớn thuộc các nhóm nước nào? Đô thị lớn có trên 8 triệu dân?
- Một số siêu đô thị trên thế giới:
+ Châu á: Bắc Kinh, Tô-ky-ô, Thượng Hải, Xơ Un, Niu Đê Li...
+ Châu Âu: Mat xít cơ va, Pa ri, Luân đôn
+ Châu Mĩ: Niu I- ooc, Mê Hi Cô, Ri ô đê Gia nê rô
+ Châu Phi: Cai rô, La gốt
? Sự tăng nhanh tự phát của số dân trong các đô thị và siêu đô thị gây ra những hậu quả nghiêm trọng gì cho những vấn đề của xã hội?
2. Đô thị hóa, siêu đô thị
 - Đô thị hóa: là quá trình biến đổi về phân bố các lực lượng sản xuất, bố trí dân cư, những vùng không phải đô thị thành đô thị.
- Đô thị xuất hiện rất sớm và phát triển mạnh nhất ở thế kỉ XIX là lúc công nghiệp phát triển.
- Ngày nay số người trong đô thị chiếm 50% số dân trên thế giới.
=> Đô thị hóa là xu thế tất yếu của thế giới
- Siêu đô thị: là các đô thị khổng lồ có số dân từ 8 triệu người trở lên.
- Nhiều đô thị phát triển nhanh chóng thành các siêu đô thị
- Số siêu đô thị ngày càng tăng ở các nước đang phát triển châu á và Nam Mỹ. 
* hậu quả: nhiều vấn đề cần dược giải quyết: Môi trường, sức khỏe, giao thông, giáo dục, trật tự an ninh, chênh lệch đắng cấp...
 4. Củng cố và bài tập: 4’ 1. Đặc điểm khác nhau cơ bản của hai loại quần cư chính?
 2. Bài tập 2 hướng dẫn cách khai thác số liệu thống kê:
 - Từng cột, từ trên xuống dưới, từ trái qua phải để rút ra sự thay đổi của 10 siêu đô thị đông dân nhất.(Theo thứ tự, theo châu lục).
 Nhận xét.
- Cõu hỏi 1 : Nờu sự khỏc nhau về tổ chức sinh sống và hoạt động kinh tế giữa quần cư đụ thị và quần cư nụng thụn ?
- Cõu hỏi 2 : Hóy đọc tờn và chỉ trờn bản đồ cỏc siờu đụ thị chõu Á ? 
 5. Dặn dò- về nhà: 2’
 - Dặn ôn cách đọc tháp tuổi, kĩ năng nhận xét, phân tích các tháp tuổi.
 - Đọc trước bài 4. Thực hành.