Tiết 34, Bài 34: Sự đa dạng và đặc điểm chung của cá - Nguyễn Thị Thu

Tuần: 17	Ngày soạn: 20/12/2014
Tiết: 34	Ngày dạy: 22/12/2014
Bài 34: SỰ ĐA DẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA CÁ
I/ MỤC TIÊU 
1.Kiến thức:
- Nêu các đặc tính đa dạng của cá qua các đại diện khác như: cá nhám, các đuối, lươn, cá bơn 
- Nêu đặc điểm chung của cá 
- Nêu ý nghĩa thực tiễn của cá đối với tự nhiên và đối với con người
2.Kĩ năng: 
-Rèn kĩ năng quan sát so sánh để rút ra kết luận. Rèn kĩ năng hoạt động nhóm 
3.Thái độ:
- Yêu thích thiên nhiên và bảo vệ động vật có ích 
II/ PHƯƠNG TIỆN DẠY VÀ HỌC:
1. Chuẩn bị của giáo viên: 
- Tranh ảnh các loài cá sống trong các điều kiện sống khác nhau 
- Bảng phụ ghi nội dung bảng SGK trang 111
2. Chuẩn bị của học sinh: 
- Nghiên cứu trước nội dung bài. Sưu tầm tranh ảnh các loài cá 
III/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
1/ổn định lớp: 7A1 
 7A2 
2/ Kiểm tra bài cũ: 
+ Nêu cấu tạo hệ tuần hoàn, hệ tiêu hóa, hệ bài tiết, hệ thần kinh của cá chép? 
3/ Các hoạt động dạy và học:
a/ Mở bài : Trên thế giới có khoảng 25415 loài cá. Ở Việt nam đã phát hiện 2753 loài trong hai lớp chính: Lớp cá sụn và lớp cá xương 
b/ Phát triển bài :
Hoạt động 1: SỰ ĐA DẠNG VỀ THÀNH PHẦN LOÀI VÀ ĐA DẠNG VỀ MÔI TRƯỜNG SỐNG .
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
1/ Sự Đa Dạng Về Thành Phần Loài
 -Gv yêu cầu HS Đọc thông tin SGK và hoàn thành bài tập sau :(chưa có đáp án)
Dấu hiệu So sánh
Lớp cá sụn
Lớp cá xương
Nơi sống 
Nước lợ, mặn
Biển, ngọt, lợ
Đặc điểm Để phân biệt 
Bộ xương bằng chất sụn, khe mang trần, da nhám
Bộ xương bằng chất xương, có xương nắp mang
Đại diện 
Cá nhám, cá đuối
Cá chép, cá vền
-HS thấy được do thích nghi với những điều kiện sống khác nhau nên cá có cấu tạo và hoạt động sống khác nhau .
-GV chốt lại đáp án đúng 
+ Đặc điểm cơ bản nhất để phân biệt lớp cá sụn và lớp cá xương?-> kết luận
2/ Đa dạng về môi trường sống 
-GV yêu cầu HS quan sát hình 34(1-7) hoàn thành bảng trong SGK trang 111
-GV treo bảng phụ .Gọi HS lên chữa bài 
-GV chốt lại bằng bảng kiến thức chuẩn 
+Điều kiện sống ảnh hưởng tới cấu tạo ngoài của cá như thế nào?
-Mỗi HS tự thu thập thông tin hoàn thành bài tập 
-Các thành viên trong nhóm thảo luận thống nhất đáp án.
-Đại diện nhóm lên điền bảng, các nhóm khác nhận xét bổ sung 
-Căn cứ vào bảng HS nêu đặc điểm cơ bản phân biệt hai lớp cá sụn và cá xương đó chính là bộ xương 
+ Như tiểu kết
-HS quan sát hình đọc kĩ chú thích hoàn thành bảng 
-Một vài HS điền bảng, lớp nhận xét bổ sung 
-HS đối chiếu sửa sai sót nếu có 
TT
Đặc điểm môi trường
Loài điển hình
Hình dáng thân
Đặc điểm khúc đuôi
Đặc điểm vây chẵn
Bơi
1
Tầng mặt thường thiếu nơi ẩn náu 
Cá nhám 
Thon dài 
Khoẻ
Bình thường 
Nhanh 
2
Tầng giữa và tầng đáy 
Cá vền cá chép 
Tương đối ngắn 
Yếu 
Bình thường 
Bình thường 
3
Trong những hang hốc 
Lươn 
Rất dài 
Rất yếu 
Không có 
Rất chậm 
4
Trên mặt đáy biển 
Cá bơn cá đuối 
Dẹt mỏng 
Rất yếu 
To hoặc nhỏ 
Chậm 
Tiểu kết: 1/ Sự đa dạng về thành phần loài:
 -Số lượng loài lớn gồm:
+ Lớp cá sunï : Bộ xương bằng chất sụn .
+Lớp cá xương: Bộ xương bằng chất xương 
 2/ Đa dạng về môi trường sống 
-Điều kiện sống khác nhau đã ảnh hưởng đến cấu tạo và tập tính của cá 
Hoạt động 2:TÌM HIỂU ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA CÁ 
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
-GV cho HS thảo luận đặc điểm của cá về: Môi trường sống, cơ quan di chuyển, hệ hô hấp, hệ tuần hoàn, đặc điểm sinh sản, nhiệt độ cơ thể
-GV gọi một số HS nhắc lại đặc điểm chung của cá
-HS nhớ lại kiến thức bài trứơc thảo luận nhóm .
-Đại diện nhóm trình bày đáp án nhóm khác bổ sung
-HS thông qua câu trả lời rút ra đặc điểm chung của cá
Tiểu kết: Cá là động vật có xương sống thích nghi đời sống hoàn toàn ở nước:
-Bơi bằng vây
-Hô hấp bằng mang 
-Tim hai ngăn, một vòng tuần hoàn, máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tươi 
- Thụ tinh ngoài 
- Là động vật biến nhiệt .
Hoạt động 3: TÌM HIỂU VAI TRÒ CỦA CÁ 
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
-HS đọc thông tin sgk và trả lời CH:
+Cá có vai trò gì trong tự nhiên và trong đời sống con người? Mỗi vai trò hãy lấy ví dụ để minh hoạ? 
-Gv cung cấp thông tin: số loài cà gây độc: Cá nóc, mật cá trắm 
+Để bảo vệ và phát triển nguồn lợi cá chúng ta cần phải làm gì? 
-Đọc thông tin SGK.
+ Cung cấp thực phẩm, nguyên liệu chế biến thuốc, cung cấp nguyên liệu cho các ngành công nghiệp, diệt bọ gậy tiêu diệt sâu hại lúa. 
-Một vài HS trình bày lớp nhận xét bổ sung 
+Học sinh trả lời giáo dục ý thức cho học sinh
 Tiểu kết: - Cung cấp thực phẩm 
 - Nguyên liệu chế thuốc chữa bệnh:dầu gan cá thu, cá nhám
 - Cung cấp nguyên liệu cho các ngành công nghiệp
 - Diệt bọ gậy và sâu bọ hại lúa 
 - Nông nghiệp: làm phân(xác cá, bã mắm)
IV/ CỦNG CỐ – DẶN DÒ: 
1/ Củng cố: 
- HS đọc kết luận trong SGK. Trả lời câu hỏi sgk
2. Dặn dò:
-Học bài theo câu hỏi và kết luận trong SGK. Đọc mục””Em có biết ‘’
-Chuẩn bị: Eách đồng, Kẻ bảng trang 114SGK 
 V/ RÚT KINH NGHIỆM: