Tiết 38, Bài 34: Vitamin và muối khoáng - Năm học 2010-2011

Tuaàn 20	 NS :	22/12/2010	 
Tieát 38 	 ND : 29/12/2010 	
Baøi 34: VITAMIN & MUOÁI KHOAÙNG
******¯******
I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC:
1.Kiến thức: 
 -HS trình bày được vai trò của vitamin và muối khoáng 
 -Biết vitamin có trong những loại thức ăn nào và có tác dụng gì 
 -Vận dụng những hiểu biết về vitamin và muối khoáng trong việc xây dựng khẩu phần ăn hợp lí và chế biến thức ăn.
 2.Kỹ năng: 
 -Kĩ năng chủ động ăn uống cácchất cung cấp có nhiều vitamin và muối khoáng.
 -Kĩ na9ng tu85 tin khi trình bày trước nhóm, tổ. 
 -Kĩ năng thu thập và xử lí thông tin khi đọc SGK và tham khảo một số tài liệu khác, các bảng biểu để tìm hiểu vai trò, nguồn cung cấp và cách phối hợp khẩu phần ăn hang ngàyđáp ứng nhu cầu vitamin và muối khoáng cho cơ thể.
3.Thái độ:
 - Giáo dục ý thức vệ sinh thực phẩm . 
 - Biết cách phối hợp , chế biến thức ăn khoa học . 
II. CHUAÅN BÒ:
1 / GV :
 Bảng phụ 
 Tranh trẻ em còi xương do thiếu vitamin D & bướu cổ do thiếu muối khoáng Iốt
2/ HS :
Chuẩn bị theo sự hướng dẫn của HS
III. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC:
1.Ổn định lớp: 
2. Kiểm tra bài cũ : 
3. Bài mới : 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG
Hoạt động 1: Vaii trò của vitamin và muối khoáng
- GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin SGK à hoàn thành bài tập SGK trang 107 
- GV nhận xét và đưa ra đáp án đúng (1,3,5,6)
- GV yêu cầu HS nghiên cứu tiếp thông tin SGK và bảng 34.1 trang 108 à trả lời các câu hỏi :
 ?. Em hiểu vitamin là gì ?
 ?.Vitamin có vai trò gì với cơ thể ?
?.Thực đơn trong bửa ăn cần được phối hợp như thế nào để cung cấp đủ vitamin cho cơ thể ?
* Löu yù: Con ngöôøi khoâng töï toång hôïp ñöôïc vitamin maø phaûi laáy töø thöùc aên, vitamin chia thaønh 2 loaïi: vitamin tan trong daàu& vitamin tan trong nöôùc à chế biến thức ăn cho phù hợp.
- GV yêu cầu HS viết bảng 34.1 vào tập bài học và rút ra kết luận
- HS đọc thông tinà làm bài tập à đọc kết quả bài tập 
- HS khác bổ sung 
- HS đọc tiếp thông tin và bảng tóm tắt để trả lời các câu hỏi 
+ Vitamin là hợpc chất hóa học đơn giản 
+ Tham gia cấu trúc nhiều thế hệ enzim, thiếu vitamin dẫn đến rối loạn hoạt động của cơ thể 
 + Thực đơn cần phối hợp thức ăn có nguồn gốc động vật và thực vật 
- HS quan sát và trả lời các câu hỏi à lớp ghi vào vở
I.Vitamin và muối khoáng 
-Vai trò chủ yếu của 1 số vitamin: Bảng 34 -1 . SGK trang 108
- Vitamin là hợp chất hóa học đơn giản, là thành phần cấu trúc của nhiều enzim
 à đảm bảo sự hoạt động sinh lí bình thường của cơ thể 
- Con người không tự tổng hợpđược vitamin mà phải lấy từ thức ăn 
- Cần phối hợp cân đối các loại thức ăn để cung cấp đủ vitamin cho cơ thể .
Hoạt động 2: Muối khoáng
- GV yêu cầu HS đọc thông tin và bảng 34.2 trang 109 à trả lời các câu hỏi SGK :
?. Vì sao nói thiếu vitamin D trẻ em sẽ mất bệnh còi xương ?
?. Vì sao nhà nước vận động nhân dân sử dụng muối iôt ?
?. Trong khuẩn phần ăn hằng ngày cần được cung cấp những loại thực phẩm nào và chế biến như thế nào để đảm bảo đủ vitamin và muối khóang cho cơ thể ?
- GV nhận xét rút kết luận và cho HS ghi bảng 34.2.
- HS đọc thông tin và bảng tóm tắt vai trò của muối khoáng , quan sát các câu hỏi SGK à trả lời :
 + Thiếu vitamin D trẻ em bị còi xương vì cơ thể chỉ hấp thụ Ca và P khi có mặt vitamin D 
 + Phòng tránh bệnh bướu cổ
 + Phối hợp nhiều loại thức ăn (động vật và thực vật) , sử dụng muối iôt hằng ngày , chế biến thức ăn hợp lí 
- Thảo luận nhóm à thống nhất ý kiến à đại diện trình bày , nhóm khác bổ sung nhận xét .
II. Muối khoáng.
-Muối khoáng là thành phần quan trọng của tế bào, tham gia vào nhiều thế hệ enzim đảm bảo quá trình trao đổi chất và năng lượng. 
-Khẩu phần ăn cần : 
 +Phối hợp nhiều loại thức ăn 
 +Sử dụng muối iốt hằng ngày 
 +Chế biến thức ăn hợp lí đề chống mất vitamin 
 +Trẻ em nên tăng cường muối Canxi.
4.Củng cố - đánh giá: 
 - Vitamin có vai trò gì đối với hoạt động sinh lí đối với cơ thể ?
 - Kể những điều em biết về vitamin và vai trò của các loại vitamin đó?
 - Vì sao cần bổ sung thức ăn giàu chất sắt cho các bà mẹ khi mang thai ?(Sắt cần cho sự tạo thành hồng cầu và tham gia quá trình chuyển hóa , vì vậy, bà mẹ có mang cần được bổ sung chất sắt để thai phát triển tốt, người mẹ khỏe mạnh) 
5. Dặn dò: 
 - Đọc mục “ Em có biết ?”.
 - Học bài trả lời câu hỏi SGK .
 - Tìm hiểu : 
 + Bửa ăn hằng ngày của gia đình 
 + Tháp dinh dưỡng 
 -GV hướng dẫn bài tập SGK : Hãy giải thích vì sao trong thời kì thuộc Pháp, đồng bào các dân tộc ở Việt Bắc và Tây Nguyên phải đốt cỏ tranh lấy tro để ăn : Do trong tro của cỏ tranh có 1 số muối khoáng tuy không nhiều và chủ yếu là muối Kali . Vì vậy, việc ăn cỏ tranh chỉ là biện pháp tạm thời chứ không thể thay thế hoàn toàn muối ăn hằng ngày.
 Tuần 20 	Ngày soạn: 22/12/2010
 Tiết 39 	Ngày dạy: 31/12/2010 
Baøi 36 : TIEÂU CHUAÅN AÊN UOÁNG
NGUYEÂN TAÉC LAÄP KHAÅU PHAÀN
******¯******
 I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC:
1.Kiến thức: 
 - Nêu được nguyên nhân của sự khác nhau về nhu cầu dinh dưỡng ở các đối tượng khác nhau
- Phân biệt được giá trị dinh dưỡng có ở các loại thành phần chính
- Xác định cơ sở và nguyên tắc xây dựng khẩu phần 
2.Kỹ năng : 
 -Kĩ năng xác định giá trị : cần cung cấp hợp lí và đủ chất dinh dưỡng để có một cơ thể khỏe mạnh. 
 -Kĩ năng thu thập và xử lí thông tin khi đọc SGK để tìm hiểu nguyên tắc xây dựng khẩu phần ăn hang ngày đảm bảo đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể.
-Kĩ năng hợp tác lắng nghe tích cực. 
-Kĩ năng tự tin trình bày ý kiến trước tổ nhóm, lớp.
3.Thái độ : Giáo dục ý thức tiết kiệm nâng cao chất lượng cuộc sống
II. CHUAÅN BÒ:
1 / GV : - Bảng phụ 
 -Tháp dinh dưỡng
2/ HS : Chuẩn bị theo sự hướng dẫn của GV tiết trước.
III. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC:
1.Ổn định lớp: 
2.Kiểm tra bài cũ : 
 - Vitamin là gì? Nêu vai trò của vitamin A, D, B và nguồn cung cấp chúng ?
 - Nêu vai trò của các muối: Na, K, Ca, Fe, I ?
3. Bài mới : 
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG
Hoạt động 1: Nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể
- GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin SGK và trả lời các câu hỏi theo yêu cầu SGK :
 + Nhu cầu dinh dưỡng của trẻ em và người trưởng thành khác nhau như thế nào? Vì sao có sự khác nhau đó?
 + Sự khác nhau về nhu cần dinh dưỡng ở mỗi cơ thể phụ thuộc vào những yếu tố nào ?
+ Vì sao trẻ em bị suy dinh dưỡng ở những nước đang phát triển thường chiếm tỉ lệ cao?
- GV nhận xét à HS rút ra kết luận 
- HS tự đọc và thu thập thông tin à thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi SGK :
 + Nhu cầu dinh dưỡng ở trẻ em cao hơn người trưởng thành đặc biệt là prôtêin vì cần được tích luỹ cho cơ thể phát triển . Ở người già nhu cầu dinh dưỡng thấp hơn vì vận động của cơ thể kém.
 + Nhu cầu của mỗi người khác nhau phụ thuộc vào các yếu tố: Giới tính, lứa tuổi, dạng lao động, trạng thái cơ thể
 + Chất lượng cuộc sống của người dân còn thấp nên tỉ lệ suy dinh dưỡng cao
- Đại diện nhóm trả lời, nhóm khác bổ sung .
I.Nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể
-Nhu cầu dinh dưỡng của từng người không giống nhau. 
-Nhu cầu dinh dưỡng phụ thuộc vào những yếu tố: 
 +Giới tính 
 +Lứa tuổi 
 +Trạng thái sinh lí 
 +Lao động
Hoạt động 2: Giá trị dinh dưỡng của thức ăn
- GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin SGK, quan sát bảng trang 121 và các nhóm thực phẩm à hoàn thành các câu hỏi SGK :
 + Những loại thức ăn nào giàu (Gluxit)?
 + Thức ăn nào giàu chất béo (Lipit)?
 + Thức ăn nào giàu chất đạm (Prôtêin)?
+ Sự phối hợp các loại thức ăn trong bữa ăn có ý nghĩa gì ?
* Choát laïi kieán thöùc:
+Do tyû leä chaát höõu cô coù trong thöïc phaåm khoâng gioáng nhau, tyû leä caùc loaïi vitamin, muoái khoaùng ôû nhöõng thöïc phaåm khaùc nhau cuõng khoâng gioáng nhau neân caàn coù söï phoái hôïp caùc loaïi thöùc aên ñeå cung caáp ñuû cho nhu caàu dinh döôõng cuûa cô theå.
+ Maëc khaùc söï phoái hôïp caùc loaïi thöùc aên trong böõa ăn giuùp chuùng ta aên ngon mieäng hôn . Do ñoù söï haáp thuï thöùc aên cuûa cô theå cuõng toát hôn. 
- GV nhận xét à HS rút kết luận 
- HS tự nghiên cứu thông tin SGK à trả lời câu hỏi:
+ Gạo, ngô, khoai, sắn
+ Mỡ động vật, dầu thực vật. 
 + Thịt, cá, trứng, sữa, đậu
 + Giúp ăn ngon miệng , cung cấp đầy đủ chất cho nhu cầu của cơ thể .
- Đại diện nhóm phát biểu , lớp nhận xét
II.Giá trị dinh dưỡng của thức ăn
-Giá trị dinh dưỡng của thức ăn biểu hiện ở thành phần các chất hữu cơ (Prôtêin, Gluxit, Lipit ), muối khoáng và năng lượng chứa trong nó. 
-Cần phối hợp các loại thức ăn để cung cấp đủ cho nhu cầu của cơ thể.
Hoạt động 3: Khẩu phần và nguyên tắc lập khẩu phần
- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi ở SGK: 
?.Khẩu phần ăn là gì ?
?. Khẩu phần ăn uống của người ốm có gì khác với người bình thường ? Tại sao?
?.Vì sao trong khẩu phần ăn uống nên tăng cường rau, hoa quả tươi ?
 + Để xây dựng 1 khẩu phần ăn uống hợp lí cần dựa trên những căn cứ nào ?
- GV nhận xét à lớp rút kết luận 
* Giaûng :Khaåu phaàn caùc ñoái töôïng khaùc nhau khoâng gioáng nhau ngay caû ñoái vôùi 1 ngöôøi trong töøng giai ñoaïn khaùc nhau cuõng khoâng gioáng nhau.
 ÔÛ tuoåi ñang lôùn caàn cung caáp thöùc aên coù nhieáu can xi, pro khi môùi oám daäy caàn aên nhieàu thöùc aên boå döôõng ñeå taêng cöôøng söùc khoeû, trong khaåu phaàn aên uoáng neân taêng löôïng rau quaû töôi vöøa ñaùp öùng nhu caàu vitamin cho cô theå cung caáp theâm chaát xô giuùp hoaït ñoäng tieâu hoaù deã daøng hôn. 
?.Thế nào là bữa ăn hợp lí, có chất lượng?
?.Cần làm gì để nâng cao chất lượng bữa ăn trong gia đình ?
Gv chốt ý đúng.
- Thảo luận nhóm trả lời câu hỏi :
+ Khẩu phần là lượng thức ăn cung cấp cho cơ thể trong một ngày.
+ Người ốm khỏi: cần thức ăn bổ dưỡng để tăng cường sức khỏe 
+ Đáp ứng nhu cầu vitamin của cơ thể, cung cấp thêm chất xơ giúp hoạt động tiêu hóa dễ dàng
+ Đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể , đảm bảo cân đối các thành phần và giá trị dinh dưỡng của thức ăn , đảm bảo cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể 
- Đại diện nhóm hoàn thành câu hỏi , nhóm khác bổ sung
- HS chú ý nghe giảng.
Hs suy nghĩ trả lời: 
+Bữa ăn hợp lí, có chất lượng là: 
 Bảo đảm đủ vitamin, dinh dưỡng, muối khoáng.
 Có sự phối hợp đảm bảo cân đối tỉ lệ các thành phần thức ăn. 
+Xây dựng kinh tế gia đình phát triển để đáp ứng nhu cầu ăn uống của gia đình. 
+Làm cho bữa ăn hấp dẫn, ngon miệng : chế biến hợp khẩu vị, bàn ăn và bát đũa sạch sẽ, bày món ăn đẹp, hấp dẫn, tinh thần sản khoái vui vẽ.
Hs nhận xét
III. Khẩu phần và nguyên tắc lập khẩu phần 
-Khẩu phần là lượng thức ăn cung cấp cho cơ thể trong một ngày.
 Cần cung cấp một khẩu phần ăn uống hợp lí ( dựa vào thành phần và giá trị dinh dưỡng của thức ăn ) để đảm bảo cho cơ thể sinh trưởng, phát triển và hoạt động bình thường.
-Nguyên tắc lập khẩu phần ăn là: 
 +Đảm bảo đủ lượng thức ăn phù hợp nhu cầu dinh dưỡng của từng đối tượng. 
 +Đảm bảo cân đối thành phần các chất hữu cơ, cung cấp đủ muối khoáng và vitamin.
 +Đảm bảo cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể.
4.Củng cố - đánh giá: 
 - Nhu cầu dinh dưỡng của từng người như thế nào ? Phụ thuộc vào các yếu tố nào?
 - Cần làm gì để nâng cao chất lượng bữa ăn trong gia đình ?
 5. Dặn dò: 
 - Đọc mục “ Em có biết ?”.
 - Học bài trả lời câu hỏi SGK .
 - Xem trước bài thực hành : 
 + Kẻ bảng 37.1 
 + Tính trước các lượng chất ở bảng .
.