Tiết 46, Bài 43: Cấu tạo trong của chim bồ câu

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

- Trình bày được cấu tạo, hoạt động sống của các hệ cơ quan: tiêu hóa, tuần hoàn, hô hấp, bài tiết, sinh sản, thần kinh và giác quan.

- Phân tích được những đặc điểm cấu tạo của chim thích nghi với đời sống bay.

- Nêu được điểm sai khác trong cấu tạo của chim bồ câu so với thằn lằn.

2. Kĩ năng

- Rèn kĩ năng quan sát, phân tích, so sánh.

- Kĩ năng tự tin trình bày trước tổ, nhóm, lớp.

3. Thái độ

- Giáo dục học sinh có thái độ yêu thích môn học.

4 trang

giaoan

5824

1 Download

Bạn đang xem tài liệu "Tiết 46, Bài 43: Cấu tạo trong của chim bồ câu", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tuần 24 Ngày soạn
Tiết PPCT: 46 Ngày dạy:
Bài 43 CẤU TẠO TRONG CỦA CHIM BỒ CÂU
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Trình bày được cấu tạo, hoạt động sống của các hệ cơ quan: tiêu hóa, tuần hoàn, hô hấp, bài tiết, sinh sản, thần kinh và giác quan.
- Phân tích được những đặc điểm cấu tạo của chim thích nghi với đời sống bay.
- Nêu được điểm sai khác trong cấu tạo của chim bồ câu so với thằn lằn.
2. Kĩ năng
- Rèn kĩ năng quan sát, phân tích, so sánh.
- Kĩ năng tự tin trình bày trước tổ, nhóm, lớp.
3. Thái độ
- Giáo dục học sinh có thái độ yêu thích môn học.
II. PHÂN TÍCH THEO CHUẨN KIẾN THỨC KĨ NĂNG
* Cấu tạo trong:
- Hệ tiêu hóa: ống tiêu hóa phân hóa, tốc độ tiêu hóa cao.
- Hệ tuần hoàn: tim 4 ngăn, nửa trái chứa máu đỏ tươi, nửa phải chứa máu đỏ thẫm, 2 vòng tuần hoàn, máu đi nuôi cơ thể giàu oxi.
- Hệ hô hấp: phổi có mạng ống khí.
Trao đổi khí: khi bay do túi khí, khi đậu do phổi.
- Hệ thần kinh và giác quan:
+ Hệ thần kinh: bộ não phát triển.
+ Giác quan: mắt có mi thứ 3, tai có ống tai ngoài.
- Hệ bài tiết: thận sau, không có bóng đái, nước tiểu ra ngoài cùng phân.
- Hệ sinh dục: thụ tinh trong, có tập tính ấp trứng.
III. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên: tranh hình cấu tạo trong của chim.
2. Học sinh: xem lại cấu tạo trong của thằn lằn.
IV. PHƯƠNG PHÁP
- Vấn đáp – tìm tòi.
- Trực quan.
- Hoạt động nhóm.
V. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
Không kiểm tra
3. Bài mở
a. Mở bài: Bài học hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về cấu tạo trong của chim bồ câu giúp chúng thích nghi với đời sống bay lượn.
b. Hoạt động dạy học
Hoạt động 1: Tìm hiểu các cơ quan dinh dưỡng
I. CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
- GV treo tranh hình 42.2 SGK, yêu cầu HS nhắc lại các bộ phận của hệ tiêu hóa ở chim đã quan sát được ở bài thực hành.
- GV nhận xét và yêu cầu HS suy nghĩ trả lời câu hỏi:
? Hệ tiêu hóa của chim hoàn chỉnh hơn bò sát ở những điểm nào?
? Vì sao chim có tốc độ tiêu hóa cao hơn bò sát? 
- GV nhận xét và chốt lại kiến thức.
- GV treo tranh hình 43.1 SGK và giới thiệu về hệ tuần hoàn của chim.
- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm và hoàn thành câu hỏi:
? Tim của chim có gì khác tim bò sát?
? Ý nghĩa sự khác nhau đó?
- GV nhận xét, treo sơ đồ hệ tuần hoàn câm, gọi 1 đến 2 HS lên xác định ngăn tim, trình bày sự tuần hoàn trong vòng tuần hoàn nhỏ và vòng tuần hoàn lớn.
- GV nhận xét và rút ra nội dung.
- GV treo tranh hình 43.2 SGK, hướng dẫn HS quan sát cấu tạo hệ hô hấp.
- GV yêu cầu HS thảo luận và hoàn thành câu hỏi sau:
? So sánh hô hấp của chim với bò sát?
? Nêu vai trò của túi khí?
- GV nhận xét và rút ra nội dung.
- GV yêu cầu HS quan sát hình 43.3 SGK, đọc thông tin trong SGK, trả lời câu hỏi sau:
? Nêu đặc điểm hệ bài tiết và hệ sinh dục của chim? Những đặc điểm nào thể hiện sự thích nghi với đời sống bay?
- GV nhận xét và rút ra nội dung.
1. Tiêu hóa
- HS nhớ lại và trả lời.
Yêu cầu HS nêu được:
+ Hệ tiêu hóa gồm: miệng, thực quản, diều, dạ dày tuyến, dạ dày cơ, ruột, gan, tụy, lỗ huyệt. 
1 đến 2 HS trả lời, các HS khác nhận xét và bổ sung.
- HS suy nghĩ và trả lời.
Yêu cầu HS nêu được: 
+ Thực quản có diều, dạ dày tuyến, dạ dày cơ.
+ Tuyến tiêu hóa lớn, dạ dày cơ nghiền thức ăn, dạ dày tuyến tiết dịch tiêu hóa do đó tốc độ tiêu hóa cao.
1 đến 2 HS trả lời, các HS khác nhận xét.
2. Tuần hoàn
- HS theo dõi sự hướng dẫn về hệ tuần hoàn của chim.
- HS thảo luận theo nhóm (2 bàn làm thành 1 nhóm).
Yêu cầu HS cần nêu được:
+ Tim 4 ngăn, chia 2 nửa.
+ Nửa trái chứa máu đỏ tươi, đi nuôi cơ thể, nửa phải chứa máu đỏ thẫm.
+ Ý nghĩa: máu đi nuôi cơ thể giàu oxi nên khả năng trao đổi chất mạnh.
Đại diện 1 đến 2 nhóm lên trình bày câu trả lời, các nhóm khác nhận xét và bổ sung.
- 1 đến 2 HS lên xác định ngăn tim và trình bày vòng tuần hoàn nhỏ và vòng tuần hoàn lớn.
3. Hô hấp
- HS theo dõi sự hướng dẫn của GV.
- HS thảo luận nhóm (2 bàn làm thành 1 nhóm) và hoàn thành câu hỏi.
Yêu cầu HS nêu được:
+ Phổi chim có nhiều ống khí thông với hệ thống túi khí. Sự thông khí do sự co giãn túi khí (khi bay), sự thay đổi thể tích lồng ngực (khi đậu).
+ Vai trò của túi khí: giảm khối lượng riêng, giảm ma sát giữa các nội quan khi bay.
Đại diện 1 đến 2 nhóm trả lời, các nhóm khác nhận xét và bổ sung.
4. Bài tiết và sinh dục
- HS quan sát hình, tìm hiểu thông tin và trả lời câu hỏi.
Yêu cầu HS trả lời được:
+ Hệ bài tiết: thận sau, không có bóng đái, nước tiểu thải ra ngoài cùng phân.
+ Hệ sinh dục: thụ tinh trong, chim mái chỉ có một buồng trứng và ống dẫn trứng bên trái phát triển.
1 đến 2 HS trả lời, các HS khác nhận xét và bổ sung. 
Nội dung:
1. Tiêu hóa
- Ống tiêu hóa phân hóa về cấu tạo, chuyên hóa về chức năng.
- Tốc độ tiêu hóa cao.
2. Tuần hoàn
- Tim 4 ngăn, chia 2 nửa, 2 vòng tuần hoàn, máu đi nuôi cơ thể giàu oxi.
3. Hô hấp
- Phổi có mạng ống khí.
- Trao đổi khí:
+ Khi bay – do túi khí.
+ Khi đậu – do phổi.
4. Bài tiết và sinh dục
a. Bài tiết: thận sau, không có bóng đái, nước tiểu ra ngoài cùng phân.
b. Sinh dục: thụ tinh trong.
Chim mái chỉ có một buồng trứng và ống dẫn trứng bên trái phát triển.
Hoạt động 2: Tìm hiểu về thần kinh và giác quan
II. THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
- GV yêu cầu HS quan sát hình 43.4 SGK, nhận biết các bộ phận của não.
? So sánh bộ não chim với bò sát?
? Đặc điểm của mắt, tai của chim?
- GV nhận xét và rút ra nội dung.
- HS quan sát hình 43.4 SGK, nhận biết các bộ phận của não, hoàn thành các câu hỏi.
Yêu cầu HS nêu được: 
+ Bộ não phát triển: não trước lớn, tiểu não có nhiều nếp nhăn.
+ Mắt tinh có mi thứ ba mỏng. Tai có ống tai ngoài.
1 đến 2 HS trả lời, các HS khác nhận xét và bổ sung.
Nội dung:
- Não chim phát triển, não trước lớn, tiểu não có nhiều nếp nhăn.
- Mắt tinh có mi thứ ba mỏng, tai có ống tai ngoài.
4. Củng cố
Yêu cầu HS trả lời câu hỏi sau:
? Trình bày đặc điểm hô hấp ở chim bồ câu thể hiện sự thích nghi với đời sống bay?
Đáp án: Hô hấp nhờ hệ thống túi khí hoạt động theo cơ chế hút đẩy tạo 1 dòng khí liên tục đi qua các ống khí trong phổi theo 1 chiều nhất định khiến cơ thể sử dụng được nguồn oxi trog không khí với hiệu suất cao, đặc biệt trong khi bay, càng bay nhanh sự chuyển dòng khí qua các ống khí càng nhanh đáp ứng nhu cầu năng lượng trong hoạt động khi bay.
5. Dặn dò
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK.
- Sưu tầm tranh, ảnh một số đại diện lớp chim.

Tài liệu đính kèm:

Bài 43. Cấu tạo trong của chim bồ câu (2).doc