Tiết 46, Bài 44: Thực hành tìm hiểu chức năng của tủy sống - R' Ông Ha Tuân

Tuần 24	 	 Ngày soạn 23/01/2015
Tiết 46	 Ngày dạy/01/2015
Bài 44: THỰC HÀNH TÌM HIỂU CHỨC NĂNG CỦA TUỶ SỐNG
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Học xong bài này HS phải:
1. Kiến thức:
- Tiến hành thành công các thí nghiệm qui định 
- Từ kết quả quan sát qua thí nghiệm
+ Nêu được chức năng của tuỷ sống phỏng đoán được thành phần cấu tạo của tuỷ sống 
+ Đối chiếu với cấu tạo của tuỷ sống để khẳng định mối quan hệ giữa cấu tạo và chức năng 
2. Kĩ năng: Hình thành kĩ năng thực hành 
3.Thái độ: Giáo dục ý thức kỉ luật, ý thức vệ sinh 
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
1. Chuẩn bị của giáo viên: 
- Ếch 1 con 
- Bộ đồ mổ: Đủ cho các nhóm 
- Dung dịch HCl 0.3% 1% 
2. Chuẩn bị của học sinh:
- Ếch 1 con 
- Khăn lau, bông 
Kẻ sẵn bảng 44 vào vở 
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
1. Ổn định lớp: 8A1:............................................; 8A2:........................................................; 
 8A3:.........................................................; 
2. Kiểm tra bài cũ: không
3. Hoạt động dạy học:
*Mở bài: 
Hoạt động 1: Tìm hiểu chức năngcủa tuỷ sống
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- GV giới thiệu tiến hành thí nghiệm trên ếch đã huỷ não 
- Cách làm :
+ Ếch cắt đầu hoặt phá não 
+ Treo lên giá để cho hết choáng (khoảng 5 – 6 phút )
Bước 1: GV hướng dẫn HS tiến hành thí nghiệm theo giới thiệu bảng 44 
- GV lưu ý HS: Sau mỗi lần kích thích bằng axit phải rửa thật sạch chỗ da có axít rồi để khoảng 3 - 5 phút mới kích thích lại 
- Từ kết quả thí nghiệm và hiểu biết về phản xạ GV yêu cầu HS dự đoán về chức năng của tuỷ sống 
- GV ghi nhanh dự đoán ra góc bảng 
Bước 2 : GV biểu diễn thí nghiệm 4, 5 
- Cách xác định vị trí vết cắt ngang tuỷ ở ếch vị trí vết cắt ngang nằm giữa khoảng cách đôi dây thần kinh thứ nhất và thứ 2 (ở lưng )
- GV lưu ý nếu vết cắt nông có thể chỉ cắt đường lên (trong chất trắng ở mặt sau tuỷ ) do đó nếu kích thích chi trước thì chi sau cũng co (Đường xuống trong chất trắng còn)
- GV hỏi: Em hãy cho biết thí nghiệm này nhằm mục đích gì ?
Bước 3 :Gv biểu diễn thí nghiệm 6,7 
- Qua thí nghiệm 6, 7 có thể khẳng định được điều gì ?
- GV cho HS đối chiếu với dự đoán ban đầu và sữa chữa những câu sai 
- HS tiếp nhận thông tin kiến thức 
- HS từng nhóm chuẩn bị ếch theo hướng dẫn 
- Đọc kĩ 3 thí nghiệm các nhóm phải làm 
- Các nhóm lần lượt làm thí nghiệm 1,2,3 ghi kết quả quan sát vào bảng 44 
- Thí nghiệm thành công khi có kết quả :
+ Thí nghiệm 1: Chi sau bên phải co 
+ Thí nghiệm 2: 2 chi sau co 
+ hí nghiệm 3 cả 4 chi đều co 
- Các nhóm ghi kết quả và dự đoán ra giấy nhám .
- Một số nhóm đọc kết quả 
- HS quan sát thí nghiệm và ghi kết quả thí nghiệm vào cột trống ở bảng 44 
+ Thí nghiệm 4: Chỉ 2 chi sau co 
+ Thí nghiệm 5: chỉ 2 chi trước co 
- Các căn cứ thần kinh liên hệ với nhau nhờ các đường dẫn truyền 
- HS quan sát phản ứng của ếch ghi kết quả thí nghiệm 6 và 7 vào bảng 44 
- Thí nghiệm thành công khi có kết quả:
+ Thí nghiệm 6: 2 chi trước không co nữa 
+ Thí nghịêm 7: 2 chi sau co 
- Tuỷ sống có các căn cứ thần kinh điều khiển các phản xạ 
*Tiểu kết:
Hoạt động 2: Nghiên cứu cấu tạo của tuỷ sống
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- GV hướng dẫn HS quan sát hình 44.1, 44.2 đọc chú thích hoàn thành bảng sau:
Tủy sống 
Đặc điểm 
Cấu tạo ngoài 
- Vị trí 
- Hình dạng 
- Màu sắc 
- Màng tủy 
Cấu tạo trong 
- Chất xám 
- Chất trắng 
- GV chốt lại kiến thức về cấu tạo của tủy sống 
- HS quan sát kĩ hình vả đọc chú thích 
- Thảo luận và hoàn thành bảng 
- Đại diện nhóm phát biểu nhóm khác nhận xét bổ sung
Tủy sống
Đặc điểm
Cấu tạo ngoài 
- Vị trí: Nằm trong ống xương sống từ đốt sống cổ I đến hết thắt lưng II 
- Hình dạng 
+ Hình trụ dài 50 cm 
+ Có 2 phần phình là phình cổ và phình thắt lưng 
- Màu sắc: Màu trắng bóng 
- Màng tủy: Gồm 3 lớp màng cứng, màng nhện, màng nuôi =>bảo vệ và nuôi dưỡng tủy sống 
Cấu tạo trong 
- Chất xám: Nằm trong có hình cánh bướm 
- Chất trắng: Nằm ngoài bao quanh chất xám 
- Từ kết quả của 3 lô thí nghiệm trên liên hệ với cấu tạo trong của tủy sống 
- GV yêu cầu HS nêu chức năng của:
+ Chất xám 
+ Chất trắng 
- Chất xám là căn cứ thần kinh của các phản xạ không điều kiện 
+ Chất trắng là các đường dẫn truyền thần kinh trong tủy sống với nhau và trong não bộ 
*Tiểu kết: Như bảng trên
IV. CỦNG CỐ – DẶN DÒ:
1. Củng cố: 
- Hoàn thành bài tập 44 vào vở bài tập 
- Trả lời các câu hỏi:
+ Các căn cứ điều khiển phản xạ do thành phầnnào của tủy sống đảm nhiệm ? Thí nghiệm nào chứng minh điều đó?
+ Các căn cứ thần kinh liên hệ với nhau nhờ thành phần nào? Thí nghiệm nào chứng minh điều đó?
2. Dặn dò:
- Học bài cấu tạo tủy sống 
- Hoàn thành báo cáo thu hoạch 
- Đọc trước bài 45 
*Rút kinh nghiệm: