Tiết 48, Bài 46: Trụ não - Tiểu não - Não trung gian

Tuaàn: 
Tieát PPCT: 48
Ngaøy daïy: 
Baøi: 46. TRUÏ NAÕO - TIEÅU NAÕO - NAÕO TRUNG GIAN
1. MUÏC TIEÂU
1.1. Kieán thöùc
- HĐ 2: 
+ HS bieát: HS xaùc ñònh ñöôïc vò trí và caùc thaønh phaàn cuûa trụ não
	- HĐ 3: 
	+ HS biết: Trình bày được cấu tạo và chức năng chủ yếu của trụ não
+ HS hieåu: Phaûn xaï qua truï naõo laø phaûn xaï khoâng ñieàu kieän
	- HĐ 4: 
	+ HS biết: Xác định được vị trí và chức năng của tiểu não
	- HĐ 5:
	+ HS biết: Xác định được vị trí và chức năng chủ yếu của não trung gian
1.2. Kó naêng
- HS thöïc hieän ñöôïc: Kó naêng quan saùt, toång hôïp
- HS thực hiện thành đạo: Tìm kiếm và xử lí thông tin SGK
1.3. Thaùi ñoä
- Thoùi quen: Yêu thích bộ môn, học tập nghiêm túc, không nói leo 
- Tính cách: YÙ thöùc giöõ gìn baûo veä boä naõo 
2. NOÄI DUNG HOÏC TAÄP 
- Vị trí và thành phần của não bộ
- Câu tạo và chức năng của trụ não
- Não trung gian
- Tiểu não 
3. CHUAÅN BÒ 
3.1. Giaùo vieân
- Tranh caáu taïo naõo 
3.2. Hoïc sinh
- Chuaån bò baøi “Truï naõo, tieåu naõo, naõo trung gian”
- Ñoïc thoâng tin sgk
- Quan saùt H 46.1 Hoaøn thaønh baøi taäp ñieàn töø ôû phaàn I
- Quan saùt H 46.2, 3 Xaùc ñònh caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa truï naõo vaø tieåu naõo
4. TOÅ CHÖÙC CAÙC HOAÏT ÑOÄNG HOÏC TAÄP
4.1. OÅn ñònh toå chöùc vaø kieåm dieän
	8A1
	8A2
	8A3
	8A4
4.2. Kieåm tra mieäng
Câu hỏi
Trả lời
Câu 1: Taïi sao noùi daây thaàn kinh tuûy laø daây pha? 4ñ
Câu 2: Chöùc naêng daây thaàn kinh tuûy ? 4ñ
Câu 3: Haõy tìm vò trí caùc thaønh phaàn cuûa truï naõo, tieåu naõo? 2ñ
Câu 1: Vì chuùng bao goàm caùc boù sôïi caûm giaùc vaø boù sôïi vaän ñoäng lieân heä vôùi tuûy soáng thoâng qua reã tröôùc vaø reã sau laø caùc reã caûm giaùc vaø reã vaän ñoäng
Câu 2: Reã tröôùc daãn truyeàn xung vaän ñoäng töø trung öông thaàn kinh qua caùc cô quan 
Reã sau daãn truyeàn xung caûm giaùc töø caùc cô quan vaøo trung öông thaàn kinh 
Câu 3: 
Truï naõo, naõo trung gian, tieåu naõo naèm döôùi ñaïi naõo.
 4.3. Tieán trình baøi hoïc 
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HS
NOÄI DUNG BAØI HOÏC
HĐ 1: (1p) Vào bài 
Tieáp theo tuûy soáng laø naõo boä. Naõo boä töø döôùi leân bao goàm truï naõo, tieåu naõo, naõo trung gian vaø ñaïi naõo à baøi môùi 
HĐ 2: (7 phuùt): Tìm hieåu vai troø vò trí caùc boä phaän thaønh phaàn naõo boä
G: Höôùng daãn HS quan saùt tranh
H: Quan saùt moâ hình hình 46.1 sgk 
G: Haõy tìm vò trí caùc thaønh phaàn cuûa truï naõo tieåu naõo?
Söû duïng baûng cho hoïc sinh hoaøn thaønh baøi taäp ñieàn töø 
H: Tieán haønh hoaøn thaønh à trình baøy baøi taäp
G: Ñöa kieán thöùc chuaån nhaän xeùt
Naõo trung gian
Haønh naõo
Caàu naõo
Naõo giöõa
Cuoáng naõo
Cuû naõo sinh tö
Tieåu naõo
G: Caùc thaønh phaàn cuûa naõo coù vò trí ôû ñaâu?
H: Ruùt ra keát luaän
HĐ 3: (13 phuùt): So saùnh caáu taïo chöùc naêng truï naõo vôùi tuûy soáng 
H: Ñoïc thoâng tin quan saùt H 46. 1 sgk döïa vaøo kieán thöùc thöïc teá
G: Haõy thaûo luaän nhoùm hoaøn thaønh baûng 46
H: Tieán haønh hoaøn thaønh yeâu caàu à trình baøy keát quaû
G: Veà maët caáu taïo truï naõo coù ñieåm naøo gioáng khaùc so vôùi tuûy soáng ?
H: Gioáng nhau: ñeàu coù chaát xaùm ñöôïc bao quanh bôûi chaát traéng 
 Khaùc nhau tuûy soáng coù chaát xaùm taïo thaønh coät daøi
 Ôû truï naõo chaát xaùm taïo thaønh caùc nhaân xaùm
G: Veà maët chöùc naêng ñieåm gioáng khaùc nhau cô baûn laø gì?
H: Gioáng nhau: chaát xaùm ñeàu laø trung khu phaûn xaï không điều kiện 
Chaát traéng taïo thaønh caùc ñöôøng thaàn kinh goàm ñöôøng leân( caûm giaùc) ñöôøng xuoáng (vaän ñoäng )
 Khaùc nhau: Ñöôøng thaàn kinh coù ñöôøng baét cheùo ôû truï naõo
 Nhaân chaát xaùm ôû truï naõo laø trung khu ñieàu hoøa hoaït ñoäng heä tuaàn hoaøn hoâ haáp tieâu hoùa
Ôû tuûy soáng ñieàu khieån hoaït ñoäng heä baøi tieát heä sinh duïc
 Möôøi hai ñoâi daây thaàn kinh naõo vaø caùc daây thaàn kinh tuûy maø truï naõo lieân heä taát caû caùc cô quan trong cô theå ôû tuûy soáng khoâng coù
HĐ 4 (6 phuùt): Tìm hieåu naõo trung gian 
H: Quan saùt H 46.1 ñoïc thoâng tin sgk 
G: Neâu caáu taïo vaø chöùc naêng naõo trung gian 
H: Naèm giöõa ñaïi naõo vaø truï naõo, chaát traéng daãn truyeàn, chaát xaùm ñieàu khieån quaù trình trao ñoåi chaát vaø ñieàu hoøa ñieàu hoøa thaân nhieät
HĐ 5 (6 phuùt): Tìm hieåu chöùc naêng tieåu naõo
G: Yeâu caàu HS ñoïc thoâng tin sgk hoaøn thaønh baøi taäp q
H: Quan saùt hình 46.3 traû lôøi caâu hoûi 
G: Qua thí nghieäm treân coù theå ruùt ra keát luaän gì veà chöùc naêng tieåu naõo?
H: Ruùt ra keát luaän caáu taïo, chöùc naêng cuûa tieåu naõo
I. Vò trí vaø caùc thaønh phaàn cuûa naõo boä
- Vị trí: Truï naõo, naõo trung gian, tieåu naõo naèm döôùi ñaïi naõo và nằm tiếp liền với tủy sống
- Thành phần: 
+ Trụ não: Não giữa, cầu não, hành não
+ Tiểu não
+ Não trung gian: Đồi thị và vùng dưới đồi
+ Đại não
II. Caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa truï naõo
- Vị trí: Truï naõo tieáp lieàn vôùi tuûy soáng
- Cấu tạo: 
+ Chaát traéng ôû ngoaøi
+ Chaát xaùm ôû trong 
+ Coù 12 ñoâi daây thaàn kinh naõo
- Chöùc naêng:
 + Chaát xaùm: Laø trung khu phaûn xaï khoâng ñieàu kieän
 + Chaát traéng: Dẫn truyền lên (cảm giác), xuống (vận động)
III. Naõo trung gian
 - Vị trí: Naèm giöõa ñaïi naõo vaø truï naõo
- Cấu tạo: 
+ Đồi thị 
+ Vùng dưới đồi 
 - Chöùc naêng:
+ Chuyeån tieáp caùc ñöôøng daãn truyeàn töø döôùi leân naõo 
+ Điều khieån quaù trình trao ñoåi chaát vaø ñieàu hoøa thaân nhieät
IV. Tieåu naõo
- Vị trí: Nằm sau trụ não, dưới đại não
- Cấu tạo:
+ Chaát xaùm ôû ngoaøi
+ Chaát traéng ôû trong laø caùc ñöôøng daãn truyeàn liên hệ giữa tiểu não với các phần khác của hệ thần kinh
- Chöùc naêng: 
+ Ñieàu hoøa, phoái hôïp caùc cöû ñoäng phöùc taïp cuûa cô theå
+ Tham gia giöõ thaêng baèng 
4.4. Toång keát 
Câu hỏi
Trả lời
Câu 1: Giaûi thích vì sao ngöôøi say röôïu thöôøng coù bieåu hieän chaân naøy ñaù chaân kia trong khi ñi?
Câu 2: Caáu taïo truï naõo goàm nhöõng phaàn naøo?
Câu 1: Do röôïu ngaên caûn gaây öùc cheá söï daãn truyeàn qua xinap giöõa caùc teá baøo lieân quan ñeán tieåu naõo khieán söï phoái hôïp hoaït ñoäng phöùc taïp vaø thaêng baèng bò aûnh höôûng neân coù hieän töôïng nhö vaäy
Câu 2: Goàm haønh naõo, caàu naõo, naõo giöõa, chaát traéng bao ngoaøi, chaát xaùm beân trong 
4.5. Höôùng daãn hoïc taäp 
- Ñoái vôùi baøi hoïc ôû tieát naøy:
+ Hoïc thuoäc noäi dung baøi 
+ Traû lôøi caâu hoûi 1, 2 sgk/146. Laøm baøi taäp 
+ Ñoïc muïc “Em coù bieát”
- Ñoái vôùi baøi hoïc ôû tieát tieáp theo: 
+ Chuaån bò baøi “Ñaïi naõo”
+ Quan saùt H 47. 1 Tìm hieåu caáu taïo ngoaøi vaø trong cuûa ñaïi naõo
+ Quan saùt H 47. 2 Ñaïi naõo phaân thaønh caùc vuøng naøo? 
+ Hoaøn thaønh baøi taäp q sgk /149
+ Chuù yù caáu taïo ñaïi naõo vôùi caùc vuøng chöùc naêng 
5. PHUÏ LUÏC