Tiết 50, Bài 47: Đại não - Năm học 2010-2011

Tuần 26.	Ngµy so¹n: 15/02/211
Tiết 50.	 	Ngµy dạy: 21/02/2011
Bài 47. ĐẠI NÃO
I/ Môc tiªu : 
 1/Kieán thöùc:
 - Nêu rõ cấu tạo của đại não, đặc biệt là võ não thể hiện sự tiến hoá hơn thú.
 - Xác định được các vùng chức năng của vỏ não.
 -Xác định được đại não trên mô hình 
 2/ Kyõ naêng:
 -Rèn kĩ năng thảo luận nhóm, tìm tòi và nghiên cứu thông tin. 
 -Rèn kĩ năng quan sát trên mô hình.
 3 / Thaùi ñoä : 
 Giaùo duïc yù thöùc baûo veä boä naõo .
II/ Chuaån bò:
1/ Giaùo vieân: Tranh phoùng to hình 47.1 ; 47.2 ; 47.3 ; 47 .4
	Moâ hình boä naõo thaùo laép .
III/ Tieán trình baøi hoïc:
1/ OÅn ñònh lôùp:1’
2 / KiÓm tra baøi cuõ : 5’ 
?. Caáu taïo cuûa truï naõo, naõo trung gian, tieåu naõo?.
?.Chöùc naêng cuûa truï naõo, naõo trung gian, tieåu naõo. 
3 / Bµi míi :1’
Môû baøi : N·o lµ trung ¬ng thÇn kinh ®iÒu khiÓn c¸c ho¹t ®éng cña c¬ thÓ. VËy n·o cã cÊu t¹o vµ chøc n¨ng g×?
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG
Hoaït ñoäng 1 : Caáu taïo cuûa ñaïi naõo :13’
GV yeâu caàu hoïc sinh quan saùt hình 47.1à 47.3 
?.Xác ñònh vò trí cuûa ñaïi naõo ?
?.Thaûo luaän nhoùm hoaøn thaønh baøi taäp ñieàn töø .
GV yeâu caàu hoïc sinh quan saùt laïi hình 47.1 vaø 2 :
?. Nêu cấu tạo ngoài của Đại não?
GV höôùng daãn hoïc sinh quan saùt hình 47.3 
?.Moâ taû caáu taïo trong cuûa ñaïi naõo ?
GV hoaøn thieän laïi kieán thöùc .
GV cho hoïc sinh giaûi thích hieän töôïng lieät nửa ngöôøi . 
Hoïc sinh quan saùt kyõ hình vôùi chuù thích keøm theo à töï thu nhaän thoâng tin và xác định đại não trên mô hình..
+Vò trí : phía treân naõo trung gian , ñaïi naõo raát phaùt trieån 
+Ñaïi dieän nhoùm trình baøy :
1 – khe ; 2 – raõnh ; 3 – traùn ; 4 – ñænh ; 5 – Thuøy thaùi döông ; 6 – chaát traéng 
+Gồm: Raõnh lieân baùn caàu chia ñaïi naõo laøm 2 nöaû, Raõnh sau chia baùn caàu naõo làm 4 thuøy ( traùn , ñænh , chaåm , thaùi döông ), Khe vaø raõnh taïo thaønh khuùc cuoän naõo à taêng dieän tích beà maët naõo . 
Hoïc sinh quan saùt hình à moâ taû ñöôïc : Vò trí vaø ñoä daøy cuûa chaát xaùm vaø chaát traéng 
+Gồm: Chaát traéng ( trong), Chaát xaùm ( ngoaøi ). 
Hs ghi nhận
I . Caáu taïo cuûa ñaïi naõo 
1. Hình daïng caáu taïo ngoaøi :
 -Raõnh lieân baùn caàu chia ñaïi naõo laøm 2 nöaû
 -Raõnh sau chia baùn caàu naõo làm 4 thuøy ( traùn , ñænh , chaåm , thaùi döông )
 -Khe vaø raõnh taïo thaønh khuùc cuoän naõo à taêng dieän tích beà maët naõo .
2. Caáu taïo trong :
-Chaát xaùm ( ngoaøi ) : laøm thaønh voû naõo daøy 2- 3mm goàm 6 lôùp 
-Chaát traéng ( trong) : laø caùc ñöôøng thaàn kinh . Haàu heát caùc ñöôøng naøy baét cheùo ôû haønh tuûy hoaëc tuûy soáng .
Hoạt động 2. Tìm hiểu söï phaân vuøng chöùc naêng cuûa ñaïi naõo : 20’
GV yeâu caàu hoïc sinh ñoïc thoâng tin vaø quan saùt hình 47.4.Thảo luận với nội dung: 3’
?. Hoµn thµnh bµi tËp trang 149
GV ghi keát quaû cuûa caùc nhoùm leân baûng 
?. Tr×nh bµy c¸c vïng chøc n¨ng cña vá ®¹i n·o? So s¸nh víi sù ph©n vïng ë n·o ®éng vËt?
Gv :Ở người và động vật điều có: 
 +Vuøng caûm giaùc
 +Vuøng vaän ñoäng 
 +Vuøng thò giaùc
 +Vuøng thính giaùc ..
Ở động vật không có: 
+Vuøng vaän ñoäng ngoân ngöõ 
+Vuøng hieåu tieáng noí 
 +Vuøng hieåu chöõ vieát
Keát luaän chung : Hoïc sinh ñoïc khung ghi nhôù SGK
Caù nhaân töï thu nhaän thoâng tin à trao ñoåi nhoùm à traû lôøi 
+a3, b4 , c6 , d7, e 5. G8, h2, i 1
Hs nhận xét bổ sung
+ Voû naõo coù nhieàu vuøng , moãi vuøng coù teân goïi vaø chöùc naêng rieâng : Vuøng caûm giaùc, Vuøng vaän ñoäng, Vuøng thò giaùc, 
Vuøng thính giaùc, Vuøng vaän ñoäng ngoân ngöõ, Vuøng hieåu tieáng nói 
Vuøng hieåu chöõ vieát. 
Hoïc sinh ghi nhận
II. Söï phaân vuøng chöùc naêng cuûa ñaïi naõo :
-Voû ñaïi naõo laø trung öông thaàn kinh cuûa caùc phaûn xaï coù ñieàu kieän .
-Voû naõo coù nhieàu vuøng , moãi vuøng coù teân goïi vaø chöùc naêng rieâng 
-Vuøng chöùc naêng chæ coù ôû ngöôøi : 
+Vuøng caûm giaùc
+Vuøng vaän ñoäng 
+Vuøng thò giaùc
+Vuøng thính giaùc ..
 +Vuøng vaän ñoäng ngoân ngöõ 
 +Vuøng hieåu tieáng noí 
 +Vuøng hieåu chöõ vieát 
4. KiÓm tra ®¸nh gi¸ (4’)
 - Tr×nh bµy h×nh d¹ng, cÊu t¹o ngoµi cña ®¹i n·o?
 - Tr×nh bµy cÊu t¹o trong cña ®¹i n·o?
5. DÆn dß (1’)
 - Häc bµi
 - §äc môc: Em cã biÕt 
 - Chuẩn bị bµi míi: Tìm hiểu cấu tạo hệ thần kinh sinh dưỡng. 
.....................................................................................................................................................
Tuần 26.	Ngµy so¹n: 15/02/211
Tiết 51.	 	Ngµy dạy: 26/02/2011
Bài 48. HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG 
I/ Muïc tieâu: 
 1/Kieán thöùc:
 - Phân biệt được phản xạ sinh dưỡng và phản xạ vận động.
 - Phân biệt được bộ phận giao cảm và đối giao cảm về cấu tạo và chức năng.
 -Trình bày sơ lược chức năng của hệ thần kinh sinh dưỡng.
 2/ Kyõ naêng:
 - Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt , so saùnh vaø phaân tích hình 
 -Kyõ naêng hoaït ñoäng nhoùm .
3 / Thaùi ñoä : 
Giaùo duïc yù thöùc baûo veä heä thaàn kinh à ñoäi muõ hieåm .
II/ Chuaån bò:
Gv :Tranh phoùng to hình 48.1 ; 48.2 ; 48.3 
 Baûng phuï :
Ñaëc ñieåm 
Cung phaûn xaï vaän ñoäng 
Cung phaûn xaï sinh döôõng 
Caáu taïo
-Trung öông 
-Haïch TK 
-Ñöôøng höôùng taâm 
-Ñöôøng li taâm 
-Chaát xaùm : Ñaïi naõo vaø tuûy soáng
-Khoâng coù 
-Töø cô quan thuï caûm à trung öông 
-Ñeán thaúng cô quan phaûn öùng 
-Chaát xaùm : truï naõo vaø söøng beân tuûy soáng 
-Coù 
-Töø cô quan thuï caûm à trung öông 
- Qua : Sôïi tröôùc haïch vaø sôïi sau haïch 
-Chuyeån giao ôû haïch thaàn kinh 
Chöùc naêng 
Ñieàu khieån hoaït ñoäng cô vaân ( coù yù thöùc )
Ñieàu khieån hoaït ñoäng noäi quan 
( khoâng coù yù thöùc )
III/ Tieán trình baøi hoïc:
1/ OÅn ñònh lôùp:1’
2 / Kieàm tra baøi cuõ :5’
 ? Trình baøy caáu taïo vaø chöùc naêng ñaïi naõo ?
 3 / Baøi môùi: 1’
Môû baøi : Xeùt veà chöùc naêng heä thaàn kinh ñöôïc phaân chia nhö theá naøo ? 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG
Hoạt động 1. Cung phaûn xaï sinh döôõng 10’
GV yeâu caàu hoïc sinh quan saùt hình 48.1
?. Moâ taû ñöôøng ñi cuûa xung thaàn kinh trong cung phaûn xaï cuûa hình A vaø B ?
?.Trung khu cuûa caùc phaûn xaï vaän ñoäng vaø phaûn xaï sinh döôõng naèm ôû ñaâu ? 
?.So s¸nh cung ph¶n x¹ vËn ®éng vµ cung ph¶n x¹ sinh dìng?
Hoaøn thaønh phieáu hoïc taäp vaøo vôû .
GV gaén baûng phuï Hs leân laøm .
Gv choát laïi kieán thöùc .
Hs vaän duïng kieán thöùc ñaõ coù keát hôïp quan sát hình à neâu ñöôïc ñöôøng ñi cuûa xung thần kinh trong cung phản xaï vận động vaø cung phản xaï sinh döôõng .
+ Phản xaï vận động: töø cô quan thuï caûm à trung öôngà Ñeán thaúng cô quan phaûn öùng. 
+ Phản xaï sinh döôõng: Töø cô quan thuï caûm à trung öông àQua : Sôïi tröôùc haïch vaø sôïi sau haïch àChuyeån giao ôû haïch thaàn kinh àÑeán thaúng cô quan phaûn öùng.
+Trung khu cuûa phaûn xaï vaän ñoäng naèm ôû tuyû soáng, coøn phaûn xaï sinh döôõng naèm ôû tuyû soáng vaø truï naõo.
Caùc nhoùm caên cöù vaøo ñöôøng ñi cuûa xung thaàn kinh trong hai cung phaûn xaï vaø hình 48.1 ,2à thaûo luaän nhoùm hoaøn thaønh baûng 
Ñaïi dieän nhoùm baùo caùo, boå sung 
I . Cung phaûn xaï sinh döôõng :
- Trung khu naèm trong truï naõo, söøng beân tuyû soáng.
- Xung thaàn kinh ñöôïc chuyeån qua haïch giao caûm.
- Ñieàu khieån hoaït ñoäng noäi quan.
Bảng phụ 
Ñaëc ñieåm 
Cung phaûn xaï vaän ñoäng 
Cung phaûn xaï sinh döôõng 
Caáu taïo
-Trung öông 
-Haïch TK 
-Ñöôøng höôùng taâm 
-Ñöôøng li taâm 
-Chaát xaùm : Ñaïi naõo vaø tuûy soáng
-Khoâng coù 
-Töø cô quan thuï caûm à trung öông 
-Ñeán thaúng cô quan phaûn öùng 
-Chaát xaùm : truï naõo vaø söøng beân tuûy soáng 
-Coù 
-Töø cô quan thuï caûm à trung öông 
- Qua : Sôïi tröôùc haïch vaø sôïi sau haïch 
-Chuyeån giao ôû haïch thaàn kinh 
Chöùc naêng 
Ñieàu khieån hoaït ñoäng cô vaân ( coù yù thöùc )
Ñieàu khieån hoaït ñoäng noäi quan 
( khoâng coù yù thöùc )
Hoaït ñoäng 2: Caáu taïo cuûa heä thaàn kinh sinh döôõng .13’
GV yeâu caàu hoïc sinh ñoïc thoâng tin vaø quan saùt hình 48.3 
?.Heä thaàn kinh sinh döôõng caáu taïo nhö theá naøo ?
GV yeâu caàu hoïc sinh quan saùt laïi hình 48.1 ,2 ,3 7 ñoïc thoâng tin baûng 48.1 
?. Tìm ra caùc ñieåm sai khaùc giữa phaân heä thaàn kinh giao caûm vaø phaân heä ñoái giao caûm .
GV goïi moät hoïc sinh ñoïc to baûng 48.1
Hoïc sinh töï thu nhaän thoâng tin : 
+Goàm coù phaàn trung öông vaø phaàn ngoaïi bieân. 
Hoïc sinh laøm vieäc ñoäc laäp vôùi SGK à thaûo luaän nhoùm neâu ñöôïc caùc ñieåm khaùc nhau :
+Trung öông 
+Ngoaïi bieân 
Ñaïi dieän trình bày vaø nhoùm khaùc boå sung: 
+Phaân heä giao caûm : coù trung ương naèm ôû chaát xaùm thuoäc söøng beân tuyû soáng, caùc nôron tröôùc haïch ñi tôùi chuoãi haïch giao caûm vaø tieáp caän vôùi nôron sau haïch.
+ Phaân heä ñoái giao caûm : coù trung öông laø caùc nhaân xaùm trong truï naõo vaø ñoaïn cuøng tuyû soáng, caùc nôron tröôùc haïch ñi tôùi caùc haïch ñoái giao caûm ñeå tieáp caän caùc nôron sau haïch.
II . Caáu taïo cuûa heä thaàn kinh sinh döôõng:
-Heä thaàn kinh sinh döôõng : 
+Trung öông: naèm trong naõo, tuyû soáng .
+Ngoaïi bieân : daây thaàn kinh vaø haïch thaàn kinh 
-Heä thaàn kinh sinh döôõng goàm : 
+Phaân heä thaàn kinh giao caûm 
+Phaân heä thaàn kinh ñoái giao caûm
Hoaït ñoäng 3 : Chöùc naêng cuûa heä thaàn kinh sinh döôõng 10’
Gv yeâu caàu hoïc sinh quan saùt hình 48.3 , ñoïc kyõ noäi dung baûng 48.2 à thaûo luaän :
?.Nhaän xeùt chöùc naêng cuûa phaân heä giao caûm vaø ñoái giao caûm ? 
?.Heä thaàn kinh sinh döôõng coù vai troø nhö theá naøo trong ñôøi soáng ?
GV hoaøn thieän laïi kieán thöùc 
Keát luaän chung :ghi nhôù
Hoïc sinh töï thu nhaän vaø xöû lí thoâng tin ñeå traû lôøi caâu hoûi 
+Phaân heä thaàn kinh giao caûm và phoù giao caûm coù taùc duïng ñoái laäp nhau ñoái vôùi caùc hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan sinh döôõng.
+ Nhôø taùc duïng ñoái laäp nhau maø HTK sinh döôõng ñieàu hoaø ñöôïc hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan noäi taïng. 
III . Chöùc naêng cuûa heä thaàn kinh sinh döôõng :
-Phaân heä thaàn kinh giao caûm vaø ñoái giao caûm coù taùc duïng ñoái laäp nhau ñoái vôùi hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan sinh döôõng .
-Nhôø taùc duïng ñoái laäp ñoù maø heä thaàn kinh sinh döôõng ñieàu hoaø ñöôïc hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan noäi taïng .
4. KiÓm tra ®¸nh gi¸(4’)
 - Tr×nh bµy cung ph¶n x¹ sinh dìng vµ cung ph¶n x¹ vËn ®éng?
 - Tr×nh bµy cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña hÖ thÇn kinh sinh dìng?
5. DÆn dß(1’)
 - Häc bµi
 - §äc môc: Em cã biÕt 
 - So¹n bµi míi: Tìm hiểu cơ quan phân tích thị giác. 
.
Long Khánh, ngày 19 tháng 02 năm 2011
Kí duyệt của TTCM
Trần Thị Hồng Thu