Tiết 51, Bài 49: Cơ quan phân tích thị giác - Bùi Đình Đương

Tuần 26 Ngày soạn: 24/02/2015
Tiết 51 Ngày dạy: 28/02/2015
BÀI 49 : CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC.
1. Kiến thức:
- Liệt kê các thành phần của cơ quan phân tích bằng sơ đồ phù hợp. Xác định rõ các thành phần đó trong cơ quan phân tích thị giác.
- Mô tả cấu tạo của mắt qua sơ đồ (chú ý cấu tạo màng lưới) và chức năng của chúng. 
2 . Kĩ năng:
- Quan sát và phân tích kênh hình. 
- Kĩ năng liên hệ thực tế, hoạt động nhóm. 
3. Thái độ: Có ý thức xây dựng các thói quen sống khoa học để bảo vệ hệ thần kinh.
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC.
1. Giáo viên: 
- Tranh phóng to hình 49.1, 2, 3 . 
- Mô hình cấu tạo mắt .
2. Học sinh: Xem trước bài, soạn bài. 
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP.
1. Ổn định tổ chức, kiểm tra sĩ số:
8A4: ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 
8A5: ..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
8A6: .........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
2. Kiểm tra bài cũ: 
- Trình bày cấu tạo ngoài và trong của đại não?
- Nêu chức năng của đại não? 
3. Hoạt động dạy - học:
Mở bài: Trong đời sống hằng ngày chúng ta đều thu nhận tín hiệu từ môi trường ngoài thông qua cơ quan phân tích, trong đó 90% tín hiệu được tiếp nhận qua đường thị giác vậy cơ quan phân tích thị giác có cấu tạo như thế nào để đảm nhiệm được nhiệm vụ đó
 Hoạt động 1: Tìm hiểu cơ quan phân tích.
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
 - GV hướng dẫn HS tìm hiểu thông tin SGK trả lời câu hỏi :
+ Một cơ quan phân tích gồm những thành phần nào ?
+ Ý nghĩa của cơ quan phân tích đối với cơ thể ?
+ Phân biệt cơ quan thụ cảm với cơ quan phân tích ?
 - GV giúp HS hoàn thiện kiến thức.
 - HS tự thu nhận thông tin và tìm câu trả lời. Nêu được:
+ Cơ quan thụ cảm, dây thần kinh , bộ phận phân tích , trung ương.
+ Giúp cơ thể nhận biết được tác động của môi trường
+ HS phân biệt.
 - Một vài HS trả lời lớp nhận xét bổ sung .
Tiểu kết: 
- Cơ quan phân tích thị giác gồm: 
Cơ quan thụ cảm Dây thần kinh Bộ phận phân tích, trung ương (Vùng TK ở đại não )
- Ý nghĩa : Giúp cơ thể nhận biết được tác động của môi trường .
 Hoạt động 2 : Cơ quan phân tích thị giác.
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
 - GV nêu cầu hỏi :
+ Cơ quan phân tích thị giác gồm những thành phần nào ?
 - GV hướng dẫn HS nghiên cứu cấu tạo cầu mắt hình 49.2 và trên mô hình làm bài tập điền từ SGK/156
 - GV chốt lại đáp án đúng: 2. màng cứng ; 3. Màng mạch: 4.Màng lưới; 5.Tế bào thụ cảm thị giác .
 - GV treo tranh 49.2 gọi HS lên trình bày cấu tạo cầu mắt. 
 - HS dựa vào kiến thức mục 1 trả lời. Nêu được:
+ Cơ quan thụ cảm thị giác, dây TK, vùng thị giác.
 - HS quan sát kĩ hình từ ngoài vào trong ghi nhớ cấu tạo cầu mắt .Thảo luận nhóm hoàn chỉnh bài tập .
- Đại diện nhóm trình bày đáp án các nhóm khác nhận xét bổ sung .
 - HS trình bày trên tranh , lớp bổ sung .
Tiểu kết: 
Cơ quan phân tích thị giác gồm:
Cơ quan thụ cảm thị giác Dây thần kinh thị giác Vùng thị giác (Ở thùy chẩm ) 
1.Cấu tạo cầu mắt gồm:
- Màng bọc : 
+ Màng cứng : Phía trứơc là màng giác. 
	+ Màng mạch : Phía trước là lòng đen. 
	+ Màng lưới :Tế bào nón , tế bào que. 
- Môi trường trong suốt : Thủy dịch, thể thủy tinh, dịch thủy tinh. 
 Hoạt động 3 : Tìm hiểu cấu tạo và chức năng của màng lưới.
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
 - GV hướng dẫn HS quan sát hình 49.3 + nghiên cứu thông tin SGK nêu được cấu tạo màng lưới.
 - GV hướng dẫn HS quan sát sự khác nhau tế bào nón và tế bào que trong mối quan hệ với thần kinh thị giác. 
 - GV cho HS giải thích một số hiện tượng.
+ Tại sao ảnh của vật hiện trên điểm vàng lại nhìn rõ nhất ?
+ Vì sao trời tối ta không nhìn rõ màu sắc của vật ?
 - HS quan sát hình kết hợp đọc thông tin trình bày cấu tạo của màng lưới.
+ Điểm vàng : Mỗi chi tiết ảnh được một tế bào nón tiếp nhận và truyền về não qua một tế bào.
 + Vùng ngoại vi: Nhiều tế bào nón và que liên hệ với một vài tế bào thần kinh. 
- HS vận dụng kiến thức trả lời.
Tiểu kết: 
2.Cấu tạo của màng lưới:
 - Màng lưới (Tế bào thụ cảm) gồm :
	+ Tế bào nón: Tiếp nhận kích thích ánh sáng mạnh và màu sắc. 
	+ Tế bào que: Tiếp nhận kích thích ánh sáng yếu. 
 - Điểm vàng: Là nơi tập trung tế bào nón. 
- Điểm mù: Không có tế bào thụ cảm thị giác. 	
Hoạt động 4: Tìm hiểu sự tạo ảnh ở màng lưới.
 - GV hướng dẫn HS quan sát thí nghiệm về quá trình tạo ảnh qua thấu kính hội tụ. 
+ Vai trò của thể thủy tinh trong cầu mắt ?
+ Trình bày quá trình tạo ảnh ở màng lưới?
- HS theo dõi kết quả thí nghiệm đọc kĩ thông tin rút ra kết luận về vai trò của thể thủy tinh và sự tạo ảnh. 
+ Có khả năng điều tiết để nhìn rõ vật. 
- Một vài HS phát biểu, lớp nhận xét bổ sung.
3. Sự tạo ảnh ở màng lưới:
- Thể thủy tinh (như một thấu kính hội tụ) có khả năng điều tiết để nhìn rõ vật.
- Ánh sáng phản chiếu từ vật qua môi trường trong suốt tới màng lưới sẽ kích thích tế bào thụ cảm phát ra xung thần kinh truyền theo dây thần kinh thị giác đến vùng thị giác. 
IV. CỦNG CỐ - DẶN DÒ. 
1. Củng cố:
- Cho HS đọc phần ghi nhớ.
- Nhắc lại các kiến thức đã học.
2. Dặn dò:
- Đọc phần “Em có biết?”
- Chuẩn bị bài mới.
- Tìm hiểu các bệnh về mắt.
 V. RÚT KINH NGHIỆM.	
.
.