Tiết 61, Bài 59: Biện pháp đấu tranh sinh học - Nguyễn Đình Yên

Tuaàn 32	 Ngaøy soạn: 13/04/2013
Tieát 61	 Ngaøy dạy: 15/04/2013 	 
Bài 59: BIỆN PHÁP ĐẤU TRANH SINH HỌC
I. MỤC TIÊU: Học xong bài này, học sinh phải:
1. Kiến thức :
- Học sinh nêu được khái niệm đấu tranh sinh học. Nêu được các biện pháp đấu tranh sinh học. 
- Thấy được biện pháp chính trong đấu tranh sinh học là sử dụng các loại thiên địch. - Nêu được những ưu điểm và nhược điểm của biện pháp đấu tranh sinh học.
2. Kỹ năng:
- Kĩ năng tìm kiếm thông tin và phân tích thông tin khi đọc SGK, quan sát tranh ảnh, tìm kiếm thông tin trên internet để tìm hiểu khái niệm về đấu tranh sinh học và các biện pháp đấu tranh sinh học cũng như ưu điểm và hạn chế của các biện pháp đấu tranh sinh học. 
- Kĩ năng hợp tác, lắng nghe tích cực. 
- Kĩ năng tự tin khi trình bày ý kiến trước tổ, nhóm, lớp.
3. Thái độ: 
 - Giáo dục lòng yêu thiên nhiên; yêu thích môn học.
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
1. Giáo viên: Hình 59.1; 59.2 và bảng phụ . 
2. Học sinh: Bài cũ , bài mới.
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số.
2. Kiểm tra bài cũ: 
 - Trình bày các biện pháp bảo vệ đa dạng sinh học?
3. Hoạt động dạy – học	
Hoạt động 1: Thế nào là biện pháp đấu tranh sinh học
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN 
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
- GV cho HS nghiên cứu thông tin SGK và trả lời câu hỏi:
- Thế nào là đấu tranh sinh học? Cho ví dụ về đấu tranh sinh học?
- GV bổ sung thêm kiến thức để hoàn thiện khái niệm đấu tranh sinh học.
- GV giải thích: sinh vật tiêu diệt sinh vật có hại gọi là thiên địch.
- GV thông báo các biện pháp đấu tranh sinh học.
- Cá nhận tự đọc thông tin SGK trang 192 và trả lời. Yêu cầu nêu được:
+ Dùng sinh vật tiêu diệt sinh vật gây hại.
VD: Mèo diệt chuột.
Tiểu kết
Đấu tranh sinh học là biện pháp sử dụng sinh vật hoặc sản phẩm của chúng nhằm ngăn chặn hoặc giảm bớt thiệt hại do các sinh vật có hại gây ra.
Hoạt động 2: Những biện pháp đấu tranh sinh học
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN 
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
- GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK, quan sát hình 59.1, trao đổi nhóm và hoàn thành bảng: Các biện pháp đấu tranh sinh học trong vở bài tập.
- GV gọi các nhóm trả lời
- GV thông báo kết quả đúng của các nhóm 
- GV tổng kết ý kiến đúng của các nhóm, cho HS rút ra kết luận.
- Cá nhân tự đọc thông tin trong SGK trang 192, 193 và ghi nhớ kiến thức.
- Trao đổi nhóm, hoàn thành bài tập
- Yêu cầu nêu được:
+ Thiên địch tiêu diệt sinh vật có hại là phổ biến.
+ Thiên địch gián tiếp đẻ ấu trùng tiêu diệt trứng.
+ Gây bệnh cho sinh vật để tiêu diệt.
- Đại diện nhóm ghi kết quả của nhóm.
- Nhóm khác bổ sung ý kiến.
- Các nhóm tự sửa chữa 
Các biện pháp đấu tranh sinh học
Tên sinh vật gậy hại
Tên thiên địch
Sử dụng thiên địch trực tiếp tiêu diệt sinh vật gây hại
- Chuột (1)
- Bọ gậy, ấu trùng sâu bọ (2)
- Sâu bọ ban ngày (3)
- Sâu hại cam (4)
- Rệp sáp (5)
- Chuột ban ngày (6)
- Mèo (1)
- Cá cờ (2)
- Sáo (3)
- Kiến vống (4)
- Bọ rùa (5)
- Diều hâu (6)
Sử dụng thiên địch đẻ trứng kí sinh vào sinh vật gây hại hay trứng sâu hại
- Trứng sâu xám (1)
- Xương rồng (2)
- Ong mắt đỏ (1)
- Ấu trùng của bướm đêm (2)
Sử dụng vi khuẩn gây bệnh truyền nhiễm diệt sinh vật
- Thỏ (1)
- Bọ xít (2).
- Vi khuẩn Myôma và Calixi (1)
- Nấm bạch dương và nấm lục cương (2)
- GV yêu cầu HS:
+ Giải thích biện pháp gây vô sinh để diệt sinh vật gây hại.
- GV thông báo thêm một số thông tin: VD ở Hawai, cây cảnh Lantana phát triển nhiều thì có hại. Người ta nhập về 8 loại sâu bọ tiêu diệt Lantana. Khi Lantana bị tiêu diệt ảnh hưởng tới chim sáo ăn quả cây này. Chim sáo ăn sâu Cirphis gây hại cho đồng cỏ, ruộng lúa lại phát triển.
- GV cho HS rút ra kết luận.
- Yêu cầu nêu được:
+ Ruồi làm loét da trâu, bò " giết chết trâu, bò.
+ Ruồi khó tiêu diệt.
+ Tuyệt sản ở ruồi đực thì ruồi cái có giao phối trứng không được thụ tinh " ruồi tự bị tiêu diệt.
- Một HS trả lời, các HS khác bổ sung.
Tiểu kết
Có 3 biện pháp đấu tranh sinh học:
- Sử dụng thiên địch
+ Thiên địch tiêu diệt sinh vật gây hại.
+ Thiên đich đẻ trứng kí sinh vào sinh vật gây hại hay trứng sâu hại.
- Sử dụng vi khuẩn gây bệnh truyền nhiễm diệt sinh vật gây hại.
- Gây vô sinh diệt động vật gây hại
Hoạt động 3: Những ưu điểm và hạn chế của biện pháp đấu tranh sinh học
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN 
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
- GV cho HS nghiên cứu SGK, trao đổi nhóm trả lời câu hỏi:
- Đấu tranh sinh học có những ưu điểm gì?
- Hạn chế của biện pháp đấu tranh sinh học là gì?
- GV ghi tóm tắt ý kiến của các nhóm, nếu ý kiến chưa thống nhất thì cho HS tiếp tục thảo luận.
- GV tổng kết ý kiến của các nhóm, cho HS rút ra kết luận.
- Mỗi cá nhân tự thu thập kiến thức ở thông tin trong SGk trang 194.
- Trao đổi nhóm, yêu cầu nêu được:
+ Đấu tranh sinh học không gây ô nhiễm môi trường và tránh hiện tượng kháng thuốc.
+ Hạn chế: mất cân bằng trong quần xã, thiên địch không quen khí hậu sẽ không phát huy tác dụng. Động vật ăn sâu hại, ăn luôn hạt của cây.
- Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
Tiểu kết
- Ưu điểm của biện pháp đấu tranh sinh học: 
+ Tiêu diệt nhiều sinh vật gây hại, tránh ô nhiễm môi trường.
- Nhược điểm:
+ Thiên địch di nhập có thể phát triển kém do ít thích nghi với khí hậu ở địa phương.
+ Thiên địch chỉ kìm hãm sự phát triển của sinh vật gây hại chứ không tiêu diệt chúng triệt để. 
+ Sự tiêu diệt loài sinh vật gây hại này lại tạo điều kiện cho loài sinh vật khác phát triển.
+ Một loài thiên địch có thể vừa có ích vừa có hại.
IV. CỦNG CỐ - DẶN DÒ
1. Củng cố 
- Yêu cầu HS trả lời câu hỏi 1, 2 SGK.
2. Dặn dò
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK.
	- Đọc mục “Em có biết”.
	- Đọc trước bài 60