Tiết 7, Bài 7: Bộ xương - Hoàng Minh Công

CHƯƠNG II. VẬN ĐỘNG
 Tiết 7 BÀI 7 :	 BỘ XƯƠNG
I. Mục tiêu. 
1, Vềk iến thức: 
- Hs trình bày được các thành phần chính của bộ xương và xác định được vị trí các xương chính ngay trên cơ thể mình.
- Phân biệt được các loại xương dài, xương ngắn, xương dẹt về hình thái, cấu tạo
- Phân biệt được các loại khớp xương, nắm vững cấu tạo khớp động
2, Về kỹ năng
Rèn một số kỹ năng: quan sát tranh, mô hình, nhận biết kiến thức
Rèn một số kĩ năng tư duy: Phân tích, so sánh, tổng hợp.
Rèn kỹ năng hoạt động nhóm, làm việc với SGK
3, Về Thái độ
Giáo dục ý thức giữ gìn, vệ sinh bộ xương. 
II. Đồ dùng dạy học
Gv : mô hình xương người, xương thỏ. 
Tranh cấu tạo một đốt sống điển hình, hình 7.4
Giáo án điện tử.
III. Hoạt động dạy học
3.1 Ổn định lớp: 1’ (phút).
3.2 Kiểm tra bài cũ: 3’
? Nơron có cấu tạo như thế nào? Nó có đặc tính gì?
? Phân biệt cung phản xạ và vòng phản xạ?
3.3. Bài mới: 37’
Vào bài: 1’
Cơ thể người là một khối thống nhất và hoàn chỉn,do sự phối hợp hoạt động của các cơ quan, hệ cơ quan trong cơ thể. Trong sự vận động của cơ thể được thực hiện nhờ sự phối hợp hoạt động của hệ cơ và bộ xương. Vì vậy trong chương II chúng ta sẽ tìm hiểu cấu tạo và chức năng của cơ và xương. Những đặc điểm của cơ và xương thích nghi với tư thế đứng thẳng và lao động, giữ gìn vệ sinh cơ xương
Thời gian
(phút)
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội sung ghi bảng
15’
7’
15’
Hoạt động 1: Tìm hiểu các phần chính của bộ xương?
Mục tiêu: Chỉ rõ các vai trò chính của bộ xương. Nắm được các phần chính và nhận biết được trên cơ thể mình. 
Gv chiếu tranh 7.1; 7.2; 7.3; trên màn hình. Yêu cầu học sinh quan sát, liên hệ trên cơ thể.
Yêu cầu thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi: 
(?) Bộ xương gồm mấy phần? Đặc điểm của mỗi phần? 
(?) Bộ xương có chức năng gì? Chức phận nào là chính?
(?) Tìm những điểm giống nhau và khác nhau giữa xương tay và xương chân? Giải thích vì sao có sự khác nhau đó?
? Nhận xét về đặc điển cấu trúc và sự sắp xếp của bộ xương người và bộ xương thú?
Gv: Tuy nhiên do quá rình tiến hoá mà bộ xương người có nhiều đặc điểm khác với bộ xương thú
- Gv thông báo 1 số đặc điểm của mỗi phần xương.
- Yêu cầu một vài hs nhắc lại các thành phần và vai trò của bộ xương.
Hoạt động 2: Phân biệt các loại xương?
Mục tiêu: Dựa vào hình dạng, cấu tạo phân biệt được 3 loại xương.
- Yêu cầu hs tìm hiểu thông tin trả lời câu hỏi
? Có mấy loại xương ? Dựa vào đâu để phân biệt? 
Hoạt động 3: Tìm hiểu các khớp xương?
Mục tiêu. Hs chỉ rõ 3 loại khớp xương dựa trên khả năng cử động và xác định được khớp đó trên cơ thể mình.
Gv yêu cầu hs đọc thông tin.thảo luận nhóm, trả lơi:
(?) Phần tiếp giáp giữa các đầu xương đgl gì?
(?) Có những loại khớp nào?
(?) Mô tả 1 khớp động?
(?) Khả năng cử động của khớp động và khớp bán động khác nhau như thế nào?
(?) Vì sao có sự khác nhau đó?
(?) Nêu đặc điẻm của khớp bất động?
(?) Trong bộ xương người loại khớp nào chiếm nhiều hơn? Điều đó có ý nghĩa như thế nào đối với hoạt động sống của con người? 
Quan sát hình vẽ, xử lí thông tin, đối chiếu trên cơ thể
Thảo luận nhóm – tìm câu trả lời yêu cầu nêu được:
- Chức năng:
+ Tạo khung nâng đỡ cơ thể
+ Chỗ bám vững chắc cho các phần mềm như gân, cơ
+ Tạo thành các khoang bảo vệ các nội quan
+ Cùng với hệ cơ giúp cơ thể vận động và lao động dễ dàng (nhiệm vụ chính)
- Xương tay, chân có các phần tương đồng nhau nhưng khác nhau:
+ Về kích thước
+ Cấu tạo đai vai và đai hông
+ Sự sắp xếp và đặc điểm hình thái xương cổ tay, cổ chân, bàn tay, bàn chân 
Đó là kết quả của sự phân hoá tay chân trong quá trình tiến hoá thích nghi với tư thế đứng thẳng và lao động
Trả lời, hs khác bổ sung.
Đọc thông tin - Trả lời được
. Có 3 loại xương
- Xương dài: Hình ống ở giữa rỗng, chứa tuỷ
- Xương ngắn: Ngắn nhỏ
- Xương dẹt: Hình bản dẹt, mỏng
Thảo luận, yêu cầu nêu được:
- Khớp xương: Là nơi tiếp giáp giữa các đầu xương
- Loại khớp
+ Khớp động: Cử động dễ dàng nhờ 2 đầu xương có lớp sụn tròn, giữa là dịch khớp (hoạt dịch), ngoài là dây chằng
+ Khớp bán động: Giữa 2 đầu xương là đĩa sụn hạn chế cử động
+ Khớp bất động: Các xương gắn chặt bằng khớp răng cưa => Không cử động được
- Khớp động và khớp bán động-> Giúp người vận động và lao động
Chương 2: VẬN ĐỘNG
Tiết 7-Bài 7: BỘ XƯƠNG
I: Các phần chính của bộ xương:
1. Các thành phần bộ xương:
Bộ xương gồm:
+ Xương đầu: 
Sọ: phát triển
Mặt: nhỏ, có lồi cằm
+ Xương thân:
Cột sống: nhiều đót sống khớp lại với nhau, có 4 chỗ cong giúp cơ thể đứng thẳng.
Lồng ngực:
+ Xương chi:
Tay
Chân
 Gồm các phần tương ứng nhưng phân hóa khác nhau để phù hợp với chức năng đứng thẳng và lao động. 
2. Vai trò bộ xương:
- Tạo thành bộ khung giúp nâng đỡ cơ thể, giúp cơ thể vận động và lao động dễ dàng 
- Nơi bám của các cơ.
- bảo vệ nội quan.
II: Phân biệt các loại xương:
- Xương dài: Hình ống ở giữa rỗng, chứa tuỷ
- Xương ngắn: ngắn, nhỏ
- Xương dẹt: hình bản dẹt, mỏng
III: Các khớp xương:
+ Khớp động: Cử động dễ dàng nhờ 2 đầu xương có lớp sụn tròn, giữa là dịch khớp (hoạt dịch), ngoài là dây chằng
+ Khớp bán động: Giữa 2 đầu xương là đĩa sụn hạn chế cử động
+ Khớp bất động: Các xương gắn chặt bằng khớp răng cưa => Không cử động được
IV. Kiểm tra - đánh giá 3,
Gv chiếu bảng trong phần bài tập
1.Điền từ còn thiếu vào dấu “...”:
Cột sống gồm nhiều ...(1)... khớp với nhau và cong ở 4 chổ thành hình chữ S tiếp nhau, giúp cơ thể đứng thẳng.
Các ...(2) ... gắn với cột sống và gắn với xương ức tạo thành lồng ngực bảo vệ tim và...(3)... Xương tay và xương chân có ...(4) ...với nhau nhưng phân hoá khác nhau phù hợp với ...(5) ... đứng thẳng và lao động.
2, Chọn câu trả lời đúng:
Cột sống ở người gồm bao nhiêu đốt sống?
A: 30-31 đốt sống
B: 30-31 đốt sống
C: 30-31 đốt sống
D: 30-31 đốt sống
3, Điền các đặc điểm và vai trò của 3 loại khớp vào bảng sau:
Các loại khớp
Đặc điểm
Vai trò
Khớp không động
Khớp bán động
Khớp động
Hs thảo luận nhóm. Tìm đáp án đúng
Gọi 1 hs đọc kết luận chung cuối bài
V. Hướng dẫn học bài: 1’
- Đọc “em có biết"
(?) Vẽ cấu tạo 1 khớp động
- Mỗi nhóm chuẩn bị một mẩu xương đùi ếch hay xương sườn của gà