Bài giảng môn Ngữ văn 7 - Chủ đề: Văn nghị luận chứng minh

Chµo mõng c¸c thÇy c« ®Õn dù giê th¨m líp 7a5Môn: Ngữ vănGiáo viên: Trương Kim HoaTổ: Xã hộiTrường THCS Phương TrungCHỦ ĐỀ: VĂN NGHỊ LUẬN CHỨNG MINH Thời lượng: 5 tiết (từ tiết 89 đến tiết 93)Tiết 1: Tìm hiểu chung về văn chứng minhTiết 2: Tìm hiểu chung về văn chứng minhTiết 3: Cách làm bài văn nghị luận chứng minhTiết 4: Luyện tập lập luận chứng minhTiết 5: Luyện tập viết đoạn chứng minhMục tiêu của chủ đề:- Hiểu mục đích, tính chất và các yếu tố của phép lập luận chứng minh.- Hệ thống hóa những kiến thức cần thiết (về tạo lập văn bản, về văn bản lập luận chứng minh) để việc học cách làm bài văn chứng minh có cơ sở chắc chắn hơn. Bước đầu hiểu được cách thức cụ thể trong việc làm một bài văn lập luận chứng minh, những điều cần lưu ý và những lỗi cần tránh trong lúc làm bài.- Khắc sâu những hiểu biết về cách làm bài văn lập luận chứng minh.- Vận dụng những hiểu biết đó vào việc làm một bài văn chứng minh cho một nhận định, một ý kiến về một vấn đề xã hội gần gũi, quen thuộc.Bµi tËp : Đọc đoạn văn nghị luận chứng minh sau đây và trả lời câu hỏi: Tai n¹n giao th«ng trong 10 n¨m qua gia t¨ng liªn tôc. N¨m 1990, sè ng­êi bÞ chÕt v× tai n¹n giao th«ng lµ 2.268 ng­êi. §Õn nh÷ng n¨m gi÷a thËp niªn, sè ng­êi chÕt kho¶ng 6.000 ng­êi. §Õn n¨m 2001, sè ng­êi bÞ chÕt t¨ng ®ét biÕn, lªn ®Õn 10.866 ng­êi. Riªng 10 th¸ng ®Çu n¨m 2002, sè ng­êi chÕt lµ 10.556 ng­êi vµ bÞ th­¬ng lµ 26.529 ng­êi. §©y lµ nh÷ng con sè biÕt nãi, rung lªn håi chu«ng b¸o ®éng toµn x· héi tr­íc tai ho¹ khñng khiÕp nµy. (Dùa trªn sè liÖu thèng kª cña Bé Giao th«ng vËn t¶i - th¸ng 10-2002)Luận điểm của đoạn văn trên là gì? b. Người viết đã làm cách nào để làm sáng tỏ luận điểm trên?§¸p ¸n:LuËn ®iÓm: Tai n¹n giao th«ng trong 10 n¨m qua t¨ng liªn tôc. (C©u ®Çu tiªn cña ®o¹n v¨n). DÉn chøng: + N¨m 1990: sè ng­êi chÕt lµ 2.268 ng­êi. + Nh÷ng n¨m gi÷a thËp niªn: kho¶ng 6.000 ng­êi. + N¨m 2001: sè ng­êi chÕt lµ 10.866 ng­êi. + 10 th¸ng ®Çu n¨m 2002: 10.556 ng­êi chÕt, 26.529 ng­êi bÞ th­¬ng. LÝ lÏ Số người chết về tai nạn giao thông t¨ng ®ét biÕn, đây là nh÷ng con sè biÕt nãi, rung lªn håi chu«ng b¸o ®éng §· bao lÇn b¹n vÊp ng· mµ kh«ng hÒ nhí. LÇn ®Çu tiªn chËp ch÷ng biÕt ®i, b¹n ®· bÞ ng·. LÇn ®Çu tiªn tËp b¬i, b¹n uèng n­íc vµ suýt chÕt ®uèi ph¶i kh«ng? LÇn ®Çu tiªn ch¬i bãng bµn, b¹n cã ®¸nh tróng bãng kh«ng? Kh«ng sao ®©u v×VËy xin b¹n chí lo sî thÊt b¹i. §iÒu ®¸ng sî h¬n lµ b¹n bá qua nhiÒu c¬ héi chØ v× kh«ng cè g¾ng hÕt søc m×nh. (Theo Tr¸i tim cã ®iÒu k× diÖu)Oan §i-xn©ytõng bÞ toµ b¸o sa th¶i v× thiÕu ý t­ëng. ¤ng còng nÕm mïi§õng sî vÊp ng· Lóc cßn häc ë phæ th«ng, chØ lµ mét häc sinh trung b×nh. Lu-i Pa-xt¬ph¸ s¶n nhiÒu lÇn tr­íc khi s¸ng t¹o nªn §i-xn©y-len.VÒ m«n Ho¸, «ng ®øng h¹ng 15 trong sè 22 häc sinh cña líp.LÐp T«n-xt«i,t¸c gi¶ cña bé tiÓu thuyÕt næi tiÕng ChiÕn tranh vµ hoµ b×nh, bÞ ®×nh chØ häc ®¹i häc v× “Võa kh«ng cã n¨ng lùc, võa thiÕu ý thøc häc tËp”Hen-ri PhothÊt b¹i vµ ch¸y tói tíi n¨m lÇn tr­íc khi thµnh c«ng.Ca sÜ «-pª-ra næi tiÕng En-ri-c« Ca-ru-x«bÞ thÇy gi¸o cho lµ thiÕu chÊtgiäng vµ kh«ng thÓ nµo h¸t ®­îc. §õng sî vÊp ng·. * LuËn ®iÓm chÝnh: §õng sî vÊp ng· Nh÷ng c©u mang luËn ®iÓm: - Nhan ®Ò cña v¨n b¶n - C©u cuèi cïng: “VËy xin b¹n chí lo sî thÊt b¹i” * LuËn cø:1) VÊp ng· lµ lÏ th­êng (lÝ lÏ) - DÉn chøng: + LÇn ®Çu tiªn tËp ®i ®· bÞ ng·. + LÇn ®Çu tiªn tËp b¬ibÞ uèng n­íc, suýt chÕt ®uèi. + LÇn ®Çu tiªn ch¬i bãng bµncã ®¸nh tróng bãng kh«ng?=>Dẫn chứng là sự thật hiển nhiên mà ai cũng phải công nhận2) NhiÒu ng­êi næi tiÕng còng ®· tõng vÊp ng· (lÝ lÏ) - DÉn chøng: + Oan §i- xn©y bÞ sa th¶i v× thiÕu ý t­ëng, bÞ ph¸ s¶n nhiÒu lÇn.	 + Lu-i Pa-xt¬ chØ lµ häc sinh trung b×nh, m«n Ho¸ ®øng thø 15 trong sè 22 häc sinh cña líp + LÐp T«n-xt«i bÞ ®×nh chØ häc ®¹i häc v× kh«ng cã n¨ng lùc vµ ý chÝ häc tËp + Hen-ri Pho bÞ thÊt b¹i vµ ch¸y tói tíi n¨m lÇn. + Ca sÜ «-pª-ra næi tiÕng En-ri-c« Ca-ru-x« bÞ cho lµ thiÕu chÊt giäng vµ kh«ng thÓ h¸t ®­îc §õng sî vÊp ng·. * LuËn ®iÓm chÝnh: §õng sî vÊp ng· * Nh÷ng c©u mang luËn ®iÓm: - Nhan ®Ò cña v¨n b¶n - C©u cuèi cïng: “VËy xin b¹n chí lo sî thÊt b¹i” * Nh÷ng luËn cø:1) VÊp ng· lµ lÏ th­êng (lÝ lÏ) - DÉn chøng: =>Dẫn chứng là sự thật hiển nhiên mà ai cũng phải công nhận2) NhiÒu ng­êi næi tiÕng còng ®· tõng vÊp ng· (lÝ lÏ) - DÉn chøng: + Oan §i- xn©y bÞ sa th¶i v× thiÕu ý t­ëng, bÞ ph¸ s¶n nhiÒu lÇn.	 + Lu-i Pa-xt¬ chØ lµ häc sinh trung b×nh, m«n Ho¸ ®øng thø 15 trong sè 22 häc sinh cña líp + LÐp T«n-xt«i bÞ ®×nh chØ häc ®¹i häc v× kh«ng cã n¨ng lùc vµ ý chÝ häc tËp + Hen-ri Pho bÞ thÊt b¹i vµ ch¸y tói tíi n¨m lÇn. + Ca sÜ «-pª-ra næi tiÕng En-ri-c« Ca-ru-x« bÞ cho lµ thiÕu chÊt giäng vµ kh«ng thÓ h¸t ®­îc=>Dẫn chứng chọn lọc, tiêu biểu ai cũng bị thuyết phục* LËp luËn:S¾p xÕp dÉn chøng tõ kh¸i qu¸t ®Õn cô thÓ, tõ chung ®Õn riªngGhi nhí:* Trong ®êi sèng, ng­êi ta th­êng dïng sù thËt (chøng cø x¸c thùc) ®Ó chøng tá mét ®iÒu g× ®ã lµ ®¸ng tin.* Trong v¨n nghÞ luËn, chøng minh lµ mét phÐp lËp luËn dïng nh÷ng lÝ lÏ, b»ng chøng ch©n thùc, ®· ®­îc thõa nhËn ®Ó chøng tá luËn ®iÓm míi (cÇn ®­îc chøng minh lµ ®¸ng tin cËy).* C¸c lÝ lÏ, b»ng chøng dïng trong phÐp lËp luËn chøng minh ph¶i ®­îc lùa chän, thÈm tra, ph©n tÝch th× míi cã søc thuyÕt phôc. LOÀI HOA EM YÊUBaét ñaàu	Ñaùp aùn: dẫn chứng phải tiêu biểu, điển hình Ñaùp aùnLOÀI HOA EM YÊUTrong phép lập luận chứng minh, lí lẽ, dẫn chứng phải được lựa chọn nghĩa là thế nào?1s2s3s4s8s9s7s6s10s5sBaét ñaàu	Đáp án: dẫn chứng chính xác, được thừa nhận là đúngÑaùp aùnLOÀI HOA EM YÊUDẫn chứng phải được thẩm tra nghĩa là thế nào?1s2s3s4s8s9s7s6s10s5sBaét ñaàu	Ñaùp aùn:Ñaùp aùnLOÀI HOA EM YÊUDẫn chứng phải được phân tích nghĩa là gì?1s2s3s4s8s9s7s6s10s5sH­íng dÉn vÒ nhµ- N¾m ch¾c kh¸i niÖm phÐp lËp luËn CM.- Ghi nhí 2 yÕu tè quan träng trong bµi v¨n nghÞ luËn CM.- ChuÈn bÞ cho tiết tiếp theo : Đọc và trả lời các câu hỏi ở phần luyện tậpBµi tËp ( SGK)Bµi v¨n: Kh«ng sî sai lÇm.+ LuËn ®iÓm- Kh«ng sî sai lÇm.C¸c câu văn mang luËn ®iÓm:- Mét ®êi mµ kh«ng phạm chút sai lÇm lµ ¶o t­ëng.- Sai lÇm cã 2 mÆt: Tæn thÊt vµ ®em ®Õn bµi häc.- ThÊt b¹i lµ mÑ cña thµnh c«ng.- Kh«ng sî sai lÇm míi lµm chñ sè phËn.+ LuËn cø - Mét ng­êi mµ lóc nµo... còng sî thÊt b¹i... sÏ kh«ng ®­îc g×.Khi tiÕn b­íc vµo t­¬ng lai... gÆp tr¾c trë.TÊt nhiªn b¹n kh«ng ph¶i lµ ng­êi liÒu lÜnh... ®Ó cè ý ph¹m sai lÇm.- BiÕt suy nghÜ, rót kinh nghiÖm, t×m con ®­êng tiÕn lªn. tiÕn lªn.-> LuËn cø hiÓn nhiªn vµ cã søc thuyÕt phôc+ Ph­¬ng ph¸p luËn luËn : Dïng lý lÏ ®Ó chøng minh.Hoạt động nhóm(3’)Neu Cau hoiNhóm 1: “TiÕng ViÖt kh«ng nh÷ng lµ mét thø tiÕng rÊt giµu mµ cßn rÊt ®Ñp vµ ®Çy søc sèng”. Nhóm 2: Quê em đổi mớiNhóm 3: Việt Nam anh hùngNhóm 1LuËn ®iÓm:+ LuËn ®iÓm 1: TV rÊt giµu.+ LuËn ®iÓm 2: TV rÊt ®Ñp.+ LuËn ®iÓm 3: TV ®Çy søc sèng.Luận cứ Dựa vào những kiến thức đã học để trình bày luận cứLập luậnSủ dụng phương pháp lập luận phù hợpNhóm 2LuËn ®iÓm:+ C¶nh vµ ng­êi quª em vµi ba n¨m tr­íc.+ C¶nh vµ ng­êi quª em hiÖn nay.Luận cứ +Quª h­¬ng thay ®æi vÒ c¸c mÆt: ®iÖn, ®­êng, tr­êng, tr¹m, nhµ cöa, tiÖn nghi sinh ho¹t.+ Nhê ®­êng lèi ph¸t triÓn ®óng ®¾n cña ®¶ng vµ chÝnh s¸ch PL cña nhµ n­íc.+ Nhê sù cÇn cï, s¸ng t¹o trong lao ®éng cña ng­êi d©n.Lập luậnSủ dụng phương pháp lập luận phù hợpNhóm 3LuËn ®iÓm:-Lịch sử chống giặc ngoại xâm để bảo vệ đất nước-Lịch sử xây dựng đất nướcLuận cứ Dựa vào những kiến thức đã học về Lịch sử, Văn học để trình bày Lập luậnSủ dụng phương pháp lập luận phù hợpChóc c¸c em häc sinh ch¨m ngoan, häc tèt !C¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸ovµ c¸c em.