Chuyên đề: Tán sắc và các loại quang phổ Vật lí 12 năm 2018

Tiết ( PPCT):42
Ngày soạn: / . / 2018
Lớp 12 A1; tiết ( TKB ).; Ngày /./ 2018; Sỹ số: ../.; Vắng: 
Lớp 12 A2; tiết( TKB ) .; Ngày /./ 2018; Sỹ số: ../.; Vắng: 
Lớp 12 A3; tiết ( TKB ).; Ngày /./ 2018; Sỹ số: ../.; Vắng: 
Lớp 12 A4; tiết ( TKB ).; Ngày /./ 2018; Sỹ số: ../.; Vắng: 
CHUYÊN ĐỀ: TÁN SẮC VÀ CÁC LOẠI QUANG PHỔ
VẬT LÍ 12
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Mô tả được hiện tượng tán sắc ánh sáng qua lăng kính.
- Nêu được định nghĩa đầy đủ về ánh sáng đơn sắc và ánh sáng trắng.
- Nêu được sự phụ thuộc của chiết suất môi trường phụ thuộc vào màu sắc ánh sáng 
- Trình bày được ứng dụng của hiện tượng tán sắc ánh sáng trong máy quang phổ
- Nêu được quang phổ liên tục, quang phổ vạch phát xạ và hấp thụ là gì; đặc điểm và ứng dụng của mỗi loại quang phổ này.
2. Kĩ năng
- Vận dụng được hiện tượng tán sắc ánh sáng và hệ thức của định luật khúc xạ ánh sáng để giải bài tập, giải thích các hiện tượng thực tiễn
3. Thái độ
- Yêu thích khoa học, tác phong của nhà khoa học.
4. Định hướng năng lực phát triển
- Năng lực hoạt động nhóm, năng lực thực nghiệm và năng lực ứng dụng công nghệ thông 
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
1. Chuẩn bị của giáo viên
- Nguồn sáng ( bóng đèn dây tóc)
- Nguồn đơn sắc ( laze)
- Lăng kính, SGK, Phiếu học tập
2. Chuẩn bị của học sinh
- Ôn tập kiến thức đã học ở lớp 11: Định luật khúc xạ ánh sáng, đường truyền của tia sáng qua lăng kính
- Thực hiện các nhiệm vụ được giao
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ: Không
3. Tiến trình bài học
Nội dung 2: Máy quang phổ. Các loại quang phổ.
Hoạt động 1: Tình huống xuất phát - đề xuất vấn đề (PP n/cứu và đọc tài liệu, vì hs không tự chế tạo TN được nên khi dạy bài máy quang phổ nên chọn lựa pp tối ưu, khôn khéo nhất )
Dùng lăng kính làm một bộ phận để nghiên cứu nguồn sáng được không
TT
Hoạt động
Nội dung
1
Chuyển giao nhiệm vụ
Khi ta có một chùm sáng phức tạp. Bằng kiến thức vừa học em hãy xác định chùm sáng đó có những màu gì?
Em có thể dự đoán thêm những thông tin gì về nguồn sáng đó?
2
Thực hiện nhiệm vụ
Học sinh trao đổi tái hiện được ánh sáng phức tạp qua lăng kính sẽ phân tách thành các màu 
3
Báo cáo, thảo luận
Gv tổ chức cho học sinh báo cáo
4
Phát biểu vấn đề
Từ báo cáo phát hiện ra vấn đề cần giải quyết là:
Vậy có thể dùng lăng kính làm 1 bộ phận cơ bản để nghiên cứu một nguồn sáng hay không?
Hoạt động 2: Đề xuất giải pháp giải quyết vấn đề
1
Chuyển giao nhiệm vụ
GV giao nhiệm vụ cho HS thảo luận
Làm thế nào để biết lăng kính có thể là một bộ phận cơ bản để giúp nghiên cứu 1 nguồn sáng hay không ?
2
Thực hiện nhiệm vụ
Học sinh trao đổi
3
Báo cáo, thảo luận
 Các nhóm báo cáo thảo luận
4
Lựa chọn giải pháp
Từ kết quả báo cáo, thảo luận giáo viên giúp hs lựa chọn phương pháp giải quyết vấn đề bằng nghiên cứu tài liệu ( lí thuyết)
Hoạt động 3: Thực hiện giải pháp giải quyết vấn đề (Lí thuyết)
1
Chuyển giao nhiệm vụ
GV giao nhiệm vụ cho HS đọc SGK tìm hiểu cấu tạo máy quang phổ lăng kính
2
Thực hiện nhiệm vụ
Các nhóm làm việc và trao đổi với nhau.
3
Báo cáo, thảo luận
-GV hướng dẫn HS trả lời các câu hỏi
+ Nêu các bộ phận chính máy quang phổ
+ Nêu tác dụng của từng bộ phận
-Mỗi nhóm cử đại diện báo cáo, các nhóm lắng nghe. 
GV xác nhận kiến thức
4
Kết luận, nhận định
Học sinh ghi nhận cái gì? 
Hoạt động 4: Tìm hiểu các loại quang phổ 
1
Chuyển giao nhiệm vụ
Đề nghị nhóm hoạt động
+ Đọc mục II, III trang 135,136 SGKVL12 và thực hiện phiếu học tập: lập bảng so sánh các loại quang phổ về định nghĩa, nguồn phát, đặc điểm, ứng dụng
Đề nghị các nhóm hoạt động trong 20 phút
2
Thực hiện nhiệm vụ
Hoạt động nhóm thảo luận
Trình bày ra giấy A0
3
Báo cáo, thảo luận
Các nhóm treo kết quả của mình
GV yêu cầu các nhóm tìm ra những điểm chung và điểm khác biệt nhất
4
Kết luận, nhận định
GV kết luận, chuẩn hóa kiến thức
4. Kiểm tra, đánh giá trong quá trình dạy học
4.1. Hình thức kiểm tra, đánh giá
4.2. Công cụ kiểm tra, đánh giá
- Soạn câu hỏi/bài tập kiểm tra, đánh giá năng lực
CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP
K.1.1. Thế nào là hiện tượng tán sắc ánh sáng ?
K.1.2. Ánh sáng đơn sắc là gì ?
K.1.3. Thế nào là ánh sáng trắng ?
K.2.1. Học sinh cho biết nhận định nào sau đây là đúng:
	A. Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng có một màu.
	B. Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng có một màu xác định và bị tán sắc khi qua lăng kính.
	C. Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng không bị tán sắc khi qua lăng kính.
K.2.2. Ngọn đèn phát ra ánh sáng đỏ có phải là ánh sáng đơn sắc không ? Tại sao ?
K.3.1. Trong chân không, ánh sáng có bước sóng . Khi ánh sáng này truyền trong thủy tinh có chiết suất n = 1,5 thì bước sóng có giá trị nào sau đây:
	A. 	B. 	C. 	D. 
K.3.2. 
P.5.
Cho một chùm sáng hỗn hợp hẹp song song gồm ba ánh sáng đơn sắc: đỏ, lục, tím tới vuông góc với mặt bên của một lăng kính, rồi đến mặt kia của lăng kính, ta thấy tia sáng lục đi ra sát mặt bên của lăng kính. Hỏi tia ló ra khỏi lăng kính có màu gì ?
K.4.1. 
X.1.
Giải thích hiện tượng cầu vồng bằng hiện tượng tán sắc ánh sáng.
P.1. Ánh sáng hỗn hợp là gì ?