Giáo án môn Đại số lớp 9 - Tuần 21

Hoạt động của GV và HS
Nội dung
-GV đưa bảng phụ ghi đề bài lên, yêu cầu một em đọc.
GV gợi ý: Một đa thức bằng đa thức 0 khi và chỉ khi tất cả các hệ số của nó bằng 0. Vậy em làm bài trên như thế nào?
+HS: Cho các hệ số bằng 0 và giải hệ phương trình tìm m, n.
- GV yêu cầu HS làm bài và đọc kết quả.
+HS: làm bài vào vở.
 1 em lên bảng sửa bài.
- GV nhận xét bài làm của HS và chuẩn lại bài giải.
- GV yêu cầu HS đọc đề bài tập 26. 
- GV hướng dẫn HS:
? Đồ thị hàm số qua A ( 2 ; –2) cho ta phương trình nào.
+ HS: 2a + b = –2.
? Tương tự đồ thị hàm số qua B (–1 ; 3) ta có phương trình nào.
+ HS: – a + b = 3.
- GV: a, b là nghiệm của hệ phương trình? + HS: 
- GV: Hãy tìm a, b.
+ HS thảo luận làm bài.
 Đại diện 1 nhóm trình bày bài làm.
 Các nhóm khác theo dõi và bổ sung.
- GV nhận xét và đánh giá bài giải của các nhóm.
Bài tập 25 SGK tr 19
P(x) = 0 Û 
 Û 
 Û 
 Û 
 Û 
Vậy P(x) = 0 khi (m ; n) = (3 ; 2).
Bài tập 26 SGK tr 19
a. Vì A(2 ; –2) thuộc đồ thị hàm số y =ax+b nên: 2a + b = –2.
 B(–1 ; 3) thuộc đồ thị hàm số y=ax+b nên: – a + b = 3.
Ta có hệ phương trình: 
b. Vì A(–4 ; –2) Î đồ thị hàm số y = ax + b nên: – 4a + b = – 2.
 B(2 ; 1) Î đồ thị hàm số y = ax + b nên: 2a + b = 1.
Ta có hệ phương trình: 
 Û 
Û Û 
 4. Củng cố: (2’) ? Nêu cách giải hpt bằng phương pháp thế và phương pháp cộng đại số.
 5. Hướng dẫn về nhà: (1’)
- Ôn cách giải hệ phương trình bằng phương pháp thế và phương pháp cộng đại số.
- BTVN: 24(b), 26(c, d) SGK tr 19; 25 (a, b, c, d) SBT tr 8.
- Xem trước bài Giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình.
V. Rút kinh nghiệm:
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
*************************************
Ngày soạn: 05/01/2015
 Ngày dạy: 16/01/2015
Tuần 21 tiết 42
§5. GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH
LẬP HỆ PHƯƠNG TRÌNH
I. Mục tiêu:
 1. Kiến thức: HS nắm được phương pháp giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình bậc nhất hai ẩn.
 2. Kỹ năng: HS có kĩ năng giải các loại toán: toán về phép viết số, quan hệ số, toán chuyển động; Có kĩ năng phân tích bài toán và trình bày lời giải.
 3. Thái độ: Biết liên hệ thực tế các bài toán cổ. 
II. Chuẩn bị:
 1. Giáo viên: Bảng phụ ghi các bước giải bài toán bằng cách lập phương trình, thước thẳng
 2. Học sinh: Ôn lại các bước giải bài toán bằng cách lập phương trình, bài soạn, MTBT.
III. Phương pháp: Vấn đáp, giảng giải, thảo luận.
IV. Tiến trình giờ dạy:
 1. Ổn định lớp: (1’)
 2. Kiểm tra bài cũ: (5’)
-HS1 : Giải hệ phương trình: 
-HS2 : Nhắc lại các bước giải bài toán bằng cách lập phương trình?
 3. Bài mới: (35’)
Chuẩn
KT-KN
Hoạt động của GV và HS
Nội dung
-Biết chuyển bài toán có lời văn sang bài toán gải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn.
-Biết cách chọn ẩn, biểu diễn các đại lượng chưa biết trong bài toán qua ẩn và tìm được mối liên hệ giữa các đại lượng để thiết lập hệ phương trình.
-Biết cách giải bài toán dạng chuyển động ngược chiều.
-Vận dụng các bước giải bài toán bằng cách lập hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn.
- GV: Em hãy nhắc lại một số dạng toán về phương trình bậc nhất?
+ HS: Toán chuyển động, toán năng suất, quan hệ số, phép viết số, ...
- GV: Để giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình ta cũng làm tương tự như giải bài toán bằng cách lập phương trình nhưng khác ở chỗ: ta chọn hai ẩn, lập 2 phương trình, giải hệ phương trình.
à Đưa bảng phụ ví dụ 1 lên.
? Ví dụ trên thuộc dạng toán nào.
+HS: Thuộc dạng toán viết số.
? Nhắc lại cách viết số tự nhiên dưới dạng tổng các luỹ thừa của 10.
+HS: = 100a + 10b + c
? Bài toán có những đại lượng nào chưa biết..
+HS: Chưa biết chữ số hàng chục, hàng đơn vị.
-GV: Ta đặt ẩn cho hai đại lượng chưa biết đó.
? Hãy chọn ẩn và đặt điều kiện cho ẩn.
+HS: Chọn chữ số hàng chục là x, chữ số hàng đơn vị là y.
(x, yÎ N; 0 < x, y ≤ 9)
? Tại sao cả hai ẩn đều phải khác 0.
? Số cần tìm.
+HS: = 10x + y
? Số viết theo thứ tự ngược lại.
+HS: = 10y + x
? Ta có phương trình nào.
+HS: Ta được phương trình: 2y – x =1 và (10x+ y) – (10y + x) = 27
? Vậy ta có hệ phương trình nào.
? Hãy giải hệ phương trình và trả lời.
- GV: Nhận xét.
? Hãy tóm tắt các bước giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình.
+HS: Nêu các bước giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình:
• B1: Chọn ẩn và lập hệ phương trình.
• B2: Giải hệ phương trình.
• B3: Đối chiếu điều kiện, trả lời bài toán
- GV: Cho HS làm tiếp ví dụ 2
- GV: Vẽ sơ đồ tóm tắt bài toán lên bảng
+HS: Đọc to ví dụ 2, vẽ sơ đồ tóm tắt vào vở.
? Bài toán yêu cầu gì.
+HS: Bài toán hỏi vận tốc mỗi xe.
? Chọn ẩn và đặt điều kiện cho ẩn.
+ HS thực hiện.
? Khi hai xe gặp nhau, thời gian xe khách, xe tải đã đi là bao nhiêu.
+HS: Xe khách đi được: 1h48' giờ.
 Xe tải đã đi: 1h +h = giờ
- GV: Cho HS hoạt động nhóm làm . Sau 5' yêu cầu đại diện nhóm trình bày kết quả.
+ HS: Hoạt động nhóm.
 Sau 5' đại diện nhóm trình bày kết quả và giải thích.
-GV: Nhận xét kết quả làm của các nhóm
-GV: Cho HS làm bài 28 SGK.
? Bài toán cho gì, yêu cầu gì.
? Nhắc lại mối liên hệ giữa số bị chia, số chia, thương và số dư.
+HS: Số bị chia = số chia x thương + số dư.
-GV: Yêu cầu HS làm vào vở và một HS lên bảng làm.
+ HS giải bài toán.
1. Ví dụ 1: SGK tr 20.
Giải
 - Gọi chữ số hàng chục là x 
(xÎN, 0 < x ≤ 9 )
 Chữ số hàng đơn vị là y
 (yÎN, 0 < y ≤ 9)
Ta được số cần tìm là: = 10x + y.
Số viết theo thứ tự ngược lại là:
 = 10y + x.
 - Hai lần chữ số hàng đơn vị lớn hơn chữ số hàng chục 1 đơn vị nên ta có:
 2y – x = 1 hay –x + 2y = 1 (1)
 - Số mới bé hơn số cũ 27 đơn vị nên ta có: (10x+ y) – (10y + x) = 27 
hay x – y = 3 (2)
 - Từ (1) và (2) ta có hệ phương trình: 
 (TMĐK)
Vậy số phải tìm là: 74.
2. Ví dụ 2: SGK tr 21
Giải
- Gọi vận tốc của xe tải là x (km/h) 
 vận tốc của xe khách là y (km/h) (ĐK: x > 0, y > 0)
- Vì xe khách đi nhanh hơn xe tải 13km/h nên ta có phương trình: 
y – x = 13 hay – x + y = 13
- Từ lúc xuất phát đến lúc gặp nhau, xe khách đi được: x (km);
xe tải đi được: y (km), nên ta có phương trình: x + y = 189
 hay 14x + 9y = 945
- Ta có hệ phương trình:
 Û (TMĐK)
Vậy vận tốc của xe tải là: 36 (km/h)
 vận tốc của xe khách là: 49 (km/h)
3. Bài 28 SGK tr 23
 - Gọi số lớn là x, số nhỏ là y
 (ĐK: x, y ÎN; y > 124)
 - Tổng hai số bằng 1006 nên ta có phương trình: x + y =1006 (1)
 - Số lớn chia số nhỏ bằng 2 dư 124 nên ta có: x = 2y + 124 
 hay x – 2y = 124 (2)
 - Từ (1) và (2) ta có hpt
 (TMĐK)
Vậy số lớn là: 712, số bé là: 294
4. Củng cố: (2’)
? Nhắc lại các bước giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình.
? So sánh với giải bài toán bằng cách lập phương trình.
 5. Hướng dẫn về nhà: (2’)
- Nắm vững các bước giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình.
- BTVN: 29, 30 SGK tr 22; 35, 36 SBT tr 9.
- Xem trước bài Giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình (tiếp theo).
V. Rút kinh nghiệm:
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
Ngày.........tháng..........năm...........
Ký duyệt
Phạm Quốc Bảo