Giáo án môn Ngữ văn 9 - Học kì I

Ngày soạn: 15/8/2017
Ngày giảng: 9A- 17/8/2017 
 	 9B- 18/8/2017 NGỮ VĂN: BÀI 1 
Tiết 1 VĂN BẢN: PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH 
 (Lê Anh Trà)
I. MỤC TIÊU 
- HS hiểu được tầm vóc lớn lao trong cốt cách văn hóa Hồ Chí Minh qua một văn bản nhật dụng có sử dụng kết hợp các yếu tố nghị luận, tự sự, biểu cảm.
- HS có kĩ năng vận dụng các biện pháp nghệ thuật trong việc viết văn bản về một vấn đề thuộc lĩnh vực văn hóa, lối sống.
- HS kính yêu tự hào về Bác, tu dưỡng, học tập, rèn luyện theo guơng Bác Hồ vĩ đại.
 * TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG
1.Kiến thức:
- HS hiểu được co đường hình thành của phong cách Hồ Chí Minh, ý nghĩa của phong cách Hồ Chí Minh trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, đặc điểm của kiểu bài nghị luận xã hội qua một đoạn văn cụ thể.
2.Kĩ năng 
- HS phân tích được nội dung văn bản nhật dụng thuộc chủ đề hội nhập với thế giới và bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc, biết vận dụng các biện pháp nghệ thuật trong việc viết văn bản về một vấn đề thuộc lĩnh vực văn hóa, lối sống.
II.CÁC KỸ NĂNG SỐNG ĐƯỢC GIÁO DỤC TRONG BÀI
1. Xác định giá trị bản thân: Từ việc tìm hiểu vẻ đẹp phong cách Hồ Chí HS xác định được mục tiêu phấn đấu học tập và làm theo phong cách Hồ Chí Minh trong bối cảnh hội nhập quốc tế.
2. Giao tiếp: Trình bày, trao đổi về nội dung của phong cách Hồ Chí Minh trong văn bản.
III.CHUẨN BỊ
1.Giáo viên. 
- SGK, SGV, tài liệu chuẩn KTKN.
- Tranh về nơi ở và làm việc của Bác trong khuôn viên Phủ Chủ Tịch.
2.Học sinh. 
- SGK, đọc kĩ văn bản, trả lời các câu hỏi SGK.
IV. PHƯƠNG PHÁP/ KỸ THUẬT DẠY HỌC.
- Thảo luận nhóm, phân tích, bình
- Động não, trình bày 1 phút, HĐ cá nhân.	
V. TỔ CHỨC DẠY HỌC
1.Ổn định tổ chức (1p) 
2.Kiểm tra (2p)
GV kiểm tra việc chuẩn bị bài ở nhà của HS.
3.Tiến trình tổ chức các hoạt động 
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
TG
NỘI DUNG
Hoạt động 1: Khởi động.
Hỏi: Hãy kể tên một số văn bản đã được học viết về Bác?
( Cảnh khuya, Rằm tháng Giêng...)
 Đó là phong cách sống và làm việc giản dị của CT HCM. Để các em cảm nhận được sâu sắc hơn vẻ đẹp trong phong cách của Người chúng ta vào bài học hôm nay.
Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc và thảo luận chú thích.
H: Theo em văn bản này cần đọc với giọng ntn? 
HS TL: giọng chậm rãi, bình tĩnh, khúc triết.
- HS đọc. 
- Nhận xét cách đọc.
H: Nêu xuất xứ, kiểu loại của VB?
HS HĐCN chia sẻ.
- Văn bản trích từ bài viết “Phong cách HCM, cái vĩ đại gắn với cái giản dị” của Lê Anh Trà in trong tập HCM và văn hoá VN, Viện văn hoá xuất bản, Hà Nội 1990.
- Văn bản nhật dụng
GV: Văn bản “phong cách HCM” thuộc chủ đề về sự hội nhập với thế giới và giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc. 
H: Ngoài các chú thích đã được giải thích rất rõ, em thấy trong VB còn có từ ngữ nào cần giải thích? 
HS HĐCN chia sẻ.
Hoạt động 3: HD tìm hiểu văn bản.
HS đọc: Từ đầu...rất hiện đại.
H: Cho biết luận điểm trong đoạn văn là gì? Theo em đoạn văn đã khái quát vốn tri thức văn hoá của Bác Hồ như thế nào ?.
Quá trình hình thành phong cách văn hoá HCM.
Vốn tri thức văn hoá của Chủ Tịch Hồ Chí Minh hết sức sâu rộng.
H: Con đường hình thành phong cách văn hoá Hồ Chí Minh thể hiện thông qua những luận cứ nào? 
HS HĐCN chia sẻ
GV KL
H: Các từ tiếp xúc, thăm, sống, nói, viết, làm,... thuộc từ loại gì? Gợi cho ta hình dung được hoạt động của Người ra sao?
HS TL: Đó là những động từ chỉ hoạt động chứng tỏ rằng trong cuộc đời hoạt động đầy gian nan vất vả, Người đã đi và tiếp xúc với nhiều nền văn hóa của nhiều nước nhiều vùng trên thế giới).
H: Ng­êi nãi vµ viÕt th¹o nhiÒu thø tiÕng ngo¹i quèc: Ph¸p, Anh, Hoa, Nga có ý nghĩa gì? Lấy dẫn chứng chứng tỏ Người nói thông viết thạo nhiều thứ tiếng?
HS cặp đôi, báo cáo, chia sẻ
GV: Ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp, đây là công cụ quan trọng bậc nhất để tìm hiếu và giao lưu văn hoá với các dân tộc trên thế giới.
- Tác phẩm Thuế máu, Những trò lố..., ( tiếng Pháp); NKTT (tiếng Hán).
Hỏi: Hãy kể một số nghề mà Người đã từng làm trong thời gian bôn ba hoạt động ở nước ngoài mà em biết?
HS TL: Một cuộc đời đầy truân chuyên, lúc làm bồi bàn, lúc cuốc tuyết, làm bếp, bốc vác, thợ ảnh, làm báo......Qua công việc, qua lao động mà học hỏi.
H: Để có vốn tri thức văn hóa nhân loại, Người tiếp thu văn hoá các nước theo cách nào? 
HS TL:
- ChÞu ¶nh h­ëng cña tÊt c¶ c¸c nÒn v¨n ho¸ tiÕp thu mäi c¸i ®Ñp vµ c¸i hay ®ång thêi phª ph¸n nh÷ng tiªu cùc.
 - Không chịu ảnh hưởng một cách thụ động
- Điều quan trọng là Người đã tiếp thu một cách có chọn lọc tinh hoa văn hoá nước ngoài.
H: Sau hàng loạt những dẫn chứng cụ thể đó t/g đã đưa ra kết luận gì? Kết luận đó có giống như một lời kể không? Tại sao?
HS HĐCN, chia sẻ
GV: "Có thể nói...uyên thâm" đó là một lời bình của t/g nhằm khẳng định một điều CT HCM là người có vốn tri thức văn hóa nhân loại rất sâu rộng.
- Người luôn học hỏi, tìm hiểu đến mức khá uyên thâm
H: Nhận xét về cách viết của tác giả ở đoạn văn trên?
Tác giả đã kết hợp (đan xen) giữa lời kể và lời bình một cách tự nhiên “Có thể nói ít có vị lãnh tụ nào lại am hiểu nhiều về các dân tộc và nhân dân thế giới sâu sắc như Chủ Tịch HCM.
- HS đọc: “Nhưng điều kì lạ...rất hiện đại “
H:Tõ ®ã em c¶m nhËn ®­îc ë B¸c mét nh©n c¸ch sèng, mét lèi sèng nh­ thÕ nµo?
HS HĐCN chia sẻ
Hái: Em h·y ®äc mét bµi th¬ hoÆc kÓ mét c©u chuyÖn vÒ B¸c? 
- C©u chuyÖn em kÓ cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo?
GV liªn hÖ gi¸o dôc ®¹o ®øc cho hs.
1’
5’
30’
I.Đọc, thảo luận chú thích 
II. Tìm hiểu văn bản
1. Con đường hình thành phong cách văn hoá Hồ Chí Minh.
+ Người tiếp xúc với văn hoá nhiều nước, nhiều vùng trên thế giới, cả ở phương Đông và phương Tây...thăm các nước Châu Phi, Châu Á, Châu Mĩ...sống dài ngày ở Pháp, ở Anh. 
+ Người nói và viết thạo nhiều thứ tiếng ngoại quốc: Pháp, Anh, Hoa, Nga 
+ Người làm nhiều nghề.
+ Đến đâu Người cũng học hỏi, tìm hiểu văn hoá, nghệ thuật đến một mức khá uyên thâm.
Ng­êi ®· ®i vµ tiÕp xóc víi nhiÒu nÒn v¨n hãa cña nhiÒu n­íc nhiÒu vïng trªn thÕ giíi.
Ng­êi tiÕp thu mét c¸ch cã chän läc tinh hoa v¨n hãa nh©n lo¹i.
T/g kh¼ng ®Þnh CT HCM lµ ng­êi cã vèn tri thøc v¨n hãa nh©n lo¹i rÊt s©u réng.
Tãm l¹i ë Ng­êi ta thÊy ®­îc mét nh©n c¸ch, mét lèi sèng rÊt VN, rÊt ph­¬ng §«ng ®ång thêi rÊt míi vµ rÊt hiÖn ®¹i.
4. Củng cố (4p)
- Em hiểu từ “ phong cách” trong “ phong cách Hồ Chí Minh” có nghĩa là gì ?
( Lối sống, cung cách sinh hoạt, làm việc, hoạt động, ứng xử tạo nên cái riêng của một người nào đó).
- Vấn đề chủ yếu được nói tới trong văn bản phong cách Hồ Chí Minh là gì ?
( Phong cách làm việc và nếp sống giản dị của Chủ tịch Hồ Chí Minh)
5. Hướng dẫn HS học bài (2p)
- Đọc toàn bộ đoạn trích, học nội dung tiết 1.
- Tìm đọc một số mẩu chuyện về cuộc đời hoạt động của Bác Hồ.
- Soạn tiếp câu hỏi 2,3,4 SGK
----------------------------------------------
Ngày soạn: 22/8/2017
Ngày giảng: 24/8/2017 NGỮ VĂN: BÀI 1 
Tiết 2 VĂN BẢN: PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH (Tiếp)
 (Lê Anh Trà)
I. MỤC TIÊU 
- HS hiểu được tầm vóc lớn lao trong cốt cách văn hóa Hồ Chí Minh qua một văn bản nhật dụng có sử dụng kết hợp các yếu tố nghị luận, tự sự, biểu cảm.
- HS có kĩ năng vận dụng các biện pháp nghệ thuật trong việc viết văn bản về một vấn đề thuộc lĩnh vực văn hóa, lối sống.
- HS kính yêu tự hào về Bác, tu dưỡng, học tập, rèn luyện theo guơng Bác Hồ vĩ đại.
 * TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG
1.Kiến thức:
- HS hiểu được biểu hiện của phong cách Hồ Chí Minh trong đời sống và trong sinh hoạt, ý nghĩa của phong cách Hồ Chí Minh trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, đặc điểm của kiểu bài nghị luận xã hội qua một đoạn văn cụ thể.
2.Kĩ năng 
- HS phân tích được nội dung văn bản nhật dụng thuộc chủ đề hội nhập với thế giới và bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc, vận dụng các biện pháp nghệ thuật trong việc viết văn bản về một vấn đề thuộc lĩnh vực văn hóa, lối sống.
II. CÁC KỸ NĂNG SỐNG ĐƯỢC GIÁO DỤC TRONG BÀI
1. Xác định giá trị bản thân
2. Giao tiếp
III.CHUẨN BỊ
1.Giáo viên: 
2.Học sinh: Bảng nhóm
IV. PHƯƠNG PHÁP/ KỸ THUẬT DẠY HỌC.
- Thảo luận nhóm, phân tích, bình
- Động não, trình bày 1 phút, HĐ cá nhân.	
V. TỔ CHỨC DẠY HỌC
1.Ổn định tổ chức (1p) 
2.Kiểm tra bài cũ (4p)
- Phân tích con đường hình thành phong cách văn hoá Hồ Chí Minh?
3.Tiến trình tổ chức các hoạt động 
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
TG
NỘI DUNG
Hoạt động 1: Khởi động 
GV. Dẫn vào bài 
Hoạt động 2: Tìm hiểu văn bản. 
HS theo dõi đoạn 2 “Tiếp...hạ tắm ao”.
H:Vẻ đẹp trong phong cách HCM được t/g CM qua những luận cứ nào?
HS HĐ cặp đôi -1p, chia sẻ
GV KL
H: Em có cảm nhận như thế nào về lối sống của Bác - một vị lãnh tụ của Đảng, nhà nước?
HS HĐCN chia sẻ.
GVKL: một vị lãnh tụ của Đảng, nhà nước - một con người với một lối sống rất bình dị, rất phương Đông, rất Việt Nam.
HS quan sát bức ảnh trong SGK và mô tả hình ảnh trong bức ảnh. 
GV: T/g không chỉ lập luận chặt chẽ mà còn có những bằng chứng cụ thể sinh động để chứng minh cho bài viết của mình. Phong cách ấy, lối sống ấy là có thực. Từ đó t/g đi đến khẳng định HCM "sống đến mức giản dị và tiết chế như vậy". 
Có ý kiến giải thích: tiết chế có nghĩa là h¹n chÕ kh«ng cho v­ît qu¸ møc
Tõ ®ã mµ cã nhiÒu ý kiÕn kh¸c nhau:
(1). §ã lµ lèi sèng kh¾c khæ theo kiÓu nhµ tu hµnh.
(2). Tù thÇn th¸nh hãa lµm cho kh¸c ®êi, h¬n ®êi.
(3). §ã lµ c¸ch sèng gi¶n dÞ ®¹m b¹c cña CT HCM, v« cïng thanh cao, sang träng.
Hái: Em nhÊt trÝ víi ý kiÕn nµo? V× sao? 
H§N theo bµn, thêi gian 2phót
§¹i diÖn nhãm b¸o c¸o, ®iÒu hµnh chia sÎ
GV KL 
- Lèi sèng cña B¸c kh«ng ph¶i lµ lèi sèng kh¾c khæ cña nh÷ng con ng­êi tù vïi m×nh trong c¶nh nghÌo ®ãi.
- §©y còng kh«ng ph¶i lµ c¸nh tù thÇn th¸nh ho¸, tù lµm cho kh¸c ®êi, h¬n ®êi.
-> §©y lµ mét c¸ch sèng cã v¨n ho¸ ®· trë thµnh mét quan niÖm thÈm mÜ: C¸i ®Ñp lµ sù gi¶n dÞ tù nhiªn.
§ã lµ c¸ch sèng gi¶n dÞ, ®¹m b¹c cña CT HCM, v« cïng thanh cao, sang träng.
H: Nãi vÒ lèi sèng, lµm viÖc cña B¸c em nhí ®Õn VB nµo ®· ®­îc häc viÕt vÒ B¸c? So s¸nh víi VB nµy em thÊy cã ®iÓm g× gièng vµ kh¸c nhau?
HS HĐ CN chia sẻ.
(VB "§øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå - NV 7. Bµi Phong c¸ch HCM chñ yÕu nãi vÒ phong c¸ch lµm viÖc, phong c¸ch sèng cña Ng­êi - Cèt lâi cña phong c¸ch HCM lµ vÎ ®Ñp v¨n hãa víi sù kÕt hîp hµi hßa gi÷a tinh hoa v¨n hãa d©n téc víi tinh hoa v¨n hãa nh©n lo¹i.
Ho¹t ®«ng 3. Tổng kết
H: §Ó lµm râ vµ næi bËt nh÷ng vÎ ®Ñp phong c¸ch cao quý cña HCM, ng­êi viÕt ®· dïng nh÷ng nghÖ thuËt nµo ? 
- KÕt hîp gi÷a kÓ, ph©n tÝch, b×nh luËn.
- Chän läc nh÷ng dÉn chøng tiªu biÓu 
- So s¸nh víi c¸c bËc danh nho x­a, ®èi lËp gi÷a c¸c phÈm chÊt, kh¸i niÖm 
- DÉn chøng th¬ cæ, dïng tõ H¸n ViÖt 
H: VËy ta cã thÓ tãm t¾t nh÷ng vÎ ®Ñp trong phong c¸ch HCM nh­ thÕ nµo ?
- VÎ ®Ñp cña phong c¸ch HCM lµ sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a truyÒn thèng v¨n ho¸ d©n téc vµ tinh hoa v¨n ho¸ nh©n lo¹i, gi÷a thanh cao vµ gi¶n dÞ.
HS ®äc ghi nhí SGK tr -8.
Ho¹t ®éng 4. LuyÖn tËp.
 - Môc tiªu: HS vËn dung lµm ®­îc BT.
 GV: Gäi häc sinh tr×nh bµy c©u chuyÖn vÒ lèi sèng gi¶n dÞ mµ thanh cao cña Chñ TÞch HCM.
H: Qua bµi häc em h·y rót ra ý nghÜa cña viÖc häc tËp, rÌn luyÖn theo phong c¸ch HCM. §Ó thùc hiÖn ®­îc ®iÒu ®ã, mçi chóng ta ph¶i lµm g×?
- CÇn ph¶i hoµ nhËp víi khu vùc vµ Quèc tÕ nh­ng còng cÇn ph¶i gi÷ g×n vµ ph¸t huy b¶n s¾c d©n téc.
1’
22’
5’
5’
III.Tìm hiểu văn bản 
2.Vẻ đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh.
+ Nơi ở, làm việc: Chiếc nhà sàn nhỏ bằng gỗ bên cạnh chiếc ao...chỉ vẻn vẹn vài phòng tiếp khách, họp bộ chính trị, làm việc và ngủ.
+ Trang phục: bộ quần áo bà ba nâu, chiếc áo trấn thủ, đôi dép lốp. 
+ Tư trang: một chiếc va li con với vài bộ quần áo, vài vật kỉ niệm...
+ Ăn uống: những món ăn dân tộc như cá kho, rau luộc, dưa ghém, cà muối, cháo hoa.
Ở cương vị cao nhất của Đảng và nhà nước nhưng Bác Hồ có một lối sống vô cùng giản dị.
Cách sống dản dị của Bác Hồ lại vô cùng thanh cao, sang trọng.
IV. Ghi nhí (sgk)
V.LuyÖn tËp 
4.Củng cố: (3p’).
- Theo tác giả, quan niệm thẩm mĩ về cuộc sống của Chủ tịch Hồ Chí Minh là gì ?
( Cái đẹp là sự giản dị, tự nhiên, thanh cao )
- Hãy kể một câu chuyện về cuộc đời hoạt động, phong cách sống của Bác Hồ?
5. Hướng dẫn học bài (2p’) 
- Đọc lại toàn bộ đoạn trích, học nội dung, nắm vững ghi nhớ.
- Chuẩn bị: Các phương châm hội thoại.
	+ Trả lời các câu hỏi SGK.
	+ Tìm những thành ngữ có nội dung liên quan đến các phương châm hội thoại.
Ngày soạn: 22/8/2017
Ngày giảng: 24/8/2017 NGỮ VĂN: BÀI 1 
Tiết 3 CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI
I. MỤC TIÊU 
- HS hiểu được cốt yếu về hai phương châm hội thoại: phương châm về lượng, phương châm về chất.
- HS biết vận dụng các phương châm về lượng, phương châm về chất trong hoạt động giao tiếp.
- HS có ý thức sử dụng các phương châm hội thoại một cách có hiệu quả.
* TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG
1.Kiến thức
- HS hiểu được nội dung phương châm về lượng, phương châm về chất nội dung phương châm về lượng, phương châm về chất
2.Kĩ năng 
- HS phát hiện và phân tích được cách sử dụng các phương châm về lượng và phương châm về chất trong một tình huống giao tiếp cụ thể, vận dụng phương châm về lượng, phương châm về chất trong hoạt động giao tiếp
II. CÁC KỸ NĂNG SỐNG ĐƯỢC GIÁO DỤC TRONG BÀI
1. Ra quyết định
2. Giao tiếp
III. CHUẨN BỊ
1.Giáo viên:bảng phụ
2. Học sinh:
IV. PHƯƠNG PHÁP/ KỸ THUẬT DẠY HỌC 
- Động não, phân tích, thực hành có hướng dẫn.
- Thảo luận nhóm...
V.TỔ CHỨC GIỜ HỌC
1. Ổn định tổ chức (1p). 
2.Kiểm tra bài cũ (3p)
- kiểm tra vở soạn bài của HS.
3.Tiến trình tổ chức các hoạt động 
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
TG
NỘI DUNG
Hoạt động 1: Khởi động.
H: Hội thoại là gì? Khi tham gia cuộc thoại cần chú ý những gì?
(Hội thoại: giao tiếp, nói chuyện với nhau. Khi tham gia cuộc thoại cần chú ý các quan hệ xã hội để xác định đúng vai xã hội của mình trong cuộc thoại...)
GV Để đạt được hiệu quả giao tiếp người tham gia hội thoại còn phải chú ý :
 Nói cái gì? 
 Nói như thế nào? 
 Nói lúc nào?...
 Đấy chính là nội dung của các phương châm hội thoại ta sẽ tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay.
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới.
HS đọc bài tập 1. 
Hái: Khi An hái "häc b¬i ë ®©u?" mµ Ba tr¶ lêi "ë d­íi n­íc" th× c©u tr¶ lêi cã ®¸p øng ®iÒu mµ An muèn biÕt kh«ng? V× sao?
(C©u tr¶ lêi cña Ba kh«ng mang ®Çy ®ñ néi dung mµ An cÇn biÕt, ®iÒu mµ An muèn biÕt lµ mét ®Þa ®iÓm cô thÓ nµo ®ã (s«ng, hå...). Chø An kh«ng hái Ba "B¬i lµ g×?")
Hái: NÕu lµ Ba th× em sÏ tr¶ lêi nh­ thÕ nµo?
 ( - M×nh häc ë bÓ b¬i cña thµnh phè.)
Hái: VËy em cã nhËn xÐt g× vÒ néi dung c©u tr¶ lêi cña Ba?
HS ®äc BT 2 (tr -9), y/c hs chó ý vµo c©u hái vµ c©u tr¶ lêi cña 2 nh©n vËt trong truyÖn "Lîn c­íi ¸o míi".
Hái: V× sao truyÖn l¹i g©y c­êi? ý nghÜa cña tiÕng c­êi ?
(V× c¸c nh©n vËt nãi nhiÒu h¬n nh÷ng g× cÇn nãi. TiÕng c­êi cã ý nghÜa phª ph¸n tÝnh khoe cña)
Hái: LÏ ra anh cã "lîn c­íi" vµ anh cã "¸o míi" ph¶i hái vµ tr¶ lêi thÕ nµo ®Ó ng­êi nghe ®ñ biÕt ®­îc ®iÒu cÇn hái vµ cÇn tr¶ lêi? 
( HS ®ãng vai nh©n vËt ®Ó hái, tr¶ lêi:
 - B¸c cã thÊy con lîn nµo ch¹y qua ®©y kh«ng?
 - T«i ch¼ng thÊy con lîn nµo ch¹y qua ®©y c¶.)
Hái: Nh­ thÕ th× em cã nhËn xÐt g× vÒ c©u nãi cña hai nh©n vËt trong truyÖn?
(V× muèn khoe cña nªn anh cã "lîn c­íi" vµ anh cã "¸o míi" nãi thõa so víi yªu cÇu giao tiÕp).
Hái: Qua BT 1, 2 em rót ra ®­îc bµi häc nh­ thÕ nµo khi giao tiÕp? Cần tuân thủ y/c gì khi giao tiếp?
(Khi nói câu nói phải có nội dung, đúng với yêu cầu của giao tiếp. Chỉ cần nói đủ không nói thừa => đó là ta đã thực hiện đúng phương châm về lượng trong hội thoại.)
Hỏi: Vậy trong hội thoại phương châm về lượng có nghĩa là gì?
(Khi giao tiếp cần nói cho có nội dung, lời nói phải đáp ứng đúng y/c của giao tiếp, không thiếu, không thừa).
HS đọc ghi nhớ SGK Tr 9.
HS đọc truyện cười: "Quả bí khổng lồ."
Hỏi: Truyện phê phán điều gì? Như vậy trong giao tiếp có điều gì cần tránh?
Gv đưa tình huống: 
- Nếu không biết chắc chắn ngày 20/11 nhà trường tổ chức biểu diễn văn nghệ, em có thông báo nội dung đó cho lớp mình không? Nếu không biết rõ lí do vì sao bạn Anh nghỉ học em có trả lời thầy cô là bạn Anh nghỉ học vì bạn ấy đi đá bóng không? Vì sao?
 (Hs tự bộc lộ).
Hỏi: Như vậy trong giao tiếp có điều gì cần tránh?
(Trong giao tiếp tránh nói những điều mà mình không tin là đúng hay không có bằng chứng xác thực=> đây là phương châm về chất.) 
HS đọc ghi nhớ SGK Tr 10.
Hoạt động 3. Luyện tập.
- HS đọc bài tập 1
HĐ cặp đôi BT1- 2', trình bày, chia sẻ
HS đọc bài tập 
- Hoạt động cá nhân 
- HS ®äc bµi tËp 4 
- Gi¶i thÝch v× sao ng­êi nãi ®«i khi ph¶i dïng nh÷ng c¸ch diÔn ®¹t sau?
a/ NÕu t«i kh«ng lÇm, t«i nghe nãi...
b/ Nh­ t«i ®· tr×nh bµy...
HS ®äc BT 5.
- Gi¶i thÝch nghÜa cña c¸c thµnh ng÷ vµ cho biÕt nh÷ng thµnh ng÷ nµy cã liªn quan ®Õn ph­¬ng ch©m héi tho¹i nµo?
(Lµm mÉu -> y/c hs vÒ nhµ hoµn thµnh)
1’
21’
15’
I. Phương châm về lương: 
1. Bài tập:
a. Bài tập 1:
An: - Cậu học bơi ở đâu vậy?
Ba: - Dĩ nhiên là ở dưới nước chứ còn ở đâu.
- Câu trả lời của Ba vừa thừa, vừa thiếu, nội dung không đúng. 
b. Bài tập 2: SGK tr 9.
Truyện: Lợn cưới áo mới.
 Vì muốn khoe của nên anh có "lợn cưới" và anh có "áo mới" nói thừa so với yêu cầu giao tiếp.
- Khi giao tiếp c©u nãi ph¶i cã néi dung, ®óng víi yªu cÇu cña giao tiÕp. ChØ cÇn nãi ®ñ kh«ng nãi thõa.
2. Ghi nhí: SGK Tr 9.
II. Ph­¬ng ch©m vÒ chÊt:
1. Bµi tËp: SGK Tr 9
TruyÖn: Qu¶ bÝ khæng lå.
-> Phª ph¸n thãi kho¸c l¸c.
Trong giao tiÕp tr¸nh nãi nh÷ng ®iÒu mµ m×nh kh«ng tin lµ ®óng hay kh«ng cã b»ng chøng x¸c thùc.
2. Ghi nhí: SGK Tr 10.
III. LuyÖn tËp:
1. Bµi tËp 1: Ph©n tÝch lçi trong c©u
- C©u a thõa côm tõ "nu«i ë nhµ" v× gia sóc ®· mang nghÜa thó nu«i trong nhµ.
- C©u b thõa côm tõ "cã hai c¸nh" v× c¸c loµi chim ®Òu cã hai c¸nh.
2. Bµi tËp 2:Chän tõ thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng:
a. Nãi cã s¸ch, m¸ch cã chøng.
b. Nãi dèi. c. Nãi mß. 
d. Nãi nh¨ng nãi cuéi. e. Nãi tr¹ng.
-> c¸c c¸ch nãi tu©n thñ hoÆc vi ph¹m ph­¬ng ch©m vÒ chÊt.
3.Bµi tËp 4:
a. Dïng c¸ch diÔn ®¹t: nÕu t«i kh«ng lÇm, t«i nghe nãi, ...b¸o cho ng­êi nghe biÕt tÝnh x¸c thùc cña nhËn ®Þnh hay th«ng tin m×nh ®­a ra ch­a ®­îc kiÓm chøng. §Ó tu©n thñ ph­¬ng ch©m vÒ chÊt.
b. Dïng c¸c tõ ng÷: Nh­ t«i ®· tr×nh bµy...kh«ng nh¾c l¹i nh÷ng ®iÒu ®· ®­îc tr×nh bµy, tu©n thñ ph­¬ng ch©m vÒ l­îng.
4. Bµi tËp 5:
- Gi¶i nghÜa c¸c thµnh ng÷:
+ ¡n ®¬m nãi ®Æt: vu khèng, ®Æt ®iÒu, bÞa chuyÖn cho ng­êi kh¸c.
+ ¡n èc nãi mß: nãi vu v¬ kh«ng cã b»ng chøng.
-> nh÷ng c¸ch nãi, néi dung nãi kh«ng tu©n thñ ph­¬ng ch©m vÒ chÊt
4. Củng cố: (3p’)
- Khi giao tiếp cần tuân thủ các phương châm hội thoại nào?
- Làm thế nào để tuân thủ các phương châm hội thoại đó?
5. Hướng dẫn học bài (2p’)
- Học thuộc ghi nhớ SGK tr 9 + 10.
- Làm BT 5, các BT trong sách bài tập vào vở soạn.
- Chuẩn bị bài: Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh.
	y/c: Ôn tập văn bản thuyết minh (lớp 8)
	Đọc kỹ VB "Hạ Long - Đá và Nước" trả lời câu hỏi vào vở soạn.