Giáo án môn Vật lý 7 - Đặng Nguyên Giáp

g th¼ng ®øng, chiÒu tõ trªn xuèng d­íi. 
(Nªu c¸c b­íc thùc hiÖn vµ vÏ h×nh)
ĐỀ 2:
C©u 1: Ph¸t biÓu ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng. 
Nªu ®Æc ®iÓm cña chïm s¸ng héi tô vµ vÏ h×nh minh häa.
C©u 2: Cho g­¬ng ph¼ng ®Æt n»m ngang, tia tíi SI t¹o víi mÆt g­¬ng mét gãc 350.VÏ tia ph¶n x¹ IR vµ cho biÕt ®é lín cña gãc tíi vµ gãc ph¶n x¹.
C©u 3: Cho mét ®iÓm s¸ng B ®Æt tr­íc g­¬ng ph¼ng c¸ch g­¬ng 2,5cm. H·y vÏ ¶nh B’ cña B t¹o bëi g­¬ng ph¼ng (trªn cïng mét h×nh) b»ng hai c¸ch:
a/ Dïng tÝnh chÊt ¶nh
b/ Dïng ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng
C©u 4: Cho vËt s¸ng AB dµi 3cm ®Æt song song víi mÆt g­¬ng ph¼ng c¸ch mÆt g­¬ng 1,5cm. Nªu c¸ch vÏ vµ vÏ ¶nh A’B’ cña AB.
C©u 5: Cho tia tíi theo ph­¬ng n»m ngang, chiÒu tõ ph¶i sang tr¸i. T×m vÞ trÝ ®Æt g­¬ng ®Ó thu ®­îc tia ph¶n x¹ cã ph­¬ng th¼ng ®øng, chiÒu tõ d­íi lªn trªn 
(Nªu c¸c b­íc thùc hiÖn vµ vÏ h×nh)
ĐỀ 3:
C©u 1: Ph¸t biÓu ®Þnh luËt truyÒn th¼ng cña ¸nh s¸ng. 
Cã mÊy lo¹i chïm s¸ng. Nªu ®Æc ®iÓm cña chïm s¸ng ph©n k× vµ vÏ h×nh minh häa.
C©u 2: Cho g­¬ng ph¼ng ®Æt th¼ng ®øng, tia tíi SI t¹o víi mÆt g­¬ng mét gãc 400.VÏ tia ph¶n x¹ IR vµ cho biÕt ®é lín cña gãc tíi vµ gãc ph¶n x¹.
C©u 3: Cho mét ®iÓm s¸ng M ®Æt tr­íc g­¬ng ph¼ng c¸ch g­¬ng 3,5cm. H·y vÏ ¶nh M’ cña M t¹o bëi g­¬ng ph¼ng (trªn cïng mét h×nh) b»ng hai c¸ch:
a/ Dïng tÝnh chÊt ¶nh
b/ Dïng ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng
C©u 4: Cho vËt s¸ng PQ dµi 2cm ®Æt song song víi mÆt g­¬ng ph¼ng c¸ch mÆt g­¬ng 2cm. Nªu c¸ch vÏ vµ vÏ ¶nh P’Q’ cña PQ.
C©u 5: Cho tia tíi theo ph­¬ng th¼ng ®øng, chiÒu tõ trªn xuèng d­íi. T×m vÞ trÝ ®Æt g­¬ng ®Ó thu ®­îc tia ph¶n x¹ cã ph­¬ng ngang, chiÒu tõ tr¸i sang ph¶i. 
(Nªu c¸c b­íc thùc hiÖn vµ vÏ h×nh)
ĐỀ 4
C©u 1: Ph¸t biÓu ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng. 
Nªu ®Æc ®iÓm cña chïm s¸ng song song vµ vÏ h×nh minh häa.
C©u 2: Cho g­¬ng ph¼ng ®Æt th¼ng ®øng, tia tíi SI t¹o víi mÆt g­¬ng mét gãc 500.VÏ tia ph¶n x¹ IR vµ cho biÕt ®é lín cña gãc tíi vµ gãc ph¶n x¹.
C©u 3: Cho mét ®iÓm s¸ng N ®Æt tr­íc g­¬ng ph¼ng c¸ch g­¬ng 2,5cm. H·y vÏ ¶nh N’ cña N t¹o bëi g­¬ng ph¼ng (trªn cïng mét h×nh) b»ng hai c¸ch:
a/ Dïng tÝnh chÊt ¶nh
b/ Dïng ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng
C©u 4: Cho vËt s¸ng MN dµi 1,5cm ®Æt song song víi mÆt g­¬ng ph¼ng c¸ch mÆt g­¬ng 2cm. Nªu c¸ch vÏ vµ vÏ ¶nh M’N’ cña MN.
C©u 5: Cho tia tíi theo ph­¬ng th¼ng ®øng, chiÒu tõ d­íi lªn trªn. T×m vÞ trÝ ®Æt g­¬ng ®Ó thu ®­îc tia ph¶n x¹ cã ph­¬ng ngang, chiÒu tõ ph¶i sang tr¸i 
(Nªu c¸c b­íc thùc hiÖn vµ vÏ h×nh)
ĐỀ 5:
C©u 1: Khi nµo m¾t ta nhËn biÕt ®­îc ¸nh s¸ng?
Cã mÊy lo¹i chïm s¸ng. Nªu ®Æc ®iÓm cña chïm s¸ng héi tô vµ vÏ h×nh minh häa.
C©u 2: Cho g­¬ng ph¼ng ®Æt th¼ng ®øng, tia tíi SI t¹o víi mÆt g­¬ng mét gãc 550.VÏ tia ph¶n x¹ IR vµ cho biÕt ®é lín cña gãc tíi vµ gãc ph¶n x¹.
C©u 3: Cho mét ®iÓm s¸ng S ®Æt tr­íc g­¬ng ph¼ng c¸ch mÆt g­¬ng 3cm. H·y vÏ ¶nh S’ cña S t¹o bëi g­¬ng ph¼ng (trªn cïng mét h×nh) b»ng hai c¸ch:
a/ Dïng tÝnh chÊt ¶nh
b/ Dïng ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng
C©u 5: Cho vËt s¸ng PQ dµi 2,5cm ®Æt song song víi mÆt g­¬ng ph¼ng c¸ch mÆt g­¬ng 3cm. Nªu c¸ch vÏ vµ vÏ ¶nh P’Q’ cña PQ 
C©u 4: Cho tia tíi theo ph­¬ng th¼ng ®øng, chiÒu tõ d­íi lªn trªn. T×m vÞ trÝ ®Æt g­¬ng ®Ó thu ®­îc tia ph¶n x¹ cã ph­¬ng ngang, chiÒu tõ ph¶i sang tr¸i 
(Nªu c¸c b­íc thùc hiÖn vµ vÏ h×nh)
ĐỀ 6:
C©u 1: Khi nµo m¾t ta nh×n thÊy mét vËt? 
Cã mÊy lo¹i chïm s¸ng. Nªu ®Æc ®iÓm cña chïm s¸ng ph©n k× vµ vÏ h×nh minh häa.
C©u 2: Cho g­¬ng ph¼ng ®Æt th¼ng ®øng, tia tíi SI t¹o víi mÆt g­¬ng mét gãc 600.VÏ tia ph¶n x¹ IR vµ cho biÕt ®é lín cña gãc tíi vµ gãc ph¶n x¹.
C©u 3: Cho mét ®iÓm s¸ng N ®Æt tr­íc g­¬ng ph¼ng c¸ch mÆt g­¬ng 3,5cm. H·y vÏ ¶nh N’ cña N t¹o bëi g­¬ng ph¼ng (trªn cïng mét h×nh) b»ng hai c¸ch:
a/ Dïng tÝnh chÊt ¶nh
b/ Dïng ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng
C©u 5: Cho vËt s¸ng AB dµi 3cm ®Æt song song víi mÆt g­¬ng ph¼ng c¸ch mÆt g­¬ng 2cm. Nªu c¸ch vÏ vµ vÏ ¶nh A’B’ cña AB 
C©u 4: Cho tia tíi theo ph­¬ng ngang, chiÒu tõ ph¶i sang tr¸i. T×m vÞ trÝ ®Æt g­¬ng ®Ó thu ®­îc tia ph¶n x¹ cã ph­¬ng th¼ng ®øng, chiÒu tõ d­íi lªn trªn
(Nªu c¸c b­íc thùc hiÖn vµ vÏ h×nh)
§¸p ¸n_biÓu ®iÓm
C©u 1: 2 ®iÓm
§Ò 1
Trong m«i tr­êng trong suèt vµ ®ång tÝnh ¸nh s¸ng truyÒn ®i theo ®­êng th¼ng
Cã 3 lo¹i chïm s¸ng
Chïm s¸ng song song gåm c¸c tia s¸ng kh«ng giao nhau trªn ®­êng truyÒn cña chóng
VÏ ®óng
0,5®
0,5®
0,5®
0,5®
§Ò 2
Tia ph¶n x¹ n»m trong cïng mÆt ph¼ng chøa tia tíi vµ ph¸p tuyÕn cña g­¬ng t¹i ®iÓm tíi. Gãc ph¶n x¹ b»ng gãc tíi
Chïm s¸ng héi tô gåm c¸c tia s¸ng giao nhau trªn ®­êng truyÒn cña chóng
VÏ ®óng
1®
0,5®
0,5®
§Ò 3
Trong m«i tr­êng trong suèt vµ ®ång tÝnh ¸nh s¸ng truyÒn ®i theo ®­êng th¼ng
Cã 3 lo¹i chïm s¸ng
Chïm s¸ng ph©n k× gåm c¸c tia s¸ng loe réng trªn ®­êng truyÒn cña chóng
VÏ h×nh ®óng
0,5®
0,5®
0,5®
0,5®
§Ò 4
Tia ph¶n x¹ n»m trong cïng mÆt ph¼ng chøa tia tíi vµ ph¸p tuyÕn cña g­¬ng t¹i ®iÓm tíi. Gãc ph¶n x¹ b»ng gãc tíi
Chïm s¸ng song song gåm c¸c tia s¸ng kh«ng giao nhau trªn ®­êng truyÒn cña chóng
VÏ ®óng 
1®
0,5®
0,5®
§Ò 5
Khi cã ¸nh s¸ng truyÒn vµo m¾t ta
Cã 3 lo¹i chïm s¸ng
Chïm s¸ng héi tô gåm c¸c tia s¸ng giao nhau trªn ®­êng truyÒn cña chóng
VÏ ®óng
0,5®
0,5®
0,5®
0.5®
§Ò 6
Khi cã ¸nh s¸ng tõ vËt truyÒn vµo m¾t ta
Cã 3 lo¹i chïm s¸ng
Chïm s¸ng ph©n k× gåm c¸c tia s¸ng loe réng trªn ®­êng truyÒn cña chóng
VÏ h×nh ®óng
0,5®
0,5®
0,5®
0,5®
C©u 2: 2 ®iÓm (t­¬ng tù cho c¶ 6 ®Ò)
VÏ ®­îc g­¬ng	: 0,25®
VÏ ®­îc tia tíi ®óng	: 0,75®
VÏ ®­îc ph¸p tuyÕn	:0,25®
VÏ ®­îc tia ph¶n x¹	: 0,5®
§iÒn ®Çy ®ñ kÝ hiÖu gãc tíi, gãc ph¶n x¹, kÝ hiÖu gãc b»ng nhau: 0,25®
C©u 3: 2 ®iÓm (T­¬ng tù cho c¶ 6 ®Ò)
-VÏ g­¬ng vµ ®iÓm s¸ng (®¶m b¶o kho¶ng c¸ch theo yªu cÇu):	0,25®
a/ VÏ ¶nh b»ng c¸ch ¸p dông tÝnh chÊt ¶nh: 0,5®
b/ - VÏ 2 tia tíi bÊt k× tõ ®iÓm s¸ng tíi g­¬ng:	0,25®
VÏ 2 ph¸p tuyÕn t­¬ng øng: 0,25®
VÏ 2 tia ph¶n x¹: 0, 5®
KÐo dµi 2 tia ph¶n x¹ c¾t nhau t¹i 1 ®iÓm trung víi ¶nh vÏ ë c©u a: 0,25®
C©u 4: 2 ®iÓm (T­¬ng tù cho c¶ 6 ®Ò)
Nªu ®­îc c¸ch vÏ :	1 ®iÓm
VÏ h×nh ®óng: 	1®iÓm
C©u 5: 2 ®iÓm (T­¬ng tù cho c¶ 6 ®Ò)
Nªu ®­îc b­íc vÏ: 	1 ®iÓm
VÏ h×nh ®óng: 	1 ®iÓm
CHƯƠNG II: ÂM HỌC
Tiết 11_Bài 10: Nguồn âm
I – Mục tiêu:
1. Kiến thức:
	- Nhận biết được một số nguồn âm thường gặp trong cuộc sống.
- Nêu được đặc điểm chung của các nguồn âm.
2. Kĩ năng:
- Tiến hành thí nghiệm, quan sát hiện tượng
- Qua quan sát và thực hành chỉ ra được vật dao động phát ra âm 
- Biết cách làm vật phát ra âm thanh bằng cách cho vật dao động.
- Xây dựng bản đồ tư duy
3. Thái độ:
- Phối hợp trong hoạt động nhóm	
	- Tạo hứng thú tìm hiểu hiện tượng vật lý cho học sinh. 
- Có ý thức liên hệ vận dụng kiến thức vào thực tế.
II – Chuẩn bị:
- Mỗi nhóm HS chuẩn bị 1 sợi dây cao su mảnh.
- 1 âm thoa và búa cao su.
- 1 trống và dùi.
- 1 quả bóng bàn có dây treo.
- Khớp nối và chân đế.
III – Tổ chức hoạt động dạy học:
A. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số: (1 phút)
B. Bài mới :
* Tổ chức tình huống học tập: (2 phút)
GV nêu vấn đề: Chúng ta vẫn thường nói chuyện với nhau hằng ngày, lắng nghe những âm thanh du dương từ tiếng đàn phát ra, tiếng chim hót líu lo, tiếng cười nói của bạn bè, tiếng ồn ào của xe cộ ngoài đường phố. Vậy âm thanh được tạo ra như thế nào? Những vật phát ra âm thanh có chung đặc điểm gì? Khi nào vật phát âm trầm, âm bổng? Âm truyền qua những môi trường nào? Làm thế nào chống ô nhiễm tiếng ồn? Để trả lời được các câu hỏi trên, chúng ta nghiên cứu chương II Âm học. Và bài đầu tiên, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về nguồn âm.
Hoạt động 1 : Xây dựng bản đồ tư duy
* Bản đồ tư duy:
* Hướng dẫn xây dựng bản đồ tư duy 
2.1. Nhận biết nguồn âm: (5 phút)
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
Trợ giúp của GV
Hoạt động của HS
Để tìm hiểu xây dựng nhánh 1 của BĐTD
- Yêu cầu:
+ Cá nhân hoàn thành PHT
+ Các nhóm tiến hành nội dung thứ nhất của HĐ1(HD hoạt động nhóm)
+ Nhóm hoàn thành nhánh 1 của bản đồ tư duy
 Nguồn âm là gì?
 Kể tên một số nguồn âm?
GV ghi nhanh vào phần bảng phụ. Cho HS khác NX
GV chú ý để giúp học sinh phân biệt vật phát ra âm (nguồn âm) với âm thanh nghe được.
-Thực hiện theo yêu cầu của GV
+ HS làm việc cá nhân
+ Làm việc theo nhóm
+ Nhóm hoàn thành nhánh 1 BĐTD
- HS trả lời
- HS kể tên nguồn âm 
- Chú ý phân biệt
2.2. Tìm hiểu đặc điểm chung của nguồn âm (10phút)
Trợ giúp của GV
Hoạt động của HS
Để tìm hiểu xây dựng nhánh 2 của BĐTD
- Yêu cầu:
+ Các nhóm nhận dụng cụ TN và tiến hành nội dung thứ 2 HĐ1
+ Cá nhân hoàn thành PHT
+ Hoàn thành BĐTD của nhóm
-Thực hiện theo yêu cầu của GV
+ Làm việc theo nhóm
+ HS làm việc cá nhân
+ Nhóm hoàn thành BĐTD
Hoạt động 2: Trình bày bản đồ tư duy (10phút)
Trợ giúp của GV
Hoạt động của HS
-Đại diện nhóm lên trình bày BĐTD của nhóm
Yêu cầu : Khi trình bày nhóm phải nêu rõ để tìm hiểu đặc điểm của nguồn âm nhóm đã tiến hành TN như thế nào, kết quả TN và từ đó rút ra kết luận gì ?
Một số câu hỏi gợi ý  để HS trình bày
 Với TN 1 nhóm em tiến hành ntn ?
 Em nghe thấy gì ? Nhìn thấy gì ?
 Dao động là gì ?
 Nhóm em nhận biết mặt trống dao động bằng cách nào ?
 Làm thế nào để kiểm tra âm thoa có dao động không ?
 Qua các TN nhóm em rút ra kết luận gì ?
-Các nhóm khác chú ý theo dõi để nhận xét, bổ sung
- Đại diện nhóm trình bày
- Các nhóm chú ý theo dõi để nhận xét, bổ sung
Hoạt động 3 : Nhận xét, bổ sung bản đồ tư duy (5phút)
Trợ giúp của GV
Hoạt động của HS
 Các nhóm khác nhận xét phần trình bày BĐTD của nhóm .
- GV nhận xét, đánh giá hoạt động nhóm .
- Nhận xét, chốt lại các ý chính của nhánh 1, 2 BĐTD
- Yêu cầu cá nhân hoàn thành vào vở
- Đại diện các nhóm nhận xét
- Chú ý lắng nghe và bổ sung
- HS hoàn thành bản đồ tư duy vào vở
Hoạt động 4 : Vận dụng và hoàn thiện bản đồ tư duy (10p)
Trợ giúp của GV
Hoạt động của HS
- Để hoàn thiện nhánh cuối cùng bản đồ tư duy, các em hãy thực hiện các yêu cầu, trả lời câu hỏi mục B trong PHT.
- Gọi HS trả lời câu hỏi 1, 2 mục B PHT
Liên hệ và mở rộng :
 Theo dõi một số đoạn clip sau và cho biết cảm nhận của em trong mỗi trường hợp.
 Khi cô giảng bài, các em nghe thấy tiếng cô. Âm thanh đó được phát ra từ đâu ? Nguồn âm trong trường hợp này là gì ?
Thông báo : Khi chúng ta nói, không khí từ phổi đi lên khí quản, qua thanh quản đủ mạnh và nhanh làm cho các dâyâm thanh dao động và phát ra âm thanh.
Các em có thể nhận biết sự dao động của các dây âm thanh bằng cách sờ nhẹ vào cổ họng khi nói
- Học sinh làm việc cá nhân làm phần vận dụng vào vở.
- HS trả lời
- Theo dõi và trả lời
- HS suy nghĩ và trả lời
- HS theo dõi
Hoạt động 5 : Hướng dẫn về nhà :
Hoàn thiện bản đồ tư duy
Học bài, làm bài tập 10 SBT lý 7
Đọc phần có thể em chưa biết
Nghiên cứu chuẩn bị bài 11
Bµi 11: ®é cao cña ©m
I – Mục tiêu:
	- Nêu được mối liên hệ giữa độ cao và tần số của âm.
	- Sử dụng được thuật ngữ âm cao (bổng), âm thấp (trầm) và tần số khi so sánh hai âm.
II – Chuẩn bị:
Mỗi nhóm HS chuẩn bị 1 sợi dây cao su mảnh.
- 1 giá thí nghiệm.
- 2 con lắc có chiều dài dây khác nhau.
- 1 đĩa quay có đục hàng lỗ các đều nhau.
- 1 thanh thép.
GV: Bảng phụ vẽ sẵn bảng C1.
III – Tổ chức hoạt động dạy học:
1. Ổn định lớp, kiểm tra bài cũ: (5 phút)
- Thế nào là nguồn âm?
- Nêu đặc điểm của các vật phát ra âm.
- Trả lời BT 10.1 và 10.2.
2. Tổ chức tình huống học tập: (2 phút)
GV nêu vấn đề: Ở bài học trước, chúng ta đã biết dây đàn là bộ phận dao động phát ra âm thanh. Tiếng nhạc phát ra từ đàn thì có âm trầm, âm bổng. Vậy, khi nào thì âm phát ra trầm, khi nào thì âm phát ra bổng? Để trả lời câu hỏi này, chúng ta cùng nghiên cứu bài học: “Độ cao của âm”.
Nghiên cứu dao động nhanh, chậm; nhận biết tần số: (13 phút)
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
Trợ giúp của GV
Hoạt động của HS
Kiến thức trọng tâm
- GV thực hiện thí nghiệm 1. Lưu ý HS cách đếm dao động.
Yêu cầu 1 nhóm HS quan sát con lắc a, 1 nhóm khác quan sát con lắc b.
- Treo bảng phụ có vẽ sẵn bảng C1 và gọi đại diện các nhóm lên điền kết quả.
- Yêu cầu HS tính số dao động trong 1 giây.
- Thông báo đó chính là tần số.
- Cho HS thảo luận nhóm rút ra nhận xét.
- Quan sát thí nghiệm do GV tiến hành, xác định con lắc nào dao động nhanh, chậm.
à Cử đại diện điền kết quả vào bảng phụ.
à Lập phép tính để cho kết quả.
à Ghi nhớ đơn vị tần số và ký hiệu.
à Thảo luận nhóm để trả lời câu hỏi.
I – Dao động nhanh, chậm – Tần số:
* Thí nghiệm 1:
C1: (Bảng SGK)
- Số dao động trong 1 giây gọi là tần số. Đơn vị tần số là héc, kí hiệu Hz.
* Nhận xét:
Dao động càng nhanh, tần số dao động càng lớn.
4. Nghiên cứu về âm cao, âm thấp (19 phút)
Trợ giúp của GV
Hoạt động của HS
Kiến thức trọng tâm
- Giới thiệu cách làm thí nghiệm 2 và yêu cầu các nhóm thực hiện thí nghiệm để trả lời C3.
- Gọi các nhóm hoàn thành C3.
- Giới thiệu dụng cụ thực hiện thí nghiệm 3 và yêu cầu các nhóm tiến hành thí nghiệm.
- Cho các nhóm thảo luận để tìm từ đúng hoàn thành C4.
? Từ các thí nghiệm và các kết quả trên, hãy tìm từ thích hợp để hoàn thành kết luận.
à Thực hiện thí nghiệm và thảo luận nhóm để trả lời C3.
à Tiến hành thí nghiệm theo hướng dẫn của GV và SGK.
à Thảo luận nhóm để trả lời C4.
à Trả lời.
II – Âm cao, âm thấp:
* Thí nghiệm 2:
C3:
- Phần tự do của thước dài dao động chậm, âm phát ra thấp.
- Phần tự do của thước ngắn dao động nhanh, âm phát ra cao.
* Thí nghiệm 3:
C4:
- Khi đĩa quay chậm, góc miếng bìa dao động chậm, âm phát ra thấp.
- Khi đĩa quay nhanh, góc miếng bìa dao động nhanh, âm phát ra cao.
* Kết luận:
 Dao động càng nhanh, tần số dao động càng lớn, âm phát ra càng cao.
5. Vận dụng, củng cố và giao nhiệm vụ về nhà: (10 phút)
Trợ giúp của GV
Hoạt động của HS
Kiến thức trọng tâm
- Yêu cầu vài HS trả lời các BT phần vận dụng: C5, C6, C7.
- Củng cố:
+ Gọi HS đọc phần ghi nhớ.
+ Các HS khác nhắc lại.
- Gọi HS đọc mục có thể em chưa biết.
- Đọc SGK và suy nghĩ trả lời các câu hỏi.
- Đọc ghi nhớ và nhắc lại.
III – Vận dụng:
C5: Vật có tần số 70 Hz dao động nhanh hơn.
Vật có tần số 50 Hz phát ra âm thấp hơn.
C6: Dây đàn căng thì tần số dao động lớn nên âm phát ra cao.
Bài 12
ĐỘ TO CỦA ÂM
I – Mục tiêu: 
	- Nêu được mối liên hệ giữa biên độ và độ to của âm phát ra.
	- Sử dụng được thuật ngữ âm to, âm nhỏ khi so sánh hai âm.
II – Chuẩn bị:
- Mỗi nhóm HS 1 thước thép đàn hồi cố định trên 1 hộp rỗng.
- 1 âm thoa và búa cao su.
- 1 trống và dùi.
- 1 quả bóng bàn có dây treo.
- Khớp nối và chân đế.
III – Tổ chức hoạt động dạy học:
1. Ổn định lớp, kiểm tra bài cũ: (5 phút)
	- Tần số là gì? Đơn vị của tần số.
	- Âm cao, âm thấp phụ thuộc như thế nào vào tần số?
	- 1 vật dao động phát âm có tần số 30Hz và vật khác dao động phát âm có tần số 45Hz. Hãy so sánh sự dao động và âm phát ra của hai vật?
2. Tổ chức tình huống học tập: (3 phút)
GV nêu vấn đề: Ta đã biết một vật dao động thì phát ra âm. Tần số dao động của vật sẽ quyết định âm phát ra là cao hay thấp. Vậy còn khi nào vật phát ra âm to, phát ra âm nhỏ? Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta trả lời câu hỏi này.
3. Tìm hiểu biên độ dao động, mối liên hệ giữa biên độ dao động với dao động mạnh, yếu và âm phát ra to, nhỏ: (22 phút)
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
Trợ giúp của GV
Hoạt động của HS
Kiến thức trọng tâm
- Yêu cầu HS nghiên cứu và mô tả thí nghiệm 1 trong SGK.
? Tiến hành thí nghiệm như thế nào?
Gọi 1 vài HS trả lời, yêu cầu bổ sung nếu cần.
- Yêu cầu HS thực hiện thí nghiệm và điền kết quả vào Bảng 1 để trả lời C1.
- Yêu cầu HS xác định vị trí cân bằng, độ lệch lớn nhất của thước.
? Biên độ dao động là gì?
? Làm thế nào để thước thép phát ra âm to hơn?
- Gọi vài HS trả lời C2, HS khác nhận xét.
- Yêu cầu HS đọc mô tả thí nghiệm 2 trong SGK.
- Gọi vài HS thực hiện thí nghiệm cho cả lớp xem.
- Yêu cầu HS hoàn thành C3.
? Qua các thí nghiệm trên, chúng ta rút ra được điều gì?
- Tự đọc SGK, tìm hiểu các thao tác thí nghiệm.
- Quan sát dao động của đầu thước thép đàn hồi, đồng thời lắng nghe âm phát ra rồi điền kết quả vào Bảng 1.
- Thảo luận nhóm, đồng thời kết hợp đọc SGK phát biểu ý kiến.
-> Nâng đầu thước lệch nhiều, làm dao động mạnh hơn, làm biên độ dao động lớn hơn.
- Đọc SGK.
- Quan sát bạn thực hiện thí nghiệm.
- Thảo luận để rút ra kết luận.
I – Âm to, âm nhỏ - Biên độ dao động:
* Thí nghiệm 1:
C1:
Cách làm thước dđ
Dao động mạnh – yếu?
Âm to – nhỏ?
a) Lệch nhiều
Mạnh
To
b) Lệch ít
Yếu
Nhỏ
* Độ lệch lớn nhất của vật dao động so với vị trí cân bằng của nó được gọi là biên độ dao động.
C2: Đầu thước lệch khỏi vị trí cân bằng càng nhiều (hoặc ít), biên độ dao động càng lớn (nhỏ), âm phát ra càng to (nhỏ).
* Thí nghiệm 2:
C3: Quả cầu bấc lệch càng nhiều, chứng tỏ biên độ dao động của mặt trống càng lớn, tiếng trống càng to.
* Kết luận:
Âm phát ra càng to khi biên độ dao động của nguồn âm càng lớn.
4. Tìm hiểu độ to của một số âm (7 phút)
Trợ giúp của GV
Hoạt động của HS
Kiến thức trọng tâm
- Thông báo đơn vị đo của độ to của âm.
- Treo bảng phụ vẽ sẵn Bảng 2, yêu cầu HS tìm hiểu và trả lời các câu hỏi:
? Độ to của tiếng nói chuyện bình thường là bao nhiêu dB?
? Độ to của âm có thể làm điếc tai là bao nhiêu dB?
- Lắng nghe, ghi chép.
-> 40 dB.
-> 130dB.
II – Độ to của một số âm:
Độ to của âm được đo bằng đơn vị đêxiben (kí hiệu dB).
* Độ to của một số âm:
	(SGK)
5. Vận dụng, củng cố và giao nhiệm vụ về nhà: (8 phút)
Trợ giúp của GV
Hoạt động của HS
Kiến thức trọng tâm
- Yêu cầu HS thảo luận trả lời C4, 6, Nhận xét bổ sung các câu trả lời.
* Củng cố bài học:
- Yêu cầu HS tự đọc phần Ghi nhớ.
- Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi:
? Thế nào là biên độ dao động? Đơn vị đo độ to của âm?
? Khi nào vật phát ra âm to, khi nào vật phát ra âm nhỏ?
* Có thể em chưa biết
* Nhiệm vụ về nhà:
- Học bài, làm bài tập SBT vật lý 7
- Nghiên cứu bài Môi trường truyền âm
 Thảo luận nhóm, trả lời các câu hỏi.
III – Vận dụng:
C4: Khi gảy mạnh tiếng đàn sẽ kêu to, vì biên độ dao động của dây đàn lớn.
C7: Khoảng từ 50dB đến 70dB.
Bài 13
MÔI TRƯỜNG TRUYỀN ÂM
 I – Mục tiêu:
	- Kể tên được một số môi trường truyền âm và không truyền được âm.
	- Nêu được một số thí dụ về sự truyền âm trong các chất rắn, lỏng, khí.
II – Chuẩn bị:
Mỗi nhóm HS:
- 2 trống có giá đỡ và 1 dùi.
- 1 bình đựng nước.
- 1 nguồn phát âm vi mạch.
III – Tổ chức hoạt động dạy học:
1. Ổn định lớp, kiểm tra bài cũ: (5 phút)
	- Thế nào là biên độ dao động?
	- Đơn vị đo độ to của âm là gì? Ký hiệu?
	- Khi nào vật phát âm to, khi nào vật phát âm nhỏ?
2. Tổ chức tình huống học tập: (3 phút)
GV nêu vấn đề: Ngày xưa các hiệp khách thường áp tay xuống đất để nghe thấy tiếng vó ngựa đuổi theo. Trong chiến tranh, các chú bộ đội cũng đã đặt tay xuống đất để nghe tiếng chân của địch. Vậy tại sao khi đứng ta không nghe được mà cần phải áp tay xuống đất? Bài học hôm nay giúp chúng ta trả lời câu hỏi này.
3. Nghiên cứu môi trường truyền được âm: (27 phút)
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
Trợ giúp của GV
Hoạt động của HS
Kiến thức trọng tâm
- Yêu cầu HS đọc SGK và thực hiện TN theo yêu cầu của SGK.
 Hiện tượng gì xảy ra khi gõ mạnh một tiếng vào một mặt trống?
- Yêu cầu HS trả lời C1, C2.
- Gọi đại diện vài nhóm đọc trả lời, học sinh khác bổ sung.
- Yêu cầu HS thực hiện thí nghiệm như hình 13.2.
 Bạn B hay bạn C nghe thấy tiếng gõ của bạn A?
 Tại sao bạn B nghe không rõ (có khi không nghe) như bạn C?
 Nhận xét gì về 2 môi trường truyền âm trong trường hợp này?
-Yêu cầu HS đọc SGK và làm thí nghiệm như hình 13.3.
- Yêu cầu học sinh lắng nghe âm phát ra.
- Cho học sinh thảo luận nhóm để trả lời C4.
- Mô tả thí nhiệm như hình 13.4 SGK, hướng dẫn học sinh thảo luận trả lời C5.
- Yêu cầu học sinh tự hoàn thành kết luận.
- Gọi một vài học sinh phát biểu kết luận, các học sinh khác lắng nghe và nhận xét.
- Yêu cầu học sinh tự đọc SGK và thảo luận nhóm trả lời C6.
@ Đọc SGK và tìm hiểu cách thực hiện thí nghiệm.
à Quả cầu bấc 2 bị lệch khỏi vị trí ban đầu.
à Dựa vào hiện tượng quan sát được để trả lời.
à Đọc SGK và tìm hiểu cách thực hiện thí nghiệm.
à Bạn C, bạn B nếu có thì chỉ nghe nhỏ.
à Bạn B ở xa, bạn C có môi trường rắn truyền âm.
à Môi trường rắn truyền âm tốt hơn không khí
à Đọc SGK, thực hiện thí nghiệm như yêu cầu SGK.
- Lắng nghe âm thanh phát ra từ vi mạch.
D Thảo luận nhóm.
à Lắng nghe mô tả thí nghiệm của GV, thảo luận trả lời câu hỏi.
à Tìm từ thích hợp điền vào.
à Phát biểu kết luận, HS khác lắng nghe và nhận xét.
à Thảo luận nhóm để trả lời.
I – Môi trường truyền âm:
* Thí nghiệm:
1. Sự truyền âm trong chất khí:
C1: âm thanh được không khí truyền từ mặt trống 1 đến mặt trống 2.
C2: Biên độ dao động của quả cầu bấc 2 nhỏ hơn quả cầu bấc 1.
Vậy độ to của âm càng giảm khi càng ở xa nguồn âm.
2. Sự truyền âm trong chất rắn:
C3: Âm truyền đến tay bạn C qua môi trường rắn.
3. Sự truyền âm trong chất lỏng:
C4: Âm truyền đến tay qua những môi trường lỏng, rắn, khí.
4. Âm có thể truyền được trong chân không hay không?
C5: Thí nghiệm chứng tỏ âm không truyền qua chân không.
* Kết luận:
- Âm có thể truyền qua những môi trường như: rắn, lỏng, khí và không thể truyền qua chân không.
- Ở các vị trí càng xa nguồn âm thì âm nghe càng nhỏ.
5. Vận tốc truyền âm:
C6: Vận tốc truyền âm trong nước nhỏ hơn trong thép và lớn hơn trong không khí.
4. Vận dụng, củng cố và giao nhiệm vụ về nhà: (10 phút)
Trợ giúp của GV
Hoạt động của HS
Kiến thức trọng tâm
- Yêu cầu HS thảo luận và trả lời trả lời C7, C8, C9, C10.
 Giải thích tại sao khi bơi lặn dưới nước, người ta vẫn có thể nghe tiếng động dưới nước hoặc tiếng người nói to trên bờ.
 Môi trường truyền âm nào là nhanh nhất.
- Gọi 2 HS đọc ghi nhớ.
* Củng cố 
+ Môi trường nào truyền được âm, không truyền được âm?
+ So sánh vận tốc truyền âm trong các môi trường rắn, lỏng, khí.
* Về nhà:
- Học bài, làm bài tập SBT
- Đọc có thể em chưa biết
- Nghiên cứu bài 14
à Thảo luận nhóm.
à Âm truyền qua nước đến tay người thợ lặn dưới nước.
à Môi trường rắn.
à Đọc ghi nhớ SGK.
II – Vận dụng:
C7: Môi trường không khí
C8:- Khi bơi dưới nước chúng ta nghe thấy tiếng máy nổ trong nước.
- Người đi câu cá không thể câu được cá khi có người đến gần bờ.
C9: Vì mặt đất truyền âm nhanh hơn không khí nên t