Giáo án Ngữ văn 7, tập 2 - Cách làm bài văn lập luận chứng minh

CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN 
CHỨNG MINH
Tuần : 24 - Tiết : 91
Ngày dạy:14/2/15 
1.MỤC TIÊU: :
1.1. Kiến thức: 
 – HS biết:- Nắm lại những kiến thức cần thiết về văn bản lập luận chứng minh để tạo cách làm bài có cơ sở chắc chắn hơn.
 – HS hiểu:-HS naém ñöôïc caùc böôùc laøm baøi vaên laäp luaän chöùng minh.
1.2. Kĩ năng: 
 – HS thực hiện được:- Rèn kỹ năng nhận biết và nắm được cách làm bài văn lập luận chứng minh
 – HS thực hiện thành thạo: - HS bieát tìm hieåu ñeà, tìm yù, laäp daøn yù vaø vieát caùc phaàn, ñoaïn trong baøi vaên chöùng minh.
1.3. Thái độ: 
 – Thói quen:- Giáo dục hs bước đầu có ý thức nắm vững cách thức cụ thể trong việc làm một bài văn lập luận chứng minh, nắm vững những điều cần lưu ý và những lỗi cần tránh khi làm bài
 – Tính cách: - Giaùo duïc yù thöùc phaân tích, saùng taïo trong hoïc taäp boä moân.
2.NỘI DUNG HỌC TẬP:
- Các bước làm bài văn lập luận chứng minh.
3.CHUẨN BỊ : 	
 3.1. GV : Sưu tầm mẫu để phân tích cách làm bài.
 3.2. HS : Tìm hiểu sgk về các bước làm bài văn nghị luận.
4.TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP 
 4.1..Ổn định tổ chức và kiểm diện: 
 4.2.Kiểm tra miệng :
 Thế nào là phép lập luận chứng minh? Yêu cầu về dẫn chứng và lí lẽ trong lập luận chứng minh cần phải như thế nào? Cho VD một điều cần chứng minh ? 10đ
 Các bước làm một bài văn lập luận chứng minh? 10đ
l Dùng lí lẽ và dẫn chứng chân thực làm sáng tỏ một vấn đề. Lí lẽ và dẫn chứng phải lựa chọn chính xác mới có sức thuyết phục.
VD : Chứng minh khi bị nghi ngờ là có lỗi.
l Tìm hiểu đề và tìm ý, lập dàn bài, viết bài, đọc lại và sửa chữa. 
õ Giáo dục hs ý thức dùng lí lẽ và dẫn chứng tiêu biểu và chính xác.
4.3.Tiến trình bài học:
Hoạt đông của GV và HS
 Nội dung bài học
* Giới thiệu bài:
Để giúp các em nắm vững cách làm bài văn lập luận chứng minh. Tiết này, cô sẽ hướng dẫn các em tìm hiểu “Cách làm bài văn lập luận chứng minh”.
ó HĐ1 : Cách làm bài văn lập luận chứng minh ( 25 phuùt )
Muïc tieâu : Cách làm bài văn lập luận chứng minh : 
 Hãy kể lại 4 bước khi làm bài văn?
l Tìm hiểu đề và tìm ý, lập dàn bài, viết bài đọc và sửa chữa.
à GV ghi đề bài sgk/48 lên bảng.
 Xác định yêu cầu của đề?
l Đề nêu ra một tư tưởng thể hiện bằng một câu tục ngữ, yêu cầu chứng minh tư tưởng đó là đúng.
 Em hiểu có “ chí” ở đây có nghĩa là gì?
l Chí : là hoài bão, lí tưởng tốt đẹp, ý chí, nghị lực, sự kiên trì.
 Ai có được những điều kiện trên thì trong cuộc sống, sự nghiệp của họ như thế nào?
l Thành công, gặt hái được nhiều kết quả tốt đẹp.
 Muốn chứng minh, làm sáng tỏ cho đề bài trên ta phải lập luận như thế nào?
l Đưa ra những lí lẽ và dẫn chứng tiêu biểu xác thực.
 Tìm hiểu đề và tìm ý giúp em điều gì khi viết bài văn?
l Giúp nắm kỹ yêu cầu đề, tránh lạc đề, bước đầu có ý lập dàn bài.
 Sau bước tìm hiểu đề, tìm ý ta làm gì?
 Bố cục của bài văn thường có mấy phần?
l Ba phần : MB, TB, KB.
 Nêu dàn bài chung của bài văn nghị luận? 
 Mở bài cần nêu vấn đề gì?
 Phần thân bài làm gì?
 Nhiệm vụ của phần kết bài là gì?
 Lập dàn bài trước khi viết bài văn có tác dụng gì?
l Giúp sắp xếp các ý theo trình tự và đủ ý.
 Có dàn bài rồi ta làm gì?
 Để bài văn liền mạch, khi viết em phải chú ý điều gì?
l Liên kết về nội dung và hình thức.
 Theo em có mấy cách MB? Kể ra?
l 2 cách : trực tiếp, gián tiếp.
 Lời văn phần MB và KB phải thế nào với nhau?
l Hô ứng ( MB : nêu vấn đề; KB : khẳng định vấn đề).
 Với những đề có từ ngữ chưa rõ nghĩa thì khi viết bài em phải làm gì?
l Giải thích nghĩa.
 Viết xong bài văn em cần phải làm gì trước khi nộp bài?
 Đọc lại bài trước khi nộp có tác dụng gì?
l Hạn chế được các loại lỗi.
 Bốn bước cần thực hiện khi viết bài văn có vai trò như thế nào?
l Rất quan trọng và cần thiết
à Gọi hs đọc phần ghi nhớ.
õ Giáo dục hs ý thức thực hiện đầy đủ 4 bước khi làm bài.
ó GV Hướng dẫn hs luyện tập.
à GV ghi đề 1, 2 trong bảng phụ treo bảng.
à Gọi hs đọc , yêu cầu hs tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý, viết đoạn mở bài và kết bài.
ó Hs thảo luận - trao đổi cách làm, trình bày.
à Yêu cầu hs trình bày dàn ý đề 2.
à GV treo bảng phụ ghi dàn bài đầy đủ cho hs so sánh đối chiếu và nhận xét.
ó HS đọc đoạn MB – KB
I.Cách làm bài văn lập luận chứng minh :
1.Tìm hiểu đề và tìm ý.
2. Lập dàn bài
 a.MB : Nêu luận điểm cần được chứng minh.
 b.TB: Đưa ra lí lẽ và dẫn chứng để làm sáng tỏ luận điểm.
 c.KB : Nêu ý nghĩa của luận điểm.
3.Viết bài
4.Đọc và sửa chữa
* Ghi nhớ : sgk /50
 II.Luyện tập
 Đề 1 :
 Chứng minh tính chân lí trong bài thơ “ Không có làm nên” ( Hồ Chí Minh)
 a.MB : -giới thiệu vài nét về Bác Hồ
- Nêu ý nghĩa lời dạy, trích đề, chuyển ý.
 b.TB :
 - Luận điểm : lòng tự tin
 - Luận cứ:
 + Lí lẽ : giải thích “ việc khó” là việc có nhiều trở ngại, đòi hỏi mưu trí, sức lực à cần lòng quyết tâm.
 + Dẫn chứng : (xưa) Trần Minh khố chuối. (Nay) thầy Nguyễn Ngọc Ký liệt hai tay.
 +Dẫn chứng (thơ văn) “ có chí thì nên”. 
 c.KB : - Khẳng định lời dạy của Bác đúng như chân lí.
 - Liên hệ thực tế bản thân, nguyện sống làm việc theo lời Bác dạy.
Đề 2 : 
Dân ta có lòng nồng nàn yêu nước. Hãy chứng minh.
 a.MB : Giới thiệu sức mạnh của lòng yêu nước. Truyền thống của lòng yêu nước.
 b.TB: 
 - Luận điểm : lòng yêu nước nồng nàn.
 + Luận cứ : Lí lẽ : lịch sử có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại. Đồng bào ta ngày nay.
 +Dẫn chứng : (xưa) Bà Trưng 
( Nay) các cụ già.
 c. KB : Khẳng định lòng yêu nước và nhiệm vụ của chúng ta.
4. 4 . Tổng kết: 
 Trong phần mở bài của bài văn chứng minh người viết phải nêu được nội dung gì?
A.Các dẫn chứng cần sử dụng trong khi chứng minh.
B.Các luận điểm cần chứng minh.
C.Các lí lẽ cần sử dụng trong làm bài.
D.Vấn đề nghị luận và khẳng định chứng minh.
 Kể tên các bước khi làm bài văn chứng minh?
 4.5. Hướng dẫn học tập: 
à Đối với bài học tiết này: 
 - Học thuộc phần ghi nhớ sgk/50. Nắm vững dàn bài chung.
 - Làm BT 1 trong phần luyện tập.
 - Tham khảo BT 1, 2, 3 SBT / 32, 33.
à Đối với bài học tiết sau: 
 - Xem trước bài “ Luyện tập lập luận chứng minh” lập dàn ý cho đề bài “Chứng minh rằng nhân dân Việt Nam từ xưa đến nay luôn sống theo đạo lí “ Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”. “ Uống nước nhớ nguồn” để tiết tiết 92 chúng ta thực hành.
5.PHỤ LỤC: 
............