Giáo án Ngữ văn 8 - Trường THCS Trực Thắng - Tiết 1 đến tiết 4

TUẦN 01 Tiết 1- 4
Tiết 1-2 : Văn bản: Tôi đi học
Tiết 3: Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ(THCHD)
Tiết 4: Tính thống nhất về chủ đề của văn bản
TUẦN : 1 TIẾT : 1-2 
VĂN BẢN: TÔI ĐI HỌC
 Thanh Tịnh
A/. MỤC TIÊU :
 1/. Kiến thức cơ bản: 
 - Cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn trích Tôi đi học
 - Nghệ thuật miêu tả tâm lí trẻ nhỏ ở tuổi đến trường trong một văn bản tự sự qua ngòi bút Thanh Tịnh.
 2/. Kỹ năng cơ bản:
 - Đọc –hiểu đoạn trích tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm.
 - Trình bày những suy nghĩ,tình cảm về một sự việc trong cuộc sống của bản thân.
 3/. Thái độ: 
 - Biết trân trọng những kỉ niệm đẹp,những hồi ức của tuổi thơ đặc biệt là hồi ức về ngày đầu tiên cắp sách đển trường.
B/. CHUẨN BỊ :
 - Giáo viên: SGK,SGV, giáo án, thước thẳng, tranh ảnh,tham khảo tài liệu 
 - Học sinh: SGK, tập, vở bài soạn, soạn bài 
C/. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH: 
 1/ Ổn định lớp: (Trật tự, kiểm tra sĩ số )
Lớp
Ngày dạy
8A1
8A2
8A3
2./ Kiểm tra bài cũ : Trao đổi, làm quen với lớp, kiểm tra sự chuẩn bị của HS.
 Hướng dẫn phương pháp học bộ môn cho HS.
3./ Bài mới:
 a. Giới thiệu bài: Trong cuộc đời của mỗi con người,những kỷ niệm thời học trò thường được lưu giữ bền lâu trong trí nhớ.Đặc biệt là buổi đến trường đầu tiên. “Ngày đầu tiên đi học .Mẹ dỗ dành yêu thương”(Viễn Phương).Truyện ngắn “Tôi đi học”đã diễn tả những kỷ niệm mơn man,bâng khuâng một thời ấy.
 b. Các hoạt động dạy và học: 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG
Hoạt động 1 : Hướng dẫn HS tìm hiểu chung 
GV hướng dẫn HS đọc văn bản
-Lưu ý giọng đọc phải thể hiện được tâm trạng,cảm xúc của nhân vật Tôi
GV đọc 1đoạn và gọi HS đọc các đoạn còn lại
-Gọi HS đọc chú thích SGK
GV tóm tắt những nét chính về tác giả Thanh Tịnh và truyện ngắn “Tôi đi học”
Theo em những kỉ niệm của nhân vật tôi được diễn tả theo trình tự nào?
Hoạt động 2: Hướng dẫn HS đọc hiểu văn bản 
GV Sử dụng KT động não 
Nỗi nhớ buổi tựu trường của tác giả được khơi nguồn từ thời điểm nào?Vì sao?
Do đâu mà nhân vật Tôi lại có sự hồi tưởng ấy?
Tâm trạng của nhân vật Tôi khi nhớ lại kỷ niệm cũ ntn?
GV sử dụng KT Khăn trải bàn 
Hãy tìm những hình ảnh,chi tiết chứng tỏ tâm trạng hồi hợp,bở ngỡ của nhân vật Tôi trong ngày đầu tiên đi học cụ thể là:
Khi cùng mẹ đi trên con đường tới trường?
Khi nhìn sân trường,ngôi trường,mọi người?
Khi nghe gọi đến tên và phải rời tay mẹ cùng các bạn đi vào lớp học?
Khi ngồi trong lớp và đón nhận giờ học đầu tiên ? 
GV nhận xét, bổ sung
Nhân vật“Tôi” có cảm nhận gì về thái độ,cử chỉ của những người lớn đối với các em nhỏ lần đầu tiên đi học? cụ thể là về:
-Những phụ huynh HS
-Ông Đốc
-Thầy giáo trẻ
Lồng ghép GD tư tưởng cho HS : Qua các hình ảnh về người lớn chúng ta nhận ra trách nhiệm,tấm lòng của gia đình,nhà trường đối với thế hệ trẻ tương lai.Đó là một môi trường giáo dục ấm áp,là một nguồn nuôi dưỡng các em trưởng thành.
Hoạt động 3: Hướng dẫn HS tổng kết, luyện tập
Chỉ ra những hình ảnh so sánh được sử dụng trong truyện?
GV diễn giảng thêm về các hình ảnh so sánh.
Theo em sự cuốn hút của truyện ngắn này được tạo nên từ đâu?
Một yếu tố nữa là:Tình cảm ấm áp trìu mến,thương yêu của những người lớn đối với các em hs lần đầu tiên đi học.Hình ảnh thiên nhiên,ngôi trường,các hình ảnh so sánh giàu sức gợi cảm
Theo em ấn tượng sâu đậm nhất trong cuộc đời mỗi người là gì?
GV giúp HS rút ra ý nghĩa văn bản 
GV lồng ghép giáo dục KNS cho HS: Trân trọng kỉ niệm, sống có trách nhiệm với bản thân
GV gọi HS đọc yêu cầu luyện tập
-GV gợi ý viết
-Viết bài văn ngắn ít nhất là một trang giấy
-Bài văn phải có bố cục 3 phần rõ ràng
-Nội dung là ghi lại ấn tựợng của bản thân em trong ngày đầu tiên đi học
Đọc văn bản (đoạn còn lại)
Đọc chú thích SGK
- Thanh Tịnh(1911-1988)là nhà văn có sáng tác từ trước Cách mạng tháng Tám ở các thể loại thơ,truyện;sáng tác của Thanh Tịnh toát lên vẻ đẹp đằm thắm,tình cảm êm dịu,trong trẻo.
- Tôi đi học in trong tập Quê mẹ,xuất bản 1941
-Trình tự sự việc trong đoạn trích :từ thời gian và không khí ngày tựu trường ở thời điểm hiện tại nhân vật tôi hồi tưởng về kỉ niệm ngày đầu tiên đi học.
HS: Thời gian :buổi sáng cuối thu,không gian :trên đường làng dài và hẹp.
Đây là thời điểm khai trường. Sự liên tưởng tương đồng,tự nhiên giữa hiện tại và quá khứ của bản thân
Do sự chuyển biến của đất trời cuối thu và hình ảnh mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường gợi cho nhân vật Tôi nhớ lại mình lúc ấy cùng những kỉ niệm trong sáng khó quên.
HS: Tôi cảm thấy nao nức,mơn man,tưng bừng,rộn rã.
HS: Thực hiện
 Trình bày kết quả
-Con đường,cảnh vật vốn rất quen thuộc nhưng lần này tự nhiên thấy lạ,cảm thấy có sự thay đổi lớn
-Cảm thấy trang trọng, đứng đắn với bộ quần áo mới và mấy quyển vở trên tay
-Cẩn thận nâng niu mấy quyển vỡ,vừa lúng túng,vừa muốn thử sức cầm bút thước
- Sân trường dày đặc cả người ai cũng quần áo sạch sẽ,gương mặt vui tươi,sáng sủa
 -Ngôi trường xinh xắn,oai nghiêm khiến Tôi đâm ra lo sợ,vẫn vơ
Nghe gọi đến tên giật mình,lúng túng
-Thấy sợ khi sắp rời tay mẹ vào lớp học
HS: Vừa xa lạ,vừa gần gũi với mọi vật với người bạn ngồi bên cạnh
-Vừa ngỡ ngàng,vừa tự tin bước vào giờ học đầu tiên
HS: 
PHHS chuẩn bị chu đáo cho các con,trang trọng tham dự lễ khai giảng,dõi theo từng bước chân của các con
-Ông Đốc: từ tốn,bao dung
-Thầy giáo trẻ: vui tính,giàu tình thương yêu,tươi cười đón HS vào lớp
HS: 
-“Tôi quên thế nào đượcgiữa bầu trời quang đãng”
-“Ý nghĩ ấy thoáng qualướt ngang trên ngọn núi”
-“Trường Mĩ Lí vừa xinh xắnđình làng Hoà Ấp
-“Họ như con chim conrụt rè trong cảnh lạ”
HS: Miêu tả tinh tế,chân thực diễn biến tâm trạng của ngày đầu tiên đi học.
-Sử dụng ngôn ngữ giàu yếu tố biểu cảm,hình ảnh so sánh độc đáo ghi lại dòng liên tưởng,hồi tưởng của nhân vật tôi
-Truyện có bố cục theo dòng hồi tưởng,cảm xúc của nv “Tôi” theo trình tự thời gian của buổi tựu trường
-Sự kết hợp hài hoà giữa kể, tả với bộc lộ tâm trạng,cảm xúc
-HS đọc yêu cầu luyện tập và nghe GV gợi ý làm ở nhà
HS: Kỉ niệm thời học sinh.
I. Tìm hiểu chung: 
 1.Tác giả:
 - Thanh Tịnh(1911-1988) là nhà văn có sáng tác từ trước Cách mạng tháng Tám ở các thể loại thơ, truyện; sáng tác của Thanh Tịnh toát lên vẻ đẹp đằm thắm,tình cảm êm dịu,trong trẻo.
 2. Tác phẩm:
 - Tôi đi học in trong tập Quê mẹ,xuất bản 1941
 -Trình tự sự việc trong đoạn trích :từ thời gian và không khí ngày tựu trường ở thời điểm hiện tại nhân vật tôi hồi tưởng về kỉ niệm ngày đầu tiên đi học.
II. Tìm hiểu văn bản:
 1. Những sự việc khiến nhân vật Tôi có những liên tưởng về ngày đầu tiên đi học: 
- Thời gian :buổi sáng cuối thu,không gian :trên đường làng dài và hẹp.
 - Do sự chuyển biến của đất trời cuối thu và hình ảnh mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường gợi cho nhân vật Tôi nhớ lại mình lúc ấy cùng những kỉ niệm trong sáng khó quên
2/Những hồi tưởng của nhân vật Tôi:
-Không khí của ngày hội tựu trường :náo nức vui vẻ nhưng cũng rất trang trọng
 - Khi nghe gọi đến tên và phải rời tay mẹ cùng các bạn đi vào lớp học: giật mình, lúng túng.
- Khi ngồi trong lớp và đón nhận giờ học đầu tiên : vừa xa lạ,vừa gần gũi với mọi vật với người bạn ngồi bên cạnh; vừa ngỡ ngàng,vừa tự tin chăm chỉ nhìn thầy viết và lẩm nhẩm đánh vần
III. Tổng kết: 
 1. Nghệ thuật 
- Miêu tả tinh tế,chân thực diễn biến tâm trạng của ngày đầu tiên đi học.
-Sử dụng ngôn ngữ giàu yếu tố biểu cảm,hình ảnh so sánh độc đáo ghi lại dòng liên tưởng,hồi tưởng của nhân vật tôi
- Giọng điệu trữ tình, trong sáng.
 2. Ý nghĩa văn bản
 Buổi tựu trường đầu tiên sẽ mãi không thể nào quên trong kí ức của nhà văn Thanh Tịnh.
IV. Luyện tập 
 Viết bài văn ngắn ghi lại ấn tượng của em trong buổi đến trường khai giảng lần đầu tiên
4. Củng cố:
 Yêu cầu HS tóm tắt truyện ngắn Tôi đi học
 Trình bày những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của văn bản 
 5. Hướng dẫn tư học ở nhà :
 Học bài,làm phần luyện tập 
 Soạn bài Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ.
.........................................................
TUẦN: 01 TIẾT: 3
CẤP ĐỘ KHÁI QUÁT CỦA NGHĨA TỪ NGỮ
(TỰ HỌC CÓ HƯỚNG DẪN)
A/. MỤC TIÊU :
 1/. Kiến thức cơ bản: Cấp độ khái quát về nghĩa của từ ngữ .
 2/. Kỹ năng cơ bản:Thực hành so sánh, phân tích các cấp độ khái quát về nghĩa của từ ngữ .
 3/. Thái độ: Nhận ra và biết sử dụng từ đúng nghĩa theo mục đích giao tiếp cụ thể. 
B/. CHUẨN BỊ :
 - Giáo viên: SGK,SGV, giáo án, thước thẳng, bảng phụ,tham khảo tài liệu 
 - Học sinh: SGK, vở, vở bài soạn.
C/. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH: 
 1/ Ổn định lớp: (Trật tự, kiểm tra sĩ số )
Lớp
Ngày dạy
8A1
8A2
8A3
2./ Kiểm tra bài cũ : Trao đổi, kiểm tra sự chuẩn bị của HS.
 Hướng dẫn phương pháp học bộ môn cho HS.
3./ Bài mới:
 a. Giới thiệu bài: Giúp HS ôn lại một số kiến thức cơ bản, dẫn dắt sang bài mới.
 Nghĩa của từ có tính chất khái quát . Trong đó có những từ có phạm vi khái quát rộng,có những từ có phạm vi khái quát hẹp hơn.Như vậy khi nào một từ được coi là có nghĩa rộng,khi nào một từ được coi là có nghĩa hep?Đó chính là nội dung của bài học hôm nay.
 b. Các hoạt động dạy và học: 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG GHI BẢNG
HOẠT ĐỘNG 1: HƯỚNG DẪN HS TÌM HIỂU TỪ NGỮ NGHĨA RỘNG VÀ TỪ NGỮ NGHĨA HẸP
GV cho HS quan sát và vẽ sơ đồ vào vở
GV kết hợp sử dụng bảng phụ
GV gọi HS đọc câu hỏi a,b
GV sử dụng KT động não
Nghĩa của từ “động vật” rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của các từ “thú,chim,cá”?vì sao?
Nghĩa của từ “thú” rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của các từ “voi,hươu”.vì sao?
-Nghĩa của từ“chim”rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của các từ “tu hú,sáo”.vì sao?
-Nghĩa của từ“cá”rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của các từ “cá rô,cá thu”.vì sao?
Nghĩa của các từ “thú,chim,cá” rộng hơn nghĩa của những từ nào?Đồng thời hẹp hơn nghĩa của những từ nào?
Nhận xét, bổ sung
GV nhấn mạnh: Như vậy nghĩa của một từ có thể rộng hơn(khái quát hơn) hoặc hẹp hơn(ít khái quát hơn) nghĩa của từ ngữ khác.Một từ có nghĩa rộng đối với từ ngữ này,đồng thời có thể có nghĩa hẹp đối với từ ngữ khác
-GV khái quát nội dung của mục I
Khi nào một từ được coi là có nghĩa rộng?
Khi nào một từ được coi là có nghĩa hẹp?
HOẠT ĐỘNG 2: HƯỚNG DẪN HS LUYỆN TẬP
GV gọi HS đọc BT1
Kết hợp sử dụng bảng phụ.
GV gọi 2 HS lên bảng làm 2 câu a,b
GV nhận xét,sửa chữa
GV gọi HS đọc BT2
GV sử dụng KT động não
GV gọi mỗi nhóm lên bảng ghi kết quả
GV nhận xét,sửa chữa
GV gọi HS đọc BT3
GV sử dụng KT Khăn trải bàn
GV nhận xét, bổ sung
GV gọi HS đọc BT4
GV sử dụng KT động não
GV nhận xét,sửa chữa
GV hướng dẫn HS làm BT5 ở nhà
HS quan sát và vẻ sơ đồ vào bài vở
HS: - Thực hiện
- Trình bày KQ
Nghĩa của từ “động vật” rộng hơn nghĩa của các từ “thú,chim,cá” vì từ “động vật” có phạm vi nghĩa bao hàm(khái quát) phạm vi nghĩa của các từ“thú,chim,cá”
Nghĩa của từ “thú” rộng hơn nghĩa của các từ “voi,hươu”.vì từ “thú” có phạm vi nghĩa bao hàm phạm vi nghĩa của các từ “voi,hươu”
-Tương tự
-Tương tự
-Nghĩa của các từ “thú,chim,cá” rộng hơn nghĩa của các từ “voi,hươu,tu hú,sáo,cá rô,cá thu”;Đồng thời hẹp hơn nghĩa của từ“động vật
- Nhận xét, bổ sung
-Một từ được coi là có nghĩa rộng khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó bao hàm phạm vi nghĩa của một số từ ngữ khác
-Một từ được coi là có nghĩa hẹp khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó được bao hàm trong phạm vi nghĩa của một từ ngữ khác
-HS đọc BT1
-HS lên bảng làm BT1
HS đọc BT2
HS: Thực hiện
HS thực hiện
Trình bày KQ
Nhận xét
HS đọc BT4
HS: Thực hiện
HS đọc BT5 và nghe GV hướng làm ở nhà
I. Từ ngữ nghĩa rộng,từ ngữ nghĩa hẹp
Động vật
 chim
 thú
 cá 
Voi,hươu,.. tu hú,sáo, cá chim,thu..
-Nghĩa của các từ “thú,chim,cá” rộng hơn nghĩa của các từ “voi,hươu,tu hú,sáo,cá rô,cá thu”;Đồng thời hẹp hơn nghĩa của từ “động vật
Nghĩa của một từ có thể rộng hơn (khái quát hơn) hoặc hẹp hơn (ít khái quát hơn) nghĩa của từ ngữ khác:
- Một từ được coi là có nghĩa rộng khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó bao hàm phạm vi nghĩa của một số từ ngữ khác
-Một từ được coi là có nghĩa hẹp khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó được bao hàm trong phạm vi nghĩa của một từ ngữ khác
II.Luyện tập
1/Lập sơ đồ thể hiện cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ trong mỗi nhóm từ sau
Y phục
a)
Áo
Quần
quần đùi áo dài,
quần dài,.. áo sơ mi,
Vũ khí
b)
bom
súng
súng trường bom ba càng
đại bác bom bi
2/Tìm từ có nghĩa rộng so với nghĩa của các từ ngữ ở mỗi nhóm:
a/Chất đốt b/Nghệ thuật
c/Thức ăn d/Nhìn
e/Đánh
3/Tìm các từ ngữ có nghĩa được bao hàm trong phạm vi nghĩa của mỗi từ:
a/Xe cộ: xe máy,xe đạp,ô tô,xe tải
b/Kim loại: sắt,đồng,chì,kẻm thiết,nhôm
c/Hoa quả: chuối,đu đủ,xoài, cam,bưởi
d/Họ hàng:cô,dì,chú,bác,cậu mợ
e/Mang: xách,khiêng,gánh
4/Chỉ ra từ ngữ không thuộc phạm vi nghĩa của mỗi nhóm từ ngữ sau:
a/Thuốc chữa bệnh:(thuốc lào)
b/Giáo viên:(thủ quỹ)
c/Bút:(bút điện)
c/Hoa:(hoa tai)
5/Tìm 3 động từ cùng thuộc một phạm vi nghĩa trong đó 1 từ có nghĩa rộng;2từ có nghĩa hẹp hơn
-khóc: có nghĩa rộng
-nức nở,sụt sùi: có nghĩa hẹp
4/ Củng cố 
Khi nào một từ được coi là có nghĩa rộng?
Khi nào một từ được coi là có nghĩa hẹp?
5/ Hướng dẫn tự học ở nhà:
-Học bài,làm các BT còn lại
- Tìm các từ ngữ thuộc cùng một phạm vi nghĩa trong một bài trong SGK Sinh học( hoặc Vật lí, Hóa học,...). Lập sơ đồ thể hiện cấp độ khái quát về nghĩa của các từ ngữ đó.
 -Đọc và nghiên cứu trước các câu hỏi bài “Tính thống nhất về chủ đề của văn bản
.........................................
ÔN TẬP VỀ TỪ LOẠI
	GV giúp HS ôn tập về các từ loại: danh từ, động từ, tính từ, đại từ, số từ, quan hệ từ 	 
 GV hướng dẫn HS vẽ sơ đồ tư duy để hệ thống hóa kiến thức
TUẦN: 01 TIẾT: 4
TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
A/. MỤC TIÊU :
 1/. Kiến thức cơ bản: 
 - Chủ đề văn bản .
 - Những thể hiện của chủ đề trong một văn bản .
2/. Kỹ năng cơ bản:
 - Đọc – hiểu và có khả năng bao quát toàn bộ văn bản .
 - Trình bày một văn bản (nói, viết) thống nhất về chủ đề 
 3/. Thái độ: 
 - Thấy được tính thống nhất về chủ đề của văn bản và xác định được chủ đề của một văn bản cụ thể 
 - Biết viết một văn bản bảo đảm tính thống nhất về chủ đề .
B/. CHUẨN BỊ :
 - Giáo viên: SGK,SGV, giáo án, thước thẳng, tham khảo tài liệu 
 - Học sinh: SGK, vở, vở bài soạn.
C/. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH: 
 1/ Ổn định lớp: (Trật tự, kiểm tra sĩ số )
Lớp
Ngày dạy
8A1
8A2
8A3
 2./ Kiểm tra bài cũ : Trao đổi, kiểm tra sự chuẩn bị của HS.
 Hướng dẫn phương pháp học bộ môn cho HS.
 3./ Bài mới:
 a. Giới thiệu bài: Một văn bản viết ra muốn cho người đọc,người nghe hiểu được thì văn bản ấy phải đảm bảo tính thống nhất về chủ đề.Vậy chủ đề của văn bản là gì?Một văn bản có tính thống nhất về chủ đề phải đáp ứng được những yêu cầu nào? Tiết học hôm nay sẽ giải đáp những câu hỏi đó.
 b. Các hoạt động dạy và học: 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG GHI BẢNG
HOẠT ĐỘNG 1: HƯỚNG DẪN HS TÌM HIỂU CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
GV yêu cầu HS xem lại văn bản “Tôi đi học” và trả lời câu hỏi
GV sử dụng KT động não 
Tác giả nhớ lại kỉ niệm sâu sắc nào trong thời thơ ấu của mình ?
Sự hồi tưởng ấy gợi lên những ấn tượng gì trong lòng tác giả ?
Nội dung của VB “Tôi đi học” là gì ?
-GV sự hồi tưởng của nv “Tôi” về những kỉ niệm sâu sắc của buổi tựu trường đầu tiên.Đây là vấn đề chính,là đối tượng được biểu đạt xuyên suốt trong VB được gọi là chủ đề của VB
Như vậy chủ đề của VB là gì ?
HOẠT ĐỘNG2: HƯỚNG DẪN HS TÌM HIỂU TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
GV hướng dẫn HS phân tích tính thống nhất về chủ đề của VB “Tôi đi học”
Căn cứ vào đâu mà em biết VB “Tôi đi học” nói lên những kỉ niệm của tg về buổi tựu trường đầu tiên
GV sử dụng KT động não
Hãy tìm những từ ngữ chứng tỏ những kỉ niệm đó in sâu trong lòng nv “Tôi” suốt cuộc đời
Tìm các từ ngữ,chi tiết nêu cho thấy cảm giác khác biệt về cùng một sự vật,sự việc trước và trong buổi tựu trường đầu tiên để nêu bật cảm giác mới lạ xen lẫn bỡ ngỡ của nv “Tôi” khi cùng mẹ đi đến trường,khi cùng các bạn đi vào lớp
GV: Các chi tiết trong VB đều tập trung khắc hoạ tô đậm cảm mới lạ,bỡ ngỡ của nv “Tôi” trong ngày đầu tiên đến trường
Sau khi tìm hiểu và phân tích một số câu hỏi,em thấy VB “Tôi đi học” có tính thống nhất về chủ đề k? Vì sao?
Như vậy qua VB “Tôi đi học”,em thấy tính thống nhất về chủ đề của VB thể hiện ở những phương diện nào?
Khi nào một VB được coi là có tính thống nhất về chủ đề ?
Tính thống nhất về chủ đề của VB thể hiện ở những phương diện nào ?
HOẠT ĐỘNG 3: HƯỚNG DẪN HS LUYỆN TẬP
GV gọi HS đọc BT1 
GV sử dụng KT động não
GV gọi đại diện các nhóm trình bày các câu hỏi
GV gọi HS đọc BT2,3 và hướng dẫn HS làm ở nhà
-BT2 chỉ ra những ý lạc chủ đề,xa với chủ đề
-BT3 tương tự BT2 nhưng phải sửa lại các ý đó
HS xem lại VB “Tôi đi học”, thực hiện 
-Tác giả nhớ lại kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên
HS: Sự hồi tưởng ấy gợi lên những ấn tượng khó quên về tâm trạng hồi hợp,cảm giác bỡ ngỡ của tg trong buổi tựu trường đầu tiên
HS: Là sự hồi tưởng của nv “Tôi” về những kỉ niệm sâu sắc của buổi tựu trường đầu tiên
-Chủ đề của VB là đối tượng,là vấn đề chính(vấn đề chủ yếu) mà VB biểu đạt
HS thực hiện, trình bày KQ
-Nhan đề VB cho phép ta dự đoán được VB viết về chuyện tôi đi học
-Đại từ “Tôi” cùng các từ ngữ biểu thị ý nghĩa đi học được lặp đi,lặp lại nhiều lần
-Các câu trong VB đều nhắc đến buổi tựu trường đầu tiên: Hằng năm cứ vào cuối thu;hai quyển vở mới ở trên tay tôi bắt đầu thấy nặng
HS: “Tôi quên thế nào được”; “cảm giác trong sáng nảy nở trong lòng tôi”; “Lòng tôi tưng bừng,rộn rã”
-Cảm nhận về con đường:quen đi lại lắm lần,tự nhiên thấy lạ,cảnh vật chung quanh thay đổi
-Thay đổi hành vi: không thả diều,đi chơi mà đi học,cố làm như một cậu học trò thật sự
-Cảm nhận về ngôi trường:cao ráo,sạch sẽ hơn các nhà trong làng,xinh xắn,oai nghiêm,sân rộng hơn,mình cao hơn
-Khi xếp hàng vào lớp:đứng nép bên người thân chỉ dám nhìn một nửa
-Trong lớp học cảm thấy xa mẹ: lúc trước đi chơi cả ngày không thấy xa nhà,giờ mới bước vào lớp đã thấy xa mẹ nhớ nhà
HS: VB “Tôi đi học” đảm bảo tính thống nhất về chủ đề vì toàn bộ nội dung VB đều biểu đạt xuyên suốt chủ đề tôi đi học không rời xa hay lạc sang chủ đề khác
HS: Tính thống nhất về chủ đề của VB thể hiện ở nhan đề văn bản,quan hệ giữa các phần của VB,các từ ngữ các câu then chốt thường lặp lại
HS trả lời, rút ra nội dung cơ bản của bài
HS đọc BT1
HS: Thực hiện
HS đọc BT2,3 và nghe GV hướng dẫn HS làm ở nhà
I/Chủ đề của văn bản là gì?
 Chủ đề của văn bản là đối tượng, là vấn đề chính mà văn bản biểu đạt.
II/ Tính thống nhất về chủ đề của văn bản 
- Tính thống nhất về chủ đề của văn bản : mọi chi tiết trong văn bản đều nhằm biểu hiện đối tượng và vấn đề chính được đề cập đến trong văn bản, các đơn vị ngôn ngữ đều bám sát vào chủ đề .
- Những điều kiện để đảm bảo tính thống nhất về chủ đề của một văn bản : mối quan hệ chặt chẽ giữa nhan đề và bố cục, giữa các phần của văn bản và những câu văn, từ ngữ then chốt .
- Cách viết một văn bản bảo đảm tính thống nhất về chủ đề : xác lập hệ thống ý cụ thể, sắp xếp và diễn đạt những ý đó cho hợp với chủ đề đã được xác định .
III. Luyện tập 
1/Phân tích tính thống nhất về chủ đề của VB Rừng cọ quê tôi
a/VB này nói về cây cọ ở vùng sông Thao,quê hương tác giả
-Thứ tự trình bày :miêu tả dáng cây cọ,sự gắn bó của cây cọ với tuổi thơ tác giả,tác dụng của cây cọ,tình cảm gắn bó giữa cây cọ với người dân sông Thao
-Không thể thay đổi trật tự sắp xếp vì các phần đã được sắp xếp theo trật tự thống nhất
b/Chủ đề của VB:Vẻ đẹp và ý nghĩa của rừng cọ quê tôi
c/Chủ đề được thể hiện trong toàn VB:qua nhan đề,các ý miêu tả hình dáng,sự gắn bó của cây cọ với tuổi thơ tác giả,tác dụng của cây cọ và tình cảm của cây cọ với người
d/Các từ ngữ các câu tiêu biểu thể hiện chủ đề VB :rừng cọ,lá cọ,thân cọ,vút thẳng
2/Các ý làm cho VB lạc đề,xa đề:b,d
3/-Các ý lạc chủ đề:c
 -Các ý thiếu tập trung vào chủ đề:b,e
4/Củng cố
Chủ đề của VB là gì? Khi nào một VB được xem là có tính thống nhất về chủ đề?
Tính thống nhất về chủ đề của VB thể hiện ở những phương diện nào?
5/Hướng dẫn tự học ở nhà:
-Học thuộc phần ghi nhớ,làm BT2,3(nếu làm chưa xong)
- Viết một đoạn văn bảo đảm tính thống nhất về chủ đề trường lớp hoặc thầy cô.
-Đọc và soạn bài “Trong lòng mẹ’’. Trả bài Tôi đi học