Giáo án Ngữ văn 8 - Văn bản: Đánh nhau với cối xay gió

Tuần 6
Tiết 23, 24
Ngày dạy : 
	- 8A1: //
	- 8A2: //
 	- 8A3: //
Văn bản
 ĐÁNH NHAU VỚI CỐI XAY GIÓ
(Trích Đôn Ki-hô-tê)
 Xéc-van-tét
A/ MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : 
	1. Kiến thức : 
	- Đặc điểm thể loại truyện với nhân vật, sự kiện, diễn biến truyện qua một đoạn trích trong tác phẩm trong tác phẩm Đôn Ki-hô-tê.
	- Ý nghĩa của cặp nhân vật bất hủ mà Xéc-van-téc đã góp vào văn học nhân loại : Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa.	
	2. Kỹ năng : 
	- Nắm bắt diễn biến của các sự kiện trong đoạn trích.
	- Chỉ ra được những chi tiết tiêu biểu cho tính cách mỗi nhân vật 
(Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa) được miêu tả trong đoạn trích.
	3. Thái độ : 
	- Yêu thương, quý trọng những người biết làm điều tốt, có nghĩa cử cao đẹp.
	- Biết nhận thức đúng, sai để tránh làm những điều không tốt đối với bản thân và xã hội.
B/ CHUẨN BỊ :
- GV : Sgk + giáo án + ảnh Xéc-van-tét + tác phẩm Đôn Ki-hô-tê (nếu có).
- HS : Đọc và tìm hiểu bài trước + Sgk.
C/ PHƯƠNG PHÁP : Vấn đáp + bình giảng + thảo luận nhóm.
D/ TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC :
	1. Kiểm tra bài cũ : 
	- Trong truyện Cô bé bán diêm, nhà văn An-đéc-xen đã sử dụng rất hiệu quả nghệ thuật đối lập tương phản. Hãy chỉ ra và cho biết tác dụng của các chi 
tiết ấy.
	HS : Nhằm làm nổi bật tình cảnh đáng thương của cô bé em bán diêm.
	- Vì sao nói nghệ thuật kể chuyện của An-đéc-xen hấp dẫn ?
	HS : Đan xen giữa hiện thực và mộng tưởng.
	- Cảm xúc, tư tưởng chủ đạo của tác giả trong đoạn trích Cô bé bán diêm
là gì ?
	HS : Bày tỏ lòng thương cảm sâu sắc của tác giả đối với những em bé 
bất hạnh.
	2. Bài mới : 
Ù Hoạt động 1 : Giới thiệu bài mới.
	Tây Ban Nha là đất nước ở phía Tây châu Âu, trong thời đại phục hưng (thế kỷ XIV – XVI), đất nước này đã sản sinh ra một nhà văn lớn Xéc-van-tét. Xéc-van-tét (1547 – 1616), ông sáng tác khá nhiều có tiểu thuyết, truyện ngắn, thơ và trường ca Song ít thành công. Với thiên tiểu thuyết Đôn Ki-hô-tê được viết trong 10 năm trời (1605 – 1615) đã làm cho Xéc-van-tét lừng danh thiên hạ.
	Đôn Ki-hô-tê là tác phẩm thể hiện được tư tưởng nhân đạo và nghệ thuật xây dựng tác phẩm của ông, nhất là nghệ thuật xây dựng nhân vật. Đánh nhau với cối xay gió là một đoạn trích thể hiện tài nghệ của ông về điều đó.
HĐ CỦA GV
HĐ CỦA HS
BÀI HS GHI
Ù Hoạt động 2 : Tìm hiểu chung về văn bản.
- Trình bày hiểu biết của em về Xéc-van-tét.
- Dựa vào chú thích Sgk/78, trình bày đôi nét về tác giả, đoạn trích.
- Nhận xét, bổ sung.
I. Tìm hiểu chung : 
	1. Tác giả : Xéc-van-tét (1547 – 1616) là nhà văn Tây Ban Nha. Tác phẩm tiêu biểu của ông là tiểu thuyết Đôn Ki-hô-tê.
- GV giới thiệu ảnh của Xéc-van-tét, tác phẩm Đôn Ki-hô-tê (nếu có).
- Hãy tóm tắt đoạn trích này theo chuỗi các sự việc chính.
- Tóm tắt ngắn gọn về tác phẩm Đôn Ki-hô-tê. 
	+ Thầy trò Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa trước trận chiến đấu.
	+ Hiệp sĩ Đôn Ki-hô-tê liều mình tấn công bọn khổng lồ và thảm bại.
	+ Hai thầy trò tiếp tục lên đường.
	2. Vị trí của đoạn trích : 
- Xác định vị trí của 
đoạn trích.
- Dựa vào tóm tắt, xác định được vị trí của 
đoạn trích.
	Đoạn Đánh nhau 
với cối xay gió trích 
phần 1 của tiểu thuyết 
Đôn Ki-hô-tê.
- GV giới thiệu thêm : Đoạn trích này trích chương 8/126 chương (phần 1 : 52 chương, xuất bản 1605 ; phần 2 : 74 chương, xuất bản 1615).
- GV khẳng định : Chuỗi các sự việc chính HS đã tóm tắt đó cũng chính là bố cục của đoạn trích (bố cục 3 phần).	
	+ Thầy trò Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa trước trận chiến đấu.
	+ Hiệp sĩ Đôn Ki-hô-tê liều mình tấn công bọn khổng lồ và thảm bại.
	+ Hai thầy trò tiếp tục lên đường.
- Hãy xác định ranh giới của các phần đó được thể hiện trong văn bản.
- Xác định ranh giới của các phần văn bản và nội dung của mỗi phần.
	+ P1. Từ đầu “không cân sức” : Thầy trò Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô 
Pan-xa trước trận chiến đấu.
	+ P2. Tiếp theo “ngã văng ra xa” : Hiệp sĩ Đôn Ki-hô-tê liều mình tấn công bọn khổng lồ và thảm bại.
	+ P3. Phần còn lại : Hai thầy trò tiếp tục lên đường.
Ù Hoạt động 3 : Hướng dẫn HS tìm hiểu chi tiết
văn bản. 
- GV hướng dẫn đọc : Chú ý các câu đối thoại (nhưng không in xuống dòng) của 2 nhân vật chính – những câu nói với cối cay gió (bọn khổng lồ) của Đôn 
Ki-hô-tê cần đọc với giọng thích hợp, vừa ngây thơ, vừa tự tin xen lẫn hài hước.
- GV đọc đoạn đầu “không cân sức” Sgk/75.
- 4HS đọc tiếp đến hết.
- GV nhận xét cách đọc của HS.
II. Đọc – hiểu văn bản : 
- Nêu tên các nhân vật chính của đoạn trích.
- Đôn Ki-hô-tê và 
Xan-chô Pan-xa.
- Nhân vật Đôn Ki-hô-tê được tác giả khắc họa bằng những chi tiết nào (nguồn gốc xuất thân, dáng vẻ bên ngoài, suy nghĩ, hành động, sở thích,) ?
- Phát hiện trả lời.
	1. Nhân vật Đôn 
Ki-hô-tê :
	- Gia đình quý tộc.
	- Cao, gầy.
	- Cưỡi ngựa còm, mình mặc áo giáp, đầu đội mũ sắt
- Vì sao Đôn Ki-hô-tê lại đánh nhau với cối xay gió ?
- Trận đấu của Đôn 
Ki-hô-tê đã diễn ra như thế nào ? Hậu quả của trận đấu đó ra sao ?
- Sau khi đánh nhau 
với cối xay gió, Đôn 
Ki-hô-tê có những hành động và ý nghĩ gì ?
- Đánh nhau với cối xay gió : Giáo gãy, người, ngựa ngã văng ra, bị trọng thương.
- Sau khi đánh nhau với cối xay gió : Bẻ cành cây khô làm ngọn giáo, thức suốt đêm để nghĩ đến 
nàng Đuyn-xi-nê-a, không muốn ăn sáng.
	- Đọc nhiều truyện kiếm hiệp nên đầu óc hoang tưởng, nhìn cối xay gió thành những tên khổng lồ 	® Đầu óc Đôn Ki-hô-tê bất bình thường. 
	- Nghĩ những cối xay gió là “cái giống xấu xa” ® Ra tay quét sạch cái giống xấu xa ấy Þ Sự nhận thức rất nhân văn của Đôn 
Ki-hô-tê.
- Nhận xét về các biểu hiện đó của Đôn 
Ki-hô-tê ; điều đó cho ta thấy Đôn Ki-hô-tê là người như thế nào ?
- Em có cảm xúc gì trước các biểu hiện mê muội, hoang tưởng của Đôn 
Ki-hô-tê ?
- Nêu nhận xét về nhân vật : Biểu hiện bất bình thường, hoang tưởng.
- Hài hước, buồn cười. 
- GV nói thêm : Đôn Ki-hô-tê là kẻ cực kỳ hoang tưởng nhưng ở chàng còn có những biểu hiện bình thường khác của con người như : lòng dũng cảm, coi khinh cái tầm thường và yêu say đắm.
v TIẾT 2 : 
- Hãy cho biết lòng dũng cảm của Đôn Ki-hô-tê biểu hiện như thế nào trong văn bản Đánh nhau với cối xay gió.
- Lòng dũng cảm :
	+ Một mình, một ngựa xông vào đánh cối xay gió với lý tưởng quét sạch cái xấu xa này khỏi mặt đất.
	+ Chọn con đường lắm người qua lại để mong 
gặp những chuyện phiêu lưu khác.
	+ Bẻ một cành cây khô sửa lại giáo chuẩn bị cho cuộc chiến mới.
- Biểu hiện của sự coi khinh cái tầm thường thực dụng ?
- Coi khinh cái tầm thường, thực dụng :
	+ Bị thương, đau nhưng không rên la.
	+ Không lấy việc ăn uống thích thú.
- Những biểu hiện của tình yêu ?
- Tình yêu say đắm :
	+ Nghĩ đến nàng Đuyn-xi-nê-a trong lúc nguy nan.
	+ Suốt đêm không ngủ để nghĩ tới người yêu.
	+ Nghĩ tới người yêu không cần ăn uống.
- Hình tượng Đôn 
Ki-hô-tê qua đoạn trích hiện lên như thế nào ?
	* Ngoại trừ nét điên rồ, Đôn Ki-hô-tê có những đặc điểm tốt như : sống có lý tưởng (quét sạch mọi giống xấu xa khỏi mặt đất), sẵn sàng liều mình vì lý tưởng cao đẹp, thất bại không nãn lòng.
- Nhân vật Xan-chô 
Pan-xa đã được tác giả giới thiệu như thế nào (nguồn gốc xuất thân, hình dáng bên ngoài, suy nghĩ, hành động, sở thích,) ?
- Dựa vào phần chú thích để trả lời.
	2. Nhân vận Xan-chô Pan-xa :
	- Nông dân.
	- Béo, lùn.
	- Cưỡi con lừa, nhận làm giám mã cho Đôn 
Ki-hô-tê.
	- Rất thích chuyện ăn uống.
- Xan-chô Pan-xa đã nhận định về cối xay gió như thế nào ? Ông đã can ngăn Đôn Ki-hô-tê như thế nào ?
- Vì sao Xan-chô Pan-xa đã có lời can ngăn đó ?
- Quan niệm của 
Xan-chô về sự đau đớn ? Đánh giá của em về nhân 
vật này ?
- Nêu khái quát về đặc điểm nhân vật Xan-chô Pan-xa trong văn bản đánh nhau với cối xay gió.
- Trình bày ý kiến.
	- Nhận đúng về cối xay gió, can ngăn Đôn 
Ki-hô-tê.
	® Không giao tranh với cối xay gió.
	Þ Đầu óc tỉnh táo.
	- Quan niệm về sự đau 
đớn : Tự biết không chịu nổi đau đớn (rên rỉ ngay), đầu óc thực tế, hèn nhát.
	- Thích ăn uống, biết 
cách ăn uống, thích ngủ, ham ngủ.
 	® Quá chú trọng cho 
bản thân.
	Þ Tầm thường.
	* Xan-chô Pan-xa là người sống thực dụng, ngay thẳng, thích hưởng lạc (ăn, ngủ,).
- GV có thể chốt bằng bảng phụ : Lập bảng so sánh những tương phản giữa hai thầy trò (nguồn gốc xuất thân, dáng vẻ bên ngoài, quan niệm sống, mục đích sống,...).
- Nhận xét về biện pháp nghệ thuật nổi bật được sử dụng trong văn bản này.
- Sử dụng phép tương phản (tương phản về mọi mặt) để bổ trợ tính cách cho nhau, làm nổi bật nhau lên (chẳng hạn tính thực tế của giám mã bổ trợ cho tính lý tưởng viễn vông của hiệp sĩ), tạo nên một cặp nhân vật bất hủ trong văn học thế giới.
	3. Nghệ thuật :
	- Nghệ thuật kể chuyện tô đậm sự tương phản giữa hai hình tượng nhân vật.
- Nêu nhận xét về giọng điệu của tác giả thể hiện trong văn bản.
	- Có giọng điệu phê phán, hài hước.
	4. Ý nghĩa văn bản :
- Qua đọc và phân tích, em hiểu như thế nào về hai nhân vật Đô Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa ?
- Hai nhân vật có tính cách trái ngược nhau : Đô Ki-hô-tê hoang tưởng nhưng dũng cảm, có khát vọng và lý tưởng cao đẹp, Xan-chô Pan-xa thực dụng, tầm thường.
- Sau khi đọc, phân tích, em hãy nêu ý nghĩa của văn bản.
	Kể câu chuyện về sự thất bại của Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với cối xay 
gió, nhà văn chế giễu lý tưởng hiệp sĩ phiêu lưu, hão huyền, phê phán thói thực dụng thiển cận của con người trong đời sống xã hội.
Ù Hoạt động 4 : Hệ thống kiến thức đã tìm hiểu qua bài học. 
III. Tổng kết : Ghi nhớ Sgk/80.
- Bài học được rút ra từ cặp thầy trò này ? (Thảo luận nhóm 2HS 1’)
- GV chốt lại : 
	+ Phải yêu sách vở nhưng đừng quá mê muội để đến mức xa rời thực tế, điên rồ.
	+ Biết sống có lý tưởng, ước mơ và can đảm thực hiện ước mơ, lý tưởng.
	+ Sống lạc quan.
	+ Không nên quá thực dụng và ích kỷ.
- Thảo luận, trả lời. 
- HS khác bổ sung.
Ù Hoạt động 5 : Hướng dẫn tự học.
	- Hướng dẫn học sinh học bài ở nhà :
	+ Trước khi đọc văn bản và soạn bài, đọc kỹ phần chú thích về tác giả và tác phẩm để có thể tiếp cận, hiểu đúng đoạn trích.
	+ Nhớ được một số chi tiết nghệ thuật độc đáo trong văn bản.
	- Chuẩn bị bài mới : “Trả bài Tập làm văn - số 1” Sgk/63.
	+ Ôn lại kiến thức đã học về văn bản tự sự.
	+ Xem lại đề bài viết Tập làm văn – số 1 :
Nắm yêu cầu của đề.
Tìm ý, lập dàn ý.
œµ
* Rút KN : ..............
.................................
.................................
.................................