Giáo án Sinh học lớp 6 - Bài mở đầu - Bài 1: Đặc điểm của cơ thể sống - Trần Thúy Hồng

Họ và tên sinh viên: Trần Thuý Hồng.
Lớp: Sư phạm Sinh – K34.
Giáo án Sinh học 6
Mở đầu sinh học
Bài 1 : Đặc điểm của cơ thể sống .
Mục tiêu : 
- Kiến thức: 
+ Giúp học sinh nhận dạng được vật sống và vật không sống.
+ Học sinh nắm vững được đặc điểm của cơ thể sống.
- Kĩ năng: 
+ Học sinh rèn kĩ năng quan sát sinh vật sống và vật không sống.
+ Phân biệt được vật sống và vật không sống.
- Thái độ: Học sinh biết yêu thiên nhiên , biết cách hành động để bảo vệ môi trường sống xung quanh.
Nội dung : 
1. Nhận dạng vật sống và vật không sống : 
- Vật sống : Cây đậu, con gà con
- Vật không sống : Hòn đá
2. Đặc điểm của cơ thể sống : 
- Trao đổi chất với môi trường
- Lớn lên và sinh sản 
Phương tiện : 
- Máy chiếu Powpoit
- Vật thật minh hoạ : cây đậu, con cá, hòn đá , cây nến 
Phương pháp : 
- Sử dụng lời nói, quan sát .
Kiến thức cũ có liên quan : 
Sự hiểu biết của học sinh về thế giới tự nhiên.
Bài mới : 
Vào bài : Hằng ngày chúng ta tiếp xúc với các loại đồ vật , cây cối , con vật khác nhau . Đó là thế giới vật chất quanh ta, chúng bao gồm các vật không sống và vật sống ( hay sinh vật ).
Hoạt động GV-HS
Nội dung ghi bảng 
1. Hoạt động 1: Quan sát để nhận dạng vật sống và vật không sống :
a) Quan sát môi trường xung quanh ( nhà ở, trường học,...), hãy nêu tên một vài cây, con vật , đồ vật hay vật thể mà em biết ?
- HS quan sát .
- HS trả lời, ý kiến khác.
- GV nhận xét : cây đậu, con gà con, hòn đá
(?) Em hãy chọn ra mỗi loại một ví dụ để trao đổi , thảo luận. Ví dụ : 
+ Cây cối : Cây đậu,
+ Con vật : Con gà con,
+ Đồ vật : Hòn đá ,
- HS trao đổi , thảo luận.
- GV gợi ý , đưa ra một số câu hỏi để hs thảo luận.
b) Em hãy cho biết :
(?) Con gà , cây đậu cần những điều kiện gì để sống ?
- HS trả lời, ý kiến khác.
- GV nhận xét , kết luận .
+ Con gà cần : thức ăn, nước uống , không khí ,...
+ Cây đậu cần : nước, phân bón, không khí,...
(?) Hòn đá ( hay viên gạch, cái bàn,...) có cần những điều kiện giống như con gà, cây đậu để tồn tại không?
- HS trả lời, ý kiến khác.
- GV nhận xét, kết luận: Hòn đá không cần những điều kiện giống như con gà, cây đậu mà vẫn tồn tại được trong tự nhiên.
(?) Con gà, cây đậu có lớn lên sau một thời gian được nuôi, trồng không? 
- HS trả lời, ý kiến khác.
- GV nhận xét, kết luận : Sau khi nuôi, trồng thì con gà, cây đậu sẽ lớn lên.
(?) Trong khi đó hòn đá có tăng kích thước không? 
- HS trả lời, ý kiến khác.
- GV nhận xét, kết luận: Hòn đá không tăng kích thước, trái lại nó còn bị giảm kích thước do tác động của các yếu tố thiên nhiên như nắng, mưa,
(?) Từ những điều trên, em hãy nêu những điểm khác nhau giữa vật sống và vật không sống.
- HS thảo luận.
- HS trả lời, ý kiến bổ sung.
- GV nhận xét, kết luận è GV ghi bảng.
1. Nhận dạng vật sống và vật không sống : 
- Vật sống : cần những điều kiện sống như chất dinh dưỡng ( con vật cần thức ăn, cây cối cần phân bón) , nước, không khí,... để tồn tại và phát triển.
- Vật không sống : không cần những điều kiện sống như trên mà vẫn có thể tồn tại được và không tăng kích thước.
2. Hoạt động 2: Tìm hiếu đặc điểm của cơ thể sống: 
GV: Những sinh vật như con gà, cây đậu,... là những cơ thể sống, ở chúng có các biểu hiện đặc trưng của hoạt động sống. 
(?) Vậy sau khi chúng ta nhận dạng được vật sống và vật không sống, em hãy rút ra những đặc điểm của cơ thể sống?
- HS thảo luận.
- HS trả lời, ý kiến bổ sung.
- GV nhận xét kết luận: 
Cơ thể sống có những đặc điểm quan trọng sau đây: 
+ Có sự trao đổi chất với môi trường ( lấy các chất cần thiết và loại bỏ các chất thải ra ngoài) thì mới tồn tại được.
+ Lớn lên và sinh sản. è GV ghi bảng.
2. Đặc điểm của cơ thể sống : 
- Có sự trao đổi chất với môi trường (lấy các chất cần thiết và loại bỏ các chất thải ra ngoài) thì mới tồn tại được.
- Lớn lên và sinh sản.
Bài tập vận dụng : Các em hãy thảo luận theo nhóm ( 2 người/ nhóm) và thực hiện yêu cầu sau: Dùng kí hiệu + (có) hoặc – (không có) điền vào các cột trống trong bảng sau cho thích hợp: 
STT
Ví dụ
Lớn lên
Sinh sản
Di chuyển
Lấy các chất cần thiết
Loại bỏ các chất thải
Xếp loại
Vật sống
Vật không sống
1
Hòn đá
2
Con gà
3
Cây đậu
4
......
* Chú ý trước điền vào 2 cột : Lấy các chất cần thiết, loại bỏ các chất thải, em hãy xác định các chất cần thiết và các chất thải ở đây là gì : 
- Đối với con gà ( hay các con vật nói chung) ? ăn cám, thóc,... thải phân, hít thở không khí.
- Đối với cây đậu ( hay cây cối nói chung) ? cần nước, ánh sáng, không khí, phân bón,... thải khí Cacbonic.
(?) Em hãy tiếp tục bảng trên với một số ví dụ khác ( cả vật sống và vật không sống ) mà ta gặp hàng ngày.
- HS thảo luận.
- HS báo cáo, ý kiến khác.
- GV nhận xét, kết luận.
STT
Ví dụ
Lớn lên
Sinh sản
Di chuyển
Lấy các chất cần thiết
Loại bỏ các chất thải
Xếp loại
Vật sống
Vật không sống
1
Hòn đá
-
-
-
-
-
-
+
2
Con gà
+
+
+
+
+
+
-
3
Cây đậu
+
+
+
+
+
+
-
4
......
Tổng kết, đánh giá: 
- GV gọi 1 HS lên đọc phần ghi nhớ SGK ( trang 6 ) và chốt lại kiến thức chính.
è GV liên hệ thực tế giúp các em thêm yêu thiên nhiên, biết gìn giữ để bảo vệ môi trường sống xung quanh.
- GV củng cố bài học, đưa ra một số câu hỏi : 
1. Giữa vật sống và vật không sống có những điểm gì khác nhau?
Trả lời: Sinh vật sống thì có thể trao đổi chất với môi trường và lớn lên, sinh sản còn vật không sống thì không làm được mọi điều này. 
2. Trong các dấu hiệu sau đây, theo em dấu hiệu nào là chung cho mọi cơ thể sống ( đánh dấu P vào 0 cho ý trả lời đúng) : 
0 Lớn lên
0 Sinh sản
0 Di chuyển
0 Lấy các chất cần thiêt
0 Loại bỏ các chất thải
Từ đó cho biết các đặc điểm chung của cơ thể sống là gì? 
Trả lời : 
P Lớn lên
P Sinh sản
0 Di chuyển
P Lấy các chất cần thiêt
P Loại bỏ các chất thải
Đặc điểm chung của cơ thể sống là : 
+ Có sự trao đổi chất với môi trường (lấy các chất cần thiết và loại bỏ các chất thải ra ngoài) thì mới tồn tại được.
+ Lớn lên và sinh sản. 
- GV yêu cầu học sinh học bài và làm bài tập đầy đủ trong SBT, đọc trước và chuẩn bị bài tiếp theo Bài 2 : Nhiệm vụ của sinh học.