Giáo án Sinh học lớp 6 - Chương IX: Vai trò của thực vật - Bài 47: Thực vật bảo vệ đất và nguồn nước

SINH HỌC 6KIỂM TRA BÀI CŨCâu hỏi: Nhờ đâu thực vật có khả năng điều hòa lượng khí Oxi và Cacbônic trong không khí? Điều đó có ý nghĩa gì? TRẢ LỜI Trong quá trình quang hợp thực vật lấy vào khí Cacbônic và nhả ra khí Oxi, trong quá trình hô hấp thì ngược lại. Do đó thực vật có vai trò giữ cân bằng các khí này trong không khí  Điều này giúp cho sự tồn tại của các sinh vật trên Trái Đất và giảm ô nhiễm môi trường.LŨ LỤT Ở MIỀN TRUNG HẠN HÁN Ở MIỀN TRUNGHIỆN TƯỢNG SA MẠC HÓATUYẾN ĐƯỜNG Ở TP HCM SAU CƠN MƯATiết 56THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC1.Thực vật giúp giữ đất, chống xói mòn2.Thực vật góp phần hạn chế ngập lụt, hạn hán3.Thực vật góp phần bảo vệ nguồn nước ngầmMưa Mưa Rơi xuốngLượng chảy 0,6m3/giâyLượng chảy 21m3/giâyABHình: Lượng chảy của dòng nước mưa ở 2 nơi khác nhauA Có rừng B. Đồi trọcTiết 56 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC - So sánh lượng chảy của dòng nước mưa rơi xuống giữa 2 khu vực A và B?1.Thực vật giúp giữ đất, chống xói mònEm hãy quan sát tranh 47.1 và trả lời câu hỏi:+ Lượng chảy của dòng nước mưa rơi xuống khu vực A yếu hơn nhiều so với khu vực B - Vì sao khi có mưa, lượng chảy ở hai nơi khác nhau? + Vì ở nơi có rừng nước mưa khi chảy qua tán lá được giữ lại một phần rồi mới rơi xuống đất và nước mưa chảy xuống theo thân cây chứ không xối thẳng xuống như khi không có cây.1.Thực vật giúp giữ đất, chống xói mònTiết 56 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚCMưa Mưa Rơi xuốngLượng chảy 0,6m3/giâyLượng chảy 21m3/giâyABHình: Lượng chảy của dòng nước mưa ở 2 nơi khác nhauA Có rừng B. Đồi trọcHµ Giang§¾c L¾cThõa Thiªn HuếQu¶ng B×nh1.Thực vật giúp giữ đất, chống xói mònTiết 56 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚCEm hãy cho biết : Điều gì sẽ xảy ra đối với đất ở trên đồi trọc khi có mưa to? Giải thích tại sao ?1.Thực vật giúp giữ đất, chống xói mònTiết56 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC + Đất sẽ bị xói mòn. Vì ở đồi trọc không có thực vật, khi có mưa lớn đất theo dòng nước trôi xuống gây hiện tượng xói mòn.1.Thực vật giúp giữ đất, chống xói mònTiết 56 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚCHiÖn t­îng xãi mßn1.Thực vật giúp giữ đất, chống xói mònTiết 56 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC- Em hãy cho biết đây là hiện tượng gì ?+ Hiện tượng sạt lở đất ở ven sông, ven biển.Em hãy quan sát các hình sau và trả lời câu hỏi:1.Thực vật giúp giữ đất, chống xói mònTiết 56 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC - Nguyên nhân nào dẫn đến những hiện tượng trên xảy ra? + Nguyên nhân: Do không có cây chắn ven bờ khi có mưa bão hoặc sóng mạnh gây hiện tượng xói lở.1.Thực vật giúp giữ đất, chống xói mònTiết 56 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC - Có thể áp dụng những biện pháp nào để hạn chế hiện tượng xói lở đất?+ Biện pháp: Trồng cây ven biển, ven bờ sông1.Thực vật giúp giữ đất, chống xói mònTiết 56 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC- Vì sao thực vật có khả năng hạn chế được hiện tượng xói lở đất?+ Vì: Rễ cây có khả năng giữ đất, giảm bớt sự va đập của sóng vào bờ.1.Thực vật giúp giữ đất, chống xói mònTiết 56 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC - Vậy thực vật có vai trò gì đối với đất? + Thực vật giúp giữ đất, chống xói mòn và sụt lở đất.1.Thực vật giúp giữ đất, chống xói mònTiết 56 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚCEm có biết Ở nước ta, mỗi năm 1 ha đất trống (không có rừng) bị trôi mất 173 tấn đất mặt, trong khi đó nếu có rừng che phủ thì mất 1 tấn đất. Hồ Thác Bà hằng năm nhận khoảng 2,7 triệu tấn chất lắng đọng do rừng đầu nguồn bị phá làm xói mòn trôi xuống.Chúng ta cần làm gì để hạn chế hiện tượng xói mòn đất?+ Trồng cây, gây rừng+ Không chặt phá rừng bừa bãi+ Không bẻ cây1.Thực vật giúp giữ đất, chống xói mònTiết 56 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC2.Thực vật góp phần hạn chế ngập lụt, hạn hán - Sau khi mưa lớn đất bị xói mòn, hãy cho biết hiện tượng gì sẽ xảy ra sau đó?Tiết 56 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC Xem thông tin trong SGK, nghiên cứu và cho biết:+ Nạn lụt ở vùng thấp. Hạn hán tại chỗLũ lụt ở vùng thấpHạn hán tại chỗ.Tiết 56 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC2.Thực vật góp phần hạn chế ngập lụt, hạn hán1. Kể một số vùng thường bị ngập úng và hạn hán ở nước ta ?2.Tại sao có hiện tượng ngập úng và hạn hán ở nhiều nơi ?1. Hạn hán: các tỉnh Tây Nguyên Lũ lụt: ĐB sông Cửu Long, duyên hải Nam Trung Bộ2. Không có thực vật sau khi mưa lớn đất bị xói mòn lấp dòng sông, suối nước không thoát kịp, tràn lên các vùng thấplụt. Những nơi không giữ được nước hạn hán.Thảo luận nhómTiết 56 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC2.Thực vật góp phần hạn chế ngập lụt, hạn hán + Nếu còn rừng thì những hiện tượng hạn hán, lũ lụt được hạn chế. Vai trò giữ đất, chống xói mòn của thưc vật có ý nghĩa gì? + Thực vật giúp giữ đất, chống xói mòn nên đã góp phần hạn chế ngập lụt, hạn hán- Nếu còn rừng thì sao?Bài 46 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC2.Thực vật góp phần hạn chế ngập lụt, hạn hán Chúng ta cần làm gì để hạn chế các thiên tai?- Tích cực tham gia trồng, chăm sóc và bảo vệ cây.- Chấp hành nghiêm nội quy về bảo vệ rừng.- Tuyên truyền,vận động mọi người không chặt phá rừng bừa bãi.Tiết 56 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC2.Thực vật góp phần hạn chế ngập lụt, hạn hán3.Thực vật góp phần bảo vệ nguồn nước ngầmTiết 56 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚCDòng chảy ngầmSông suốiMưa Rơi xuốngLượng chảy 0,6m3/giâyAThấm xuống đất3.Thực vật góp phần bảo vệ nguồn nước ngầm Quan sát hình vẽ , đọc thông tin SGK mục  tr.151 trả lời câu hỏi:- Em hãy trình bày quá trình hình thành nước ngầm?MưaTiết 56 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚCThấm xuống đấtDòng chảy ngầm - Hãy so sánh hai nơi A và B, nơi nào nguồn nước ngầm nhiều hơn? Vì sao ? + Nơi A nguồn nước ngầm nhiều hơn. + Vì khi trời mưa nước chảy chậm  nước thấm xuống đất nhiều  góp phần hình thành nước ngầm.Mưa Mưa RơixuốngLượng chảy 0,6m3/giâyLượng chảy 21m3/giâyABDòng chảy ngầmSông suốiThấm xuống đấtTiết 56 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC3.Thực vật góp phần bảo vệ nguồn nước ngầm - Vậy, thực vật có vai trò gì đối với nguồn nước?+ Thực vật góp phần bảo vệ nguồn nước ngầmĐể bảo vệ nguồn nước ngầm chúng ta phải làm gì? + Bảo vệ rừng hiện có, khôi phục rừng và trồng mới diện tích rừng đã bị tàn pháTiết 56 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC3.Thực vật góp phần bảo vệ nguồn nước ngầmTổng kết Thực vật, đặc biệt là rừng, nhờ có hệ rễ giữ đất, tán cây cản bớt sức nước chảy do mưa lớn gây ra, nên có vai trò quan trọng trong việc chống xói mòn, sụt lở đất, hạn chế lũ lụt cũng như giữ được nguồn nước ngầm, tránh hạn hán.Chọn đáp án đúng:1. Ở những vùng bờ biển người ta trồng cây ở phía ngoài để nhằm mục đích là: a. Chống gió bão b. Chống xói mòn đấtc. Chống rửa trôi đất d. Tất cả đều đúng2. Hệ rễ của thực vật, đặc biệt là thực vật rừng cóvai trò gì?Giúp giữ đất, chống xói mònHạn chế ngập lụt, hạn hánBảo vệ nguồn nước ngầmĐiều hòa khí hậuCủng Cốd. Tất cả đều đúngGiúp giữ đất, chống xói mòn3. Việc dưới đây mà con người cần phải làm là :a. Tham gia trồng cây gây rừng.b. Tăng cường sử dụng và khai thác cây rừng.c. Chặt phá nhiều cây xanh để môi trường sáng sủa hơnd. Tất cả các việc trên đều đúng.a. Tham gia trồng cây gây rừng.Hãy tìm một câu văn hoặc thơ có liên quan đến bức ảnh trên ?Ví dụ : - Bác Hồ với tết trồng cây Hay - Mùa xuân là tết trồng cây Làm cho đất nước càng ngày càng xuân.Hướng dẫn về nhà : Học bài, trả lời câu hỏi SGK, đọc mục “em có biết”. Đọc trước bài mới, bài 48 “vai trò của thực vật đối với động vật và đối với đời sống con người” Sưu tầm một số tranh thực vật : thực vật là thức ăn của động vật, thực vật là nơi sống của động vật.Cám Ơn Thầy Cô và Các EmGiê häc cña chóng ta ®Õn ®©y lµ kÕt thóc	Xin tr©n träng c¶m ¬n!