Giáo án Sinh học lớp 6 - Chương VII: Quả và hạt - Bài 34: Phát tán của quả và hạt

GIÁO ÁN SINH HỌC 6
	Tuần : 21	Ngàysoạn :14.1.2008
	Tiết : 41	Ngày dạy : 28.1.2008
BÀI 33 : PHÁT TÁN CỦA QUẢ VÀ HẠT
I. Mục tiêu : 
1. Kiến thức :
- Phân biệt cách phát tán nhờ gió, nhờ động vật và tự phát tán của quả và hạt .
- Tìm được những đặc điểm của quả và hạt để thích nghi với các cách phát tán 
2. Kỹ năng :
- Giúp rèn luyện khả năng quan sát, nhận biết .
- Kỹ năng làm việc độc lập và theo nhóm 
3. Thái độ :
Giáo dục ý thức bảo vệ và chăm sóc thực vật 
II . Chuẩn bị :
1. Giáo viên :
- Tranh phóng to hình 34.1.SGK, bảng phụ .
- Mẫu quả : Đâu bắp, ớt, quả trinh nữ ....
2. Học sinh :
- Đọc trước nội dung bài 
- Kẻ phiếu học tập vào vở 
- Mẫu vật 
III . Hoạt động dạy và học :
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung 
* Hoạt động 1 : Ổn định lớp và kiểm tra bài cũ ( 5 phút )
- Ổn định lớp 
- Kiểm tra bài cũ 
 Hãy nêu điểm khác nhau cơ bản của cây một lá mầm, cây hai lá mầm và kể tên các thành phần của cây hai lá mầm ( đại diện là hạt đỗ đen )
- Lớp tröôûng báo sĩ số 
- Điểm khác nhau cơ bản của cây một lá mầm và cây hai lá mầm là : Cây một lá mầm phôi của hạt có một lá mầm còn cây hai lá mầm thì phôi của hạt có hai lá mầm .
Các bộ phận của cây hai lá mầm gồm :
+ Lá mầm chứa chaát dinh dưỡng dự trữ 
+ Chồi mầm 
+ Thân mầm 
+ Rễ mầm 
* Hoạt động 2 : Giới thiệu bài mới ( 1 phút ) 
Như các em đã biết cây khác với động vật ở chỗ là chúng không có khả năng di chuyển từ nơi này sang nơi khác. Vậy thì vì sao cây cối lại có thể có mặt ở khắp mọi nơi được thế chúng có đặc điểm gì để có thể làm được điều này thì qua bài học hôm nay chúng ta sẽ rõ .
Bài 34 : PHÀT TÁN CỦA QUẢ VÀ HẠT 
Đầu tiên chúng ta sẽ tìm hiểu sự phát tán là gì và ý nghĩa của chúng .
 Dựa vào SGK em nào có thể cho cô biết sự phát tán là gì và ý nghĩa của chúng 
Vậy thì để phát tán, quả và hạt sẽ thực hiện bằng cách nào thì chuùng ta sẽ sang phần tiếp theo .
Là hiện tượng quả và hạt được chuyển đi xa choã nó sống .
Ý nghĩa : Giúp cho quả và hạt mở rộng phạm vi sống và duy trì nòi giống . 
Bài 34 : PHÁT TÁN CỦA QUẢ VÀ HẠT
- Là hiện tượng quả và hạt được chuyển đi xa choã nó sống .
- Ý nghĩa : Giúp cho quả và hạt mở rộng phạm vi sống và duy trì nòi giống . 
* Hoạt động 3 : Các cách phát tán của quả và hạt (15 phút ) 
I.Các cách phát tán của quả và hạt .
Mục tiêu :
- Học sinh naém được 3 cách phát tán tự nhiên của quả và hạt đó là : Tự phát tán, phát tán nhờ gió và nhờ động vật . - Treo tranh hình 34.1 cho học sinh xem và yêu cầu các em thảo luận nhóm 4 trong vòng 4 phút để điền vào phiếu học tập . 
- Phát phiếu học tập - Treo bảng phụ và mời đại diện nhóm lần lượt lên điền vào bảng phụ được treo trên bảng 
- Gọi nhận xét 
- Nêu câu hỏi choát lại 
 Quả và hạt có mấy cách phát tán ? đó là những cách phát tán nào ?
- Gọi nhận xét 
- Nhận xét chung và cho ghi bài - Các em về nhà kẻ bảng vào trang 111 vào vở và học bài .
Vừa rồi chúng ta đã tìm hiểu các cách phát tán của quả và hạt vậy chúng có những đặc điểm gì thích nghi với các cách phát tán trên thì chúng ta sẽ sang phần II .
- Quan sát tranh, trao đổi ý kiến và hoàn thành bảng trong phiếu học tập 
- Đại điện nhóm lên điền vào bảng phụ 
- Nhận xét hoặc bổ sung
- Có 3 cách phát tán, đó là :
+ Tự phát tán 
+ Phát tán nhờ gió
+ Phát tán nhờ động vật 
- Nhận xét 
- Ghi bài 
I.Các cách phát tán của quả và hạt .
- Quả và hạt có 3 cách phát tán,đó là :
+ Tự phát tán 
+ Phát tán nhờ gió
+ Phát tán nhờ động vật
- Bảng trang 111
* Hoạt động 4 : Đặc điểm thích nghi với các cách phát tán của quả và hạt 
 ( 19 phút )
Mục tiêu :Tìm được đặc điểm thích nghi chủ yếu của quả và hạt .
 II . Đặc điểm thích nghi với các cách phát tán của quả và hạt 
Các em hãy xem lại bảng vừa hoàn thành kết hợp với việc quan sát hình 34.1 và thảo luận nhóm 4 trong vòng 4 phút để trả lời các câu hoûi trong mục 
- Treo tranh hình 34.1
? 
- Tìm trong bảng trên những quả, hạt được phát tán nhờ gió và xem lại hình vẽ cho biết những quả và hạt đó có những đặc điểm nào mà gió có thể giúp chúng phát tán đi xa ?
- Tìm trong bảng trên những quả, hạt được phát tán nhờ động vật và xem lại hình vẽ, cho biết chúng có những đặc điểm nào mà gió có thể giúp chúng phát tán đi xa ?
- Tìm trong baûng nhöõng quaû vaø haït coù theå töï phaùt taù, Xem laïi hình veõ vaø cho bieát voû cuûa nhöõng quaû naøy khi chín thöôøng coùù ñaëc ñieåm gì ?
- Con ngöôøi coù giuùp cho vieäc phaùt taøn quaû vaøhaït khoâng ? Baèng caùch naøo ?
- Phaùt phieáu hoïc taäp 
Ñaët laïi caâu hoûi trong khi ghi baøi .
? Taïi sao khi troàng ñaäu ngöôøi ta thöôøng thu hoaïch sôùm tröôùc khi ñaäu quaù chín ? Coù phaûi taát caû caùc loaïi ñaäu ñeàu coù ñaëc ñieåm nhö vaäy khoâng ? Cho ví duï .
Nhöõng quaû vaø haït phaùt taùn nhôø gioù goàm : Quaû troø, quaû boà coâng anh, quaû traâm baàu, haït hoa söõa  Chuùng thöôøng coù caùnh hoaëc coù tuùm loâng neân coù theå bò gioù thoåi ñi raát xa .
Phaùt taùn nhôø ñoäng vaät goàm : Quaû thoâng, quaû tring nöõ (quaû xaáu hoå ), quaû keù ñaàu ngöïa  VÌ nhöõng quaû naøy thöôøng coù nhieàu gai, moùc neân deã vöôùng vaøo da hoaëc loâng cuûa ñoäng vaät hoaëc ñoù laø nhöõng quaû vaø haït ñöôïc ñoäng vaät thöôøng aên .
Nhöõng quaû vaø haït coù theå töï phaùt taùn goàm : Quaû ñaäu, quaû caûi, quaû chi chi  Vì nhöõng quaû vaø haït naøy khi chín voû cuûa chuùng coù theå töï taùch hoaëc môû ra cho haït tung ra ngoaøi .
Con ngöôøi cuõng giuùp cho vieäc phaùt taùn quaû vaø haït, baèng caùch vaän chuyeån mua baùn caùc loaïi quaû vaø haït töø nôi naøy sang nôi khaùc .
Ngoaøi caùc caùch phaùt taùn treân quaû vaø haït con ñöôïc phaùt taùn nhôø nöôùc . 
Vd : Quaû döøa, quaû muø u.
Ghi baøi vaø nhaéc laïi .
Vì khi ñaäu quaù chín quaû seõ töï phaùt taùn haït ñi nôi khaùc neân naêng suaát seõ khoâng cao. Khoâng phaûi taát caû caùc loaïi ñaäu ñeàu coù ñaëc ñieåm naøy .
Vd : Quaû ñaäu que, ñaäu ñuõa.
 II . Đặc điểm thích nghi với các cách phát tán của quả và hạt .
Nhöõng quaû vaø haït phaùt taùn nhôø gioù goàm : Quaû troø, quaû boà coâng anh, quaû traâm baàu, haït hoa söõa  Chuùng thöôøng coù caùnh hoaëc coù tuùm loâng neân coù theå bò gioù thoåi ñi raát xa .
Phaùt taùn nhôø ñoäng vaät goàm : Quaû thoâng, quaû trinh nöõ (quaû xaáu hoå ), quaû keù ñaàu ngöïa  VÌ nhöõng quaû naøy thöôøng coù nhieàu gai, moùc neân deã vöôùng vaøo da hoaëc loâng cuûa ñoäng vaät hoaëc ñoù laø nhöõng quaû vaø haït ñöôïc ñoäng vaät thöôøng aên .
Nhöõng quaû vaø haït coù theå töï phaùt taùn goàm : Quaû ñaäu, quaû caûi, quaû chi chi  Vì nhöõng quaû vaø haït naøy khi chín voû cuûa chuùng coù theå töï taùch hoaëc môû ra cho haït tung ra ngoaøi .
Con ngöôøi cuõng giuùp cho vieäc phaùt taùn quaû vaø haït, baèng caùch vaän chuyeån mua baùn caùc loaïi quaû vaø haït töø nôi naøy sang nôi khaùc .
Ngoaøi caùc caùch phaùt taùn treân quaû vaø haït con ñöôïc phaùt taùn nhôø nöôùc . 
Vd : Quaû döøa, quaû muø u.
Ghi baøi vaø nhaéc laïi .
Vì khi ñaäu quaù chín quaû seõ töï phaùt taùn haït ñi nôi khaùc neân naêng suaát seõ khoâng cao. Khoâng phaûi taát caû caùc loaïi ñaäu ñeàu coù ñaëc ñieåm naøy .
Vd : Quaû ñaäu que, ñaäu ñuõa.
* Hoaït ñoäng 5 : Cuûng coá vaø daën doø ( 5 phuùt ) .
Cuûng coá :
- Quaû vaø haït coù maáy caùch phaùt taùn ? Cho ví duï cuï theå . 
- Haõy neâu nhöõng ñaëc ñieåm thích nghi vôùi caùc caùch phaùt taùn cuûa quaû vaø haït ?
Goïi nhaän xeùt 
Toùm laïi yù ôû töøng muïc 
 Treo baûng phuï cho hoïc sinh xem vaø yeâu caàu caùc em tìm ñöôïc teân vaø ñaëc ñieåm thích nghi vôùi caùch phaùt taùn töông öùng .
 Baûng phuï 
STT
Teân quaû
Caùch phaùt taùn
Ñaëc ñieåm
1
Nhôø gioù
2
Nhôø ñoäng vaät
3
Töï phaùt taùn
2.Daën doø (1 phuùt )
- Caùc em veà nhaø hoïc baøi, traû lôøi caâu hoûi trong SGK vaø saùch baøi taäp. 
- Chuaån bò thí nghieän vaø xem baøi tröôùc ñeå tieát sau hoïc .
* Chuaån bò : 
+ Toå 1 : Haït ñoã ñen treân boâng aåm .
+ Toå 2 : Haït ñoã ñen treân boâng khoâ
+ Toå 3 : Haït ñoã ñen ngaâm trong nöôùc 
+ Toå 4 : Haït ñoã ñen treân boâng aåm ñaët trong tuû laïnh hoaëc trong nöôùc ñaù
- Quả và hạt có 3 cách phát tán,đó là :
+ Tự phát tán : Quaû ñaäu, quaû caûi, quaû chi chi 
+ Phát tán nhờ gió : Quaû choø, quaû traâm baàu, quaû boà coâng anh, haït hoa söõa.....
+ Phát tán nhờ động vaät : Quaû thoâng, quaû trinh nöõ, quaû keù ñaàu ngöïa 
- Phaùt taùn nhôø gioù nhöõng quaû vaø haït coù caùnh hay tuùm loâng neân coù theå bò gioù thoâi ñi xa.
- Phaùt taùn nhôø ñoäng vaät laø nhöõng quaû vaø haït coù nhieàu gai moùc hay nhöõng quaû ñöôïc duøng laøm thöùc aên cho ñoäng vaät .
- Töï phaùt tan goàm nhöõng quaû vaø haït khi chín voû cuûa chuùng coù theå töï taùch hoaëc môû ra ñeå cho haït tung ra ngoaøi .
- Nhaän xeùt 
- Laéng nghe
- Quan saùt vaø laøm baøi