Giáo án Vật lý 7 - Chương 1: Quang học - Bài 2: Sự truyền ánh sáng

Tiết 2: Sự truyền ánh sáng
A. Mục tiêu
- Kiến thức: Biết làm TN để xác định đợc đờng truyền của ánh sáng. Phát biểu đợc định luật truyền thẳng ánh sáng. Nhận biết đợc đặc điểm của 3 loại chùm sáng.
- Kỹ năng: Bớc đầu tìm ra định luật truyền thẳng ánh sáng bằng thực nghiệm.
Vận dụng địng luật truyền thẳng ánh sáng vào xác định đờng thẳng trong thực tế.	
- Thái độ: Yêu thích môn học và tích cực vận dụng kiến thức vào cuộc sống.
B. Chuẩn bị
1 ống nhựa cong, 1 ống nhựa thẳng, 1 nguồn sáng dùng pin, 3 màn chắn có đục lỗ nh nhau, 3 đinh ghim.
C. Tổ chức hoạt động dạy học
I. Tổ chức
II. Kiểm tra
HS1: Khi nào ta nhận biết đợc ánh sáng? Khi nào ta nhìn thấy một vật? Chữa bài 1.3
HS2: Chữa bài tập 1.1; 1.2 và 1.5 (SBT).
III. Bài mới 
Hoạt động 1: Tổ chức tình tình huống học tập(3ph)
? Các em hãy vẽ trên giấy xem có bao nhiêu đờng có thể đi từ một điểm trên vật sáng đến con ngơi của mắt (kể cả đờng ngoằn ngèo)?
? Vậy as đi theo đờng nào trong những con đờng có thể đó để truyền đến mắt.
- Yêu cầu HS trao đổi sơ bộ về thắc mắc của Hải nêu ở đàu bài.
- HS vẽ và trả lời câu hỏi GV yêu cầu.
- HS trao đổi về thắc mắc của Hải.
Hoạt động 2: Nghiên cứu tìm hiểu quy luật về đờng truyền của ánh sáng(12ph)
- GV yêu cầu HS dự đoán xem ánh sáng đi theo đờng nào: đờng cong, đờng thẳng hay đờng gấp khúc.
- Yêu cầu HS nêu phơng án thí nghiệm kiểm tra dự đoán.
- GV xem xét các phơng án của HS cùng thảo luận: phơng án nào thực thi, phơng án nào không thực hiện đợc. 
-Yêu cầu HS chuẩn bị thí nghiệm kiểm chứng
- HS nêu dự đoán về đờng truyền ánh sáng.
- HS nêu các phơng án thí nghiệm:
+ Đánh dấu các vị trí của màn mà mắt nhìn thấy dây tóc. Nối các vị trí đó ta có đờng truyền của ánh sáng.
+ Dùng ống cong, ống thẳng.
+ Dùng phơng pháp che khuất.
- HS tiến hành thí nghiệm: lần lợt quan sát dây tóc bóng đèn qua ống cong, ống thẳng. Trả lời câu C1.
- Yêu cầu HS bố trí TN khi không có ống cong, ống thẳng.
? Kiểm tra xem 3 lỗ A, B, C và bóng đèn có thẳng hàng không? (Kiểm tra 3 bản cùng nằm trên một đờng thẳng hoặc dùng một que nhỏ). 
- HS tiến hành TN và trả lời câu C2
C2:3 lỗ A, B, C thẳng hàng chứng tỏ ánh sáng truyền theo đờng thẳng.
- Kết luận: Đờng truyền của ánh sáng trong không khí là đờng thẳng.
Hoạt động 3: Khái quát hoá kết quả nghiên cứu,phát biểu định luật(3ph)
- GV thông báo: Môi trờng không khí, nớc, tấm kính trong là môi trờng trong suốt. Mọi vị trí trong môi trờng đó có tính chất nh nhau đợc gọi là đồng tính.
- Yêu cầu HS nghiên cứu và phát biểu địng luật truyền thẳng ánh sáng.
- HS phát biểu định luật truyền thẳng ánh sáng và ghi nội dung định luật vào vở:
Trong môi trờng trong suốt và đồng tính ánh sáng truyền đi theo đờng thẳng.
Hoạt động 4: Nghiên cứu thế nào là tia sáng ,chùm sáng(10ph)
- Quy ớc tia sáng nh thế nào?
- Quy ớc vẽ chùm sáng nh thế nào?
- GV làm TN cho HS quan sát, nhận biết 3 dạng chùm tia sáng.
- Yêu cầu HS trả lời câu C3.
- HS vẽ đờng truyền ánh sáng từ điểm sáng S đến điểm M (mũi tên chỉ hớng).
- HS nghiên cứu SGK và trả lời: vẽ chùm sáng thì chỉ vẽ hai tia sáng ngoài cùng.
- HS quan sát và nhận biết 3 dạng chùm tia sáng.
- Trả lời câu C3.
Hoạt động 5: Vận dụng (8ph)
- Yêu cầu HS trả lời C4.
- Hớng dẫn HS làm C5 và yêu cầu giải thích.
- HS trả lời C4, C5. Thảo luận
C5: HS làm TN: đặt mắt sao cho chỉ nhìn thấy kim gần mắt nhất. Vì ánh sáng đi theo đờng thẳng cho nên nếu kim thứ nhất nằm trên đờng thẳng nối kim thứ hai với kim thứ ba và mắt thì ánh sáng từ kim thứ hai và thứ ba không đến đợc mắt, bị kim thứ nhất che khuất. 
IV. Củng cố
- Phát biểu định luật truyền thẳng as và biểu diễn đờng truyền của ánh sáng 
- 2 HS lần lợt phát biểu. Vận dụng khi xếp thẳng hàng.
V. Hớng dẫn về nhà: 
 - Học bài và làm bài tập 2.1-2.4 (SBT).
 - Đọc trớc bài 3: ứng dụng định luật truyền thẳng của ánh sáng.