Giáo án Vật lý 7 - Chương 3: Điện học - Bài 29: An toàn khi sử dụng điện

BÀI 29 : AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN
I. MỤC TIÊU:
1. Biết giới hạn nguy hiểm của dòng điện đối với cơ thể người.
2. Biết sử dụng đúng loại cầu chì để tránh tác hại của hiện tượng đoản mạch.
3. Biết và thực hiện một số qui tắc ban đầu để đảm bảo an toàn khi sử dụng điện.
II. CHUẨN BỊ:
* Đối Với Cả Lớp : Một số loại cầu chì có ghi số ampe trên đó, trong đó có loại 1A, 1 acquy 6V hay 12V, 1 bóng đèn hợp với acquy, 1 công tắc, 5 đoạn dây đồng có vỏ bọc cách điện, tranh vẽ to hình 29.1 SGK, 1 bút thử điện.
* Đối Với Mỗi Nhóm Học Sinh : Một nguồn điện 3V, 1 công tắc, 1 bóng đèn pin, 1 ampe kế, 1 cầu chì loại ghi dưới hoặc bằng 0.5A, 5 đoạn dây đồng có vỏ bọc cách điện.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1. Ổn Định Lớp( 1’): 
2. Kiểm Tra Bài Cũ: 
3. Giảng Bài Mới :
HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG HỌC SINH
NỘI DUNG
HĐ1: Trả Bài Báo Cáo Thực Hành Của Học Sinh, Nêu Một Số Nhận Xét, Đánh Giá Chung Qua Hai Đợt Thực Hành (6’).
- Giới thiệu yêu cầu của bài học: Dòng điện có thể gây nguy hiểm cho cơ thể người, do đó sử dụng điện phải tuân thủ các qui tắc để đảm bảo an toàn.
HĐ2: Tìm Hiểu Các Tác Dụng Và Giới Hạn Nguy Hiểm Của Dòng Điện Đối Với Cơ Thể Người (15’).
- Cắm bút thử điện vào một trong hai lỗ của ổ lấy điện để học sinh quan sát và trả lời câu hỏi C1 trong SGK.
- GV hỏi :
+ Cho biết giới hạn nguy hiểm về cường độ dòng điện đi qua cơ thể người ?
+ Cho biết trong sản xuất, người ta quy định hiệu điện thế an toàn là bao nhiêu vôn ?
- Lưu ý: Giới hạn nguy hiểm của dòng điện đối với cơ thể người: Hiệu điện thế từ 40V trở lên hoặc cường độ dòng điện từ 70mA trở lên.
HĐ3: Tìm Hiểu Hiện Tượng Đoản Mạch Và Tác Dụng Của Cầu Chì (15’).
- Cho học sinh làm thí nghiệm về hiện tượng đoản mạch như sơ đồ hình 29.2, nhắc lại kiến thức về cầu chì các em đã học ở lớp 5.
- Giáo viên làm thí nghiệm đoản mạch như sơ đồ hình 29.3.
HĐ4: Tìm Hiểu Các Qui Tắc An Toàn Khi Sử Dụng Điện (6’).
- Cho học sinh tìm hiểu các qui tắc này trong sách giáo khoa ở mục III.Trả lời C6.
* KTMT :
- Quá trình đóng ngắt mạch điện cao áp luôn kèm theo các tia lửa điện, sự tiếp xúc điện không tốt cũng có thể làm phát sinh các tia lửa điện. Tia lửa điện có tác dụng làm nhiễu sóng điện từ ảnh hưởng đến thông tin liên lạc hoặc gây ra các phản ứng hoá học . Vì vậy, cần đảm bảo sự tiếp xúc điện thật tốt trong quá trình vận hành và sử dụng các thiết bị điện. Tia lửa điện truyền đến các vật liệu xốp, dễ cháy có thể gây hoả hoạn.
- BPATKSDĐ :
+ Đề ra các biện pháp an toàn điện tại những nơi cần thiết.
+ Cần tránh bị điện giật bằng cách tránh tiếp xúc trực tiếp với dòng điện có điện áp cao.
+ Mỗi người cần tuân thủ các quy tắc an toàn khi sử dụng điện và có những kiến thức cơ bản nhất về sơ cứu người bị điện giật.
ðC1: Bóng đèn bút thử điện sáng khi đưa đầu của bút thử điện vào lỗ mắc với dây “nóng” của ổ lấy điện và tay cầm phải tiếp xúc với đầu kim loại ở phía trên của bút thử điện.
- Học sinh thu thập thông tin từ sách giáo khoa, trả lời các câu hỏi của gv.
- Học sinh làm thí nghiệm như sơ đồ hình 29.2. Nhóm học sinh và cả lớp thảo luận về tác hại của hiện tượng đoản mạch.
- HS quan sát gv làm thí ngiệm trả lời C2, C3, C4, C5.
ðC2: Khi bị đoản mạch, dòng điện trong mạch có cường độ rất lớn.
* Các tác hại của hiện tượng đoản mạch: 
Cường độ dòng điện tăng có thể làm chảy hoặc cháy vỏ bọc cách điện và các bộ phận khác tiếp xúc với nó, có thể dẫn đến hỏa hoạn.
Dây tóc bóng đèn đứt, dây đồng quấn ở quạt điện bị cháy, các mạch điện trong radiô, tivi, bị hư hỏng.
ðC3: Khi đoản mạch xảy ra với mạch điện hình 29.3, cầu chì sẽ nóng chảy và đứt, ngắt mạch điện.
ðC4: Khi cường độ dòng điện trong mạch vượt quá giá trị đó thì cầu chì đó sẽ đứt và ngắt mạch.
ðC5: Nên dùng cầu chì có ghi số 1.2A hoặc 1.5A.
- HS tìm hiểu thông tin SGK, trả lời C6.
ðC6:
- 29.5a:Lõi dây điện có chỗ bị hở, phải băng kín lại bằng băng cách điện.
- 29.5b: Dây chì ghi 10A vượt quá mức qui định ghi trên cầu chì, thay bằng dây chì loại 2A.
- 29.5c: Em trai đóng ngắt điện có thể gây nguy hiểm cho người phụ nữ, khi sữa chữa nên có biển báo nơi cầu dao, đứng trên vật cách điện.
I. Dòng Điện Đi Qua Cơ Thể Người Có Thể Gây Nguy Hiểm :
1.Dòng điện có thể đi qua cơ thể người:
* Nhận Xét : Dòng điện có thể đi qua cơ thể người khi chạm vào mạch điện tại bất cứ vị trí nào của cơ thể.
2.Giới hạn nguy hiểm đối với dòng điện đi qua cơ thể người.
- Cơ thể người là một vật dẫn điện. Dòng điện với cường độ 70mA trở lên đi qua cơ thể người hoặc làm việc với hiệu địên thế 40V trở lên là nguy hiểm với cơ thể người.
II.Hiện Tượng Đoản Mạch Và Tác Dụng Của Cầu Chì.
1.Hiện Tượng Đoản Mạch.
2.Tác Dụng Của Cầu Chì.
- Cầu chì tự động ngắt mạch khi dòng điện có cường độ tăng quá mức, đặc biệt khi đoản mạch.
III.Các Qui Tắc An Toàn Khi Sử Dụng Điện.
- Phải thực hiện các qui tắc an toàn khi sử dụng điện cụ thể như sau:
1/ Chỉ làm thí nghiệm với các nguồn điện cĩ HĐT dưới 40V.
2/ Phải sử dụng các dây dẫn cĩ vỏ bọc cách điện.
3/ Khơng được tự mình chạm vào mạng điện dân dụng và các thiết bị điện nếu chưa biết rõ cách sử dụng.
4/ Khi cĩ người bị điện giật thì khơng được chạm vào người đĩ mà cần phải tìm cách ngắt ngay cơng tắc điện và gọi người cấp cứu.
4. Củng Cố (2’) :
Cho biết giới hạn nguy hiểm đối với dòng điện đi qua cơ thể người, tác dụng của cầu chì, các qui tắc an toàn khi sử dụng điện.
5. Dặn Dò (1’) :
Về học bài, chuẩn bị trước nội dung lý thuyết và bài tập từ bài 19, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 29 tiết sau ôn tập thi học kì II.