Giáo án Lịch sử - Bài 31: Ôn tập lịch sử Việt Nam từ năm 1858 đến 1918

Bài 31 ÔN TẬP LỊCH SỬ VIỆT NAM TỪ NĂM 1858 ĐẾN 1918
1.Bảng thống kê thực dân Pháp xâm lược Việt nam  và cuộc đấu tranh của nhân dân ta từ 1858-1884:
Thời gian
Quá trình xâm lược của thực dân Pháp .
Cuộc đấu tranh của nhân dân ta .
1-9-1858
Pháp chiếm bán đảo Sơn Trà , mở màn cuộc xâm lược Việt Nam .
Triều đình lãnh đạo nhân d ân chống trả quyết liệt .
2-1859
- 2-1859 Pháp kéo vào Gia Định
Quân triều  đình  chống cự yếu ớt  rồi tan rã  .
- Trong đó nhân dân  địa phương tự động chống giặc
24-2-1861
-Pháp tấn công Đại Đồn Chí Hòa , Đại đồn Chí Hòa thất thủ  sau đó Pháp chiếm Định Tường – Biên hòa -Vĩnh Long .
-Quân ta kháng cự m ạnh nhưng không thắng .
-Nguyễn Trung Trực  đốt cháy Tàu Hy Vọng trên sông Vàm Cỏ Đông ( 10-12-1861)
- Nghĩa quân Trương Định chống Pháp  tại Tân Hòa -Gò Công  chuyển về Tân Phước .
- Trương Quyền ở Đồng Tháp Mười – Tây Ninh phối hợp  với Pu côm bô (Cao Mên ) chống Pháp .
6-1867
Pháp chiếm 3 tỉnh miền Tây là Vĩnh long , An Giang, Hà Tiên  không tốn  1 viên đạn 
-Phan Tôn – Phan Liêm  ở Bến tre, Vĩnh Long , Sa Đéc .
- Trương Quyền ở Đồng Tháp Mười – Tây Ninh phối hợp  với Pu côm bô (Cao Mên ) chống Pháp .
-Nguyễn Hữu Huân ở Tân An , Mỹ Tho .
-Nguyễn Trung Trực ở Hòn Chông ( Rạch Giá )
-Dùng thơ văn  để chiến đấu :  như Nguyễn Đình Chiểu , Hồ Huấn Nghiệp , Phan Văn Trị .
20-11-
- Pháp đánh thành Hà Nội lần I .
-Pháp chiếm Hải Dương , Hưng Yên,  Phủ Lý , Ninh Bình, Nam Định
-Nguyễn Tri Phương chỉ huy 7000 quân triều  đình , nhưng thất bại , bị thương nhịn ăn mà chết .
- Con là Nguyễn Tri Lâm tử trận ở cửa ô Thanh Hà  
-Chiến thắng Cầu-Giấy lần thư một
25-4-1882
- Pháp đánh thành Hà Nội lần II .
-Pháp chiếm Hòn Gai , Nam Định  và các tỉnh đồng bằng Bắc Kỳ .
-Hoàng Diệu  tuẫn tiết theo thành .
-Chiến thắng Cầu-Giấy lần thư hai
18-8-1883
18-8-1883 Hạm đội Pháp đánh Thuận An .
-Triều đình Huế  đình chiến, ký hai Hiệp ước  là Hác- Măng và Pa- tơ -nốt .
1884
Hiệp ước  Pa- tơ -nốt .
Việt Nam là thuộc địa , nưả phong kiến của Pháp .
2. Lập bảng niên biểu phong trào Cần Vương (1885-1896):
Năm
Sự kiện chính
5-7-1885
Cuộc  phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế .
13-7-1885
Vua Hàm Nghi ra “Chiếu Cần Vương “ kêu gọi văn thân  và nhân dân  đứng lên giúp vua cứu nước .
1885-1888
Giai đoạn I:bùng nổ khắp cả nước  nhất là Trung Kỳ , Bắc Kỳ
1888- 1896
sau Vua Hàm Nghi bị bắt, qui tụ thành những khởi nghĩa lớn
1886-1887
Khởi nghĩa Ba Đình ( Phạm Bành, Đinh Công Tráng)
1883-1892
Khởi nghĩa Bãi Sậy  (Tán Thuật )
1885-1895
Khởi nghĩa Hương Khê   (Phan Đình Phùng và Cao Thắng)
Tên cuộc khởi nghĩa
Thời gian
Người lãnh đạo
Địa bàn hoạt động
Nguyên  nhân thất bại, ý nghĩa .
Ba Đình
1886-1887
Phạm Bành, Đinh Công Tráng
Ba làng Mĩ Khê , Thượng Thọ , Mậu Thịnh, thuộc huyện Nga Sơn , tỉnh Thanh Hóa, là công sự phòng thủ
* Ý nghĩa của phong trào cần Vương :
Thể hiện truyên thống khí phách anh hùng  của dân tộc ta .
-Tiêu biểu nhất cho cuộc tự vệ của nhân dân ta cuối thế kỷ XIX .
-Hứa hẹn một năng lực chiến đấu dồi dào chống chủ nghĩa đế quốc .
* Nguyên nhân thất bại của phong trào Cần Vương :
Hạn chế của ý thức hệ phong kiến , chưa đáp ứng được nguyện vọng của  nhân dân .
Hạn chế của người lãnh đạo, thiếu liên hệ .
Bãi Sậy 
1883-1892
Tán Thuật
Văn Lâm, Văn Giang , Khoái Châu, Yên Mỹ - Hưng Yên  thích hợp với lối đánh du kích
Hương Khê  
1885-1895
Phan Đình Phùng và Cao Thắng
Ngàn Trươi , Vụ Quang ( Hương Khê –Hà Tĩnh ) Hoạt động rộng ở 4 tỉnh Thanh Hóa , Nghệ An , Hà Tĩnh ,Quảng Bình
3. Các cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần Vương :
4.Điểm giống nhau  và khác  nhau  của phong trào yêu nước trước chiến tranh thế giới thứ nhất .
* Điểm giống nhau : đều là phong trào yêu nước theo khuynh hướng  dân chủ tư sản , do các sĩ phu nho học lãnh đạo .
*  Điểm khác nhau :
+ Phong trào Đông Du  do Duy Tân Hội chủ trương :vũ trang chống Pháp giành độc lập dân  tộc .
+ Đông Kinh Nghĩa Thục ở Hà Nội  : bạo động ôn hòa ,  nâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân tài.
+ Phong trào Duy Tân ở Trung Kỳ : vận  động cải cách ( theo cái mới )  và khai dân trí.
5. Hướng  đi của Nguyễn Tất Thành có gì khác với các nhà yêu nước trước đó :
* Các nhà yêu nước trước như Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh , hướng theo phương Đông , nhưng thất bại.
 * Nguyễn Tất Thành hướng theo phương Tây , gặp ánh sáng của cách mạng tháng Mười Nga  và tiếp thu chủ nghĩa Mác – Lê nin.