Tiết 1: CĂN BẬC HAI
I. Mục tiêu;
- Kiến thức:Học sinh nắm được định nghĩa, kí hiệu về căn bậc hai số học của một số không âm. Biết được liên hệ của phép khai phương với quan hệ thứ tự và dung quan hệ này để so sánh các số.
- Kĩ năng:Rèn luyện tính cẩn thận, lập luận chính xác, tư duy logic.
II. Chuẩn bị của GV và HS:
GV: Hệ thống câu hỏi, bài tập phù hợp đối tượng.
HS: Ôn tập đ/n căn bậc hai đã học ở lớp 7
SGK, vở ghi chép và đồ dung học tập đầy đủ
III. Tiến trình dạy – học:
Những hoạt động cơ bản của GV Những hoạt động cơ bản của HS
õ cho coù moät nghieäm laø : HS nhaéc laïi caùc böôùc giaûi heä phöông trình . . . - Theo doõi 2. Aùp duïng: Hai HS leân baûng giaûi . . . HS nhìn vaøo baûng phuï (minh hoaï nghieäm cuûa heä phöông trình naøy baèng ñoà thò). Keát quaû : heä phöông trình coù moät nghieäm (7; 5) HS nghe vaø ñoïc laïi phaàn chuù yù ôû SGK. - HS giaûi heä phöông trình naøy . . . Keát quaû : Heä phöông trình coù voâ soá nghieäm. - HS giaûi thích : Töø (1) vaø (2) ta cuøng coù : y = 2x + 3, do vaäy hai ñöôøng thaúng bieåu dieãn hai PT treân truøng nhau neân heä phöông trình coù voâ soá nghieäm. HS giaûi heä phöông trình . . . Sau ñoù HS nhìn vaøo (baûng phuï cuûa GV) hình veõ minh hoaï nghieäm cuûa heä phöông Hai HS leân baûng giaûi heä phöông trình baèng phöông phaùp theá : HS1 : a) KQ: (x;y)=(10;7) HS2 : b) KQ: (x;y)= Hoaït ñoäng 5 : Höôùng daãn veà nhaø (2 ph) - Naém vöõng hai böôùc giaûi heä phöông trình baèng phöông phaùp theá. - Baøi taäp 12c, 13, 14, 15 tr 15 SGK. - OÂn taäp KT veà caên baäc hai, haøm soá vaø ñoà thò haøm soá baäc nhaát ; Xem laïi caùc daïng baøi taäp ñaõ neâu ôû ñeà cöông oân taäp ñeå tieát sau oân taäp hoïc kì I. Rút kinh nghiệm: . Tieát 34: OÂN TAÄP HOÏC KÌ I I. Muïc tieâu: * Kieán thöùc: OÂn taäp cho HS caùc kieán thöùc cô baûn veà: caên baäc hai, caên thöùc baäc hai; caùc pheùp bieán ñoåi veà caên thöùc baäc hai. Haøm soá baäc nhaát; ñieàu kieän ñeå hai ñöôøng thaúng caét nhau, song song, truøng nhau. * Kyõ naêng: Luyeän taäp caùc kó naêng tính giaù trò cuûa bieåu thöùc bieán ñoåi bieåu thöùc coù chöùa caên thöùc baäc hai vaø caùc baøi toaùn lieân quan. Giaûi phöông trình, laäp PT ñöôøng thaúng. II. Chuaån bò: * GV: - Maùy chieáu ; GA ñieän töû, MTBT - Thöôùc thaúng; phaán maøu. * HS: - OÂn taäp caùc caâu hoûi veà lyù thuyeát vaø caùc baøi taäp theo yeâu caàu, MTBT III. Tieán trình daïy-hoïc: Những hoạt ñộng cơ bản của GV Những hoạt ñộng cơ bản của HS Hoaït ñoäng 1 : OÂn taäp lyù thuyeát veà CBH thoâng qua baøi taäp traéc nghieäm (15 ph) GV ñöa ñeà baøi leân maøn hình. Xeùt xem caùc caâu sau ñaây ñuùng hay sai? Giaûi thích. Neáu sai haõy söûa laïi cho ñuùng. 1. Caên baäc hai cuûa laø 2. (ÑK : a ³ 0) 3. 4. neáu A.B ³ 0. 5. neáu 1. Ñuùng vì . . . 2. Sai (ñk a ³ 0) söûa laø : 3. Ñuùng vì . . . 4. Sai; söûa laø neáu A ³ 0, B ³ 0. 5. Sai, söûa laø Hoaït ñoäng 2 : Luyeän taäp (27 ph) Daïng1: Ruùt goïn, tính giaù trò cuûa bieåu thöùc. Baøi 1 : Tính : a) ; b) c) ; d) Baøi 2 : Ruùt goïn caùc bieåu thöùc a) b) c) (15 d) 5 (Vôùi a > 0 ; b > 0) Daïng2 : Tìm x. Baøi3 : Giaûi phöông trình. a) b) Nöõa lôùp laøm caâu a Nöõa lôùp laøm caâu b GV yeâu caàu HS tìm ñieàu kieän cuûa x ñeå caùc bieåu thöùc coù nghóa. Daïng3 : Baøi taäp ruùt goïn toång hôïp Baøi 4 (baøi 106 tr20 SBT) Cho bieåu thöùc : A = a) Tìm ñieàu kieâïn ñeå A coù nghóa. - Caùc caên thöùc baäc hai xaùc ñònh khi naøo? - Caùc maãu thöùc khaùc 0 khi naøo? - Toång hôïp ñieàu kieän, A coù nghóa khi naøo? b) Khi a coù nghóa, chöùng toû giaù trò cuûa A khoâng phuï thuoäc vaøo a. Baøi 5 : Cho bieåu thöùc P = ( () a) Ruùt goïn P? b) Tính P khi x = 4 –2? c) Tìm x ñeå P < –? d) Tìm giaù trò nhoû nhaát cuûa P? Keát quaû : 55 4,5 45; d) 2 HS laøm baøi taäp, 4 HS leân baûng laøm. a) Keát quaû : -3 b) Keát quaû : 1 c) Keát quaû : 23 d) Keát quaû : – Baøi3 : Keát quaû : a) x = 1; x = 3 b) x = 5 Baøi 4 : a) HS laàn löôït traû lôøi caùc caâu hoûi gôïi yù cuûa GV Keát luaän : Ñieàu kieän ñeå A coù nghóa : a > 0 ; b > 0 ; a ¹ b b) Moät HS leân baûng ruùt goïn A A = . . . = –2 Baøi 5: a) P = . . . = b) = . . . Thay vaøo vaø tính ñöôïc : P = . . . = 3( c) P < – Û . . . Û x < 9 Maø 0 £ x ¹ 9 neân : 0 £ x < 9 thì P < – d) Coù : vôùi moïi x ³ 0, x ¹ 9 Neân + 3 ³ 3 vôùi moïi x ³ 0, x ¹ 9 Do ñoù : £ vôùi moïi x ³ 0, x ¹ 9 Û ³ vôùi moïi x ³ 0, x ¹ 9 Vaäy P nhoû nhaát = –1 Û x = 0 Hoaït ñoäng 3 : Höôùng daãn veà nhaø ( 3ph) Baøi 1 : Cho bieåu thöùc P = Ruùt goïn P ; b) Tìm x ñeå P > 0 ; c) Tìm x ñeå P = –1 - OÂn taäp chöông II : Haøm soá baäc nhaát - Traû lôøi caùc caâu hoûi oân taäp chöông II - Laøm caùc baøi taäp 32, 33, 34,l 36 tr 61 SGK. (Tieát 35 + 36 thi KSCL hoïc kyø I theo ñeà chung) 02/01/2012 20:10:15 TiÕt 36 gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh b»ng pp céng ®¹i sè I. Môc tiªu: * KiÕn thøc: HiÓu c¸ch biÕn ®æi t¬ng ®¬ng hÖ pt b»ng ph¬ng ph¸p céng ®¹i sè. * Kü n¨ng: N¾m v÷ng c¸ch gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn b»ng ph¬ng ph¸p céng ®¹i sè. N©ng cao dÇn kü n¨ng gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn. *Th¸i ®é: CÈn thËn, chÝnh x¸c, yªu thÝch m«n häc. II. ChuÈn bÞ : * GV: - B¶ng phô ghi s½n qui t¾c céng ®¹i sè, lêi gi¶i mÉu, tãm t¸t c¸ch gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh b»ng ph¬ng ph¸p céng ®¹i sè * HS: ¤n tËp phÐp céng, trõ c¸c ®¬n thøc ®ång d¹ng. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS Ho¹t ®éng 1 :KiÓm tra - HS1: Tãm t¾t c¸ch gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh b»ng ph¬ng ph¸p thÕ? Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh sau b»ng ph¬ng ph¸p thÕ: - HS2: KiÓm tra xem (x=1; y=1) cã ph¶i lµ nghiÖm cña hai hÖ ph¬ng tr×nh sau kh«ng? vµ Cã nhËn xÐt g× vÒ hai hÖ ph¬ng tr×nh trªn? Hai HS lªn b¶ng lµm bµi : HS1: VËy hÖ pt cã nghiÖm duy nhÊt (x;y) = (1;1) HS2: Thay (x;y)=(1;1) vµo hai hÖ pt vµ kÕt lu©n: (x;y) = (1;1) lµ nghiÖm cña hai hÖ pt ®· cho. Hai hÖ pt trªn lµ t¬ng ®¬ng nhau. Ho¹t ®éng 2 : Qui t¾c céng ®¹i sè - GV giới thiệu quy tắc trong SGK - HS nhắc lại quy tắc - GV ghi vÝ dụ 1 - GV ¸p dụng 2 quy tắc trªn vào vÝ dô - 1 HS nhắc lại bước 1 - Ta sẽ thu được phương tr×nh nào ? - Nếu thế phương tr×nh (3) cho phương tr×nh (1), ta thu được hệ thế nào ? - Ta cã thể thế (3) cho (2) kh«ng ? - Lóc ®ã, ta cã hệ mới thế nào ? - Làm ?1 - Gọi 1 HS lªn bảng làm bµi. - GV chuyển ý như SGK . - HS đọc quy tắc VD1: Gi¶i hÖ pt: (I) Bước 1 : Céng vÕ theo vÕ hai pt cña hÖ (2x - y) + (x + y) = 3 3x = 3 (3) Bước 2: ( I ) - HS làm ?1 Gi¶i hÖ pt: ( I ) Kh«ng xuÊt hiÖn pt bËc nhÊt mét Èn! Ho¹t ®éng 3 : ¸p dông Trêng hîp thø nhÊt: - GV ghi vÝ dụ 2 / SGK - C¸c hÖ sè cña y trong hai pt cã ®Æc ®iÓm g× ? - Vậy nếu ¸p dụng quy tắc cộng đại số ta làm thế nào? - GV tr×nh bày c¸ch làm từng bước trªn bảng - GV ghi vÝ dụ 3 - Làm ?3 C¸c hÖ sè cña cïng mét Èn trong hai ph¬ng tr×nh kh«n b»ng nhau vµ kh«ng ®èi nhau - GV ghi vÝ dụ 4 - Nhận xÐt về hệ số của c¸c ẩn ở 2 pt - GV gợi ý c¸ch giải như SGK - Yªu cầu HS làm ?4 . - HS làm ?5 - Gọi 1 HS giải - GV tãm tắt c¸ch giải hệ phương tr×nh bằng phương ph¸p cộng đại số như SGK 1) Trêng hîp 1: HÖ sè cña cïng mét Èn ë hai pt b»ng nhau hoÆc ®èi nhau VD2: Gi¶i hÖ pt : (II) - Hệ số của y là 1 và -1 là 2 số đối nhau. - Cộng từng vế 2 pt để làm cho hệ số của y bằng 0 , giải t×m x (II) Vậy hệ cã nghiệm duy nhất (x;y)=(3;-3) VD3: Gi¶i hÖ pt: (III) (III) Vậy hệ cã nghiệm duy nhất (x;y)=(;1) 2) Trường hợp 2: HÖ sè cña cïng mét Èn ë hai pt kh«ng b»ng nhau còng kh«ng ®èi nhau VD4: Gi¶i hÖ pt: (IV) (IV) Vậy hệ cã nghiệm duy nhất (x;y)=(3;-1) - HS làm ?5 IV) Ho¹t ®éng 4 : Cñng cè luyÖn tËp Yªu cầu HS làm 20 (a,c)-SGK 2HS lªn b¶ng lµm a) c ) a) Vậy hệ cã nghiệm duy nhất (2; -3) c ) Vậy hệ cã nghiệm duy nhất (3; -2) Ho¹t ®éng 5 : Híng dÉn vÒ nhµ - N¾m v÷ng c¸ch gi¶i hÖ pt b»ng ph¬ng ph¸p céng ®¹i sè vµ ph¬ng ph¸p thÕ - VÒ nhµ lµm bµi tËp 20cde; 21; 22 trang 19 SGK - TiÕt sau : LuyÖn tËp . IV. Rút kinh nghiệm: ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... TiÕt 38: luyÖn tËp I. Môc tiªu: * KiÕn thøc: Cñng cè cho HS c¸ch gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh b»ng ph¬ng ph¸p thÕ; ph¬ng ph¸p céng ®¹i sè, t×m hiÓu c¸ch gi¶i hÖ pt b»ng ph¬ng ph¸p ®Æt Èn phô. * Kü n¨ng: RÌn kü n¨ng gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh b»ng c¸c ph¬ng ph¸p, kü n¨ng tÝnh to¸n, biÕn ®æi. *Th¸i ®é: Linh ho¹t trong vËn dông c¸c bíc gi¶i hÖ pt. Ph¸t triÓn trÝ th«ng minh, gi¸o dôc ý thøc häc tËp bé m«n. II. ChuÈn bÞ : * GV: GA ®iÖn tö, m¸y chiÕu, MTBT, phÊn mµu. I. Môc tiªu: * KiÕn thøc: HS ®îc cñng cè c¸ch gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh b»ng ph¬ng ph¸p thÕ; ph¬ng ph¸p céng ®¹i sè. * Kü n¨ng: VËn dông thµnh th¹o c¸c quy t¾c trªn vµo gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn. N©ng cao dÇn kü n¨ng gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn. *Th¸i ®é: Linh ho¹t trong vËn dông c¸c bíc rót thÕ; céng ®¹i sè. Ph¸t triÓn trÝ th«ng minh, gi¸o dôc ý thøc häc tËp bé m«n. II. ChuÈn bÞ : * GV: - B¶ng phô ghi s½n qui t¾c thÕ, quy t¾c cé* HS: ¤n tËp quy t¾c thÕ, céng ®¹i sè; gi¶i c¸c bµi tËp theo yªu cÇu. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: Nh÷ng ho¹t ®éng c¬ b¶n cña GV Nh÷ng ho¹t ®éng c¬ b¶n cña HS Ho¹t ®éng 1 :KiÓm tra (10phót) HS1: Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh b»ng ph¬ng ph¸p thÕ HS2: Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh b»ng ph¬ng ph¸p céng ®¹i sè (22a) - GV cho HS nhËn xÐt vµ kÕt luËn Hai HS lªn b¶ng lµm bµi: HS1: HÖ pt cã nghiÖm duy nhÊt (3; 4) HS2: HÖ ph¬ng tr×nh cã nghiÖm duy nhÊt () Ho¹t ®éng 2 : LuyÖn tËp (33 phót) GV tiÕp tôc gäi 2 HS lªn b¶ng lµm tiÕp bµi tËp 22b,c Bµi tËp 24 tr 19 SGK Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh theo hai c¸ch: Em cã nhËn xÐt g× vÒ hÖ ph¬ng tr×nh trªn? Gi¶i thÕ nµo? GV yªu cÇu HS lµm - GV: ngoµi c¸ch gi¶i trªn c¸c em cßn cã thÓ gi¶i b»ng c¸ch sau: - GV giíi thiÖu c¸ch ®Æt Èn phô §Æt x + y = u vµ x - y = v. Ta cã hÖ ph¬ng tr×nh Èn u vµ v. H·y ®äc hÖ ®ã H·y gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh ®ã víi Èn u vµ v - Thay x + y = u vµ x - y = v. Ta cã hÖ ph¬ng tr×nh - Gäi HS gi¶i tiÕp GV: Nh vËy ngoµi gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh b»ng ph¬ng ph¸p ®å thÞ, ph¬ng ph¸p thÕ, ph¬ng ph¸p céng ®¹i sè th× trong tiÕt häc h«m nay ta cßn biÕt thªm ph¬ng ph¸p ®Æt Èn phô - TiÕp tôc lµm bµi 24b Nöa líp lµm theo ph¬ng ph¸p ph¸ ngoÆc Nöa líp lµm theo ph¬ng ph¸p ®Æt Èn phô b) VËy hÖ ph¬ng tr×nh ®· cho v« nghiÖm c) HÖ pt cã v« sè nghiÖm, nghiÖm TQ: Bµi tËp 24 tr 19 SGK HÖ ph¬ng tr×nh trªn cha ph¶i lµ hÖ bËc nhÊt hai Èn. C1: CÇn nh©n ph¸ ngoÆc thu gän råi ®a hÖ pt vÒ hÖ pt bËc nhÊt 2 Èn vµ gi¶i. NghiÖm cña ph¬ng tr×nh lµ() C2: NghiÖm cña hÖ ph¬ng tr×nh lµ: () §¹i diÖn hai nöa líp lªn b¶ng lµm hai c¸ch: C1: VËy hÖ pt cã nghiÖm duy nhÊt: (x;y)=(1;-1) C2: §Æt x - 2 = u vµ 1 + y = v, ta cã hÖ pt: VËy hÖ pt cã nghiÖm duy nhÊt: (x;y)=(1;-1) Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn vÒ nhµ (3 phót) - ¤n l¹i c¸c ph¬ng ph¸p gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh - Bµi tËp 25, 26, 27 tr 19, 20 SGK. TiÕt sau tiÕp tôc luyÖn tËp vµ kiÓm tra 15’. - GV híng dÉn HS gi¶i bµi 26a. *LÇn lît thay täa ®é cña c¸c ®iÓm A, B vµo hµm sè ta ®îc hÖ PT bËc nhÊt hai Èn: Ch¼ng h¹n: a) . Gi¶i hÖ pt nµy ta t×m ®îc c¸c hÖ sè a, b 09/01/2012 21:15:15 TiÕt 39 luyÖn tËp-kiÓm tra I. Môc tiªu: * KiÕn thøc: TiÕp tôc cñng cè cho HS c¸ch gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh b»ng ph¬ng ph¸p thÕ; ph¬ng ph¸p céng ®¹i sè, ph¬ng ph¸p ®Æt Èn phô. Gi¶i mét sè bµi to¸n qui vÒ gi¶i hÖ pt bËc nhÊt hai Èn. * Kü n¨ng: RÌn kü n¨ng gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh b»ng c¸c ph¬ng ph¸p, kü n¨ng tÝnh to¸n, biÕn ®æi. *Th¸i ®é: Linh ho¹t trong vËn dông c¸c bíc gi¶i hÖ pt. Ph¸t triÓn trÝ th«ng minh, gi¸o dôc ý thøc häc tËp bé m«n. II. ChuÈn bÞ : * GV: GA ®iÖn tö, m¸y chiÕu, MTBT, phÊn mµu. * HS: N¾m v÷ng c¸c bíc gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh, gi¶i c¸c bµi tËp theo yªu cÇu. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: Nh÷ng ho¹t ®éng c¬ b¶n cña GV Nh÷ng ho¹t ®éng c¬ b¶n cña HS Ho¹t ®éng 1: KiÓm tra - ch÷a bµi tËp (8 phót) - HS1: Tãm t¾t c¸ch gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh b»ng ph¬ng ph¸p céng. Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh sau b»ng ph¬ng ph¸p céng: - HS2: Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh b»ng ph¬ng ph¸p céng : Gv cho HS nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n vµ cho ®iÓm Hai HS lªn b¶ng lµm bµi HS1: - Ph¸t biÓu quy t¾c. - Gi¶i hÖ pt : HÖ pt cã nghiÖm duy nhÊt: (x;y)=(4;) HS2: Ho¹t ®éng 2: LuyÖn tËp (20 phót) Bµi 25 tr 19 SGK HD: Mét ®a thøc lµ ®a thøc 0 khi vµ chØ khi c¸c hÖ sè cña nã ®ång thêi b»ng 0. Tõ ®Ò bµi em h·y lËp hÖ pt vµ gi¶i hÖ pt ®ã nh thÕ nµo? Bµi 26 tr 19 SGK Ph¬ng tr×nh ®êng th¼ng AB cã d¹ng g×? a) X¸c ®Þnh a vµ b ®Ó ®å thÞ hµm sè y = ax + b ®i qua hai ®iÓm A vµ B khi A(2; 2) vµ B(-1;3) - §å thÞ hµm sè y=ax+b ®i qua ®iÓm A(2;-2) th× ta cã ®îc ®iÒu g× ? - §å thÞ hµm sè y=ax+b ®i qua ®iÓm B(-1;3) th× ta cã ®îc ®iÒu g× ? - Muèn x¸c ®Þnh a,b ta lµm thÕ nµo? - HS gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh. - GV chó ý c¸ch tr×nh bµy bµi gi¶i - Cho HS lµm theo nhãm c¸c ý cßn l¹i - Gv HD häc sinh gi¶i bµi tËp 27-SGK vµ yªu cÇu c¸c em gi¶i ë nhµ. Bµi 27 tr 20 SGK - C¶ líp gi¶i bµi tËp 27 SGK - GV : Híng dÉn: §Æt u = , v = ta cã hÖ ph¬ng tr×nh nµo? - Gi¶i hÖ pt: - GV: Kh¸i qu¸t l¹i c¸ch gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh b»ng c¸ch ®Æt Èn phô. *Gi¶i mét sè bµi to¸n quy vÒ gi¶i hÖ pt bËc nhÊt hai Èn Bµi 25 tr 19-SGK: Ta cã hÖ pt : VËy víi m = 3; n = 2 th× ®a thøc P(x) lµ ®a thøc 0 Bµi 26 tr 19-SGK - Ph¬ng tr×nh ®êng th¼ng AB cã d¹ng y = ax + b - V× ®å thÞ cña hµm sè y = ax+b ®ång thêi ®i qua ®iÓm A(2;-2) vµ B(-1;3) nªn ta cã hÖ pt: Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh nµy ta ®îc: a =- vµ b=. VËy ph¬ng tr×nh ®êng th¼ng AB lµ N1-b) HS lµm t¬ng tù : a = ; b = 0 Ph¬ng tr×nh AB lµ y = x N2-c) HS lµm t¬ng tù : a = -; b = Ph¬ng tr×nh AB lµ y = -x + N3-d) HS lµm t¬ng tù a =0 ; b = 2. Ph¬ng tr×nh AB lµ y = 2 Bµi 27 tr 20 SGK a) §Æt u = ,v = , tõ hÖ ta cã hÖ ph¬ng tr×nh Ho¹t ®éng 3: KiÓm tra (15 phót) Bµi 1: (7®iÓm) Gi¶i c¸c hÖ pt sau: a) b) Bµi 2: (3®iÓm) X¸c ®Þnh a vµ b, biÕt r»ng hÖ pt cã nghiÖm lµ (x ;y) = (3 ; -1) §¸p ¸n: Bµi 1: a) b) (x ;y) = (1 ;1) Bµi 2: a = 2; b = -5 th× hÖ pt cã nghiÖm (3 ;-1) Ho¹t ®éng 3 :Híng dÉn vÒ nhµ (2 phót) - Gi¶i bµi tËp: 25(SBT). - Xem l¹i c¸ch gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp ph¬ng tr×nh ë líp 8. - TiÕt sau: Gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph¬ng tr×nh vµ t×m hiÓu ë nhµ bµi: Gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph¬ng tr×nh. Ngày dạy: 7/01/2015 TiÕt 41: gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph¬ng tr×nh I. Môc tiªu: * KiÕn thøc: N¾m ®îc ph¬ng ph¸p gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn * Kü n¨ng: HS cã kü n¨ng gi¶i c¸c lo¹i to¸n: to¸n vÒ phÐp viÕt sè, quan hÖ sè, to¸n chuyÓn ®éng. *Th¸i ®é: LËp luËn logic, chÆt chÏ. Tr×nh bµy lêi gi¶i m¹ch l¹c, râ rµng. II. ChuÈn bÞ : * GV: GA, MTBT, phÊn mµu. * HS: ¤n tËp c¸c bíc gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp pt ®· häc ë líp 8. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: Nh÷ng ho¹t ®éng c¬ b¶n cña GV Nh÷ng ho¹t ®éng c¬ b¶n cña HS Ho¹t ®éng 1 : KiÓm tra kiÕn thøc cò GV: ë líp 8 c¸c em ®· biÕt gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp ph¬ng tr×nh. Em h·y nh¾c l¹i c¸ch gi¶i? GV ®a “B¶ng tãm t¾t c¸c bíc gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp ph¬ng tr×nh” ®Ó HS ghi nhí. 1 HS tr¶ lêi yªu cÇu cña GV:Gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp ph¬ng tr×nh gåm 3 bíc: Ho¹t ®éng 2 : Gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp ph¬ng tr×nh GV: §Ó gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph¬ng tr×nh chóng ta còng lµm t¬ng tù nh gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp ph¬ng tr×nh, nhng kh¸c ë bíc 1 lµ chän hai Èn VÝ dô 1: tr20 SGK - GV cho HS ®äc ®Çu bµi vµ tãm t¾t bµi to¸n. ?Bµi to¸n cho biÕt g×? Yªu cÇu g×? ? Cã mÊy ®èi tîng tham gia? ?Em h·y chän Èn vµ ®Æt ®k cho Èn? ?ViÕt pt biÓu thÞ mèi quan hÖ gi÷a c¸c ®¹i lîng ? - Sè míi sau khi ®æi chç 2 ch÷ sè cã d¹ng ntn? GV: Qu¸ tr×nh c¸c em võa lµm chÝnh lµ gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph¬ng tr×nh Yªu cÇu HS nh¾c c¸c bíc gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph¬ng tr×nh VÝ dô 2: tr 21 SGK GV ®a bµi vµ m« h×nh vÏ s½n s¬ ®å lªn mµn chiÕu ?Khi hai xe gÆp nhau thêi gian xe t¶i ®· ®i bao l©u? xe kh¸ch ®· ®i bao l©u? HD häc sinh lËp b¶ng ph©n tÝch ®¹i lîng S(km) V(km/h) t(h) Xe kh¸ch x Xe t¶i y H·y chän Èn vµ ®Æt ®iÒu kiÖn cho Èn GV cho HS ho¹t ®éng nhãm thùc hiÖn ?3 , ?4 , ?5 GV yªu cÇu ®¹i diÖn nhãm lªn tr×nh bµy bµi VÝ dô 1: - HS ®äc ®Çu bµi SGK - HS tãm t¾t bµi to¸n. +2 ®èi tîng: ch÷ sè hµng chôc, hµng ®¬n vÞ. + Gäi ch÷ sè hµng chôc cña sè cÇn t×m lµ x (xÎZ; 0 < x £ 9); ch÷ sè hµng ®vÞ cña sè cÇn t×m lµ y (y Î Z ; 0 < y £ 9) *Theo ®Ò ra ta cã pt: 2y - x =1 hay - x + 2y =1 (1) vµ xy - yx = 27 hay (10x + y) - (10y - x) =27 x - y =3 (2) Ta cã hÖ ph¬ng tr×nh: Û Ch÷ sè hµng chôc lµ 7 Ch÷ sè hµng ®¬n vÞ lµ 4 VËy sè ph¶i t×m lµ 74. - HS ph¸t biÓu l¹i c¸c bíc gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ pt VÝ dô 2: Mét HS ®äc to ®Ò bµi HS vÏ h×nh vµo vë Gi¶i: T.gian xe t¶i ®· ®i ®Õn lóc gÆp nhau lµ: 1h + 1h48’ = 2h48’ = h T.gian xe kh¸ch ®· ®i ®Õn lóc gÆp nhau lµ: 1h48’ = h - Gäi vËn tèc xe t¶i lµ x(km/h) (x>0) Gäi vËn tèc xe kh¸ch lµ y(km/h) (y>0) - V× mçi giê xe kh¸ch ®i nhanh h¬n xe t¶i 13km nªn ta cã ph¬ng tr×nh: y - x = 13 Q.®êng xe t¶i ®i lµ x Q®êng xe kh¸ch ®i lµ y V× 2 xe ®i ngîc chiÒu, gÆp nhau nªn qu¶ng ®êng 2 xe ®i ®îc lµ 189km, nªn ta cã: Ta cã hÖ Þ x, y tho¶ m·n ®k cña Èn. VËn tèc cña xe t¶i 36km/h VËn tèc cña xe kh¸ch 49km/h Ho¹t ®éng 3 : LuyÖn tËp cñng cè (15 phót) Bµi 28 tr 22 SGK - GV yªu cÇu HS ®äc ®Ò bµi vµ mét HS lªn b¶ng tr×nh bµy - HD häc sinh gi¶i bµi 36 SBT HS tr×nh bµy §S: sè lín lµ 712 Sè bÐ lµ 294 Bµi 35-SBT: Gäi x lµ tuæi n¨m nay cña mÑ; y lµ tuæi n¨m nay cña con (x,yN*; x>y>7) Cã hÖ pt: Ho¹t ®éng 4 : Híng dÉn vÒ nhµ - Häc l¹i ba bíc gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ PT. Xem l¹i c¸c VD ®· gi¶i - Bµi tËp 29 tr 22 SGK; 35, 36, 37, 38, tr 9 SBT - TiÕt sau häc tiÕp bµi häc nµy. *HD häc sinh gi¶i bµi 30 tr 22-SGK IV. Rút kinh nghiệm: ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Ngày dạy: 8/01/2015 TiÕt 42: gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph¬ng tr×nh(tiÕp) I. Môc tiªu: * KiÕn thøc: HS tiÕp tôc ®îc cñng cè ph¬ng ph¸p gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph¬ng tr×nh. * Kü n¨ng: Kü n¨ng gi¶i c¸c lo¹i to¸n ®îc ®Ò cËp ®Õn trong SGK nh: lµm chung lµm riªng, vßi níc ch¶y. *Th¸i ®é: LËp luËn logic, chÆt chÏ. Tr×nh bµy lêi gi¶i m¹ch l¹c, râ rµng. II. ChuÈn bÞ : * GV: GA ®iÖn tö, m¸y chiÕu, MTBT, phÊn mµu. * HS: N¾m v÷ng c¸c bíc gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ pt. Gi¶i c¸c bµi tËp. III. TiÕn tr×nh d¹y - häc: Nh÷ng ho¹t ®éng c¬ b¶n cña GV Nh÷ng ho¹t ®éng c¬ b¶n cña HS Ho¹t ®éng 1 : KiÓm tra bµi cò - Nªu c¸c bíc gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ pt. - Bµi 30 (tr22) - 1 HS tr¶ lêi - 1 HS ch÷a bµi tËp. Gäi qu·ng ®êng AB lµ x (km, x>0). T.gian «t« ch¹y ®Ó ®Õn B lóc 12h tra lµ y (y>1) Thêi ®iÓm xe xuÊt ph¸t tõ A lµ 12 - 8 = 4(h) Ho¹t ®éng 2 :Gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph¬ng tr×nh (tiÕp) GV ®a vÝ dô 3 lªn mµn chiÕu Yªu cÇu HS nhËn d¹ng to¸n GV nhÊn m¹nh l¹i néi dung ®Ò bµi vµ hái ?Bµi to¸n nµy cã nh÷ng ®¹i lîng nµo? ?Thêi gian HTCV vµ n¨ng suÊt lµ hai ®¹i lîng cã quan hÖ víi nhau ntn? ?Trong mét ngµy mçi ®éi lµm ®îc bao nhiªu? c¶ 2 ®éi lµm ®îc bao nhiªu? - H·y lËp b¶ng ph©n tÝch ®¹i lîng ?Dùa vµo b¶ng ph©n tÝch vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c ®¹i lîng h·y lËp c¸c ph¬ng tr×nh cho bµi to¸n. Tõ ®ã lËp hÖ ph¬ng tr×nh? ?HS gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh nµy b»ng c¸ch ®Æt Èn phô . - GV chó ý c¸ch tr×nh bµy bµi gi¶i . - GV: Kh¸i qu¸t l¹i ph¬ng ph¸p chung gi¶i lo¹i to¸n "lµm chung, lµm riªng mét c«ng viÖc" Sau ®©y c¸c em gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch kh¸c ?7 Yªu cÇu HS ho¹t ®éng nhãm lËp b¶ng ph©n tÝch lËp hÖ ph¬ng tr×nh råi gi¶i GV nhÊn m¹nh ®Ó ghi nhí: khi lËp ph¬ng tr×nh d¹ng to¸n lµm chung, lµm riªng, kh«ng ®îc céng cét thêi gian, ®îc céng cét n¨ng suÊt, n¨ng suÊt vµ thêi gian cña cïng mét dßng lµ hai sè nghÞch ®¶o nhau. HS ®äc ®Ò bµi VÝ dô 3: To¸n lµm chung lµm riªng Thêi gian HTCV N¨ng suÊt 1 ngµy Hai ®éi 24 ngµy (cv) §éi A x ngµy (cv) §éi B y ngµy (cv) Gi¶i: Gäi x lµ thêi gian ®éi A HTCV mét m×nh (x > 0), y lµ thêi gian ®éi B HTCV mét m×nh (y > 0). N¨ng suÊt cña ®éi A lµ (cv) . N¨ng suÊt cña ®éi B lµ (cv) - Do mçi ngµy, phÇn viÖc ®éi A lµm ®îc nhiÒu gÊp rìi ®éi B nªn ta cã ph¬ng tr×nh: . (1) Hai ®éi lµm chung trong 24 ngµy th× lµm xong c«ng viÖc, do ®ã n¨ng suÊt 2 ®éi lµ: c«ng viÖc. ta cã ph¬ng tr×nh: (2) Ta cã hÖ ph¬ng tr×nh Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh nµy ta ®îc x = 60, y = 40 . -VËy thêi gian ®éi A lµm xong c«ng viÖc mét m×nh lµ : 60 ngµy; thêi gian ®éi B lµm xong c«ng viÖc mét m×nh lµ:40 ngµy HS ho¹t ®éng nhãm - Gäi x lµ lîng CV lµm trong mét ngµy cña ®éi A, y lµ lîng CV lµm trong mét ngµy cña ®éi B. Ta cã hÖ ph¬ng tr×nh : Gi¶i b»ng ph¬ng ph¸p thÕ ta t×m ®îc VËy thêi gian ®éi A lµm riªng ®Ó HTCV lµ: 40 (ngµy); ®éi B lµm riªng ®Ó HTCV lµ: 60 (ngµy) Ho¹t ®éng 3 : LuyÖn tËp - Cñng cè Bµi tËp 32 (SGK) GV ®a bµi lªn b¶ng Yªu cÇu HS tãm t¾t Bµi tËp 32 : -Theo ®Ò ta cã hÖ ph¬ng tr×nh : - Gi¶i hÖ PT trªn ta ®îc (x=12; y = 8) VËy thêi gian vßi thø hai ch¶y riªng ®Çy bÓ lµ : 8 (giê), vßi 1 ch¶y riªng ®Çy bÓ trong 12 giê . Ho¹t ®éng 4 : Híng dÉn vÒ nhµ - CÇn n¾m v÷ng vµ c¸ch tr×nh bµy hai d¹ng to¸n trªn - Bµi tËp 31, 33, 34 Tr 23, 24 SGK - TiÕt sau luyÖn tËp: *HD bµi 31: IV. Rút kinh nghiệm: ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Ngày dạy: 15/01/2015 TiÕt 43: LuyÖn tËp I. Môc tiªu: * KiÕn thøc: RÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph¬ng tr×nh,tËp chung vµo d¹ng phÐp viÕt sè, quan hÖ sè, chuyÓn ®éng. * Kü n¨ng: HS biÕt c¸ch ph©n tÝch c¸c ®¹i lîng trong bµi b»ng c¸ch thÝch hîp, lËp ®îc hÖ ph¬ng tr×nh vµ biÕt c¸ch tr×nh bµy bµi t
Tài liệu đính kèm: