Giáo án Tin học lớp 6 - Chương 3: Hệ điều hành - Bài 11: Tổ chức thông tin trong máy tính - Trần Trung Hiếu

§11. TỔ CHỨC THÔNG TIN TRONG MÁY TÍNH
Ngày soạn: ././2014
Tiết theo PPCT: 22-23
Tuần: 11-12
1. Mục tiêu:
1.1/ Kiến thức: 
- Bước đầu hiểu được các khái niệm cơ bản của tổ chức thông tin trên máy tính như tệp tin, thư mục, đĩa và khái niệm đường dẫn.
- Biết được vai trò của HĐH trong việc tạo ra, lưu trữ và quản lý thông tin trên máy tính.
- Hiểu và chỉ ra được quan hệ cha - con của thư mục.
1.2/ Kĩ năng: - Liệt kê được các thao tác chính đối với tệp và thư mục.
1.3/ Thái độ:Thái độ học tập nghiêm túc, yêu thích môn học.
2. Chuẩn bị:
2.1/ Chuẩn bị của GV: Giáo án ( BGĐT), máy chiếu.
2.2/ Chuẩn bị của HS: Nghiên cứu SGK, vở ghi.
3. Tổ chức các hoạt động học tập:
3.1/ Ổn định lớp:
3.2/ Kiểm tra bài cũ:
- HS 1 : Em hãy cho biết HĐH là gì ? Hãy phân biệt phần mềm HĐH với phần mềm khác ? Máy tính hkhông có HĐH thì điều gì sẽ xảy ra ?
- HS 2 : Nêu nhiệm vụ của HĐH ? Liệt kê một số tài nguyên máy tính mà em biết ?
- GV nhận xét và cho điểm.
- HS 1 : Trả lời như SGK.
- HS 2 : Trả lời như SGK.
3.3/ Tiến trình bài học:	
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
Hoạt động 1 : Giới thiệu cách tổ chức thông tin bên trong máy tính.
a/ Phương pháp : .................................
b/ Các bước của hoạt động :
- Để tìm được 1 quyển sách có trong thư viện một cách dễ dàng, theo em người quản lí thư viện phải làm những việc gì ?
- Máy tính có chức năng sắp xếp thông tin như vậy không ?
- Máy tính có chức năng chính là xử lý thông tin, để máy tính có thể xử lý thông tin nhanh thì thông tin trong máy tính phải tổ chức một cách hợp lí hợp lý. Để giải quyết vấn đề này, HĐH tổ chức thông tin theo một cấu trúc hình cây gồm các tệp và thư mục.
- GV giới thiệu cấu trúc hình cây như SGK, gồm : đĩa, thư mục, tệp tin., 
- Sắp xếp ngăn nắp theo danh mục, chủ đề...
- HS suy nghĩ trả lời.
- HS lắng nghe.
- HS quan sát.
Hoạt động 2 : Tệp tin.
- Hãy cho biết thiết bị nào dùng để lưu trữ thông tin lâu dài trong máy tính ?
- Trên các thiết bị lưu trữ thông tin, tệp đóng vai trò là đơn vị lưu trữ thông tin cơ bản do HĐH quản lí. Vậy tệp tin là gì ? 
- Giáo viên giới thiệu:
+ Tệp tin.
+ Các dạng tệp tin.
+ Phần tên, phần mở rộng của tệp tin.
- Lưu ý : Phần mở rộng không nhất thiết phải có trong tên tệp.
- GV giới thiệu một số tệp tin trong máy tính như hình ở SGK.
- Căp da của các em có nhiều ngăn : ngăn chức tập, ngăn chứa sách, trong ngăn chứa sách có chứa viết... đó là hình ảnh gì ?
- Thư mục là gì ?
- Bộ nhớ ngoài.
- HS suy nghĩ trả lời.
- HS lắng nghe.
- HS quan sát.
- Cây thư mục
1. Tệp tin :
 Tệp tin là đơn vị cơ bản để lưu trữ thông tin trên thiết bị lưu trữ.
 Tên tệp tin gồm phần tên và phần mở rộng (đuôi) được đặt cách nhau bởi dấu chấm. Phần mở rộng có 3 kí tự thường dùng để nhận biết kiểu của tệp tin.
Hoạt động 3 : Thư mục.
- Hãy cho biết thư mục là gì ?
- GV nhấn mạnh khái niệm thư mục.
- Tập hợp được gọi là rỗng khi nào ? 
- Thư mục rỗng là thư mục thư thế nào ?
- Giới thiệu tên thư mục.
- Giới thiệu thư mục cha, thư mục con bằng hình ảnh minh hoạ.
- Xem cây thư mục trang 43 cho biết quan hệ cha con giữa các thư mục, thư mục gốc là thư mục nào ?
- HS trả lời.
- không chứa phần tử nào.
- là thư mục không chứa gì.
- HS lắng nghe.
- HS lắng nghe, quan sát.
- HS trả lời ( thu mục gốc là desktop ). 
2. Thư mục là gì ?
 Là tập hợp gồm các thư mục con và tệp tin.
* Lưu ý:
- Thư mục có thư mục bên trong:
Thư mục bên trong gọi là thư mục con.
Thư mục bên ngoài gọi là thư mục cha.
- Thư mục ngoài cùng (không có thư mục cha) là thư mục gốc.
4. Tổng kết và hướng dẫn học tập:
4.1/ Củng cố: 
- Tệp tin là gì ? Tên tệp tin có mấy phần ? Cho biết ý nghĩa từng phần ?
- Thư mục là gì ? Thế nào là thư mục cha, thư mục con, thư mục gốc ?
- Cho HS giải bài tập 1 – SGK.
- Cho HS giải bài tập 2 – SGK.
- HS trả lời.
- HS trả lời.
- Bài tập 1 – SGK :
(A), (C) đúng
(B), (D) sai
- Bài tập 2 – SGK :
(C) đúng
4.2/ Hướng dẫn về nhà: 
- HS học bài, nắm chắc các khái niệm tệp tin, thư mục .
- Xem trước nội dung mục 3,4 của bài này.
- Làm các bài tập 3.32 – 3.40 _ SBT trang 33, 34.
Tiết 2:
3. Tổ chức các hoạt động học tập:
3.1/ Ổn định lớp:
3.2/ Kiểm tra bài cũ:
- HS1 : 
+ Tệp tin là gì ? Tên tệp tin có mấy phần ? Cho biết ý nghĩa từng phần ?
+ Tệp tin có thể chứa trong các tệp tin khác không ?
- HS2 :
+ Thư mục là gì ? Thế nào là thư mục cha, thư mục con, thư mục gốc ?
+ Thư mục có thể chứa bao nhiêu tệp tin ?
- GV nhận xét, cho điểm HS.
- HS1 : Trả lời.
- HS2 : Trả lời.
3.3/ Tiến trình bài học:	
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
Hoạt động 1 : Đường dẫn.
a/ Phương pháp : .................................
b/ Các bước của hoạt động :
- Muốn tìm một quyển sách giáo khoa tin học 6 trong thư viện em tìm như thế nào ?
- Khi ai đó cho biết địa chỉ, em muốn tìm đến nhà họ em tìm gì trước ?
- Các cách tìm đó gọi là đường dẫn.
- Trong máy tính muốn tìm một thư mục hay một tệp tin nào đó ta phải biết đường dẫn đến thư mục hay tệp tin đó. Vậy đường dẫn là gì ?
- Giới thiệu đường dẫn đến thư mục Mon van và tệp tin Tin hoc 6.doc như sách giáo khoa.
- GV vẽ một cây thư mục yêu cầu HS chỉ đường dẫn đến một tập tin nào đó.
- Tìm tủ để sách tin học, tìm kệ sách tin học 6.
- Tỉnh, huyện, xã, ấp, số nhà.
- HS suy nghĩ trả lời.
- HS quan sát.
- 1 HS thực hiện.
3. Đường dẫn :
 Đường dẫn là dãy tên các thư mục lồng vào nhau và đặt cách nhau bởi dấu \, bắt đầu từ một thư mục xuất phát nào đó và kết thúc bằng một thư mục hay tệp tin để chỉ ra đường tới thư mục hoặc tệp tin tương ứng.
Hoạt động 2 : Các thao tác chính trên tệp và thư mục.
a/ Phương pháp : .................................
b/ Các bước của hoạt động :
- Giới thiệu các thao tác đối với thư mục và tệp tin.
- HS nghe và ghi nhớ.
4. Các thao tác chính trên tệp và thư mục :
 - Xem thông tin về các tệp và thư mục;
- Tạo thư mục mới;
- Xoá;
- Đổi tên;
- Sao chép;
 - Di chuyển.
4. Tổng kết và hướng dẫn học tập:
4.1/ Củng cố: 
- Đường dẫn là gì ?
- Cho HS làm bài tập 3 – SGK ( GV treo bảng phục ).
- Hãy nêu những thao tác chính đối với tệp và thư mục.
- 1 HS trả lời.
- Bài tập 3 – SGK.
a/ C:\THUVIEN\KHTN\TOAN\Hinh.bt
b/ Thư mục THUVIEN chứa các tệp tin Dai.bt và Hinh.bt là sai.
c/ Thư mục mẹ của KHXH là THUVIEN.
d/ Thư mục BAIHAT nằm trong thư mục gốc là đúng.
- 1 HS trả lời.
4.2/ Hướng dẫn về nhà: 
- HS học bài, xem và làm lại các bài tập vừa làm. 
- Làm các bài tập còn lại sau bài học và các bài tập 3.41 đến 3.50 _ SBT.
- Xem trước bài 12.