Giáo án Tin học lớp 6 - Chương 3: Hệ điều hành - Bài 9: Vì sao cần có hệ điều hành

Ngày soạn: 29/10/2014
Ngày dạy: 7/11/2014
Dạy lớp: 6B
Tiết 20 - Bài 9: VÌ SAO CẦN CÓ HỆ ĐIỀU HÀNH? (tiếp)
1. Mục tiêu:
a. Về kiến thức: 
- Học sinh hiểu và trả lời được câu hỏi: Vì sao máy tính cần có hệ điều hành dựa trên các ý tưởng đã đưa ra ở hai quan sát trong sách giáo khoa;
- Bước đầu biết được vai trò và tầm quan trọng của hệ điều hành máy tính;
b. Về kỹ năng: Quan sát phân tích các ví dụ về phương tiện điều khiển trong thực tế liên hệ vào bài học.
c. Về thái độ: Nghiêm túc, chủ động tích cực học tập, có ý thức vận dụng kiến thức vào thực tế.
2. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
a. Chuẩn bị của giáo viên: SGK, SGV, giáo án, đồ dùng trực quan: ổ cứng, ổ đĩa CD, máy in, màn hình, loa.
b. Chuẩn bị của học sinh: SGK, vở ghi, đồ dùng học tập.
3. Tiến trình bài dạy:
* Ổn định tổ chức: 
6B: /...... Vắng: ( .....................................)
a. Kiểm tra bài cũ (5'): (Chiếu nội dung) 
Câu hỏi: Em hãy cho biết vai trò của đèn tín hiệu giao thông và thời khóa biểu trong trường học?
Đáp án: 
 - Hệ thống đèn tín hiệu giao thông có vai trò điều khiển, điều phối các hoạt động giao thông
 - Thời khóa biểu có vai trò điều khiển, điều phối các hoạt động dạy và học trong nhà trường.
HS: Nhận xét câu trả lời của bạn
GV: Nhận xét.
* Đặt vấn đề (1’): 
 Các em đã biết máy tính là một công cụ xử lí thông tin, khi máy tính hoạt động thì có nhiều đối tượng phần cứng và phần mềm cùng tham gia để xử lí thông tin. Vậy cái gì điều khiển để các đối tượng trong máy tính hoạt động một cách nhịp nhàng? Thầy cùng các em sẽ nghiên cứu bài học hôm nay.
Tiết 20 – Bài 9: VÌ SAO CẦN CÓ HỆ ĐIỀU HÀNH? (tiếp theo)
b. Dạy nội dung bài mới. 
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung ghi bảng
GV
Tiết học trước các em đã được nghiên cứu xong phần 1: Các quan sát
1. Các quan sát
GV
Vậy cái gì điều khiển máy tính, trong tiết học hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu:
2. Cái gì điều khiển máy tính? 
(25’)
GV
Các em quan sát hình ảnh sau: (chiếu)
?
Qua quan sát hình ảnh em có nhận xét gì?
HS
Số lượng phương tiện rất nhiều, đường xá chật chội, không có hệ thống điều khiển giao thông, xảy ra hiện tượng ùn tắc.
GV
Nếu ta ví thiết bị máy tính như con đường, các phần mềm như các phương tiện tham gia giao thông, phần mềm luôn muốn hoạt động tối đa. Khả năng của thiết bị máy tính có hạn nên tương tự như vậy việc tranh chấp CPU, bộ nhớ sẽ xảy ra.
Cho học sinh quan sát hình ảnh:
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung ghi bảng
?
Theo em hệ điều hành đảm nhận công việc gì?
KH
Hệ điều hành đảm nhận việc điều khiển các hoạt động của máy tính.
GV
Chốt: Hệ điều hành đảm nhận việc điều khiển các hoạt động của máy tính.
- Hệ điều hành đảm nhận việc điều khiển các hoạt động của máy tính.
GV
Cụ thể máy tính thực hiện công việc gì các em cùng theo dõi một số thiết bị sau. Giáo viên lần lượt giới thiệu các đồ dùng trực quan như: máy in, loa, ổ cứng, đĩa CD, màn hình.
?
Em hãy cho biết loa, màn hình, máy in, ổ cứng được gọi chung là gì?
?
Loa, màn hình, máy in, ổ cứnglà phần cứng của máy tính.
GV
Cho phát một đoạn nhạc trên loa, in một văn bản cho học sinh quan sát.
?
Theo em cái gì đã điều khiển phần cứng là loa và máy in?
KH
Hệ điều hành điều khiển các thiết bị (phần cứng) của máy tính
GV
Mở một số phần mềm máy tính: Mario, paint, nghe nhạc, soạn thảo văn bản cho học sinh quan sát.
?
Em hãy cho biết cái gì đã tổ chức thực hiện các chương trình (phần mềm) máy tính?
KH
Hệ điều hành tổ chức việc thực hiện các chương trình(phần mềm)
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung ghi bảng
GV
Chốt và ghi bảng.
Cụ thể, hệ điều hành thực hiện:
 + Điều khiển các thiết bị (phần cứng);
 + Tổ chức thực hiện các chương trình (phần mềm).
?
Theo em điều hành có vai trò như thế nào? Hệ điều hành có tham gia vào quá trình xử lí thông tin hay không?
TB
HĐH có vai trò rất quan trọng. Nó điều khiển mọi hoạt động của phần cứng và phần mềm tham gia vào quá trình xử lí thông tin.
?
Tại sao nói hệ điều hành tham gia vào quá trình xử lí thông tin?
KG
Máy tính là một công cụ xử lí thông tin mà hệ điều hành lại điểu khiển các hoạt động của máy tính. Vậy HĐH tham gia vào quá trình xử lí thông tin.
GV
Đó là nội dung phần ghi nhớ trong (SGK – 41). Yêu cầu 1 học sinh đọc nội dung ghi nhớ. (GV chiếu nội dung)
* Ghi nhớ: (SGK – Tr.41)
?
Vậy vì sao cần có hệ điều hành?
TB
Cần có hệ điều hành để điều khiển mọi hoạt động của máy tính
?
Nếu không có hệ điều hành thì máy tính có hoạt động được không?
TB
Nếu không có hệ điều hành thì máy tính không hoạt động được
?
Em hãy kể tên một số hệ điều hành mà em biết?
KG
Windows 98, Windows XP ....
GV
Chiếu và lần lượt giới thiệu một số hệ điều hành thông dụng. 
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung ghi bảng
Windows XP: Là một trong những hệ điều hành thông dụng nhất hiện nay, ra đời năm 2001.
Windows 8: Ra đời năm 2012, là hệ điều hành được phổ biến mới nhất hiện nay.
Hệ điều hành Linux: Là hệ điều hành mã nguồn mở, đây là phần mềm miễn phí, được sử dụng phổ biến ở rất nhiều quốc gia trên Thế giới, ở Việt Nam ít được sử dụng.
Hệ điều hành Macintosh: Hệ điều hành này được viết riêng cho hãng máy tính Apple.
c. Củng cố, luyện tập. (12’)
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung ghi bảng
GV
Để củng cố kiến thức đã học trong bài các em cùng trả lời một số câu hỏi và bài tập sau.
3. Bài tập
GV
Chiếu nội dung và yêu cầu học sinh nghiên cứu câu hỏi bài tập 1
Bài tập 1
Phát biểu nào dưới đây không đúng?
(A) Hệ điều hành điều khiển các phần cứng hoặc tổ chức thực hiện các phần mềm;
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung ghi bảng
GV
(B) Hệ điều hành có vai trò rất quan trọng, nếu không có hệ điều hành thì máy tính không thể hoạt động được;
(C) Hệ điều hành điều khiển mọi hoạt động của phần cứng và phần mềm tham gia vào quá trình xử lí thông tin.
TB
Trả lời
Phát biểu A không đúng.
?
Tại sao câu A sai?
TB
Hệ điều hành không chỉ điều khiển các phần cứng mà còn tổ chức thực hiện các phần mềm.
GV
Chiếu nội dung và yêu cầu học sinh nghiên cứu câu hỏi bài tập 2
?
Em hãy cho biết bài tập yêu cầu gì?
HS
Điền đúng (Đ), sai (S) vào ô trống.
GV
Để hoàn thành bài tập này yêu cầu các em hoạt động theo nhóm bàn trong 2 phút.
HS
Hoạt động theo nhóm bàn thảo luận và hoàn thiện bài tập 2. Đại diện nhóm trả lời.
GV
Yêu cầu các nhóm báo cáo kết quả và chiếu đáp án cho học sinh, nhận xét.
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung ghi bảng
?
Tại sao câu A sai?
TB
Hệ điều hành tham gia vào quá trình xử lí thông tin.
? 
Tại sao câu C sai?
TB
Hệ điều hành điều khiển mọi hoạt động của phần cứng và phần mềm tham gia vào quá trình xử lí thông tin.
GV
Giới thiệu trò chơi lật mảnh ghép.
GV
Giới thiệu (chiếu):
Luật chơi:
- Gồm 6 câu hỏi tương ứng với 6 mảnh ghép
- Mỗi câu trả lời đúng mảnh ghép được lật ra.
- Nếu trả lời sai mảnh ghép không lật được.
- Dưới mảnh ghép là một hình ảnh về thiết bị máy tính
- Thời gian suy nghĩ là 5 giây
- Có thể đọc tên của hình ảnh dưới mảnh ghép kể từ miếng ghép thứ hai được mở
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung ghi bảng
GV
Yêu cầu học sinh nghiên cứu luật chơi, gọi một học sinh đọc luật chơi. 
?
Các em đã hiểu rõ luật chơi hay chưa?
GV
Cho học sinh tự chọn câu hỏi và giáo viên chiếu đáp án, lật mở mảnh ghép với những câu trả lời đúng.
Câu hỏi 1
Vì sao cần có hệ thống đèn giao thông tại các ngã tư đường phố khi có người qua lại?
Trả lời
 Cần có hệ thống đèn giao thông để điều phối các hoạt động giao thông.
Câu hỏi 2
Vì sao trong nhà trường lại rất cần có một thời khóa biểu học tập cho tất cả các lớp?
Trả lời
Nhà trường rất cần có một thời khóa biểu để điều phối các hoạt động dạy và học.
Câu hỏi 3
Phần mềm học gõ bàn phím bằng mười ngón tay có phải là hệ điều hành không? Vì sao?
Trả lời
Phần mềm học gõ bàn phím bằng mười ngón tay không phải là hệ điều hành. Vì nó không điều khiển mọi hoạt động của máy tính cũng như việc thực hiện các phần mềm.
Câu hỏi 4
Phần mềm máy tính là gì? Có mấy 
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung ghi bảng
loại phần mềm máy tính?
Trả lời
- Phần mềm máy tính là các chương trình máy tính;
- Phần mềm máy tính có thể chia thành hai loại chính là phần mềm hệ thống và phần mềm ứng dụng.
Câu hỏi 5
Phần mềm hệ thống quan trọng nhất là phần mềm gì?
Trả lời
Hệ điều hành
Câu hỏi 6
Cấu trúc chung của máy tính điện tử theo Von Neumann gồm những bộ phận nào?
Trả lời
Bộ xử lí trung tâm, bộ nhớ, thiết bị vào (nhập), thiết bị ra (xuất)
GV
Dựa vào hình ảnh ổ cứng máy tính, đặt vấn đề cho bài học sau:
 Trong máy tính thì HĐH thường được cài đặt trong ổ đĩa cứng của máy tính. Vậy hệ điều hành là gì? Hệ điều hành có những nhiệm vụ chính nào? Các em tiếp tục đi trả lời các câu hỏi này trong bài học sau.
d. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: (2')
 - Nắm vững phần ghi nhớ trong SGK/41;
 - Xem và hoàn thiện lại các bài tập đã chữa trên lớp; 
- BTVN: Làm bài 4, 5 (SGK/41); 3.7, 3.8, 3.9 (SBT/35);
- Nghiên cứu trước bài 10: “Hệ điều hành làm những việc gì?”.