Giáo án Vật lý 7 - Chương 3: Điện học - Bài 20: Chất dẫn điện và chất cách điện - Dòng điện trong kim loại - Nguyễn Thành Tâm - Trường THCS Hòa Bình

Ngày dạy: 24/01/2011 tại lớp: 7A6, 7A8
Ngày dạy: 25/01/2011 tại lớp: 7A5
Ngày dạy: 27/01/2011 tại lớp: 7A4
Ngày dạy: 29/01/2011 tại lớp: 7A7 
Tuần: 23
Tiết: 23
Bài 20
CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN-DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LỌAI
I – Mục tiêu:
a) Kiến thức: 
- Nhận biết được vật liệu dẫn điện là vật liệu cho dòng điện đi qua và vật liệu cách điện là vật liệu không cho dòng điện đi qua.
	- Kể tên được một số vật cách điện và vật dẫn điện thường dùng.
	b) Kĩ năng: Nêu được dòng điện trong kim loại là dòng các electron chuyển động có hướng.
II – Chuẩn bị:
1. GV:
- Bảng phụ vẽ hình 20.1, 20.2, 20.3. 
- Mỗi nhóm HS:
	+ 1 bóng đèn pin.
	+ 1 bộ nguồn điện dùng pin.
	+ 1 số dây nối có kẹp cá sấu.
+ 1 số vật dụng dẫn điện và cách điện: dây đồng, dây chì, thước nhựa, thanh thủy tinh hữu cơ, vỏ dây điện,
2. HS:
- Đọc trước bài 20 ở nhà.
III – Tổ chức hoạt động dạy học:
1. Ổn định lớp: (1 phút)
2. kiểm tra bài cũ: (5 phút)
- Dòng điện là gì? Nguồn điện có khả năng nào? Mỗi nguồn điện có mấy cực? cho VD 5 nguồn điện mà em biết?
- Yêu cầu HS lắp mạch điện đơn giản với các dụng cụ cho trước để làm đèn phát sáng?
3. Bài mới: Tổ chức tình huống học tập: (1 phút)
GV nêu vấn đề: Ở mạch điện đơn giản của bài học trước, nếu chúng ta kẹp ở giữa là một đoạn dây đồng hay là một đoạn dây cao su thì bóng đèn có sáng hay không? Ta sẽ biết được điều này qua bài học hôm nay.
I. Tìm hiểu chất dẫn điện và chất cách điện: (23 phút)
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Kiến thức trọng tâm
— Thông báo thế nào là chất dẫn điện, chất cách điện.
— Yêu cầu HS quan sát hình 20.1SGK và điền vào chỗ trống.
— Yêu cầu các nhóm tổ chức thực hiện thí nghiệm như SGK. Ghi kết quả vào bảng phụ.
à Ghi nhớ thế nào là chất dẫn điện và chấ cách điện.
à Ghi kết quả nhận biết của mình.
C1: 
1. Các bộ phận dẫn điện là: dây tóc, dây trục, 2 đầu dây đèn; 2 chốt cắm, lõi dây.
2. Các bộ phận cách điện là: trụ thủy tinh, thủy tinh đen; vỏ phích, vỏ dây.
D Làm thí nghiệm theo sơ đồ hình vẽ. Thay các vật khác nhau để tìm xem vật nào dẫn điện, vật nào không dẫn điện.
I – Chât dẫn điện và chất cách điện:
Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua.
Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua.
˜ Thí nghiệm:
C2: 
- Vật liệu dẫn điện: đồng, sắt, nhôm, chì.
- Vật liệu cách điện: nhựa, thủy tinh, sứ, cao su, không khí.
II. Tìm hiểu dòng điện trong kim loại: (10 phút)
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Kiến thức trọng tâm
— Yêu cầu HS đọc SGK và trả lời câu hỏi:
? Cấu tạo bên trong của kim loại?
? Hãy quan sát hình 20.3 và trả lời câu hỏi C5.
— Yêu cầu HS đọc mục 2 “Dòng điện trong kim loại” và trả lời C6.
à Đọc phần Êlectrôn tự do trong kim loại và trả lời câu hỏi.
D Thảo luận nhóm và trả lời.
C6:
Êlectron tự do mang điện tích âm bị cực âm đẩy, bị cực dương hút. Chiều như hình.
II – Dòng điện trong kim loại:
1. Êlectron tự do trong kim loại:
a) Các kim loại là các chất dẫn điện. Kim loại cũng được cấu tạo từ các nguyên tử.
b) Trong kim loại có các êlectrôn thoát ra khỏi nguyên tử và chuyển động tự do trong kim loại, gọi là các êlectrôn tự do.
 Phần còn lại của nguyên tử dao động xung quanh những vị trí cố định.
C5:
Êletrôn tự do là vòng tròn nhỏ có dấu “-”, phần còn lại của nguyên tử là vòng tròn lớn mang dấu “+”. Phần này mang điện dương vì nguyên tử mất bớt êlectrôn.
2. Dòng điện trong kim loại:
˜ Kết luận:
Các êlectron tự do trong kim loại dịch chuyển có hướng tạo thành dòn điện chạy qua nó.
4. Vận dụng, củng cố: (5 phút)
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Kiến thức trọng tâm
— Yêu cầu HS tự đọc các câu hỏi phần vận dụng. Thảo luận nhóm để trả lời.
& Tổng kết và củng cố:
- — Yêu cầu HS đọc ghi nhớ.
- ? Thế nào là chất dẫn điện, chất cách điện? Nêu bản chất của dòng điện trong kim loại? 
H Làm tất cả BT trong SBT, xem trước bài học mới.
à Tự đọc các câu hỏi và trả lời.
à Trả lời các câu hỏi.
III – Vận dụng:
C7: B. Một đoạn ruột bút chì.
C8: C. Nhựa.
C9: C. Một đoạn dây nhựa.
5. Yêu cầu về nhà: (1 phút)
-Học thuộc bài
-Đọc lại phần có thề em chưa biết
-Chuẩn bị trước bài mới Bài 21. Sơ đồ mạch điện-Chiều dòng điện
-Làm bài tập 20.1, 20.5, 20.6, 20.7, 20.8, 20.9
Sứ, cao su, gỗ  là những vật cách điện. Nhôm, sắt, đồng  là những vật dẫn điện. Có một số nguyên liệu bình thường thì cách điện, nhưng ở nhiệt độ cao chúng trở nên dẫn điện. 
Ta gọi đó là các chất bán dẫn. Chất bán dẫn có ý nghĩa rất lớn trong cuộc sống hiện nay. Nhờ đó mà người ta chế tạo các linh kiện trong các máy thu thanh, ti-vi, máy tính, nhạc cụ, đồ chơi điện tử  
Em hãy dùng một viên pin, một bóng đèn để kiểm tra các vật sau đây có dẫn điện hay không?
- Ruột bút chì.	 - Ruột bút chì màu.
- Một đoạn than lò. 	- Giấy nhôm (dùng để gói thực phẩm).