Thực hành ngoại khóa các vấn đề của địa phương và một số nội dung đã học - Chủ đề: Bạo lực học đường

PHÒNG GD & ĐT THÀNH PHỐ HÀ GIANG.
 TRƯỜNG THCS 
 .............o0o.............
THỰC HÀNH NGOẠI KHÓA CÁC VẤN ĐỀ CỦA ĐỊA PHƯƠNG VÀ MỘT SỐ NỘI DUNG ĐÃ HỌC.
CHỦ ĐỀ: BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG.
Câu 1: Tìm hiểu về thực trạng bạo lực học đường tại địa phương ?
	Trả lời: 
Trong những năm gần đây, bạo lực học đường trở thành một vấn đề nhức nhối đối với nền giáo dục Việt Nam. Hiện tượng học sinh đánh nhau là một hiện tượng không mới, nhưng những hiện tượng đánh nhau của học sinh ở địa phương trong thời gian gần đây đã bộc lộ những tính chất nguy hiểm và nghiêm trọng. Điển hình là các vụ học sinh dùng hung khí đánh nhau trong trường học, trước cổng trường, học sinh nữ đánh nhau hội đồng, làm nhục bạn gây hậu quả nghiêm trọng và bức xúc trong dư luận xã hội. Đặc biệt, còn có các trường hợp giáo viên sử dụng các biện pháp giáo dục có tính chất bạo lực gây hậu quả nghiêm trọng đối với học sinh, ngoài ra, còn có hiện tượng học sinh hành hung thầy giáo, cô giáo. Và ngược lại cũng có các hiện tượng thầy giáo, cô giáo dùng lời nói xúc phạm học trò, dùng vũ lực để “giáo dục” học sinh,  
Ông Phùng Khắc Bình nguyên Vụ Trưởng Vụ Công tác học sinh - sinh viên, Bộ GD&ĐT Việt Nam cho biết: Thống kê từ 38 Sở GD-ĐT gửi về bộ từ năm 2003 đến năm 2009 có tới hơn 8.000 vụ học sinh tham gia đánh nhau và bị xử lý kỷ luật. Gần đây xảy ra nhiều vụ bạo lực học đường như: nữ sinh tụ tập đánh nhau hội đồng, làm nhục bạn; nam sinh dùng dao, kiếm, mã tấu chém nhau ngay trong trường học. Ở nhiều nơi, do mâu thuẫn trong tình bạn, tình yêu đã dùng dao rạch mặt bạn, đâm chết bạn giữa sân trường , 
Hiện nay ở Hà Giang tình trạng bạo lực học đường vẫn còn diễn ra ở các trường học. Do sử dụng mạng xã hội không đúng mục đích gây xích mích với nhau đã xảy ra những vụ đánh nhau. Ví dụ như trường Lê Hồng Phong vào mấy tháng trước đã xảy ra một vụ đánh nhau giữa các nam thanh niên. Đánh hội đồng khiến cho nạn nhân bị thương nặng.
Và vụ gần đây nhất là hai nữ sinh đánh nhau ở Vị Xuyên đánh nhau với lý do là bạn nữ kia cướp người yêu của mình. Nữ sinh kia liên tục tát và giật tóc bắt bạn nữ kia phải quỳ xuống xin lỗi và chia tay người yêu. Dưới đây là một số hình ảnh được cắt từ clip hình ảnh hai bạn nữ sinh đánh nhau làm xôn xao dư luận.
Hình thức thực hiện 
- Chửi thề, nói xấu, chia rẽ bè phái, miệt thị; 
- Nhắn tin hoặc gửi thư uy hiếp, bắt nạt, trấn lột đồ đạc hoặc tiền bạc; 
- Uy hiếp bằng hình ảnh, thông tin mang tính chất bạo lực, đồi trụy trên mạng Internet; 
- Dùng vũ lực như tát, đá, đấm, đánh, giật tóc, lột quần áo, ; 
- Quay video clip các hành vi bạo lực và đưa lên mạng Internet; 
 Các phương tiện sử dụng: Dao, mã tấu, giày dép, sách vở, bút, kiếm, ống sắt, dao lam, thư truyền tay, mạng internet, điện thoại di động.
Câu 2: Nêu nguyên nhân và các giải pháp để ngăn chặn bạo lực học đường? 
	Trả lời: 	
1. Nguyên nhân xuất phát từ cá nhân học sinh
- Học sinh có tiền sử biến chứng khi mang thai hay khi sinh ra có những biến chứng, đặc biệt, khi cha mẹ bị bệnh tâm thần; Học sinh nam có nhịp tim chậm, tỉ lệ máu tuần hoàn não khác biệt đối với các yếu tố kích thích sự thông cảm từ ngoại cảnh; Học sinh có IQ thấp, khuyết tật khả năng xử lý thông tin và trí lực, khuyết tật khả năng học tập, học lực kém, không muốn học, thất bại trong chuyện học; Học sinh có khả năng kiểm soát hành vi và tự kiềm chế kém; Học sinh kém khả năng tập trung, hiếu động; Học sinh dễ bị căng thẳng về xúc cảm; Học sinh có những thái độ và suy nghĩ chống đối xã hội; Học sinh đã từng có các hành vi bạo lực trong quá khứ; Học sinh có tiền sử hoặc đang sử dụng ma túy, rượu và thuốc lá hay các chất kích thích; -Tình trạng “dư thừa sức lực” của học sinh ở lứa tuổi dậy thì khiến các em phát triển mạnh về thể chất, hưng phấn cao, kiềm chế kém. Hơn nữa, các em đang muốn chứng tỏ bản thân, khẳng định cái TÔI cá nhân, nhưng lại không biết thể hiện bằng cách nào, do đó, muốn dùng vũ lực như một cách thể hiện sự vượt trội của mình so với bạn bè.
2. Nguyên nhân xuất phát từ gia đình 
 - Cha mẹ có thu nhập và học lực thấp; Cha mẹ nghiện ngập hay phạm pháp; bạo lực trong gia đình; Cha mẹ thiếu quan tâm hay không tạo được quan hệ tình cảm với con cái; Cha mẹ kém khả năng kiểm soát con cái; Cha mẹ kém tình thương yêu và nối kết trong gia đình; Chức năng giáo dục trong gia đình kém; Biện pháp giáo dục và kỷ luật không nhất quán, quá dễ dãi hay quá khắc nghiệt; Cha mẹ ly thân hoặc ly hôn; Cha mẹ có tiền án, tiền sự hoặc đang ngồi tù; Gia đình vừa trải qua những cú sốc về tinh thần như mất người thân, kiện cáo, phá sản, 
 - Gia đình chính là nơi hình thành cho các em nhân cách sống và cách ứng xử trong xã hội văn minh, nơi giáo dục cho các em những cảm nhận đầu tiên về quan hệ giữa con người với con người , giữa con người với thiên nhiên và giữa mỗi người với chính bản thân mình... 
 - Như chúng ta đã biết, gia đình là nền tảng đặc biệt quan trọng trong việc hình thành nhân cách cho trẻ từ tuổi ấu thơ. Nếu cha mẹ, anh, chị, em trong gia đình cư xử với nhau bằng bạo lực, sử dụng những từ ngữ, lời lẽ không hay với nhau sẽ ảnh hưởng rất lớn đến suy nghĩ, tình cảm của đứa trẻ và từ đó, dần hình thành trong trẻ những biểu hiện lệch lạc trong suy nghĩ và hành động giống như gia đình chúng.
 - Một nguyên nhân nữa cũng cần nhắc đến đó là sự thiếu quan tâm từ phía gia đình do cha mẹ chỉ chăm chú vào các công việc làm ăn hàng ngày thiếu sự kiểm soát và chăm sóc con cái thường xuyên hoặc do gia đình ít con nên sự chiều chuộng con cái quá mức chỉ biết cung cấp, đáp ứng về tiền bạc theo yêu cầu của con cái mà thiếu sự kiểm soát, quan tâm đến suy nghĩ, hành động của con em cũng chính là mối quan tâm mà chúng ta cần suy nghĩ. 
3. Nguyên nhân xuất phát từ nhà trường
 	 Học sinh bị thầy cô, ban giám hiệu, hay nhân viên nhà trường bạo hành, bạc đãi, đe dọa, làm nhục; Bị bạn bè ruồng bỏ hắt hủi hay bắt nạt; Không khí thù địch hay lề lối bất công trong lớp học; Giáo viên không quan tâm đến đời sống tâm lý, tình cảm của học sinh; Biện pháp kỷ luật của thầy cô và nhà trường không nhất quán, quá dễ dãi hay quá khắc nghiệt; Chương trình học quá nhiều; Nhà trường, lớp học thiếu các gương tích cực trong đời sống và thiếu những hoạt động xã hội lành mạnh; Học sinh giao du với bạn bè phạm pháp trong nhà trường; Học sinh không muốn học và thất bại trong việc học; Nhà trường có truyền thống tồn tại các băng nhóm bạo lực; Nhà trường không có mối liên hệ tích cực với gia đình học sinh cũng như các tổ chức xã hội khác; Nhà trường không có các hoạt động tham vấn học đường cần thiết, 
Vấn đề giáo dục đạo đức cho học sinh chưa được quan tâm đúng mức, thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình - nhà trường và xã hội. Bên cạnh đó, Áp lực, chương trình học tập nặng nề hiện nay cũng đang là mối quan tâm cần giải quyết. Học sinh hầu như không có nhiều thời gian để tham gia các hoạt động xã hội, các câu lạc bộ, đội nhóm, nhằm rèn luyện kỹ năng, trau dồi nhân cách. Thầy cô trong trường cũng bị áp lực dạy nặng nề nên phần nào buông lỏng việc “dạy làm người” cho các em. Tổ chức Đoàn - Đội trong nhà trường chưa phát huy hết vai trò là “một người bạn của thanh thiếu niên”, chưa quan tâm đến giáo dục kỹ năng sống trang bị cho các em học sinh các cấp học 
4. Nguyên nhân xuất phát từ cộng đồng, xã hội và các phương tiện truyền thông 
 - Phân tầng kinh tế - xã hội có diễn biến phức tạp, khoảng cách giàu nghèo giữa các gia đình, giữa các vùng miền ngày càng rõ nét, áp lực kinh tế dẫn đến giảm sút vai trò của gia đình đối với việc bảo vệ và chăm sóc con cái. Tình trạng bất bình đẳng về cơ hội phát triển của trẻ em giữa các vùng miền. 
 - Chức năng kinh tế của gia đình đã lấn áp chức năng giáo dục con cái của cha mẹ và những người thân trong gia đình, làm xao nhãng việc chia sẻ tình cảm, giáo dục phòng tránh những nguy cơ tiêu cực của môi trường sống có thể ảnh hưởng đến trẻ. 
 - Bạo lực gia đình, bạo lực ngoài cộng đồng xã hội cũng là “đường link” dẫn tới các hành vi bạo lực của trẻ em Việt Nam.
 - Công nghệ thông tin phát triển như vũ bão, trẻ em được tiếp cận với các trò chơi điện tử và mạng Internet từ khi còn rất nhỏ, từ đó, dẫn đến các hiện tượng nghiện game online, nghiện internet cũng như các trang mạng xã hội, ảnh hưởng từ các trò chơi mang tính bạo lực cao, các em bất chấp pháp luật, chuẩn mực đạo đức để được thỏa mãn “nhu cầu bạo lực” thông qua các trò chơi online, rời xa cuộc sống thực tìm đến thế giới ảo của internet. 
 - Các ấn phẩm báo chí, sách, truyện tranh, video clip, phim ảnh mang tính bạo lực cũng góp phần hình thành “nhu cầu bạo lực” của trẻ em Việt Nam.
 - Đặc biệt, các em cũng bị ảnh hưởng từ chính những cảnh bạo hành trong gia đình và ngoài xã hội như bạo lực trên các sân cỏ, đâm chém để tranh giành quyền lợi, đánh người thi hành công vụ, 
 4. Giải pháp ngăn chặn bạo lực học đường
 Đứng trước thực trạng bạo lực học đường diễn biến phức tạp trong những năm gần đây, Chính Phủ, Quốc Hội, Bộ GD&ĐT cần có nhiều các chương trình hoạt động nhằm tìm hiểu thực trạng, nguyên nhân, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm và hƣớng tới phòng tránh bạo lực học đƣờng trong môi trường giáo dục.
 Đứng trước những hành vi bạo lực của trẻ, cha mẹ, thầy cô nên có thái độ bình tĩnh, ân cần chỉ bảo cho các em để các em dần dần nhận ra sự không đúng đắn và từ bỏ nó. Sự quát tháo, đánh đập, nhiếc móc hoặc trừng phạt chỉ làm tăng thêm những hành vi đó ở trẻ. Giải pháp tận gốc của vấn đề là trẻ phải tự nhận ra và từ bỏ hành vi đó một cách tự nguyện. Đặc biệt, quan hệ giữa cha mẹ và con cái trong gia đình phải là mối quan hệ tin tưởng - bình đẳng. Cha mẹ phải phấn đấu để trở thành những “người bạn lớn” của con cái, kịp thời uốn nắn những lệch lạc trong nhận thức, thái độ và tình cảm của các em. Các cơ quan chức năng cần có những biện pháp để hạn chế sự ảnh hưởng của văn hóa độc hại đến nhân cách của trẻ. Thầy/cô giáo có thể áp dụng một số biện pháp sau nhằm hạn chế hành vi bạo lực trong nhà trường : 
1. Quan tâm tới học sinh cả trong và ngoài môi trƣờng nhà trường.
 2. Không cho phép các thái độ định kiến, thù địch và phân biệt đối xử diễn ra giữa các học sinh và các nhóm học sinh trong lớp học. Thầy/cô giáo phải thiết lập quy tắc này ngay từ khi bắt đầu lớp/khóa học.
 3. Lắng nghe học sinh của mình xem những điều gì đang diễn ra ở các em. 
4. Nhận biết những dấu hiệu bạo lực ở học sinh. Các dấu hiệu cho thấy hành vi bạo lực sắp xảy ra bao gồm: học sinh giảm hứng thú học tập; thích chơi hoặc xem các trò game bạo lực; tâm trạng chán nản; nói về nỗi tuyệt vọng/thất vọng và cô lập với các học sinh khác; thiếu kỹ năng kiểm soát sự giận dữ; có hành vi bạo lực với động vật; nói về cái chết hay mang vũ khí vào trường. 
5. Thảo luận với học sinh về các biện pháp ngăn chặn bạo lực học đường.
 6. Khuyến khích học sinh thông báo những biểu hiện về bạo lực học đƣờng cho giáo viên. 
7. Dạy cho học sinh kỹ năng kiểm soát giận dữ và giải quyết xung đột. 
8. Giữ mối thường xuyên với cha mẹ học sinh. 
9. Toàn xã hội cần phải quan tâm củng cố nâng cao chất lượng môi trường xã hội, văn minh tiến bộ. Quản lý, ngăn chặn và chế tài hiệu quả những hoạt động có tác hại đến môi trường văn hóa xã hội, nghiêm cấm các trò chơi điện tử, phim ảnh bạo lực. 
10. Nâng cao vai trò, vị trí và trách nhiệm của gia đình trong việc bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em. Tiếp tục thúc đẩy phong trào ông, bà, cha, mẹ mẫu mực, con cháu thảo hiền; xây dựng gia đình văn hóa. Loại bỏ các hành vi bạo lực ra khỏi đời sống gia đình. Nâng cao kiến thức bảo vệ chăm sóc trẻ em và giáo dục kỹ năng sống cho trẻ em tại gia đình. 
11. Xây dựng cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa 3 môi trường giáo dục: Gia đình - Nhà trường - Xã hội. Xác định rõ vai trò, vị trí của người thầy, quyền hạn và trách nhiệm trong việc giáo dục đạo đức học sinh, đảm bảo song song việc dạy chữ và dạy làm người. Nhà trường và thầy cô giáo phải được bảo vệ danh dự và có đủ cơ chế để răn đe giáo dục học sinh.
 12. Xây dựng mô hình cộng đồng an toàn, thực hiện tốt nội dung cuộc vận động “xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”.