Giáo án Mĩ thuật 9 - Bài 1: Thường thức mĩ thuật - Sơ lược về mĩ thuật thời Nguyễn (1802 - 1945)

Ngày soạn :13/08/ 2015
 Tuần 1-Tiết1:	
THƯỜNG THỨC MỸ THUẬT
SƠ LƯỢC VỀ MỸ THUẬT THỜI NGUYỄN
(1802-1945)
I. MỤC TIÊU:
1- Kiến thức: HS biết được những nét chính về bối cảnh lịch sử và mĩ thuật thời Nguyễn, có một số hiểu biết về kinh đô Huế thông qua NT KT, Đk,ĐH,HH. 
2- Kĩ năng: Trình bày được nét tổng quát về đặc điểm mĩ thuật thời Nguyễn, trình bày được những nét chính về KT kinh đô Huế, trình bày được một số nét về NT ĐK,HH và ĐH
3- Thái độ: Học sinh trân trọng yêu quý những giá trị truyền thống, biết ơn thế hệ người đi trước.
4- Hình thành và phát triển năng lực học sinh: Vấn đáp, tư duy logic, phân tích tổng hợp, cảm thụ, nhận biết....
II.CHUẨN BỊ:
1. Tài liệu tham khảo:
	- Phương phápgiảng dạy ( GT ĐTGV.THCS hệ cao đẳng sư phạm)
- Tranh tham khảo “Cố đô Huế”, Lược sử mĩ thuật và mĩ thuật học của Chu Quang Trứ, Phạm Thị Chỉnh, Nguyễn Thái Lai
2. Đồ dùng dạy học:
- GV:
 - Bộ đồ dùng dạy học MT 9.
 - Tranh ảnh liên quan đến mĩ thuật thời Nguyễn
- HS:
- Tranh ảnh liên quan đến bài học.
 - Giấy , chì , màu , tẩy.
2. Phương pháp giảng dạy:
- Quan sát, vấn đáp, trực quan, gợi mở.
- Thảo luận nhóm.
III.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 
1- ổn định tổ chức: KT sĩ số
2- Kiểm tra bài cũ: Nhắc lại kiến thức về lịch sử việt nam về triều đại nhà Nguyễn?
3- Bài mới
Giới thiệu bài mới
- Vấn đáp, Tư duy logic
*.Hoạt động1: Hướng dẫn HS tìm hiểu sơ lược về bối cảnh lịch sử thời Nguyễn
- Cho HS đọc sgk, xem tranh và thảo luận
- HS thảo luận
- HS chép câu hỏi+ thảo luận
- Đại diện nhóm lên trình bày kết quả thảo luận
- HS nghe +bổ sung
- Câu1: Tóm tắt vài nét về bối cảnh lịch sử thời Nguyễn?
- GV yêu cầu các nhóm bổ sung
-> GV kết luận: Nhà Nguyễn là triều đại cuối cùng của chế độ phong kiến lịch sử Việt Nam. Mĩ thuật thời Nguyễn phát triển đa dạng và phong phú còn để lại cho kho tàng văn hoá dân tộc một số lượng công trình và tác phẩm đáng kể.
- HS nghe +ghi bài
- Sau khi thống nhất đất nước nhàNguyễn đã chọn Huế làm kinh đô,thiết lập một chế độ quân chủ chuyên quyền chấm dứt nội chiến
- Tiến hành cải cách nông nghiệp,khai hoang làm đồn điền,làm đường
+ Văn hoá tư tưởng: đề cao nho giáo
+ Kinh tế đối ngoại: thực hiện chính sách “ Bế quan toả cảng”
- Tư duy logic, Phân tích tổng hợp
*.Hoạt động 2 : Hướng dẫn HS tìm
 hiểu sơ lược tựu về Mĩ Thuật 
- GV cho HS xem tranh
- Mĩ thuật thời Nguyễn có những loại hình nghệ thuật nào?
- Mĩ thuật thời Nguyễn phát triển ntn? Có những thành tựu gì?
- Kiến trúc kinh đô Huế bao gồm những loại kiến trúc nào ?
- GV chốt
1Kiến trúc:
- Câu 2: Tìm hiểu và cho biết kinh thành Huế, các lăng tẩm được xây dựng ntn?
- HS chép câu hỏi +thảo luận
- Đại diện nhóm lên trình bày kết quả thảo luận
- Hs nghe+bổ sung
- Gv yêu cầu các nhóm trả lời
- Gv yêu cầu các nhóm bổ sung
- HS nghe +ghi bài
- Gv kết luận:
* Kiến trúc kinh đô Huế:
- Là một quần thể kiến trúc to lớn gồm có Hoành thành và các cung điện, lầu gác,lăng tẩm.
-)Cấu trúc kinh thành Huế:
- Kinh đô Huế được vua Gia Long xây dựng lại vào năm1804 trên nền thành Phú Xuân cũ,Ban đầu còn đơn giản vua minh mạng lên ngôi quy hoạch lại Hoàng thành gồm 3 vòng thành gần vuông
- Vòng ngoài của Hoàng thành gồm có 10 cửa và hào sâu bao quanh
- Vòng thành giữa có ngọ môn nằm trên đường trục chính
+ Phần trên kiến trúc của Ngọ Môn là lầu Ngũ Phụng gồm 100 cột lớn nhỏ
- Bên trong là nơi làm việc của triều đình có các cung điện to lớn và bề thế nhất là nơi đặt ngai vàng và nơi vua thiết đại triều.
+ Trong cùng là tử cấm thành nơi vua ở và làm việc
-)Lăng tẩm thời Nguyễn:
- Có giá trị nghệ thuật
+ Kết hợp hài hoà giữa kiến trúc và thiên nhiên. Xây dựng theo sở thích của các vua và theo luật phong thuỷ
+ Những lăng tẩm lớn:
-> Cố Đô Huế được Unesco công nhận là di sản văn hoá thế giới năm 1993.
2 Điêu khắc, Đồ hoạ ,Hội hoạ:
- GV cho HS đọc sgk + xem tranh
- GV đặt câu hỏi thảo luận 
- Câu 3: Điêu khắc và đồ hoạ ,hội hoạ thời Nguyễn có đặc điểm gì? được phát triển ra sao?
- HS chép câu hỏi + thảo luận
- Đại diện nhóm lên trả lời 
+ Hs nghe +bổ sung
- Gv yêu cầu các nhóm trả lời
- Gv yêu cầu các nhóm bổ sung
- Hs nghe+ ghi bài
-> Gv kết luận:
-)Điêu khắc:
-> GV chốt: Điêu khắc phật giáo tiếp tục phát huy truyền thống sẵn có của khuynh hướng dân gian làng xã
-) Đồ hoạ,hội hoạ:
- Dòng tranh khắc gỗ dân gian Kim Hoàng ( Hoài Đức-Hà Tây) xuất hiện vào thời nhà Nguyễn
- Hội hoạ:
Trong giai đoạn này MT đã có sự tiếp xúc với mĩ thuật châu Âu mở ra một hướng mới cho sự phát triển của mĩ thuật Việt nam.
- Hs quan sát tranh sgk
- Kiến trúc
- Điêu khắc
- Đồ hoạ
- Hội hoạ
- phát triển đa dạng phong phú
+ Có nhiều công trình kiến trúc quy mô lớn
.
+ Kết hợp hài hoà giữa kiến trúc và thiên nhiên. Xây dựng theo sở thích của các vua và theo luật phong thuỷ
+ Những lăng tẩm lớn: Lăng Gia Long,Minh Mạng,Tự Đức,Khải Định
- Mang tính tượng trưng cao nhất là các con vật:nghê, voi,sư tử;mắt mũi, chân móng được diễn tả rất kĩ, chất liệu đá, đồng ...
- Tượng Người : các quan hầu, hoàng hậu, cung phi, công chúa...diễn tả khối làm rõ nét mặt , phong thái ung dung...
 - Tượng thờ: la Hán, Kim Cương, Thánh mẫu...thanh tao và trang nhã, hiền hậu đầy vẻ uy nghiêm.
- Điêu khắc được làm bằng chất liệu đá và xi măng
+ Chỉ có nét và mảng màu đen được in ván gỗ sau đó dựa vào mảng phân hình mà tô vẽ các màu khác nhau.
+ Được in trên giấy hồng điều hoặc giấy tàu vang nhập của nước ngoài
+ Đầu thế kỉ XX một bộ tranh khắc gỗ đồ sộ ra đời là “Bách khoa thư văn hoá vật chất của Việt Nam” hơn 700 trang với 4000 bức vẽ miêu tả cảnh sinh hoạt hằng ngày,những công cụ đồ dùng
+ Có một hoạ sĩ duy nhất của Việt Nam trong giai đoạn này được đào tạo tại Pháp là Lê Huy Miến. Ông đã để lại một số tác phẩm sơn dầu với lối vẽ tỉ mỉ,tỉa tót kĩ càng theo xu hướng hiện thực
- Bình Văn, Chân dung cụ tú mền
- Tư duy logic, vấn đáp, giao tiếp, cảm thụ
*.Hoạt động 3: Một vài đặc điểm của mĩ thuật thời Nguyễn
- Nêu tóm tắt đặc điểm của kiến trúc kinh đô Huế?
- Tóm tắt đặc điểm điêu khắc đồ hoạ hội hoạ của mĩ thuật thời Nguyễn?
- Kiến trúc hài hoà với thiên nhiên, NT trang trí với kết cấu tổng thể.
- ĐK, Đh, HH đã phát triển đa dạng tiếp thu NT Châu âu mở ra một hướng mới cho MT dân tộc. 
- Vấn đáp, phân tích
4. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP:
- Nhắc lại về bối cảnh lịch sử xã hội thời Nguyễn?
- Công trình kiến trúc cố đô Huế có gì đặc biệt?
- Cho HS chơi trò chơi giải ô chữ
-Gv chấm điểm cho nhóm thắng cuộc
-> Gv nhận xét giờ học
LNTĐC (Lăng tự đức)
HAGTAH (hoàng thành)
IHĐHE (kinh ®« HuÕ).
5. DẶN DÒ:
- Về nhà
- ChuÈn bÞ
- Đäc sgk
- S­u tÇm tranh ¶nh liªn quan ®Õn mÜ thuËt thêi NguyÔn
-TiÕt 2: VÏ theo mÉu
tÜnh vËt: lä hoa vµ qu¶ (vÏ h×nh)