Giáo án Tin học 6 - Chương 1: Làm quen với Tin học và máy tính - Bài 1: Thông tin và tin học - Trần Trung Hiếu

CHƯƠNG I : LÀM QUEN VỚI TIN HỌC VÀ MÁY TÍNH ĐIỆN TỬ
§1. THÔNG TIN VÀ TIN HỌC
Ngày soạn: . /./2014
Tiết theo PPCT: 1-2
Tuần: 01
1. Mục tiêu:
1.1/ Kiến thức:
- Biết được khái niệm thông tin và hoạt động thông tin của con người.
- Biết máy tính và công cụ hỗ trợ con người trong các hoạt động thông tin.
- Có khái niệm ban đầu về tin học và nhiệm vụ chính của tin học.
1.2/ Kĩ năng: 
- Biết lấy ví dụ cụ thể về thông tin.
- Biết mô hình quá trình xử lí thông tin.
1.3/ Thái độ: Thái độ học tập nghiêm túc, yêu thích môn học.
2. Chuẩn bị:
2.1/ Chuẩn bị của GV: Một số tranh ảnh, hình vẽ làm ví dụ về thông tin hoặc BGĐT (nếu có ĐK).
2.2/ Chuẩn bị của HS: Nghiên cứu SGK, vở ghi.
3. Tổ chức các hoạt động học tập:
3.1/ Ổn định lớp:
3.2/ Kiểm tra bài cũ:
3.3/ Tiến trình bài học:	
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
Hoạt động 1 : Giới thiệu sơ lược nội dung kiến thức.
- GV giới thiệu sơ lược nội dung kiến thức của bộ môn tin học. Hướng dẫn phương pháp học tập bộ môn tin học cho HS.
- HS nghe và ghi nhớ.
Hoạt động 2 : Hình thành khái niệm thông tin.
a/ Phương pháp : ...............................
b/ Các bước của hoạt động :
- Cho HS quan sát những tranh, ảnh đã chuẩn bị sẵn và yêu cầu HS nêu những hiểu biết của mình khi quan sát những bức tranh ảnh đó. 
- GV khẳng định đó là thông tin.
- Em nào có thể phát biểu được khái niệm thông tin.
- Yêu cầu HS cho một vài ví dụ khác về thông tin.
- GV đưa ra nhiều ví dụ giúp HS hiểu sâu về thông tin.
- HS quan sát.
- HS thử phát biểu.
- HS cho ví dụ.
- HS lắng nghe.
1. Thông tin là gì ?
 Thông tin là tất cả những gì mang lại cho con người sự hiểu biết về thế giới xung quanh ( sự vật, sự kiện,  ) và về chính con người.
Hoạt động 3 : Hoạt động thông tin của con người.
a/ Phương pháp : .................................
b/ Các bước của hoạt động :
- GV khẳng định thông tin có vai trò rất quan trọng trong cuộc sống của con người. Chúng ta không chỉ tiếp nhận mà còn, xử lí, trao đổi, lưu trữ thông tin.
- Thông tin thường được xử lí và lưu trữ như thế nào ?
- GV giới thiệu hoạt động thông tin và quá trình xử lí thông tin. Phân biệt rõ cho HS: thông tin vào, thông tin ra, mối quan hệ giữa chúng và quá trình xử lí thông tin.
- HS theo dõi.
- HS trả lời.
- HS lắng nghe, ghi nhớ.
2. Hoạt động thông tin của con người :
 Hoạt động thông tin bao gồm sự tiếp nhận, xử lí, lưu trữ và truyền (trao đổi) thông tin. Trong đó, xử lí thông tin đóng vai trò quan trọng vì nó đem lại sự hiểu biết cho con người.
Xử lí
 TT vào TT ra
 ( Mô hình xử lí thông tin )
4. Tổng kết và hướng dẫn học tập:
4.1/ Củng cố: 
- Thông tin là gì ? Cho VD.
- Hãy cho biết hoạt động thông tin bao gồm những việc gì? Công việc nào là quan trọng nhất ?
Bài tập 2 : Hãy cho ví dụ cụ thể về thông tin và cách thức con người thu nhận thông tin đó.
Bài tập 3 : Những ví dụ trong bài học đều là những thông tin mà em có thể tiếp nhận được bằng tai ( thính giác ), bằng mắt ( thị giác ). Em hãy thử nêu ví dụ về thông tin mà con người có thể thu nhận được bằng giác quan khác.
Bài tập 4 : Hãy nêu một số ví dụ minh hoạ về hoạt động thông tin của con người.
- 1 HS trả lời.
- 1 HS trả lời.
Bài tập 2 :
- Ví dụ : Tiếng gà gáy sáng
- Cách thức mà con người thu nhận thông tin là : nghe được bằng tai ( thính giác ).
Bài tập 3 :
Ví dụ: mùi (thơm, hôi), vị ( mặn, ngọt, chua ) hay những cảm giác khác như nóng, lạnh,  Hiện nay máy tính chưa có khả năng thu thập và xử lí những thông tin dạng này.
Bài tập 4 :
Ví dụ : Con người học tập, lưu trữ tài liệu xử lí công việc và đưa ra quyết định.
4.2/ Hướng dẫn về nhà:
- HS học thuộc bài, tìm những ví dụ cụ thể có liên quan đến bài học.
- Xem lại các bài tập vừa làm, làm các bài tập còn lại.
- Xem trước mục 3.
Tiết 2 : 
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
Hoạt động 1 : Kiểm tra bài cũ.
- HS1 : Thông tin là gì ? Cho 2 ví dụ về thông tin.
- HS2 : Hoạt động thông tin của con người bao gồm những hoạt động nào ? Vẽ mô hình quá trình xử lí thông tin.
- GV nhận xét cho điểm.
- HS1 : Trả lới theo SGK.
- HS2 : Trả lời theo SGK.
Hoạt động 2 : Hoạt động thông tin và tin học.
a/ Phương pháp : .................................
b/ Các bước của hoạt động :
- Yêu cầu HS đọc nội dung SGK.
- Bộ phận nào trong cơ thể con người cho phép ta tiếp nhận thông tin? Thông tin nhận được sẽ lưu trữ ở đâu?
- Thông tin có thể thu nhận bằng 2 cách : Vô thức và có ý thức. Ví dụ : Nghe tiếng chim hót có thể đoán được đó là chim gì,  hay chủ động tìm kiếm thông tin bằng cách đọc sách, đi tham quan,
- Ta có thể quan sát những hoạt động đang diễn ra ở văn phòng.
- GV trình bày những hạn chế của giác quan và bộ não con người trong hoạt động thông tin. Từ đó giới thiệu sự ra đời của máy tính điện tử và ngành tin học. 
- 1 HS đọc.
- HS trả lời.
- HS lắng nghe và ghi nhớ.
- Không quan sát được.
- HS lắng nghe và ghi nhớ.
3. Hoạt động thông tin và tin học :
 Một trong những nhiệm vụ chính của tin học là nghiêng cứu việc thực hiện các hoạt động thông tin một cách tự động nhờ sự trợ giúp của máy tính điện tử.
4.1/ Củng cố: 
- Hãy cho biết thông tin là gì ?
- Hãy cho biết hoạt động thông tin bao gồm những việc gì? Công việc nào là quan trọng nhất ?
- Hãy cho biết một trong những nhiệm vụ chính của tin học là gì?
Bài tập 1.22 – SBT : Trước khi đi sang đường, theo em, con người cần xử lí thông tin gì?
A. Quan sát xem có phương tiện giao thông đang đến gần không;
B. Nghĩ về bài toán trên lớp hôm qua trên lớp chưa làm được;
C. Quan sát xem đèn tín hiệu giao thông đang bật màu gì;
D. Kiểm tra lại đồ dùng học tập đã có đủ trong cặp sách chưa;
Hãy chọn phương án trả lời đúng.
Bài tập 1.23 – SBT : Em cần nấu nồi cơm. Hãy xác định những thông tin nào cần xử lí ?
A. Kiểm tra gạo trong thùng còn không;
B. Nước cho vào nồi đã đủ chưa;
C. Bếp nấu đã chuẩn bị sẵn sàng chưa;
D. Tất cả các thông tin trên.
Hãy chọn phương án trả lời đúng.
Bài tập 5 : Hãy tìm thêm ví dụ về công cụ và phương tiện giúp con người vượt qua hạn chế của các giác quan và bộ não.
- Cho HS đọc bài đọc thêm.
- HS trả lời theo SGK.
- HS trả lời theo SGK.
- HS trả lời theo SGK.
Bài tập 1.22 – SBT :
 Phương án trả lời đúng là A, C.
Bài tập 1.23 – SBT :
Phương án trả lời đúng là D.
Bài tập 5 :
 Ví dụ : Xe có động cơ để đi nhanh hơn, cần cẩu để nâng được nhiều vật nặng hơn, chiếc cân để giúp phân biệt trọng lượng,  trong đó máy tính có những điểm ưu việt hơn hẳn.
- 1HS đọc, HS còn lại theo dõi.
4.2/ Hướng dẫn về nhà:
- HS học thuộc bài, tìm những ví dụ cụ thể có liên quan đến bài học.
- Xem trước bài 2.