Giáo án Tin học 6 - Chương 1: Làm quen với Tin học và máy tính - Bài 2: Thông tin và biểu diễn thông tin - Trường DTNT Lộc Ninh

Tuần:2
Tiết: 3
Ngày soạn: 15/08/09
Ngày dạy: 
	Bài 2: 	 THÔNG TIN 
	 VÀ BIỂU DIỄN THÔNG TIN ( T1 ) 
I/ MỤC TIÊU:
Sau khi học xong bài này, HS có khả năng:
 + Kể ra các dạng cơ bản của thông tin.
 + Chỉ ra thông tin có thể biểu diễn bằng nhiều hình thức khác nhau.
II/ CHUẨN BỊ: 
- GV: Soạn giáo án + giáo trình + chuẩn bị máy tính cho HS .
- HS: Giáo trình .
III/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 
 1/ Oån định:
2/ KTBC: 
HOẠT ĐỘNG THẦY
HOẠT ĐỘNG TRÒ
Câu 1: Máy tính điện tử được làm ra ban đầu nhằm mục đích gì?
Câu 2: Một trong những nhiệm vụ chính của tin học là gì?
- TL: Hỗ trợ cho công việc tính toán của con người.
- TL: Là ngiên cứu việc thực hiện các hoạt động thông tin một cách tự động trên cơ sở sử dụng máy tính điện tử.
3/ Bài mới: (Giới thiệu tên bài)
HOẠT ĐỘNG THẦY VÀ TRÒ
GHI BẢNG
1/ Hoạt động 1: Các dạng thông tin cơ bản. 
-> Tổ chức trò chơi:
+ Số HS tham gia: 3
+ Dụng cụ: hai tờ giấy, bảng, phấn.
Cách chơi:
- GV: Viết vào tờ giấy thứ nhất từ: “ngôi nhà”rồi đưa cho HS thứ nhất, yêu cầu em này vẽ hình tương ứng với nội dung trong tờ giấy thứ nhất lên tờ giấy thứ hai, giữ bí mật từ em thấy trong tờ giấy.
- HS thứ hai sẽ nhìn bức tranh đó và nói cho HS thứ ba về nôi dung bức tranh. 
- HS thứ ba viết điều mình nghe thấy lên trên bảng.
- GV: Cho cả lớp so sánh từ viết trên bảng với từ trong tờ giấy mà giáo viên đưa ra -> giống nhau
- GV: Từ: “ngôi nhà ” là thông tin mà ba bạn cùng tiếp nhận đựơc, em hãy cho biết thông tin mà ba bạn trên nhận được lần lượt ở dạng gì?
- HS trả lời:
+ Thông tin bạn thứ nhất tiếp nhận ở dạng âm văn bản.
+ Thông tin bạn thứ hai tiếp nhận ở dạng âm hình ảnh.
+ Thông tin bạn thứ ba tiếp nhận ở dạng âm âm thanh.
-> Đó chính là ba dạng thông tin mà hiện nay có thể tiếp nhận và xử lí được.
2/ Hoạt động 2: Biểu diễn thông tin 
- GV: Việc biểu diễn thông tin có quan trọng không? Vì sao?
- HS: Quan trọng. Vì biểu diễn thông tin giúp cho việc tiếp nhận, truyền và quan trọng nhất là xử lí thông tin được dễ dàng, chính xác.
- GV: Nhận xét, chốt lại.
1. Các dạng thông tin cơ bản
- Thông tin quanh em hết sức phong phú, đa dạng. Tuy nhiên, trong tin học có ba dạng thông tin cơ bản:
+ Dạng văn bản
+ Dạng hình ảnh 
+ Dạng âm thanh
2. Biểu diễn thông tin
- Khái niệm:
Biểu diễn thông tin là cách thể hiện thông tin dưới dạng cơ bản nào đó (như văn bản, âm thanh, hình ảnh).
- Vai trò:
+ Biểu diễn thông tin có vai trò quan trọng đối với việc truyền và tiếp nhận thông tin.
+ Biểu diễn thông tin dưới dạng phù hợp cho phép lưu trữ và chuyển giao thông tin.
+ Biểu diễn thông tin còn có vai trò quan trọng đối với mọi hoạt động thông tin nói chung và quá trình xử lí thông tin nói riêng. 
 4 / Củng cố: 
Câu 1: Máy tính không thể dùng để
a. Lưu trữ các sưu tập phim, ảnh	b. Ghi lại các bài văn hay
c. Lưu lại mùi vị thức ăn	d. Nhớ các giọng chim hót
	Đáp án: c
Câu 2: Máy tính không thể dùng để
a. Chơi các bản nhạc	b. Tính toán doanh thu của các công ti
c. In thiếp mời sinh nhật	d. Quản lí danh sách học sinh đi học muộn
e. Phân biệt mùi thơm của hoa hồng và hoa nhài.
	Đáp án: e
5/ Dặn dò: 
Đọc sách giáo khoa, suy nghĩ và trả lời câu hỏi 1, 2 (sgk trang 9).
Học thuộc các lý thuyết đã học. 
Tiết sau chúng ta học tiếp.
Tuần: 2
Tiết: 4 
Ngày soạn: 15/08/09
Ngày dạy: 
Bài 2: 	THÔNG TIN 
	VÀ BIỂU DIỄN THÔNG TIN ( T2 ) 
I/ MỤC TIÊU:
Giúp cho HS bước đầu hiểu được tại sao thông tin lưu trữ trong máy tính (dữ liệu) được quy ướcbiểu diễn dưới dạng dãy bit chỉ gồm hai kí hiệu 0 và 1.
II/ CHUẨN BỊ: 
- GV: Soạn giáo án + giáo trình + chuẩn bị máy tính cho HS .
- HS: Giáo trình .
III/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 
 1/ Oån định:
2/ KTBC: 
HOẠT ĐỘNG THẦY
HOẠT ĐỘNG TRÒ
Câu 1: Em hãy nêu các dạng thông tin cơ bản?
Cho ví dụ minh hoạ
Câu 2: Vai trò của việc biểu diễn thông tin.
- TL: Thông tin quanh em hết sức phong phú, đa dạng. Tuy nhiên, trong tin học có ba dạng thông tin cơ bản:
+ Dạng văn bản
 VD: bài báo, thư
+ Dạng hình ảnh 
 VD: tấm ảnh của em, Tom trong phim hoạt hình
+ Dạng âm thanh
 VD: Giọng cô giảng bài, bản tin dự báo thời tiết
- TL: Vai trò:
+ Biểu diễn thông tin có vai trò quan trọng đối với việc truyền và tiếp nhận thông tin.
+ Biểu diễn thông tin dưới dạng phù hợp cho phép lưu trữ và chuyển giao thông tin.
+ Biểu diễn thông tin còn có vai trò quan trọng đối với mọi hoạt động thông tin nói chung và quá trình xử lí thông tin nói riêng. 
3/ Bài mới: (Giới thiệu tên bài)
HOẠT ĐỘNG THẦY VÀ TRÒ
GHI BẢNG
Hoạt động 1: Biểu diễn thông tin trong máy tính
- Hoạt động thông tin của máy tính phải diễn ra như thế nào để máy tính có thể xử lí thông tin giúp con người?
- HS: Để xử lí được thông tin, máy tính cần phải tiếp nhận rồi lưu trữ thông tin để xử lí.
- GV: Nhận xét.
- GV: Để xử lí thông tin, thì thông tin lưu trữ trong máy tính (còn gọi là dữ liệu) phải được biểu diễn dưới dạng phù hợp. Đó là dạng gì?
- GV: Để trả lời được câu hỏi này, chúng ta hãy theo dõi ví dụ sau:
Khi thi công sửa chữa một quãng đường hẹp, để tránh ách tắc cũng như để hạn chế số lượng xe đi lại cùng một thời điểm, tại hai đầu A và B của đoạn đường, người ta dùng 1 đèn báo với quy ước:
Đèn A
Đèn B
Ý nghĩa
Bật
Bật
Được đi từ A đến B và từ B đến A
Bật
Tắt
Chỉ được đi từ A đến B
Tắt
Bật
Chỉ được đi từ B đến A
Tắt
Tắt
Cấm đi lại
- Giả sử chúng ta quy ước: 
+ Trạng thái bật là 1.
+ Trạng thái tắt là 0.
Các em hãy viết lại bảng trên.
- HS trả lời:
Đèn A
Đèn B
Ý nghĩa
1
1
Được đi từ A đến B và từ B đến A
1
0
Chỉ được đi từ A đến B
0
1
Chỉ được đi từ B đến A
0
0
Cấm đi lại
Như vậy chỉ với hai số 0 và 1, việc cấm hay cho phép xe cộ đi lại trên đoạn đường có thể biểu diễn dưới dạng các dãy 11,10, 01, 00.
-> Đây cũng chính là cách mà các kĩ sư tin học quy ước để biểu diễn thông tin trong máy tính.
Bởi vì máy tính cũng sử dụng nguồn điện giống như bóng đèn, nên các mạc điều khiển máy tính cũng có hai trạng thái đóng/ ngắt giống trạng thái bật/ tắt của bóng đèn.
Vậy, thông tin trong máy tính được biểu dưới dạng dãy các số 0 và 1, gọi là dãy bit.
3. Biểu diễn thông tin trong máy tính
* Biểu diễn thông tin
- Để máy tính có thể trợ giúp con người trong hoạt động thông tin, thông tin cần biểu diễn dưới dạng phù hợp. Dạng biểu diễn ấy là dãy bit (còn gọi là dãy nhị phân) chỉ bao gồm hai kí hiệu 0 và 1.
- Hai kí hiệu 1 và 0 tương ứng với hai trạng thái có hay không có tín hiệu ( hoặc đóng hay ngắt mạch điện).
- Trong tin học, thông tin lưu giữ trong máy tính còn được gọi là dữ liệu.
* Để trợ giúp con người trong hoạt động thông tin, máy tính cần có những bộ phận đảm bảo việc thực hiện hai quá trình sau:
- Biến đổi thông tin đưa vào máy tính thành dãy bít.
- Biến đổi thông tin lưu trữ dưới dạng dãy bit thành một trong những dạng quen thuộc với con người: văn bản, âm thanh, hình ảnh.
 4 / Củng cố: 
	Bài 1: Văn bản, số, hình ảnh, âm thanh, phim ảnh trong máy tính được gọi chung là:
	a. Lệnh 	b. Chỉ dẫn
	c. Thông tin	d. Dữ liệu
	Đáp án: d
	Bài 2: Theo em, tại sao thông tin trong máy tính biểu diễn thành dãy bit
	a. Vì máy tính gồm các vi mạnh điện tử chỉ có hai trạng thái đóng mạch và ngắt mặch
	b. Vì máy tính không thể hiểu được ngôn ngữ tự nhiên
	c. Tất cả các lý do trên đều đúng
	Đáp án: c
 5/ Dặn dò: 
Lý thuyết: Xem vở ghi.
Học thuộc các lý thuyết đã học . 
- Tiết sau học “ Em Có Thể Làm Được Những Gì Nhờ Máy Tính “