Giáo án Tin học lớp 6 - Chương 3: Hệ điều hành - Bài 10: Hệ điều hành làm những việc gì

 BÀI 10: 
HỆ ĐIỀU HÀNH LÀM NHỮNG VIỆC GÌ?
I. MỤC ĐÍCH- YÊU CẦU
Hs biết được: hệ điều hành là phần mềm máy tính được cài đặt đầu tiên trong máy tính và được chạy đầu tiên khi khởi động máy tính.
Học sinh biết được hai nhiệm vụ chính của hệ điều hành là điều khiển hoạt động máy tính và cung cấp môi trường giao tiếp giữa người và máy tính.
 II. PHƯƠNG PHÁP- PHƯƠNG TIỆN
Phương pháp: Kết hợp phương pháp thuyết trình, vấn đáp
Phương tiện: Máy chiếu, SGK,
III. ỔN ĐỊNH LỚP (1’)
- Sĩ số:
- Vắng:
IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1. KIỂM TRA BÀI CŨ (5’)
Câu 1: Vì sao cần phải có đèn giao thông tại các ngã tư đường phố?
HS: Hệ thống đèn giao thông có nhiệm vụ phân luồng cho các phương tiện, đóng vai trò điều khiển hoạt động giao thông.
Câu 2: Cái gì điều khiển máy tính? Điều khiển như thế nào?
HS: 
 - Hệ điều hành đảm nhận
Điều khiển các thiết bị phần cứng
Tổ chức thực hiện các chương trình phần mềm
2. ĐẶT VẤN ĐỀ (1’)
 Ở bài trước các em đã được tìm hiểu cái gì điều khiển máy tính? Và rút ra được đó là hệ điều hành. Vậy HĐH là gì? Nó làm những công việc gì? Để hiểu rõ vấn đề này ta sẽ đi tìm hiểu bài mới.
3. LÀM VIỆC VỚI NỘI DUNG MỚI
TG
Nội dung ghi bảng
Hoạt động của GV và HS
17’
1. Hệ điều hành là gì?
- Hệ điều hành không phải là một thiết bị được lắp ráp trong máy tính.
- Hệ điều hành là một chương trình (phần mềm) máy tính nên muốn có hệ điều hành thì phải tiến hành cài đặt.
- HĐH là phần mềm được cài đặt đầu tiên trong máy tính. Tất cả các phần mềm khác chỉ có thể hoạt động được sau khi máy tính đã có hệ điều hành.
- Mỗi máy tính phải có tối thiểu một hệ điều hành. Hiện nay trên thế giới có nhiều hệ điều hành khác nhau, nhưng phổ biến nhất là hệ điều hành Windows của hãng Microsoft.
* Các em vừa nhắc lại vai trò của hệ điều hành. Vậy hệ điều hành là gì? Nó có phải là một thiết bị lắp đặt trong máy tính không? Hình thù của nó ra sao?
* GV nhấn mạnh lại vai trò của hệ điều hành
* HS nhớ lại vai trò của hệ điều hành
*GV: hệ điều hành không phải là một thiết bị được lắp ráp trong máy tính.
?Vậy hệ điều hành là gì?
* HS trả lời
*GV: Hệ điều hành là một chương trình máy tính.
?Chương trình máy tính là gì?
* HS trả lời: Chương trình máy tính là do con người lập trình ra nhằm đáp ứng nhu cầu của XH. Hay nói cách khác chương trình chính là phần mềm.
?Vậy phần mềm được chia làm mấy loại?
* HS: Hai loại: Phần mềm hệ thống và phần mềm ứng dụng.
?Phần mềm hệ thống quan trọng nhất là gì?
* HS: Phần mềm hệ thống quan trọng nhất là HỆ ĐIỀU HÀNH
*GV giới thiệu về lịch sử máy tính, hệ điều hành. Và cho HS quan sát giao diện của HĐH.
* HS quan sát
VDụ: MS- Dos, Windows.
?Hãy cho biết em nhìn thấy giao diện của Windows có những đối tượng nào?
* HS: Mycomputer, Word. Excel, 
*GV giải thích để HS nhận biết được đâu là chương trình (phần mềm), đâu là thư mục, tệp tin,
* HS quan sát
?Khi khởi động máy tính đầu tiên em nhìn thấy từ gì?
* HS: Từ Windows
* GV: Đó chính là con người đang ra lệnh cho máy tính hoạt động và HĐH Windows được chạy trước các chương trình ứng dụng có trong máy tính.
*GV khởi động một số phần mềm ứng dụng.
?Hãy dự đoán các phần mềm này nằm ở đâu? Nó hoạt động trên giao diện nào?
* HS: Nằm trên giao diện của Windows
*GV: Phần mềm ứng dụng phải được cài đặt trên nền của một HĐH. Vì thế nó chỉ hoạt động được trên giao diện của HĐH.
?Hãy dự đoán giả sử máy tính có đầy đủ các thiết bị nhưng không cài đặt một HĐH nào thì máy tính đó có hoạt động được không? tại sao?
* HS: Không hoạt động được vì máy tính hoạt động được là nhờ sự điều khiển cuả HĐH
?Hãy cho biết máy tính trường ta cài đặt HĐH gì?
* HS: HĐH Windows
* GV chốt lại: HĐH là chương trình đặc biệt, không có HĐH, máy tính không thể sử dụng được.
13’
2. Nhiệm vụ của hệ điều hành.
- Điều khiển phần cứng. Tổ chức thực hiện các chương trình máy tính.
- Cung cấp giao diện cho người dùng. Giao diện là môi trường giao tiếp cho phép con người trao đổi thông tin với máy tính trong quá trình làm việc.
- Tổ chức và quản lý thông tin trong máy tính.
* Như các em đã biết HĐH là phần mềm được cài đặt vào đầu tiên trong máy tính và nó điều khiển mọi hoạt động của máy tính.
?Vậy nhiệm vụ chính của HĐH là gì?
* HS tìm hiểu và tìm ra được hai nhiệm vụ chính của hệ điều hành
?Hãy dự đoán xem nếu đi qua ngã tư vào giờ cao điểm nếu không có hệ thống đèn tín hiệu giao thông sẽ như thế nào?
*.HS: Mạnh ai nấy đi, lộn xộn,
?Vậy hậu quả sẽ như thế nào?
* HS: Tai nạn, tranh chấp, xung đột,
*GV: Cho nên mọi hoạt động của phương tiện tham gia giao thông phải chấp hành đèn tín hiệu giao thông. Hệ thống đèn tín hiệu này chính là sự điều hành tham gia giao thông.
* Trong máy tính cũng vậy cần phải có HĐH để điều khiển mọi hoạt động của máy tính như: điều khiển các thiết bị, phần cứng, phần mềm, tài nguyên có trong máy tính
* HS: Hiểu được hai nhiệm vụ của hệ điều hành
*GV chiếu mô hình các phần mềm cần các thiết bị điều khiển. 
* HS quan sát, nắm được mối liên hệ giữa HĐH với phần cứng, phần mềm
*GV chốt lại: HĐH điều khiển phần cứng và tổ chức thực hiện các chương trình máy tính.
?Giao diện là gì?
*GV chiếu giao diện Windows và giới thiệu để HS rõ. Giao diện là môi trường giao tiếp cho phép con người trao đổi thông tin với máy tính trong quá trình làm việc.
* HS quan sát
*GV thao tác: nháy chuột, mở một phần mềm, gõ vài kí tự,  những thao tác đó chính là con người đã ra lệnh cho máy tính làm việc và HĐH có nhiệm vụ điều khiển phần cứng, tổ chức việc thực hiện các chương trình.
*GV giải thích, nêu mối liên hệ giữa HĐH, phần cứng và các chương trình ứng dụng.
* HS nghe
- Có thể chia công việc hệ điều hành làm 2 nhóm: nhiệm vụ hệ thống và giao diện người dùng. Vậy tổ chức và quản lý thông tin trên đĩa cứng là nhiệm vụ thứ nhất được đề cập ở bài sau.
?Hãy liệt kê một số tài nguyên của máy tính?
* Một số tài nguyên của máy tính: Dữ liệu, các thiết bị phần cứng, phần mềm 
4. CỦNG CỐ (7’)
Bài hôm nay các em cần nắm vững những nội dung chính sau đây:
Hệ điều hành là một chương trình đặc biệt. Không có hệ điều hành máy tính không thể sử dụng được.
Các nhiệm vụ của hệ điều hành: điều khiển phần cứng, tổ chức thực hiện các chương trình và tạo môi trường giao tiếp giữa con người với máy tính.
Một số câu hỏi trắc nghiệm:
Câu 1: Ta nói cần HĐH để điều khiển mọi hoạt động của máy tính, tương tự như các phương tiện đi lại trên đường phố cần đến hệ thống đèn tín hiệu giao thông.
 A. Đúng	B. Sai
Câu 2: Máy tính cần có HĐH để?
A. Điều khiển bàn phím, chuột, màn hình
 B. Tổ chức hoạt động của các chương trình
 C. Tổ chức thông tin trên các thiết bị lưu trữ
D. Tất cả các ý trên đều đúng
Câu 3: HĐH là một thiết bị được chế tạo và gắn bên trong máy tính?
A. Đúng	B. Sai
Câu 4: Trong các phần mềm dưới đây, phần mềm nào là tên của một hệ điều hành:
A. Microsoft Excel B. Microsoft Word
C. Microsoft Paint D. Microsoft Windows
5. RA NHIỆM VỤ VỀ NHÀ (1’)
Về nhà học bài và làm bài tập trong SGK trang 43
Chuẩn bị trước bài: “ Tổ chức thông tin trong máy tính”.